Dẫn nhập: Dưới đây là nhận định và lập luận của hai tác gỉa về bộ mặt thật của Thích Trí Quang. Kẻ bênh người chống, bên nào cũng mượn những tài liệu của Hoa Kỳ để làm bằng chứng, chứ không tin vào những sự kiện diễn ra trước mắt, trên đất nước dẫn tới thảm trạng cả dân tộc đã và đang phải hứng chịu. Cuộc đảo chánh 1-11-1963 của bọn phản tướng mang chính nghĩa nào?  Thực tế của lịch sử cho thấy đó chỉ là trò thay ngựa giữa dòng của Hoa Kỳ. Bộ óc nô lệ, vọng ngoại của ông Đào văn Bình đã sớm bộc lộ qua bài viết này. Chẳng lẽ "chính nghĩa là hành động ngửa tay cầm đồng tiền dơ bẩn của ngoại bang để sát hại một lãnh tụ đang bảo vệ quyền tự chủ của dân tộc"?

Thiển nghĩ ngày nay chúng ta đều gần và trên "thất thập" nên có một nhận định đứng đắn về lịch sử hơn là mượn cái cảm tính, nhận thức ấu trĩ của thời còn là học sinh, sinh viên để diễn dịch sai lạc về lịch sử. 

 

 

Con Người Thật Của TT. Thích Trí Quang

 

 

 

 

Vào ngày 1-11-1963 khi quân đội đứng lên làm cuộc đảo chánh lật đổ chế độ của gia đình Ô. Ngô Đình Diệm - mà Hội Đồng Quân Dân Cách Mạng do Đại Tướng Dương Văn Minh cầm đầu gọi đó là cuộc “Cách Mạng” thì tôi là cậu sinh viên Luật Khoa Năm Thứ Nhất, chuẩn bị thi lên Năm Thứ Hai của Đại Học Luật Khoa Sài Gòn. Bố tôi sính đọc sách báo, vả lại gia đình cư ngụ ở xóm lao động cho nên Radio hàng xóm mở ầm ầm cả ngày khiến dù không muốn nghe nhưng cũng phải nghe tin tức từng giờ của đài phát thanh. Hơn thế nữa khi Sài Gòn nổ ra cuộc đấu tranh của Phật Giáo thì hầu như các đại học, trung học đều đóng của hoặc tự động bãi khóa. Đại Học Luật Khoa không có cuộc tự động bãi khóa nào nhưng  trường cũng phải đóng cửa một thời gian cho nên một số sinh viên rảnh rỗi, kéo nhau đi tham dự những cuộc biểu tình. Dĩ nhiên trong bối  cảnh đó, tôi cũng như hầu hết số sinh viên cùng trang lứa hiểu biết khá nhiều về tình hình của đất nước lúc bấy giờ. Cái kỳ lạ của dân Sài Gòn là dù tiếng súng nổ ầm ầm, xe tăng, quân đội ào ào tấn công vào Dinh Độc Lập, Thành Cộng Hòa (căn cứ của Liên Minh Phòng Vệ Phủ Tống Thống) như thế, nhưng hễ lơi tiếng súng một chút là kéo nhau ra xem, chẳng sợ tên bay đạn lạc gì cả! Tôi cũng nằm ở trong số dân Sài Gòn, đám thanh niên, sinh viên “điếc không sợ súng” này. Chính vì thế mà tôi đã chứng kiến tận mắt cảnh đồng bào, bà con buôn bán ở Chợ Bến Thành đã đem cơm nước, trái cây ra tặng binh sĩ Nhảy Dù khi đài phát thanh loan báo anh em Ô. Ngô Đình Diệm đã bị lật đổ. Đã chứng kiến cảnh, đồng bào, thanh niên Sài Gòn dùng giây kéo xập tượng Hai Bà Trưng dựng ở Bến Bạch Đằng. Chiếc tượng đổ gục, cổ tượng đứt lìa và được đám đông đưa lên chiếc xích-lô, đẩy quanh đường phố, reo hò như một đám rước. Sở dĩ có chuyện này là vì trước đó lâu lắm, người dân đã bàn tán, đây là tượng của hai chị em bà Ngô Đình Nhu chứ không phải tượng Hai Bà Trưng với tóc con trai (demi-garcon) chải tém và áo hở cổ (decolleté) - kiểu áo quen thuộc của bà Ngô Đình Nhu. Qúy vị, qúy bạn có thể nhìn lại tấm hình lịch sử này ở nơi trang 34 của cuốn The Eyewittness History of the Vietnam War của George Esper and The Associated Press xuất bản Tháng 11,1983 tại Hoa Kỳ, và nơi trang 36&37: Hình ảnh một rừng thanh niên, sinh viên Sài Gòn bu quanh hàng rào Dinh Độc Lập, reo hò hoặc thò qua bắt tay binh sĩ VNCH là những đơn vị đầu tiên đã tấn công vào dinh và lật đổ chế độ.

 

Sau những cuộc đảo chính, chỉnh lý, biểu dương lực lượng liên miên của các ông tướng và biến cố Miền Trung, năm 1967 Hiến Pháp Đệ Nhị Cộng Hòa ra đời, và sau khi liên danh hai Ô. Thiệu-Kỳ đắc cử tổng thống, cùng với sự rạn nứt giữa TT. Thích Tâm Châu và TT. Thích Trí Quang khiến Phật Giáo phải chia đôi… thì chuyện đấu tranh của Phật Giáo năm 1963, chuyện gia đình Ô. Diệm cũng đã trở thành dĩ vãng của lịch sử. Hơn thế nữa áp lực quân sự lúc này rất nặng, đời sống của dân chúng quá khó khăn, với sự hiện diện của hơn 500,000 quân đội Mỹ tại Miền Nam, không ai còn rảnh rỗi “hưởn” để đào sới lại lịch sử năm 1963 và hai anh em Ô. Ngô Đình Diệm cũng đã yên nghỉ ở Nghĩa Trang Mạc Đĩnh Chi. Cho tới ngày 30-4-1975, thật tình tôi chưa hề đọc hoặc xem qua một tài liệu, một bài báo nào nói rằng TT. Thích Trí Quang là cán bộ hoặc đảng viên đảng CSVN. Rồi khi khối 1 triệu người Việt di tản rồi vượt biển tìm Tự Do tôi cứ nghĩ mọi người sẽ bỏ qua những đau thương của quá khứ, thành lập một mặt trận thống nhất để giành lại cơ đồ. Nhưng không! Sự yên bình, đòan kết và cảm thông ở hải ngọai chỉ có được một hai thập niên. Vào giữa thập niên 1990 đã có những bài viết, cuốn sách đánh bóng lại ông Ngô Đình Diệm như một thứ “cha già của dân tộc”. Rồi cả những cuốn sách, bài viết công kích cuộc đấu tranh của Phật Giáo năm 1963 mà chiến lược nhắm vào việc cho rằng TT. Thích Trí Quang là đảng viên đảng CSVN. Nếu quả thực TT. Thích Trí Quang là “cộng sản nằm vùng” thì điều đó có nghĩa là cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng tôn giáo năm 1963 của Phật Giáo hoàn toàn bịa đặt và do cộng sản giựt giây, lèo lái, hoặc chỉ đạo chứ thực ra dưới thời Ô. Ngô Đình Diệm không chuyện có kỳ thị tôn giáo. Vậy thì chính nghĩa của cuộc đấu tranh năm 1963 nằm ở chỗ tìm hiểu lý lịch của TT. Thích Trí Quang. Bản thân tôi, từ trước đến giờ chưa bao giờ nghĩ rằng TT. Thích Trí Quang là cán bộ cộng sản, nhưng nay thì thấy mình cần phải tìm hiểu lại xem con người thực của TT. Thích Trí Quang như thế nào.

 

Với đà tiến bộ vượt bực của kỹ nghệ điện tử, với Google - bộ nhớ của nhân lọai - chúng ta dễ dàng tìm kiếm những dữ kiện liên quan đến TT. Thích Trí Quang. Trong tinh thần tìm hiểu sự thực, không thêm thắt ý kiến cá nhân, tôi xin dịch ra Việt Ngữ bốn tài liệu gửi kèm theo đây để quý vị, quý bạn suy nghĩ:

 

1) Declassified CIA Documents on the Vietnam War/ Thích Tri Quang

(Tài liệu giải mật của CIA về Chiến Tranh Việt Nam/Thích Trí Quang)

 

Tài liệu này do Viện Đại Học Saskatchewan ( Canada ) sưu tầm và phổ biến. Tôi xin dịch phần Tóm Lược Chính (Abstract) trong báo cáo của CIA như sau:

 

“Một cuộc phân tích để xem - liệu Thích Trí Quang có liên hệ/hoặc là cán bộ cộng sản, Con Người và Mục Tiêu Đấu Tranh: Báo cáo tình hình cho tới  ngày 27-8-1964 đánh giá rằng Trí Quang không phải là cộng sản, ông ta chỉ muốn thiết lập một chính quyền do thần quyền/tôn giáo lãnh đạo ở Miền Nam. Tin tình báo gửi bằng cable, TDCS 314/02342-64. August 28, 1964 . 8 trang. Mật/Không  phổ biến. Bản sao đã được tẩy sạch. Giải tỏa ngày 24 Tháng 5, 1976. “

 

 

2) “Only Religions Count in Vietnam ”: Thich Tri Quang and the Vietnam War

 

(Chỉ Có Tôn Giáo Là Đáng Kể Ở Việt Nam: Thích Trí Quang và Cuộc Chiến Tranh Việt Nam) biên khảo của James McAllister- Phân Khoa Chính Trị Học, Đại Học Williams, Williamstown, MA 01267, điện thư: jmcallis@williams. edu . Tôi xin dịch phần Tóm Lược Chính (abstract) như sau:

“Đã từ lâu, Thích Trí Quang là một trong những nhân vật gây tranh cãi nhiều nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam . Các học giả cánh hữu cho rằng Trí Quang có thể/có nhiều khả năng là cán bộ cộng sản họat động dưới sự chỉ đạo của Hà Nội. Còn các học giả cánh tả lại cho rằng Trí Quang là một lãnh đạo tôn giáo đấu tranh bất bạo động/hòa bình cho dân chủ và muốn sớm chấm dứt chiến tranh. Tài liệu biên khảo này cho thấy cả hai lập luận trên đều không có tính thuyết phục. Như các giới chức Hoa Kỳ đã công bằng/đứng đắn kết luận rằng không có bằng chứng khả tín nào cho thấy Trí Quang là một cán bộ cộng sản hoặc có thiện cảm với cuộc chiến của Hà Nội hay Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam. Rút ra từ những tài liệu rộng rãi còn lưu trữ qua những cuộc đàm luận giữa Trí Quang và các giới chức Hoa Kỳ, hiển nhiên Trí Quang thật sự chống cộng mạnh mẽ và hoàn tòan hiểu được/cảm nhận được việc xử dụng quân đội Hoa Kỳ để chống lại Bắc Việt và Trung Hoa. Yếu tố chính gây mâu thuẫn giữa phong trào đấu tranh của Phật Giáo và bộ tham mưu của Johnson là Trí Quang cương quyết cho rằng những chế độ quân nhân sau Ngô Đình Diệm thù nghịch với Phật Giáo và không có khả năng đưa cuộc đấu tranh chống cộng sản tới thành công.”

 

 

 

3) World: A Talk With Thich Tri Quang (Friday Apr.22,1966) TIME MAGAZINE

 

            Đây là cuộc phỏng vấn liên quan đến nhiều vấn đề như cuộc bầu cử Quốc Hội Lập Hiến thiết lập nền Đệ Nhị Cộng Hòa và việc ứng cử của hai Ô. Thiệu-Kỳ. Vì bài phỏng vấn dài cho nên tôi chỉ phiên dịch phần quan điểm của TT. Trí Quang liên quan tới cộng sản và sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Việt Nam mà thôi.

“ Trong một cuộc phỏng vấn riêng tư bất thường, tương đối hiếm hoi bởi vì Thượng Tọa ít khi dành cho báo giới Tây Phương những cuộc phỏng vấn như vậy, với các phóng viên của TIME như Frank McCullock và James Wilde tại nơi cư trú của Thượng Tọa tại Sài Gòn, trong căn phòng của một bệnh viện điều dưỡng. Thông dịch viên là Thân Trọng Huề, một cộng tác viên người Việt của báo TIME, người đã gọi Thượng Tọa là Venerable cho đúng với địa vị của Thượng Tọa trong Giáo Hội. Trí Quang mặc áo của bệnh viện, quần bà ba trắng và đi dép da.”

Hỏi: Nếu tình hình ổn định trở lại với Việt Nam và cuộc chiến đấu chống cộng thành công, Thượng Tọa có nghĩ rằng cuối cùng ở một chừng mực nào đó sẽ có những cuộc thương thảo với Việt Cộng?

Đáp: Dĩ nhiên, khi đưa ra câu hỏi như vậy là quý vị đã tự có câu trả lời - hiển nhiên bất cứ cuộc chiến nào rồi cũng kết thúc bằng thương lượng. Nhưng những cuộc thương lượng chỉ xứng đáng khi có lợi cho cả hai phe. Nếu qúy vị thương thảo mà không lợi ích gì cho lý tưởng và cuộc đấu tranh thì đó là sự đầu hàng ngụy trang bằng thương thảo. Chắc chắn tôi không đồng ý về bất cứ một cuộc đầu hàng nào như vậy.

Hỏi: Thượng Tọa có tin rằng có những thành phần phi-cộng-sản ở trong hàng ngũ Việt Cộng không?

Đáp: Nếu có những thành phần này thì họ bị lợi dụng và chỉ đạo bởi những người cộng sản, cho nên chúng ta chẳng hy vọng gì vào họ. Còn họ chỉ là những người chạy theo, thì họ cũng chẳng ích lợi gì cho chúng ta. Bị cộng sản lợi dụng hay bị cộng sản sai khiến thì cũng giống như cộng sản.

Hỏi: Thượng Tọa nghĩ gì về bộ phận Việt Cộng?

Đáp: Theo tôi, đây chỉ là cách chơi chữ. Người ta cố tách biệt Cộng Sản Bắc Việt và Cộng Sản Miền Nam . Thật ra không có sự phân biệt như vậy. Cả hai đều là cộng sản. Là một tu sĩ, điều tôi lo lắng là chủ thuyết trong đầu họ còn nguy hiểm hơn súng mà họ cầm trên tay.

Hỏi: Thượng Tọa có ý kiến gì về những lời đồn đãi là việc đầu tiên mà quốc hội lập hiến làm là đòi người Mỹ rút khỏi Việt Nam ?

Đáp: Những lời đồn đãi như vậy hòan tòan có tính cách bôi lọ. Hoàn toàn không có cơ sở. Người ta không nên hỏi tại sao người Mỹ phải ở lại Việt Nam . Ai ai cũng đồng ý rằng cuộc chiến đấu chống cộng ở đây phải có sự trợ giúp của người Mỹ. Vậy thì trở ngại chính là làm thế nào để nâng cao giá trị của sự giúp đỡ đó. Cuộc trợ giúp của người Mỹ tại Việt Nam ngày hôm nay đã không được hỗ trợ đầy đủ bởi vì không có những vị đại diện của người dân làm công việc đó. Khi quốc hội được bầu ra, chính quốc hội sẽ làm công cuộc hỗ trợ tinh thần, nâng cao gía trị và chấp nhận sự trợ giúp của người Mỹ. 

 

4) From Wikipedia, the free encyclopedia

“Thích Trí Quang (sinh năm 1924) là một tăng sĩ Phật Giáo Đại Thừa Việt Nam đã được biết tới qua vài trò lãnh đạo cuộc khủng hỏang Phật Giáo năm 1963 vốn chiếm đa số tại  Nam Việt Nam. Trong cuộc đấu tranh, ông hô hào tín đồ noi gương cuộc đấu tranh bất bạo động của Gandhi, nhìn thấy cuộc chống đối lan rộng chống lại chính quyền Thiên Chúa Giáo của TT. Ngô Đình Diệm và chính sách thân Thiên Chúa Giáo, chống Phật Giáo của ông ta, do ảnh hưởng của người anh cả là Giám Mục Ngô Đình Thục ở Huế. Những cuộc đàn áp biểu tình liên tục của Diệm đã đưa tới sự bất mãn lan rộng trong dân chúng, và đưa tới cuộc đảo chính vào Tháng 11, 1963 lật đổ ông và gia đình ông.

 

            Trong những năm khởi đầu, Thích Trí Quang đi Tích Lan để để nghiên cứu thêm về Phật Giáo. Khi trở về ông tham gia phong trào kháng chiến chống Pháp để giành độc lập cho Việt Nam (*). Vào ngày 8 Tháng 5, 1963 nhân lễ Vesak, ngày đản sanh của Đức Phật Gotama, Phật tử tại Huế đã chuẩn bị, kể cả việc treo cờ Phật Giáo. Nhà cầm quyền đã dựa vào một nghị định ít khi thi hành để ngăn cấm việc treo cờ. Việc ngăn cấm này đã xảy ra cho dù trước đó một tháng nhân lễ ngân khánh thứ năm của Giám Mục Ngô Đình Thục cờ Thiên Chúa Giáo được treo mà không hề bị ngăn cản. Phật tử Huế không tuân theo chỉ thị và tổ chức một cuộc biểu tình, tụ họp tại đài phát thanh để hy vọng nghe tiếng nói của Thích Trí Quang trong chương trình phát thanh thường lệ. Chính quyền cho ngưng buổi phát thanh và nổ súng vào đám đông khiến 9 người thiệt mạng. Vào ngày 10 Tháng 5, Phật tử bắt đầu chiến dịch tranh đấu đòi bình đẳng tôn giáo, bồi thường cho nạn nhân và trừng phạt những người có trách nhiệm và quyền treo cờ Phật Giáo. Thích Trí Quang nhắc nhở khối người biểu tình không để cộng sản lợi dụng tình trạng bất ổn và chủ trương đấu tranh bất bạo động. Khi cuộc khủng hỏang trở nên sâu rộng, Thích Trí Quang vào Thủ Đô Sài Gòn để thương thuyết và chuẩn bị cho những cuộc xuống đường sau cuộc tự thiêu của Thích Quảng Đức vào ngày 11 Tháng 6. Trước cuộc tấn công của mật vụ và lực lượng đặc biệt của Ngô Đình Nhu vào Chùa Xá Lợi ngày 21 Tháng 8, ông đã trốn vào Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ. Ông được Đại Sứ Hoa Kỳ là Henry Cabot Lodge nhận và từ chối không giao ông cho mật vụ của Nhu sau khi lục sóat chùa, nổ súng và đánh đập tăng ni. Tại Huế, 30 người chết vì đã làm hàng rào ngăn cản người của Nhu tấn công vào các chùa.

            Sau cuộc đảo chánh ngày 1-11-63 lật đổ Diệm và Nhu, người ta đồn rằng nhóm quân nhân muốn Thích Trí Quang là một thành viên của nội các nhưng Bộ Ngọai Giao Hoa Kỳ bày tỏ chống đối.

            Sau cuộc chỉnh lý năm 1964 của Nguyễn Khánh lật đổ Dương Văn Minh, Khánh ra lệnh giết Đại Úy Nguyễn Văn Nhung là cận vệ của Minh và cũng là người đã giết hai anh em Diệm, Nhu. Điều này gây ra lời đồn đại là những chính trị gia thân Diệm sẽ phục hồi quyền lực khiến Trí Quang ngưng cuộc hành hương Ấn Độ để tố chức những cuộc phản đối (Khánh). Vào cuối năm 1964, Khánh thu hồi quyết định quản thúc các tướng ở Đà Lạt mà đứng đầu là Trần Văn Đôn.

Vào năm 1965 những cuộc biểu tình lại tái xuất hiện khi người chống Diệm là tướng Nguyễn Chánh Thi - Tư Lệnh Quân Đòan I bị Thủ Tướng Nguyễn Cao Kỳ cất chức. Vào thời điểm này, Nguyễn  Cao Kỳ bắt giữ Thích Trí Quang và ra lệnh quản thúc tại gia (chùa). Khi Sài Gòn xụp đổ và cộng sản tràn vào Nam Việt Nam thì Thích Trí Quang một lần nữa lại bị nhà cầm quyền cộng sản quản thúc tại gia (chùa).”

 

Nhận Định:

            Tại các quốc gia văn minh Tây Phương, việc duyệt xét lại lịch sử, tìm hiểu sự thực của lịch sử diễn ra hằng ngày, hằng tháng và hằng năm bởi các nhà nghiên cứu sử học khi có thêm những dữ kiện mới. Thậm chí trong các lớp học về lịch sử của Hoa Kỳ, người ta còn cho học sinh tổ chức những tòa án giả để xét tội Tổng Thống Jackson, người đã giết hại dân Da Đỏ. Duyệt xét, tìm hiểu sự thực của lịch sử, thậm chí lập tòa án như đã nói ở trên không có nghĩa là các nhà giáo dục Hoa Kỳ dạy cho học sinh căm thù TT. Jackson mà chỉ muốn thế hệ sau tránh vết xe đổ của các thế hệ đi trước. Giả dụ việc làm của TT. Jackson không được các sử gia mổ xẻ, phân tích thì điều đó có nghĩa là TT. Jackson làm đúng và các thế hệ sau “cứ thế mà làm”, như thế tác hại cứ triền miên, không dứt. Do đó, trong tinh thần học hỏi, xây dựng đất nước và nhất là cho thế hệ mai sau, tôi hoan nghênh mọi nỗ lực khoa học, khách quan, đứng đắn để tìm hiểu về con người thực của TT. Thích Trí Quang. Tuy nhiên việc nghiên cứu lịch sử không phải chuyện dễ dàng. Các sử gia đã chỉ cho chúng ta có hai nguồn sử liệu để nghiện cứu:

 

1)      Tài liệu chính yếu (Primary Source) bao gồm các chỉ dụ, đạo luật, sắc lệnh, nghị định hành chánh, mệnh lệnh, biên bản các phiên họp nội các, các báo cáo, tờ trình, các tấm hình, băng ghi âm, các thước phim tài liệu, phỏng vấn có ghi âm/thu hình, công báo là những tài liệu chính xác của lịch sử.

 

2)      Tài liệu thứ yếu (Secondary Source) như thơ, kịch, tiểu thuyết, bài viết, những tâm tình, trao đổi giữa cá nhân, hồi ký  liên quan đến một giai đọan lịch sử nào đó. Các tài liệu này mức độ khả tín rất thấp và có khi không đáng tin cậy vì nó có rất nhiều ý kiến cá nhân (yêu ghét, chủ quan) đưa vào đó. Những sử gia đứng đắn không bao giờ bằng cứ vào Secondary Source để viết lịch sử. Ngay cả những cuôc trao đổi riêng tư giữa các nhân vật lịch sử, hoặc những nhân vật có liên quan cũng cần được kiểm chứng qua báo chí, tài liệu lưu trữ, băng ghi âm, nhật ký, văn khố v.v…

Do đó, nếu có vị nào không đồng ý với tài liệu đã giải mật của CIA và coi đó như tài liệu giả hoặc do nhóm thân cộng bịa đặt ra hoặc sự đánh giá của Trung Ương Tình Báo Hoa Kỳ hòan tòan sai lạc, có thể viết thư đặt vấn đề với cơ quan CIA. Hoặc tài liệu nghiên cứu của James McAllister, Wikipedia và cuộc phỏng vấn của báo TIME là thiếu vô tư hoặc thân cộng, chúng ta có thể viết thư phản đối hoặc cung cấp cho họ những tài liệu chính xác hơn không ngòai mục đích làm sáng tỏ lịch sử, một nhu cầu cần thiết của một dân tộc muốn tiến lên.

Sau hết, chúng ta nên nhớ rằng một dân tộc man di mọi rợ thì không có lịch sử. Một dân tộc nô lệ thì lịch sử bị ngọai bang bóp méo, cạo sửa, hoặc viết lại. Một dân tộc độc lập và hùng mạnh thì lịch sử phải được học hỏi, nghiên cứu, kế thừa và phê phán trong tinh thần khách quan và hướng về tương lai.

 

Đào Văn Bình 

 

(Tháng 12, 2009) 

 

Ghi chú: Dấu (*) là trích dẫn trong Tiểu Truyện Tự Ghi của HT. Thích Trí Quang, nguyên là phần phụ lục trong cuốn Bồ Tát Giới của Hòa Thượng in sau năm 1975, do website Trang Nhà Quảng Đức phổ biến, có đọan nói về tham gia kháng chiến như sau: “Thọ Bồ tát giới rồi, không đầy một tháng sau Pháp đổ bộ Đồng Hới, tôi tham gia kháng chiến. Nhưng tháng 10 năm ấy, mẹ tôi bịnh nặng, bốn anh em tôi đều đi kháng chiến, người thứ ba tử trận một tuần sau ngày Pháp đổ bộ, hai người thứ nhất và thứ tư ở xa, tôi ở gần nhà nhất nên phải về nuôi mẹ.”

 

Tài Liệu Đính Kèm

 

1) Tài Liệu Thứ Nhất:

 

University of Saskatchewan

University Library

Declassified CIA Documents on the Vietnam War

 

We hereby acknowledge the permissions granted by the Gale Group to include in this Database the abstracts provided in the Declassified Documents Reference System CD-ROM and by the Texas Tech University's Virtual Vietnam Archive to provide the links for fulltext documents.

Search: 

Advanced search...

 

Title:

 

An analysis of Thich Tri Quang's possible communist affiliations, personality and goals

 

Date of Creation:

 

August 28, 1964

 

Date of Declassification:

 

May 24, 1976

 

Type of Document:

 

Intelligence information cable

 

Level of Classification:

 

CONFIDENTIAL

 

Status of Copy:

 

SANITIZED

 

Pagination, Illustration:

 

8 p.

 

Abstract:

 

An Analysis of Thich Tri Quang's Possible Communist Affiliations, Personality and Goals: Situation Report as of 27 August 1964 (assessment is that Tri Quang is not a Communist; he would like to establish a theocracy in South Vietnam). Intelligence Information Cable, TDCS 314/02342-64. Aug. 28, 1964. 8 p. CONFIDENTIAL/ NO FOREIGN DISSEM. SANITIZED copy. Released May 24, 1976.

 

Indexing Terms:

 

THICH TRI QUANG

THICH DUC NGHIEP

THICH GIAC DUC

THICH MINH CHAU

THICH THIEN MINH

THICH TAM CHAU

TON THAT XUNG

 

 

Declassified Documents Reference System Location:

 

1976-22E

 

 

 

 

 

2) Tài Liệu Thứ Hai

 

Modern Asian Studies (2008), 42:751-782 Cambridge University Press

 

Copyright © Cambridge University Press 2007

 

doi:10.1017/ S0026749X0700285 5

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

Research Article

 

‘Only Religions Count in Vietnam ’: Thich Tri Quang and the Vietnam War

 

 

 

 

JAMES McALLISTERa1

 

a1 Department of Political Science, Williams College , Williamstown , MA 01267 Email: jmcallis@williams. edu

 

 

 Article author query

 

mcallister j 

 

Abstract

 

Thich Tri Quang has long been one of the most controversial actors in the history of the Vietnam War. Scholars on the right have argued that Tri Quang was in all likelihood a communist agent operating at the behest of Hanoi . Scholars on the left have argued that Tri Quang was a peaceful religious leader devoted to democracy and a rapid end to the war. This article argues that neither of these interpretations is persuasive. As American officials rightly concluded throughout the war, there was no compelling evidence to suggest that Tri Quang was a communist agent or in any way sympathetic to the goals of Hanoi or the NLF. Drawing on the extensive archival evidence of Tri Quang's conversations with American officials, it is apparent that Tri Quang was in fact strongly anti-communist and quite receptive to the use of American military power against North Vietnam and China . The main factor that led to conflict between the Buddhist movement and the Johnson administration was Tri Quang's insistence that the military regimes that followed Ngo Dinh Diem were hostile to Buddhism and incapable of leading the struggle against Communism to a successful conclusion.

 

 

3) Tài Liệu Thứ Ba:

 

World: A TALK WITH THICH TRI QUANG

 

Friday, Apr. 22, 1966

 

In an unusual private interview, one of the relatively few he has granted to Western newsmen, Thich Tri Quang talked for an hour last week with TIME Correspondents Frank McCulloch and James Wilde at his Saigon residence, a room in a maternity clinic. The interpreter was Than Trong Hue, a Vietnamese member of the TIME staff, who addressed the monk with the "venerable" title reserved for the Buddhist clergy. Tri Quang was clad in a hospital gown, white pantaloons, and brown leather sandals. 

 

Q. If stability returns to Viet Nam and the war against the Communists is waged successfully, do you believe that eventually some sort of negotiations must be held with the Viet Cong?

 

A. Of course, in raising such a question you have really answered it yourself—obviously any war must be finally ended by some kind of negotiations. But negotiations are worthwhile only if conditions are favorable for them. If you negotiate without benefit to your cause and struggle, that is a surrender in the guise of negotiations. And I am certainly not in favor of any such surrender.

 

Q. Do you believe there are non-Communist elements within the Viet Cong?

 

A. If so, they are completely exploited and led by the Communists, so we can have no hope for them. Even if they are only followers, they can be of no use to us. Being led or directed by Communists is the same as being a Communist.

Q. What do you think of the Viet Cong movement?

A. This is mostly a matter of semantics to me. People try to separate North Vietnamese Communists from South Vietnamese Communists. No such separation exists. They are both Communists. And as far as I am concerned, as a religious man, the ideology they possess is much more dangerous than the guns they possess.

Q. Can you comment on rumors that the first thing a legislative assembly might do would be to ask the Americans to leave Viet Nam ?

A. Rumors such as these are sheer libel. No proof or substantiation for them exists. One should not ask whether Americans should remain in Viet Nam . It is agreed by all that the struggle against Communism here must be made with the assistance of the Americans. So the problem is really how to enhance the value of that assistance. American assistance is not now fully supported in Viet Nam because there is no popular representation to give it such support. When an assembly is elected, it will, by giving its moral endorsement to such assistance, enhance its value and its acceptance.

 

Read more: http://www.time. com/time/ magazine/ article/0, 9171,899140- 3,00.html# ixzz0ZIyhmbQ5

 

4) Tài Liệu Thứ Tư:

 

From Wikipedia, the free encyclopedia

Jump to: navigation, search

 

Thich Tri Quang in 1963.

 

Thích Trí Quang (born 1924) is a Vietnamese Mahayana Buddhist monk best known for his role in leading South Vietnam’s Buddhist majority during the Buddhist crisis in 1963.

His campaign, in which he exhorted followers to emulate the example of Mahatma Gandhi, saw widespread demonstrations against the Catholic government of President Ngo Dinh Diem, and its pro-Catholic and Anti-Buddhist policies, attributed to the influence of Diem’s elder brother Archibishop Ngo Dinh Thuc of Hue. Diem’s often violent suppression of the demonstrations lead to widespread dismay among the populace, and resulted in a military coup in November 1963 that removed Diem and his family from power.

In his early days, Thich Tri Quang went to Ceylon to further his Buddhist studies. When he returned, he participated in anti-French activities, calling for the independence of Vietnam.

In 1963, Vesak, the birthday of Gautama Buddha fell on May 8. The Buddhists of Hue had prepared celebrations for the occasion including the display of the Buddhist flag. The government cited a rarely enforced regulation prohibiting the display of religious flags, banning it. This occurred despite the non-enforcement of the regulation on a Catholic event celebrating the fifth anniversary of Ngo Dinh Thuc as Archbishop of Hue less than a month earlier. The Buddhists defied the ban and held a demonstration, and congregated at the radio station expecting to hear an address by Thich Tri Quang, as was routine for such a day. The authorities cancelled the speech and opened fire on the crowd, killing nine.

On May 10, Buddhist campaigns for religious equality, compensation for the victims, punishment for those responsible, and the right to fly the Buddhist flag. Thich Tri Quang urged the demonstrators to not allow Vietcong to exploit the unrest, and exhorted a strategy of passive resistance. As the crisis deepened, he travelled to the capital Saigon for negotiations and further protests after the self immolation of Thich Quang Duc on June 11. Prior to the August 21 raids on the Xa Loi Pagoda by Ngo Dinh Nhu’s secret police and special forces, he sought refuge at the US embassy. He was accepted by the US ambassador Henry Cabot Lodge, who refused to hand him to Nhu’s forces after they had ransacked the pagodas, fired on and beat monks. In Hue, thirty people died as they attempted to blockade the pagodas from Nhu's men.

Following the coup on November 1, 1963 which removed Diem and Nhu from power, it was reported that the military junta wanted Thich Tri Quang to be a part of the new cabinet, but the US State Department recommended against this.

After the 1964 coup by General Nguyen Khanh which deposed the Duong Van Minh junta, Khanh had Captain Nguyen Van Nhung, the bodyguard of Minh and executioner of Diem and Nhu executed. This generated rumours that pro-Diem politicians would be restored to power and prompted Thich Tri Quang to cancel a planned pilgrimage to India in order to organise further demonstrations. In late 1964, Khanh revoked his decision to put the General lead by Tran Van Don from detention in Da Lat.

In 1965, demonstrations occurred again when anti-Diem General Nguyen Chanh Thi, the commander of central Vietnam, was stripped of his position by Prime Minister Nguyen Cao Ky. This time Ky had Thich Tri Quang arrested and put him under house arrest in Saigon. When the communists overran South Vietnam in the Fall of Saigon, Thich Tri Quang was again put under house arrest../.

(Hết)

 

Bản Chất Thật Sự cuả Thích Trí Quang

Tôn Nữ Hoàng Hoa

Bài viết này không mang một hàm ý phản biện lại bài viết " Con Người Thật của TT Thích Trí Quang" cuả tác giả Đào Văn Bình, một bài viết rất công phu bao hàm nhiều thiện chí dung hoà sư mâu thuẩn cuả quần chúng chung quanh nhân vật Thích Trí Quang.
Riêng cá nhân chúng tôi khi viết về Thích Trí Quang, tôi thật tình phải tìm một cung cách trong ứng xử đối với một nhân vật gọi là Tu sĩ nhưng bản chất là một tướng trận đã nhập nhằng giữa lợi và danh.
Thú thật ngay khi còn nhỏ mỗi lần nghe giọng nói cuả Thích Trí Quang vang lên trên đài phát thanh Huế đã làm tôi vô cùng xúc động. Nhưng sau khi cái chết cuả một phật tử trước đài phát thanh Huế mà dư luận cuả quần chúng cố đô lúc bấy giờ cho rằng có hai thế lực đã nhúng tay vào: Một là cuả Việt Cộng, hai là của chính phủ Hoa Kỳ, đã được Thích Trí Quang dùng xác chết đó để xách động sự căm phẫn cuả Phật tử trong công cuộc tranh đấu cho Phật giáo đối với chính quyền thời Đệ Nhất VNCH. Chính vì sự xách động lộ liễu phản ảnh trái ngược bản chất chân chính cuả một tu sĩ Phật giáo, đã làm những nhà chính trị của nam VN lúc bấy giờ và quần chúng cẩn thận với Thích Trí Quang hơn.
Nếu như Thích Trí Quang biết dừng lại sau biến cố thãm sát cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm thì nhân vật Trí Quang sẽ là một nhà sư xả thân bảo vệ cơ đồ Phật Giáo. Nhưng tiếc thay, Thích Trí Quang đã đi quá xa trong vai trò chủ động qua Biến cố Miền Trung đã cho phần đông người dân VN có cảm nhận Thích Trí Quang có cộng tác với CSVN trong công cuộc phá rối chính quyền Đệ Nhất VNCH.
Ngoài những trích dẫn cuả tác giả Đào Văn Bình trong ‘Only Religions Count in Vietnam:” Thich Tri Quang and the Vietnam War cuả JAMES McALLISTER , chúng tôi cũng xin trích dẫn vài đoạn nói về Thích Trí Quang để rộng đường dư luận:
trích “In the aftermath of the coup, American analysts understandably returned to the question of whether Tri Quang’s efforts were inspired by communist sympathies or connections. Moyar (*) suggests that the American Embassy in Saigon was becoming more sympathetic to the argument that the Buddhist movement was communist inspired: American embassy officials continued to believe that most of the top Buddhist leaders opposed the Communists, but more and more of them entertained suspicions that at least Tri Quang was collaborating with the Communists . (hết trích)

(Trong hậu quả cuả biến cố , những nhà nghiên cứu chính trị tại Hoa Kỳ đã đặt lại vấn đề về nghi vấn hoặc cho rằng Thích Trí Quang đang có sự đồng tình với CSVN trên nỗ lực tạo ra biến cố 1963 hay là Thích Trí Quang có quan hệ với CSVN. Ông Moyar có gợi ý là Toà Đại sứ Mỹ taị Saigon đã bắt đầu đồng tình với những lý lẽ cho rằng những hoạt động cuả Phật giáo đã có sự xúi dục cuả CSVN: Tuy nhiên những nhà ngoại giao cuả Hoa Kỳ tin tưởng rằng phần đông hàng Giáo Phẫm cuả Phật Giáo chống đối CSVN , nhưng họ vẫn nghi ngờ Thích Trí Quang đã có những cộng tác với CSVN.)

Mark Moyar là tác giả cuốn , “Political Monks: The Militant Buddhist Movement During the Vietnam War là người luôn luôn cho rằng Thích Trí Quang không phải là đảng viên CS.

Trong khi đó Marguerte Higgins đã mãnh liệt đề xướng một luận án cho rẳng Thích Trí Quang là một đảng viên CS. Hãy đọc cuốn Our Vietnam Nightmare do nhà xuất bản Harper & Row xuất bản tại New York vào năm 1965 . Ngoài ra còn có Richard Critchfield trong cuốn The Long Crusade: Political Subversion In The Vietnam War do nhà xuất bản Harcourt, Brace & World xuất bản tại New York vào năm 1968. Cũng như ông Robert Shaplen trong cuốn The Lost Revolution cũng do nhà xuất bản Harper & Row xuất bản tại New York vào năm 1965.

Marguerite Higgins was the most vigorous proponent of thesis that Quang was
a communist agent. See Our Vietnam Nightmare (New York: Harper & Row, 1965).See also Richard Critchfield, The Long Crusade: Political Subversion in the Vietnam War (New York: Harcourt, Brace & World, 1968); and Robert Shaplen, The Lost Revolution (New York: Harper & Row, 1965).

Trở lại vụ biến động Miền Trung do Thích Trí Quang chỉ huy chiến trường bạo động:

Chúng ta nhận thấy rằng sau vụ thảm sát cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm vào ngày 2 tháng 11 năm 1963 . Ngay sau đó, Thích Trí Quang và Liên phái Phật Giáo họp tại chùa Xá Lợi vào 2 ngày 31 tháng 12 năm 1963 và ngày 1 tháng 1 năm 1964 để thành lập Giáo Hội Phật Giáo VN Thống Nhất và đã được ông Dương Văn Minh ký giấy cho phép hoạt động ( Tất cả qúi Thầy chánh tâm cầu đạo và Sư Quốc Doanh (trong thời gian này chưa lộ mặt) đã cùng chung một mái nhà Giáo Hộị

Sau hai ngày ký giấy phép hoạt động cho GHPGVNTN,Tướng Dương Văn Minh trong ngày 16 tháng 1 năm 1964 đã ra lệnh thả hết tù Việt Cộng trong đó có tên gián điệp Vũ Ngọc Nhạ và tên Bảy Liêm chí huy tổ đặc công của VC tại Sài gòn Chợ Lớn chuyên ám sát và phá hoại chính quyền VNCH.

Người Mỹ biết Tướng Dương Văn Minh là "Đệ tử thứ thiệt " của Thích Trí Quang và lấy chỉ thị của Thích Trí Quang để thi hành do đó họ rất quan tâm trước hành động thả tù VC của Dương Văn Minh. Trưóc hiện tình đó người Mỹ đã liên kết với Tướng Nguyễn Khánh để làm cuộc Chỉnh lý ngày 30 tháng 1 năm 1964 loại trừ những Tướng VN thân với Giáo Hội Phật Giáo lúc bấy giờ.
Trước cuộc Chỉnh Lý chớp nhoáng của Tướng Nguyễn Khánh, Thích Trí Quang rất tức giận và hụt hẫng cho kế hoạch tiếp nối . Sau khi tiêu diệt Tổng Thống Ngô Đình Diệm một cách thành công tốt đẹp, Thích Trí Quang chỉ chờ Tướng Dương Văn Minh thi hành kế hoạch tiếp nối thì Miền Nam cũng từ tay Tướng Dương Văn Minh đã bị "Giãi Phóng" sớm hơn 10 năm.
Trong chương 761 cuả “ Only Religions Count in Vietnam”: Thich Tri Quang and the Vietnam War cuả JAMES McALLISTER : đã có viết là:
Một vài sử gia như ông George Mct Kahin và ông Robert Top Miller cho rằng Tướng Minh bị rời khỏi chức vụ vì sự cố gắng cuả Tướng Minh trong việc chấm dứt chiến tranh VN để đạt được mục tiêu biến Nam Viet Nam thành một nước Trung Lập
“Some historians, such as George McT. Kahin and Robert Topmiller,argue that Minh was removed from power because of his efforts to end the war and his willingness to accept a neutralized South Vietnam.”
Như đã nói ở trên, vai trò cuả Thích Trí Quang trong biến cố 1963 cũng có thể dễ dàng lãnh hội là Thích Trí Quang tranh đấu cho Phật Giáo. Nhưng trong những hành vi cuả Thích Trí Quang qua Biến Động Miền Trung thì Thích Trí Quang đã không còn thể hiện là một nhà tu chân chính mà là một Tướng trận trong mục tiêu gây rối loạn cho chính quyền Nam Việt Nam tiếp nối trong hệ quả cuả Lý tưởng Quốc Gia qua sự hiện diện cuả chính quyền Đệ Nhị VNCH.
Chính vì lẽ đó mà Cựu Đại Sứ Mỹ tại Nam VN ông Cabot Lodge và nhiều quan chức cuả Hoa kỳ đã quan tâm đến Thích Trí Quang trong khả năng cuả một kẽ gây rối loạn và lo lắng ông ta sẽ lộ diện ra một tên chống Thiên Chuá giáo hơn là chống Cộng sản:
" Lodge and other officials were concerned that Tri Quang was a ‘potential troublemaker’ and worried that he appeared to be more anti-Catholic than anticommunist" ( Thich Tri Quang and Vietnam War cuả Jame Mc Allister)

Thường tình trong cuốc sống, bất cứ một sự việc gì xảy ra cũng có người binh , kẽ chống. Nhưng trên tác phong đạo đức Thích Trí Quang chưa thể hiện được rõ ràng chức năng cuả một giáo sĩ nhà Phật qua Bát Chính Đạo cuả Pháp lý Phật Giáo. Trong biến cố miền Trung Thích Trí Quang đã thể hiện vai trò cuả một tướng trận gây rối cho chính quyền Nam Việt Nam qua những chiêu bài xách
động Phật tử đi vào chỗ chết được mệnh danh là Tranh Đấu cho Phật Giáo. Một ông Tướng Trân thì không thể là một nhà tu nhất là một vị Tu sĩ cuả Phật Giáo VN.

Tuy rằng cũng có một vài tác giả ở Hoa Kỳ như ông Mark Moyar trong cuốn Political Monk, ông Robert Topmiller trong cuốn The Lotus Unleashed: The Buddhist Peace Movement in South Vietnam 1964-1966, xuất bản tại Lexington Kentucky có cùng một luận cứ là Thích Trí Quang không phải là một đảng viên cuả CSVN. Họ cũng tỏ ra tội nghiệp cho Thích Trí Quang trong vai trò tranh đấu cho Phật giáo qua Biến cố 1963. Nhưng qua Biến Động Miền Trung 1964-1966 tôi nghĩ rằng họ sẽ không còn có sư cảm nhận đó với Thích Trí Quang.

Tuy nhiên phải nói người hiểu rõ về Thích Trí Quang nhiều nhất là Cựu Đại Sứ Cabot Lodge vì ông này đã từng ủng hộ Thích Trí Quang trong giai đoạn biến cố Phật giáo 1963 nhất là trong nỗ lực thảm sát Cố Tổng Thống Ngô Đinh Diệm. Ấy vậy mà trong “Only Religions Count in Vietnam”: Thich Tri Quang and the Vietnam War cuả Jame McAllisson” đã có một đoạn như sau:

Trích: “ Maxwell Taylor, whose term in Saigon was marked by recurrent government crises sparked by the Buddhists, thought that Lodge needed to convey to the GVN leaders ‘our sense of the importance of destroying Tri Quang as a political force’. Taylor had rejected the idea thatTri Quang was a communist when he was the Ambassador to South Vietnam, but he now thought that Lodge and the GVN ‘should develop a plan to expose Tri Quang to the Vietnamese public and the international world as a Communist-supported rebel intent upon destroying the non-Communist government in Saigon for the benefit of the VC and Hanoi’. (hết trích)

(Ông Maxwell Taylor, cựu Đại sứ Mỹ tại VN trước tình hình khủng hoảng cuả biến động miền Trung đối với chính quyền lúc bấy giờ ông Taylor thiết nghĩ ông Lodge cần truyền đạt với cấp lãnh đạo chính phủ Nam Việt Nam trong ý thức thíết thực phải triệt tiêu Trí Quang như một quyền lực chính trị. Ông Taylor trong thời gian làm Đại sứ tại VN cũng đã có lần bác bỏ cho rằng Thích Trí Quang là cán bộ Cộng sản , nhưng bây giờ ông nghĩ rằng Đại sứ Lodge và Chính phủ nam Việt Nam cần phải cho quần chúng VN và toàn thế giới biết: CSVN đã yễm trợ cho một tên phiến loạn trên mục tiêu tiêu diệt một chính phủ không Cộng Sản tại Saìgòn để làm lợi cho Việt Cộng và tập đoàn CS tại Hà nội.)
Như chúng tôi đã trình bày ở trên bài viết cũng chỉ trich dẫn một vài đoạn trong Only Religions Count in Vietnam”: Thich Tri Quang and the Vietnam War cuả Jame McAllisson” để rộng đường dư luận. Chúng tôi cũng cầu mong qúi vị thức giả trên các diễn đàn tha thứ nếu có những thiếu sót xảy ra.

Riêng cá nhân tôi chỉ có thắc mắc một điều là nếu Thích Trí Quang là một nhà đấu tranh để bảo vệ Phật giáo thì tại sao hiện nay CSVN đang đàn áp dã man tôn giáo tại VN và nhất là các hàng Giáo sĩ cuả Phật Giáo VN đã bị bắt bớ và giam cấm mỗi ngày mỗi đông thì không thấy Thích Trí Quang tranh đấu mà chỉ "trụ trì" tại Ôn Già lam trong việc điều hướng hai Thích Tuệ Sỹ và Trí Siêu trong chiến dịch Sư Về Nguốn??

Tôn Nữ Hoàng Hoa

 

 

 

Đảo Chánh Ngô Đình Diện 1/11/1963