Trang ChủKim ÂuBáo ChíLưu TrữVấn ĐềChính Nghĩa ViệtĐà LạtThư QuánDịch ThuậtTự Điển

Tác Phẩm Chính Nghĩa BBC LONDON HISTORY AUSTRALIAN RFI PARIS Chân Thiện Mỹ Tác Giả

ESPN3BannerLottery

 

 

 

 

US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn

NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn

 

 

 

 

 

Nguyễn Thái Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Cố vấn an ninh đặc biệt của Reagan-Tỷ phú Ross Perot,Tŕnh A Sám

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ci T Tài Chánh: Nghĩ Ǵ?

 

Vũ Linh

 

 

 

Nn nhân kế là gii trung lưu, s khó vay tin mua nhà, mua xe...

 

Trung tun Tháng By, TT Obama long trng kư lut ci t tài chánh va được lưỡng vin thông qua. Đây là b lut tài chánh ln nht t hơn 70 năm nay.

Nhng người ng h TT Obama và truyn thông ca “l phi” đă mau mn ph phc tung hô rng đây là biến c lch s, li mt phép mu ca Đng Tiên Tri s bo đm thế gii được an toàn và người dân thp c bé hng s được bo bc k càng trong vài thiên niên k na. Nhng người chng TT Obama coi đây là mt m lưới na ca Nhà Nước đ kim soát sinh hot kinh tế tài chánh c nước, là bng chng nước M đang bước thêm mt bước na qua ngưỡng ca “xă hi ch nghĩa”.

S tht dĩ nhiên khong gia đâu đó. B lut này là mt bước tiến vĩ đi v hướng t, tuy chưa đưa nước M vào chế đ xă hi ch nghĩa, nhưng cũng chng bo đm an toàn tài chánh tuyt đi.

Tht ra, cũng như bt c b lut nào khác, b lut này không hoàn toàn xu, cũng chng hoàn toàn tt. Có nhng đim hay, nhng đim đang lo ngi, cũng có thiếu xót và… vài chuyn quái l.

CÁI HAY

Khng hong tài chánh va qua thc s là khng hong tín dng. Trong hơn hai thp niên, các ngân hàng đă lm dng, cung cp tín dng ba băi qua n mua nhà, mua xe, và th tín dng cho hàng triu người không có đ điu kin vay mượn. Khách tiêu th đă b choáng mt bi tín dng quá d dăi, tưởng rng ḿnh có th có được tt c nhng tin nghi vt cht mt cách d dàng, không có hu qu tai hi nào. Kết qu, mt s ln đă tr thành nn nhân ca các ngân hàng cũng như nn nhân ca ḷng tham hay s cu th ca chính h. Đưa đến t́nh trng nhà ca b xiết, xe c b ly mt, và th tín dng b thu hi. Khng hong là hu qu ca ḷng tham t phía các ngân hàng, nhưng cũng là ḷng tham t phiá người tiêu th chúng ta. Nh́n nhn s kin đó đ khi đ tha lên đu TT Bush th́ ta mi nh́n được rơ vn đ.

B lut ci t tài chánh mi ban hành s mang li cho người dân b́nh thường chúng ta mt s nhng bo đm căn bn, v́ chúng ta là nhng người chng hiu mô tê t giáp ǵ v lut l tài chánh, v cách các ngân hàng tính tin lăi và l phí, cũng chng biết đc nhng hàng ch li ti trên hàng xp giy n ngân hàng bt phi kư, v.v…

B lut mi lp nhng rào cn thc tế bo v người tiêu th khi b các ngân hàng la, bt các ngân hàng sáng t các điu kin vay mượn, giúp chúng ta hiu rơ chúng ta đang làm ǵ hơn. Lut mi cũng không cho phép ngân hàng cho vay quá d dàng, tc là chúng ta s không c̣n cơ hi vay mượn tin ngân hàng ba băi như trước. S không c̣n vay mượn vi “no down”. Cũng không c̣n loi n gi là “NINJA loan” na (NINJA tc là No Income, No Job and Assets, cũng là loi n liu mng kiu vơ sĩ cm t Ninja Nht!).

 

CÁI ĐÁNG LO NGI

B lut này cũng không khác ǵ các b lut vĩ đi kiu Obama: dày hơn 2.300 trang. Cũng như b lut ci t y tế, các chuyên gia và lut gia s phi làm vic và căi nhau trong vài tháng na mi hoàn tt được các chi tiết v th tc áp dng. Do đó, cho đến nay, cũng chưa ai rơ được tt c chi tiết và hu qu thc tế ca lut mi.

Nhưng gii doanh gia đă công khai bày t s lo ngi ca h. Pḥng Thương Mi M (American Chamber of Commerce) là t chc doanh gia ln nht nước, đă công khai chng đi lut mi v́ h cho rng lut này không thân thin ǵ lm đi vi doanh gii, trái li ch gây khó khăn khi h cn mượn tin làm ăn, qua hàng hàng lp lp th tc giy t, vi lăi sut vay mượn và l phí dch v cao hơn. L phí kư chi phiếu, chuyn ngân, bo qun tài khon,… chc chn s gia tăng. Và công ty càng nh th́ nhng khó khăn trên càng ln, gánh nng ca lăi xut và l phí càng cao.

Nn nhân chính không phi là các đi gia, mà s là các tiu thương, trong đó có hu hết các cơ s kinh doanh ca dân Vit t nn. Hu qu dĩ nhiên s là vic tăng giá c cho tt c nhng người tiêu th. Mt ông ch tim ph khu Bolsa nếu phi tr tin lăi và l phí ngân hàng cao hơn th́ dĩ nhiên s kiếm cách bù đp bng tăng giá tô ph thôi.

Nn nhân kế là gii trung lưu, cũng s khó vay tin mua nhà, mua xe, hay đ tr tin nhà thương, hay tin hc hành cho con cái, và s phi tr l phí ngân hàng cao hơn.

 

NHNG THIU XÓT

B lut được qung bá s giúp nước M tránh được t́nh trng khng hong đe da s sng c̣n ca nhng đi tp đoàn tài chánh, khiến Nhà Nước phi dùng tin thuế ca dân đ cu h, như TT Bush đă làm cui năm 2008, vi lut TARP. Theo lut mi, nếu ngân hàng b khó khăn th́ s phi khai phá sn, tài sn s bán đ thanh toán n nn, Nhà Nước không can thip. Thc tế không gin d như vy.

Không phi như phe Dân Ch t giác là TT Bush dùng c t tin thuế ca dân đ cu các tài phit, nên bây gi TT Obama phi làm lut đ cho các tài phit này chết mà s không cu. Đây ch là lp lun m dân r tin đ lường gt người kh. T xưa đến nay, đng Cng Ḥa là đng ch trương không can thip vào gung máy kinh tế, trong khi đng Dân Ch ch trương ngược li. Nh́n vào vic TT Obama cu hai hăng xe GM và Chrysler th́ rơ.

T đu năm 2008, cuc khng hong tài chánh đă manh nha. Nhưng đúng theo ch trương ca Cng Ḥa, TT Bush không can thip, đưa đến s phá sn ca hai đi công ty tài chánh Bear Stearns và Lehman Brothers mùa thu năm đó. Nhưng ri khng hong lan rng mau chóng v́ nhng liên h cht ch v dch v và n nn qua li gia các ngân hàng ln trên khp thế gii. Sau khi Lehman khai phá sn, th́ hàng lot đi tp đoàn tài chánh t M qua Âu Châu, Á Châu cũng b đe da xp tim theo. Nhng ngân hàng này quá ln, không th đ b đng lot phá sn được. Chng đng đng, TT Bush phi can thip, cu nguy.

S tht là các đi tp đoàn này quá ln, nếu đ phá sn s to nh hưởng dây chuyn giết luôn toàn b h thng ngân hàng M và thế gii. Trong tương lai, nếu có mt đi tp đoàn nào b đe da, Nhà Nước Obama bt chp lut mi s vn phi can thip đ cu c h thng tài chánh M và thế gii.

 Trước cuc khng hong cui năm 2008, h thng tài chánh M nm trong tay khong hai chc tp đoàn tài chánh ln. Cuc khng hong giết đi mt m qua phá sn hay qua sát nhp, và đưa đến t́nh trng tp trung ln hơn trước na! Hin nay, không phi hai chc mà ch năm tp đoàn ln đă kim soát được mt na th trường tài chánh M. Đó là các đi t hp Bank of America, JP Morgan, Wells Fargo, Citi Group, và Goldman Sachs. Tng tài sn ca h được ước lượng là khong 9.000 t M kim, và tng s khách hàng ca h lên đến hàng trăm triu người. Bt c mt t hp nào phá sn s kéo theo s phá sn ca các t hp c̣n li, tc là s phá sn ca c h thng tài chánh thế gii.

Mt cách thc tế, lut mi không can thip đ cu nguy các ngân hàng b khó khăn s ch được áp dng cho nhng ngân hàng hng trung hay nh, nhưng tuyt đi không th áp dng được vi các đi t hp, bt k nhng li qung bá ca TT Obama. Nói như TT Obama là s đ cho các tp đoàn này phá sn mà không cu là… nói láo không hơn không kém. Trước đây, các tp đoàn này được coi là “too big to fall”, bây gi h đă tr thành “too much bigger to fall”.

Mt đim thiếu sót cc kỳ quan trng na liên quan đến hai đi t hp quc doanh Fannie Mae và Freddie Mac, là hai t hp chuyên mua li các n mua nhà ca các ngân hàng, đ giúp các ngân hàng có tin mt cho thiên h vay tiếp tc.

Fannie Mae (và sau này thêm Freddie Mac) là cơ quan bán công được thành lp ngay sau cuc khng hong kinh tế đu thp niên 30 đ giúp tài tái tr n mua nhà. T ban đu, mt chính sách tín dng bo th được áp dng: 20% tr trước (down payment), phi có vic làm liên tc hai năm, và tin n tr hàng tháng phi dưới 28% tin lương trước khi tr thuế. Đến thi TT Clinton (ch không phi Bush), ông quyết đnh th lng chính sách tín dng ngân hàng. Hàng lot lut l kim soát ngân hàng được ông băi b. Fannie Mae nhn được lnh phi gia tăng s n dành cho “dân nghèo” vi li tc thp qua nhng d dăi ca mt loi n mi, gi là n th cp dưới tiêu chun (sub-prime loans). Nhng tiêu chun bo th cũ biến mt. TT Clinton cũng ch th s lượng n th cp phi trên 55% tng s n tái tài tr ca Fannie Mae. Dưới trào Clinton, tng s n ca Fannie Mae tăng vt t 100 t năm 1990 lên đến 900 t năm 2002. Đến năm 2007, Fannie Mae và Freddie Mac s hu mt na s lượng n mua nhà ca c nước M, trong đó hơn mt na (55%) là n dưới tiêu chun.

Khi đê v b năm 2008, Fannie Mae và Freddie Mac là hai đi t hp đu tiên b đe da phá sn v́ hàng trăm t n dưới tiêu chun biến thành n tht thu, khiến TT Bush phi mau chóng quc hu hoá c hai, tc là cho Nhà Nước gánh tt c n ca c hai đi t hp này.

Nói rơ ra, hai đi t hp này, nh chính sách mua li n mua nhà ca các ngân hàng, đc bit là các n dưới tiêu chun, là hai cơ quan chu trách nhim ln nht trong v khng hong tài chánh va qua. Nhưng b lut ci t tài chánh mi ra li không có mt ch nào đ cp đến hai cơ quan này. Lut mi đ ra ch đ kim soát các ngân hàng mà không áp dng cho Fannie Mae và Freddie Mac. Mt s kin cc kỳ vô lư, ch có th được gii thích bng lư do hai cơ quan này đang s hu cũng như chuyên mua li tín dng dưới tiêu chun cho “dân nghèo”, do đó, v́ lư do chính tr, không ai dám đng đến khi “dân nghèo” này, phn ln là dân da màu, c tri ca đng Dân Ch.

Đây là ta chưa nói đến mi quan h "lon luân" v tin bc gia hai t hp này vi các chính tr gia bên đng Dân Ch, trước tiên là hai tác gi ca đo lut, Dân biu Barney Frank và Ngh sĩ Chris Dodd: h được hai t hp này chi tin ym tr di dào trong nhng năm trước và khi hai cơ s này rung chuyn vào đu năm 2008, ông Frank c̣n gân c nói rng đng ht hong, hai tp đoàn này vn lành mnh! Chúng ta s tr li chuyn quái l này.

 

CÁI QUÁI L

Năm 1999, bà Brooksley Born, người chu trách nhim kim soát giao dch thương phm phái sinh (hay "biến phiếu thương phm" - commodity derivatives) lên tiếng yêu cu ra lut l kim soát cht ch nhng dch v này. Bà b ch trích nng n và b b trưởng Tài Chánh Larry Summers (hin là C Vn Kinh Tế cho TT Obama) ép t chc. Mt năm sau, tháng 12 năm 2000, mt tháng trước khi TT Clinton bàn giao cho TT Bush, dưới s bo tr ca dân biu Barney Frank ti H Vin và TNS Christopher Dodd ti Thượng Vin, quc hi Dân Ch ra lut Commodity Futures Modernization Act, min tt c các dch v phái sinh khi phi chu s kim soát nào ca y Ban Chng Khoán và Giao Dch (Securities & Exchange Commission).

Năm 2005, TT Bush lo ngi v giá nhà tăng quá mnh, chng hn như California và Florida, do s bành trướng quá nhanh ca Fannie Mae và Freddie Mac, ra lnh cho b trưởng Tài Chánh John Snow đ ngh Quc hi ra lut gii hn và kim soát n dưới tiêu chun ca hai cơ quan này. Đ ngh b hai ông Frank và Dodd bác b. H n ào t cáo TT Bush âm mưu xiết cht không cho ngân hàng cp n mua nhà cho dân nghèo, và mun biến quyn s hu nhà thành mt đc quyn ca dân nhà giàu.

Năm 2009 sau khi Fannie Mae và Freddie Mac b quc hu hóa, người ta khám phá hai v dân c ăn tin ym tr nhiu nht ca hai cơ quan này chính là hai ông Frank và Dodd (người đng hàng th ba là mt thượng ngh sĩ t Chicago tên là… Barack Obama !).

Năm 2010 này, cũng chính hai ông Frank và Dodd là hai v dân c ln tiếng t cáo TT Bush và đng Cng Ḥa đă th lng cho tài phit bóc lt dân mà không chu km chế h, gây ra khng hong tài chánh. Hai ông đng ra bo tr lut ci t tài chánh vi mc đích kim soát cht ch các dch v phái sinh, n mua nhà, và các đnh chế tài chánh nói chung.

Nói cách khác, hai th phm ln nht trong cuc khng hong tài chánh ca thế k, bây gi li là hai người đang khua chiêng gơ trng t kh Bush và hùng h bo tr lut ci t tài chánh. Tưởng chuyn đùa mà li là chuyn tht mt trăm phn trăm. (1-8-10)

Quư đc gi có th liên lc vi tác gi đ góp ư qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài ca tác gi được đăng mi Th Ba trên Vit Báo.

 

 VŨ LINH

 

 

  http://www.chinhnghia.com/

http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/

 

 

 

Your name:


Your email:


Your comments: