luiquanquangduc

CUỘC RÚT QUÂN KHỎI QUẢNG ĐỨC
THÁNG 3 – 1975
--------------------------------------------------------------------------
Thiếu Tá TRẦN VĂN BƯỜNG

(Trần Văn Bường, Thiếu Tá Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh,

Kiêm Tham Mưu Phó Hành Quân, Tiểu Khu Quảng Đức ).

+ Giới thiệu tỉnh Quảng Đức
Sau khi thắng trận đánh thừa chết thiếu sống tại Căn cứ 42A (đèo Chupao-Pleiku),ngày 19/6/1972,tơi được vinh thăng thiếu tá đặc cách tại mặt trận.Ðĩ là một phần thưỡng cao quý nhất tơi may mắn được (vì lên cấp tại mặt trận rất hiếm hoi đối với quân đội,đặc biệt binh chủng pháo binh (PB) như tơi lại càng khĩ khăn gấp trăm lần).Một tháng sau tơi rời tiểu đồn 233 PB sang làm tiểu đồn phĩ tiểu đồn 69 PB đĩng tại Biển Hồ Pleiku.Với chức vụ mới này tơi thường đi hành quân với tư cách sỉ quan liên lạc pháo binh cạnh Bộ Chỉ Huy Biệt Ðộng Quân (BÐQ) quân Khu II của Ðại tá Phạm Duy Tất (sau lên chuẫn tướng) hoặc Bộ Chỉ Huy tiền phương của QĐII.
Vào giửa tháng 12/73,từ Pleiku tơi theo bộ chỉ huy tiền phương quân đồn II do Ðại tá Nguyễn Trọng Luật chỉ huy bay đến tiểu khu Quảng Ðức (TK/QÐ) điều động cuộc hành quân giải tỏa áp lực địch tại căn cứ Buprang (quận Kiến Ðức).Căn cứ này nằm cạnh Quốc lộ 14 sát ranh giới Campuchia,cách thị xã Gia Nghỉa (QÐ) chừng ba mươi cây số,được bão vệ bởi liên đồn địa phương quân (ÐPQ) của tiểu khu Khánh Hịa và tiểu khu Quảng Ðức.Vừa đến trung tâm hành TK/QÐ chưa tới hai đêm,căn cứ Buprang bị thất thủ bởi đặc công địch được xe tăng T54 yễm trợ.Thiếu tá Nguyễn Hưũ Nghiã (Phanthiết)-Chỉ huy trưởng PB/TK/QÐ bị mất tích trong trận này.Tơi nhận lệnh thay thế thiếu tá Nghĩa ngay hơm đó.Một tuần sau đại tá Phạm Văn Nghìn về làm tỉnh trưởng Quảng Ðức thay thế trung tá Nguyễn văn Thiện và sau đĩ ơng giao tơi kiêm nhiệm luơn chức vụ Tham Mưu Phó hành quân tiểu khu.Vì vậy tơi cĩ dịp đi lại nhiều nơi,biết nhiều điều đặc biệt về quân sự thuộc TK/QÐ từ lúc tới cho đến khi rút quân.Trước khi trình bày cuộc rút quân của TKQÐ,tơi xin nĩi sơ lược về tỉnh này.
Quảng Ðức là một tỉnh nhỏ được thành lập từ thời Tổng Thống Ngơ Ðình Diệm nằm dọc theo quốc lộ 14 giáp ranh Campuchia và các tiễu khu Phước Long,Lâm Ðồng,Tuyên Ðức và Banmêthuột.Tỉnh cĩ ba quận:Kiến Ðức, Ðức Lập,Khiêm Ðức (Gia Nghỉa) và chi khu biệt lập Ðức Xuyên.Dân chúng hầu hết là người Thượng sống về nghề làm rẫy và săn bắn thú rừng,cịn lại là người Kinh,hầu hết là gia đình quân nhân,cơng chức và dân buơn từ miền xuơi lên.Ðặc biệt quận Ðức Lập nằm về hướng Bắc của tỉnh Quảng Ðức,giáp với tỉnh Banmêthuột,đất đai màu mỡ,dân chúng phần nhiều là người Miền Trung di cư vào lập nghiệp từ năm 1954,sau ngày chia đơi đất nước,sống về nghề trồng trà và café rất thịnh vượng.Quảng Ðức là một tỉnh nhỏ và nằm sát ranh giới Campuchia-hành lang xâm nhập của quân Bắc Việt-nên chịu áp lực của Cọng Quân rất nặng nề.Từ năm 1972, quốc lộ 14 nằm song song và sát với ranh giới Miên Việt xuyên qua ba tỉnh Phước Long,Quảng Ðức,Banmethuột bị gián đoạn giửa ranh giới Phước Long và Quảng Ðức. Vì vậy Quảng Ðức chỉ cịn xử dụng được đoạn đường bộ duy nhất từ Bubinh xuyên qua thị xã Gia Nghĩa đi Banmethuột mà thơi.Tỉnh Phước Long rơi vào tay địch đầu năm 1974.

+ Trận đánh mỡ màn “ Chiến dịch mùa Xuân của VC “.
Theo tin tình báo cũng như tài liệu thu được tại chỗ do pháo binh bắn quấy rối và hệ thống điện tữ chung quanh chi khu Ðức Lập cho biết:sư đồn 968 tân lập cùng sư đồn 10 Bắc Việt cĩ thể sắp tấn cơng Banmêthuơc,tiểu khu trưởng tiểu khu Quảng Ðức,đại tá Phạm Văn Nghìn đã xin thêm quân phịng thũ quận Ðức Lập nhưng chưa được.Sáng ngày thứ bảy (8/3/75),tơi tháp tùng đại tá Nghìn đáp trực thăng ra quận Ðức Lập cĩ gặp đại tá Vũ Thế Quang-Tư Lệnh Phĩ sư đồn 23 Bộ Binh(BB)-cũng đến đây thị sát tình hình.Ðại tá Nghìn chỉ thị trung tá Trần Nguyên Khoa (k18ÐL)-trung đồn phĩ trung đồn 53 BB-đang chỉ huy trung đồn trừ đĩng gần chi khu Ðức Lập phải dời bộ chỉ huy nhẹ của ơng cùng các đơn vị bảo vệ vào căn cứ Daksak-một căn cứ thật kiên cố do lực lượng đặc biệt Mỹ để lại-cách vị trí đĩng quân hiện tại chừng ba cây số.Hiện trung đồn 53 BB trừ đang được tăng phái cho tiểu khu Quảng Đức.
Nĩi là Trung đồn trừ chứ thực sự quân phịng thũ tại bộ chỉ huy nhẹ này chỉ cĩ một chi đồn trừ (-) 1/8 thiết vận xa M113 của đại uý Tánh,đại đội trinh sát của trung đồn mà phân nửa đã hoạt động bên ngồi tìm tin tức,một trung đội pháo binh 105 ly (TÐ 231PB),một trung đội PB155 ly thuộc tiểu đồn 230 PB và một ít bệnh binh của tiểu đồn 2/53BB.Thám sát xong nhận thấy khơng cĩ đũ thời gian,việc di chuyển dời lại sáng hơm sau (9/3/75).Nào ngờ,khoảng năm giờ sáng-trước giờ quân ta chuẫn bị di chuyển vào căn cứ Daksak như dự định, Cọng quân bắt đầu pháo aị ạt rồi sau đĩ tấn cơng biển người vào các đơn vị ta.
Đáng tiếc thay những đợt pháo đầu tiên lại trúng ngay vào bộ chỉ huy nhẹ của trung tá Trần Nguyên Khoa.Dù ơng là một sỉ quan giỏi,lanh lợi,đã từng được thăng cấp tại mặt trận nhưng vì nơi đĩng quân hiện tại là một căn cứ dả chiến hầm hố khơng được kiên cố lắm nên khơng chịu nổi sức cơng phá của các loại pháo địch,đặc biệt pháo 130 ly.Cầm cự khơng lâu,hơn phân nửa số thiết vận xa bão vệ bộ chỉ huy nhẹ bị tê liệt,hầm chỉ huy của trung tá Khoa bị sập,đại uý Buì Minh Ngọc (Phanthiết)-sỉ quan liên lạc pháo binh của trung đồn 53 BB bị thương nặng và chết ngay sau đĩ,trung tá Trần Nguyên Khoa bị thương ở sau ĩt và cánh tay trái gảy gần đứt lìa được lính pháo binh dìu ra khỏi căn cứ nhưng rồi bị bắt làm tù binh ngày hơm sau.Nếu.. nếu... hơm đĩ (8/3/75),bộ chỉ huy nhẹ trung đồn 53 di chuyển đi, Việt Cọng khơng điều nghiên kịp mục tiêu,tình hình cĩ thể khác.Ðiều này rất đúng với câu ta từng nghe: “ khơng nên để lại ngày mai những gì cĩ thể làm hơm nay”.
Chi khu Ðức Lập gần đĩ cũng bị pháo và tấn cơng tơi bời cùng một lúc nhưng nhờ hầm hố kiên cố cộng với sự gan lì,mưu lược của trung tá quận trưởng Nguyễn Cao Cực (K13ÐL),Việt Cọng khơng làm gì được,đành bỏ đầy xác ngồi bờ rào quận.Cùng lúc tại căn cứ Núi Lửa cách ghi khu Ðức Lâp về phía Tây chừng sáu cây số,nơi trung đội pháo binh 105 ly của trung úy nguyễn Văn Quý (Phanthiêt) đĩng,được bão vệ bởi đại đội chỉ huy thuộc tiểu đồn 261 ÐPQ/QÐ (các đại đội tác chiến hoạt đơng bên ngồi) của thiếu tá Bùi Ngọc Long cũng bị pháo khủng khiếp.
Tĩm lại Việt Cọng đồng loạt tấn cơng ba nơi trên cùng một lúc với những cơn mưa pháo tới tấp khiến chúng ta khơng thể yễm trợ hổ tương nhau được.Chúng đã áp dụng tiền pháo hậu xung biển người trận này rất hiệu quã Khoảng bảy giờ sáng,sau khi nhận được chiếc trực thăng tăng phái từ phi đồn 235 trực thăng Pleiku,tơi tháp tùng đại tá Nghìn bay về hướng Ðức Lập.Trước khi rời trung tâm hành quân tiểu khu ra trực thăng, tơi cịn nghe trung uý Quý vừa nĩi vừa cười báo cáo thành tích hạ địch của đơn vị mình:‘Bắn đã tay quá Bắc Bình ơi’.. Bắc Bình là danh hiệu tơi thường dùng trong nội bộ pháo binh.Tơi mừng thầm lên phi cơ gọi tiếp anh để biết tình hình nhưng khơng thấy trung úy Qúy trã lời.Bên tần số bộ binh bão vệ anh cũng khơng liên lạc được.Bay gần tới căn cứ Núi Lửa cũng khơng thấy hồi âm mà chỉ thấy một làn khĩi trắng từ căn cứ bốc lên.Làn khĩi đĩ chính địch đã đánh dấu cho phe chúng biết đã chiếm được mục tiêu Núi Lửa.Thấy làn khĩi bốc lên chúng tơi nhìn nhau khơng ai nĩi gì ngồi sự ngậm ngùi thương xĩt số phận quân mình,thuơc cấp mình và chỉ cịn cĩ cách báo cáo lên thượng cấp và xin tăng viện từ Sư Ðồn 23BB và quân đồn II.
Tơi xin mở dấu ngoặc ở đây để nĩi rõ hơn về sự mất liên lạc đột ngột nĩi trên.Cuối năm 1983,sau khi được phĩng thích khỏi trại tù (từ Nam ra Bắc),trên đường về Phanthiêt thăm Ba Má tơi,tình cờ gặp anh Nguyễn Văn Quý (Trung đội trưởng PB Núi Lửa nĩi trên) đang bán quán café chịm hõm tại bến xe đị Phanthiêt-Saigịn.Anh em nhìn nhau nghẹn ngào trong lần tái ngộ đau thương giửa cuộc đổi đời cay nghiệt.Anh mời tơi dùng ly càfê gọi là tình nghĩa thầy trị thuở nào trong đơn vị.Nhắc lại chuyện mất liên lạc tại căn cứ Núi Lửa năm nào.Anh trầm ngâm một lát,ánh mắt hướng về nơi xa xăm dường như để hồi tưởng lại quá khứ đầy u ám rồi cho biết:“Sở dỉ mất liên lạc với tơi vì đang bắn địch ngon lành,bổng dưng đài tác xạ bị pháo sập chết mấy quân nhân và địch ùa vào từ lưng đồi phía sau bất ngờ khơng trở tay kịp đành phải tìm đường “tẫu mã”.Anh vừa nĩi vừa cười một cách chua chát,đắng cay vì phải dùng từ tẫu mã.Tơi hỏi anh:“Anh bắn hay quá,sao để chúng bắn sập hầm chỉ huy”? Mặc dù biết tơi đùa nhưng anh cũng giải thích cho vui:“Chúng trốn chui trốn nhủi nơi nào mình đâu cĩ biết,trong khi đĩ mình nằm một chỗ trơ trơ chúng bắn điều chĩnh hồi phải trúng thơi”.Và cũng tại bến xe đị đĩ năm nay (11/2006) khi từ Mỹ trỡ về thăm gia đình,người chạy Honda ơm cho tơi biết anh Quý đã trỡ thành người thiên cổ,tơi khơng cịn cơ hội mời lại anh dùng một ít chất cay,vĩnh biệt Quý, một đàn em đáng mến thuở nào.
Tĩm lại,lúc bấy giờ chỉ cịn chi khu Ðức Lập của trung tá Nguyễn Cao Vực,dù khơng được yễm trợ của quân bạn vẫn cầm cự với địch.Ngồi việc kêu gào cấp trên tăng viện gấp,đại tá tỉnh trưởng vẫn bay vịng vịng rất thấp trên khu vực quận Ðức Lập đến trưa đễ hướng dẫn,trấn an và khuyến khích trung tá Vực và thuộc hạ cố gắng phịng thủ chờ quân ta tiếp viện.Xa xa đằng kia,cũng tại vùng trời Đức Lập,trung tá Võ Ân (K12 TÐ),trung đồn trưởng trung đồn 53BB(lên đại tá trước ngày quân ta nhận lệnh đầu hàng) cũng đang bay tìm quân của bộ chỉ huy nhẹ trung đồn đang thất lạc.Khác với những lần trước,mỗi khi bị địch tấn cơng mạnh,ngồi lực lượng pháo binh sẵn cĩ,phi cơ yễm trợ đũ loại bay đầy trời;lần này,mấy ngày nay vùng trời Ðức Lập phẵng lặng,vắng vẻ làm sao!Tàu bay tàu bị biến đâu cả ngồi hai chiếc trực thăng chỉ huy nĩi trên.
Trong khi đĩ tại Ngả ba Dakson cách căn cứ Núi Lửa chừng tám cây số về hướng Tây do tiểu đồn 2/53 BB của Ðại úy Nguyễn Tiên (kII TÐ vừa thay thế thiếu tá Võ Ðức Lai) và một trung đội pháo binh 105ly đĩng quân,khơng thấy đấm đá gì,nhưng khơng hiểu tại sao chúng tơi khơng liên lạc được họ.Quá đau lịng trước sự thất thủ của quân bạn gần đĩ khơng được yễm trợ nên sau khi đại tá Nghìn quay về trung tâm hành quân tiểu khu,tơi cùng phi hành đồn mỗi người một khúc bánh mì bay trở lai hướng Dakson.
Trực thăng bay vịng nhiều lần trên vùng này,càng lúc càng thấp để cố gắng liên lạc và quan sát tình hình.Thấy tiểu đồn 2/53BB vẫn đang tư thế bố trí sẵn sàn chiến đấu,tơi yêu cầu phi cơ trưởng (hình như anh Hùng Thầy Tu hay anh Vệ ) tìm cách đáp xuống.Anh bay thêm mấy vịng để xem hướng nào thuận tiện và an tồn,rồi anh... đột nhiên nhào xuống rất nhanh trơng như chú diều hâu đang xà xuống gắp mồi.Ðang tư thế sắp đậu,bổng nhiên nhiều loạt pháo đối phương rớt cạnh máy bay khiến anh ta cho tàu lướt về phía trước cất cánh lên lại,xém đụng rừng cây trước mặt.Một phen xém chết đã qua! Anh quay lại nhìn tơi với nét mặt thầm trách “nguy hiểm vậy mà bảo đáp”.Anh phi cơng này rất lanh lợi và bình tĩnh,nếu khơng thì cả tàu khơng chết vì pháo địch cũng chết vì các cành cây.Từ đĩ đến khi rút bỏ tiểu khu Quảng Ðức,tơi khơng liên lạc được với cánh quân này.
Ngày thứ nhất trơi qua,ngày thứ hai trơng chờ quân ta tăng viện như cấp trên đã định.Bất hạnh thay!ngày thứ hai đĩ lại là ngày thất vọng nhất khi Cọng quân tấn cơng thẳng vào thị xã Banmêthuột và phi trường Phụng Vực.Riêng các lực lượng khác của ta đồn trú tại Quảng Ðức đều bị địch cầm chân cả khơng thể nào lấy đi giúp Ðức Lập được.Càng chờ đợi,sự tổn thất càng tăng lên trước những loạt pháo đũ cở cuả địch;mặt khác khơng cịn trơng chờ vào sự tăng viện của quân bạn được nửa,trung tá Vực cùng thuộc cấp đành rút khỏi quận,băng rừng về căn cứ Ðạo Trung mấy ngày sau và được trực thăng đĩn về TK/Quảng Ðức.(Ðạo Trung cách QĐ trên 15 cây số) .
+ Rút quân
Ðức Lập và Banmêthuột đã mất,từ trái (Phước Long) sang phải,cả về hướng trước mặt của tỉnh Quảng Ðức đã hồn tồn lọt vào tay VC,chỉ cịn một phần phía sau giáp với tỉnh Tuyên Ðức và Lâm Ðồng,phân ranh bởi sơng Kinh Ðà-Con lộ duy nhất nối liền hai tỉnh Quảng Ðức,Lâm Ðồng đã bỏ phế từ lâu và do VC kiểm sốt.
Như vậy tỉnh Quảng Ðức đã mất gần phân nửa lãnh thổ.Trước tình trạng tỉnh bị cơ lập tam hướng lại khơng cịn được yễm trợ quân sự và địch ngày càng bám sát đánh phá ta nhiều nơi trong tỉnh,khiến tinh thần chiến đấu quân dân cĩ phần sa suốt.Các vị thân hào nhân sĩ trong tỉnh đã liên lạc với trung ương xin tỉnh Quảng Ðức được rút bỏ sớm hầu giảm thiểu sự thiệt hại.Chưa thấy kết quả ra sao,bổng trưa ngày 25 tháng 3 năm1975,khi biết tin quân đồn II bị tổn thất nặng nề lúc rút lui và tốn liên lạc khơng quân (ALO) tiểu khu Quảng Ðức đột nhiên lên trực thăng rời tỉnh mang theo tất cả phương tiện điều động khơng yểm,khiến tinh thần quân dân trong tỉnh càng thêm nao núng.
Hơm đĩ,trong lúc Ðại tá Phạm Văn Nghìn đang đi họp ở QÐ II chưa về, Trung tá Phạm Ðức Dư-Tham Mưu Trưởng tiểu khu-liền tổ chức buổi họp khẩn cấp.Ngồi sự hiện diện của trung tá Dư cịn cĩ trung tá Hồng Kim Thanh,liên đồn trưởng LÐ 24 BÐQ đĩng tại quận Kiến Ðức;thiếu tá Trần Văn Bường chỉ huy trưởng pháo binh Kiêm tham mưu phĩ hành quân Tiểu khu;thiếu tá Phạm Văn Tư trưởng phịng 3 TK (đừng nhằm với thiếu tá Phạm Văn Tư khĩa 19 Ðalạt trưởng phịng hai tiểu khu vượt ngục bị bắn chết tại trại tù Suối Máu Biên Hịa năm 1976).Vừa vào họp trung tá Dư tuyên bố: “Hơm nay chúng ta hành quân về phương Ðơng”.Chỉ một câu đơn giản ai cũng hiễu đĩ là lệnh rút lui,khơng cần sơ đồ phĩng đồ gì cả.Thành ra,với vị trí đĩng quân hiện tại ,liên đồn 24 BÐQ đi theo phương giác từ,từ quận Kiến Ðức về Lâm Ðồng,các đơn vị cơ hửu hoặc tăng phái tiểu khu cũng từ nơi đĩng quân di chuyển về Lâm Đồng.
Sau khi rời phịng họp,tơi cho lệnh thiếu tá trưởng phịng 3,Phạm Văn Tư ra lệnh các đơn vị tăng phái cũng như các đơn vị trực thuộc đĩng quân quanh thị xã,đi theo đường mịn xe be đến bờ phà sơng Kinh Ðà về quận Di Linh (Lâm Ðồng),các đơn vị cịn lại tùy tình trạng an ninh tại chỗ rút về Lâm Ðồng.Trung tâm hành quân,trung,tâm tiếp vận tiểu khu,đặc biệt kho xăng và kho đạn phải phá huỷ;khơng được phá phách bệnh viện,phố xa, chợ búa.Cần nĩi thêm,trong thời gian này tiểu khu Ninh Thuận tăng phái cho tiểu khu Quảng Ðức hai đại đội biệt lập (4 đại đội luân phiên ),một của đại uý Nguyễn Văn Ðức (Phanthiết K20 ÐL),một của đại uý Tơn Thất Kỳ (Huế),đại uý Trần Cơng Triệt (Phanrang,K18ÐL) và...
Riêng pháo binh,tơi cho lệnh các trung đội trưởng phá huỷ súng bằng loại lựu đạn M14.( lựu đạn cĩ chứa chất chì đặc biệt chảy ra bám vào nồng súng khơng xữ dụng được).Chỉ cĩ trung đội pháo binh của trung uý Bá đĩng trên đường hành quân được giữ nguyên kéo theo đồn quân thơi.
Ðồn quân dân rời bộ chỉ huy Quảng Ðức được khoảng năm giờ đồng hồ,một tin khơng vui đưa đến.Từ đầu máy bên kia,trung úy Bá báo cáo:“chiếc cầu nhỏ bắt qua suối bị hư khơng thể nào kéo súng qua được Bắc Bình ơi”!
Chết cha! Đi hành quân khơng cĩ đại bác yểm trợ cả một sự bất lợi khi địch xuất hiện ngồi tầm vủ khí cá nhân hay dùng biển người tấn cơng ta. Tơi than thầm như vậy,nhưng mặt khác vẫn cố giử bình tỉnh ra lệnh cho anh Bá cố gắng thám sát hai bên cầu tìm mọi cách kéo súng qua.Bấy giờ trời vừa tối,ánh hoàng hôn cuối cùng vừa bị khuất sau rặng núi cao.Tôi vừa cho đoàn quân tạm nghỉ.Chừng nửa giờ sau,trung úy Bá cho biết khơng cĩ nơi nào đem súng qua được vì con rạch tuy nhỏ nhưng đất mềm dễ bị lún.Tôi đành cho lệnh phá súng pháo binh và tiếp tục bám sát theo đoàn quân trước.Ði được hơn một giờ đồng hồ đoàn quân nghỉ qua đêm và tới bờ sông Kinh Ðà khoảng năm giờ chiều ngày hôm sau.
Ðang chuẫn bị vượt sơng để theo đường mịn về hướng Quận Dilinh như lời đề nghị của thiếu tá Nguyễn văn Ấn (Quận trưởng Di Linh cùng K18 ÐL với Trần Nguyên Khoa và tơi),bổng từ bên kia bờ sơng cĩ tiếng la của đám VC dội lại :“Muốn qua sơng phải bỏ súng xuống,đi từng người một,đưa hai tay lên đầu”. Nghe chúng hô “Ðưa tay lên đầu”, mình đâm tức xổ nho: Ð.. m... đầu hàng cái ... . Quan sát thấy chúng chỉ có chừng mươi lăm người nối tiếp nhau đi chung quanh các gốc cây cổ thụ bên bờ sông để chúng ta lầm tưởng họ nhiều lắm. Biết vậy,nhưng vì khúc sơng này rộng khoảng bốn năm trăm thước;nước sâu tới rốn chảy hơi xiết khó lòng vượt nhanh để lấn áp chúng. Tôi tiếc thầm,nếu súng pháo binh không bị bỏ laị, ta chỉ cần trực xạ mấy quả cha con chúng nhảy hết,tha hồ lội qua sông.Nhưng dù sao cũng may cho chúng ta phát hiện được chúng bên đó,nếu không,đoàn quân ta cứ tà tà lội qua như chỗ không người thì sẽ... nếu không bị bắt làm tù binh thì cũng bị đi mò tôm cả đám giửa giòng sông. “Biết Người biết Ta trăm trận trăm thắng”, ông bà ta nói như vậy.Biết mình ở thế bất lợi,thôi đành nhịn nhục tìm đường khác đi để tránh thiệt hại,đó là thắng vậy.
Sau khi bàng với trung tá Dư,tơi cho lệnh đại úy Ngơ văn Nhị (K12TÐ), chỉ huy phó của tôi,hướng dẩn tóan quân hỗn họp Ðịa phương quân và pháo binh đi lui về sau,dùng phương giác từ đi về hướng Tây dọc theo bờ sông tìm chỗ vượt sông dễ hơn để đánh bộc hậu địch cho đoàn quân sau vượt qua. Mục đích cho đi luì về sau để đánh lạc hướng địch và dân chúng khỏi bám theo.Nếu dân chúng bám theo sẽ làm lộ kế hoạch;hơn nửa họ không thể gồng gánh,bồng bế con cái lên đồi xuống dốc được .Bảo vệ an ninh họ,phía sau còn có quân của chi khu Khiêm Ðức do thiếu tá quận trưởng Nguyễn Khắc Hiếu (K19 ÐL) chỉ huy, bên cạnh đó còn có mặt cả hai vị trưởng và phó ty an ninh quân đội (thiếu tá Ðậu Văn Ðề,thiếu tá Nguyễn văn Ðiệp) và nhóm Cảnh Sát Quốc Gia của trung tá Giang.
Trong khi cánh quân của tôi đi về phía phải (hướng Tây) thì tiểu đoàn 259 ĐPQ của thiếu tá Phan Văn Giỏi đi về phía trái (hướng Ðông) dọc sông Kinh Ðà về cầu Đại Ninh, ranh giới Ðàlạt và Lâm đồng.Ði nhiều hướng địch không thể theo dỏi hết.
Màn đêm dầy đặc,đồn quân di chuyển rất chậm,nhiều lúc phải xữ dụng đèn pin tìm lối đi.Thỉnh thoảng nghe nhiều tiếng kêu “oan ốt” từ xa của các chú mang (nai con) lạc đàn hoặc thấy những đơi mắt ngơ ngác dại khờ của các chị mển đang nhìn chăm chăm ánh đèn pin.Bình thường gặp như vậy số mạng các chị xem như đã xong rồi;đằng này cĩ lệnh khơng được nổ súng chỉ trừ trường hợp gặp địch.Nhờ vậy các chị được thêm tuổi thọ.
Lội suốt đêm gần tới năm giờ sáng,đại úy Ngơ Văn Nhị báo cáo đã tới khúc sơng cĩ thể vượt được.Ðại úy Nguyễn Duy Huynh,xử lý thường vụ trung tâm tiếp vận thay thế thiếu tá Trương Minh Dũng đi học,tiến về phía trước tăng cường cho đại úy Nhị tìm cách vượt sơng.Vì đường đồi lên xuống khĩ khăn,tối om như mực lại đi theo phương giác từ trong màn sương bao phủ nên khi gặp bờ sơng,chỉ cách điểm đứng chiều hơm qua ba bốn cây số thơi.Khúc sơng hơi cạn,đá lỏm chỏm,nước chảy hơi siết cĩ thể vượt được.Ðại úy Nhị cho anh hạ sĩ quan pháo binh buộc sợi dây thừng lội qua bờ sơng bên kia cột vào gốc thơng nào đĩ cho đồn quân sau nắm đi qua.Chẳng may anh này bị trượt chân và chết giửa giịng sơng.Tốn quân gần đĩ đổ xơ tới tiếp cứu nhưng vơ vọng.Sợ bị lộ điểm vượt sơng bởi những tiếng la ồn ào khi tiếp cứu,đồn quân tiếp tục đi tìm nơi an tồn hơn để vượt.Ði mải đến chiều mới gặp khúc sơng sâu rộng,nước chảy lờ đờ cĩ thể vượt qua dễ hơn.
+ Vượt sơng Kinh Ðà về Bão Lộc.
Theo các quân nhân từng sống ở đây cho biết khúc sơng này cĩ thể cĩ cá sấu nguy hiểm.Dù vậy,nhưng khơng thể nào đi xa hơn về hướng Tây sợ bị ngộ nhận với liên đồn 24BÐQ cũng đi về Lâm Ðồng phát xuất từ phi trường Nhơn Cơ.Hơn nửa,càng đi xa về hướng Tây điểm đến Bảo Lộc càng xa,thà vượt sơng nơi đây ruổi gặp cá sấu đĩi chỉ nuốt vài người xấu số cịn hơn quanh quẩn lâu trong rừng càng nguy hiểm mà chưa chắc cĩ nơi nào tốt hơn.Lệnh chặt cây kết bè ban hành ,chỉ cĩ những người yếu hoặc khơng biết lội mới được ngồi trên bè thơi.
Bộ chỉ huy qua bờ sơng bên kia trời đã khuya,tất cả đồn quân nghỉ đêm, đồng thời giử an ninh cho số người qua sau.Dù hai ngày qua chưa cĩ hạt cơm nào trong bụng nhưng khơng cảm thấy đĩi.Phải chăng cái đĩi nhường chỗ cho sự mệt nhọc lo âu.Qua theo dỏi hệ thơng truyền tin,được biết đồn quân dân hơm qua kẹt tại bờ Kinh Ðà, được đại tá tỉnh trưởng lần lượt chuyển qua Bảo Lộc (LÐ) nên ý nghỉ quay lại cứu họ khơng cịn nữa.Với tình hình hiện tại,tơi nghỉ,địch khơng cịn lẩn quẩn trong rừng như trước mà đã ra thị thành uy hiếp quân ta.Nghỉ vậy nên sự e ngại bị phục kích khơng cịn cao và khi gà rừng vừa dứt tiếng gáy báo hiệu bình minh đang đến,tơi cho lệnh đồn quân phía trước tiếp tục đi theo đường mịn về hướng xã Tân Rai (LÐ) mặc dù phải băng qua các hậu trạm của VC.May mắn khơng cĩ gì trở ngại trên đường hành quân,nhờ vậy thời gian đến Lâm Ðồng rất nhanh (3 đêm bốn ngày).Tốn quân đi trước băng qua các nhà lơ VC chỉ gặp mấy chàng thương binh bắn vài phát súng lẻ tẻ rồi đâm đầu giọt hết.Các trạm này (nhà lơ) chứa đầy ấp các bao gạo Mỹ , còn mới tinh,lính đốt bỏ.
Trên đường về Tân Rai vài quân nhân cho tôi biết:“đêm vượt sơng,khi bè gần đến bờ có nghe vài tiếng ơi ới rồi buông tay không hiểu nguyên do và cũng không phân biệt được ai vì trời tối thui”.Có thể một vài quân nhân xấu số nào đó bị đuối sức buông tay hay có thể bị cá sấu đói ăn thịt chăng! Chỉ một trong hai điều đó hay cả hai!Thật đáng thương.
Trung tá Phạm Ðức Dư xuất thân từ sỉ quan tài chánh,làm Tham Mưu Trưởng Tiểu khu Lâm Ðồng từ khi còn đại uý cho đến khi chuyển qua làm tham mưu trưởng tiểu khu Quảng Ðức gần một tháng thôi (tôi xử lý chức vụ này trước khi ông đến).Trung tá Dư đã lớn tuổi,chưa quen lội hành quân,thành ra ông đã để tôi điều động tất cả đoàn quân từ lúc bắt đầu di chuyển.Và sau mấy ngày vất vả trong rừng,trung tá Dư bị mệt xiểu khi đoàn quân vừa tới xã Tân Rai (LÐ) và được nghỉa quân xã này (đệ tử cũ) đưa về nhà riêng của ông tại quận Bảo Lộc chăm sóc.Từ đó tôi không còn gặp ông.
Sau đó bộ chỉ huy nhẹ chúng tôi được đại tá Nghìn cho trực thăng đĩn về tỉnh.Riêng đại úy Ngơ Văn Nhị vẫn tiếp tục chỉ huy cánh quân về thẳng thị xã Bảo Lộc.Đến phi trường Bảo Lộc trời đã xế chiều.Thời tiết mát diệu với những cơn giĩ hiu hiu thổi qua mang theo mùi hương thơm ngào ngạt từ các cánh đồng trà vừa mới đâm bông đầy hương sắc.Tình hình rất yên tỉnh,chợ phố sinh hoạt bình thường,chỉ nghe lai rai những tiếng đạn đại bác của ta từ xa dội lại,cĩ thể đang yễm trợ cho một tiền đồn nào đó đang bị địch tấn công.Chúng tôi yên tâm như không có gì xảy ra,thơng thả dùng một bửa cơm chiều no nê với lẩu canh chua cá bơng lau nĩng bỏng,dỉa thịt kho tàu kèm theo ít rau chua thật ngon miệng,bù đắp lại phần nào những ngày đĩi khác hiểm nguy băng rừng vượt suối.Với tình hình cịn sáng sủa đĩ,sau khi dùng cơm xong chúng tơi vào đánh một giấc ngon lành đến sáng như chưa bao giị cĩ.Sáng ra,đại úy Nguyễn Duy Huynh,tơi và các quân nhân thuộc cấp ra ăn sáng tại một quán xập xệ ngồi chợ.Tứ bề yên tỉnh khơng nghe một tiếng súng nào nổ cả. Dự định ăn xong sẻ dạo phố kiếm đơi giày nhà binh khác thay thế cho đơi giày Mỹ lội mấy ngày nay đã bị há mõm rồi. Nào ngờ,đang ăn ngon miệng bà chủ quán bổng nói “Xe tăng VC vào thành phố từ hôm đến giờ,sao mấy ơng còn ngồi đây”? ‘ Vậy hả! Bà nói đùa hay nói thật đó?Tôi hỏi lại bà chủ quán.
Ai đám đùa với mấy ông chuyện quan trọng như vậy.Bà chủ nói tiếp.
Nghe xong, tôi vẫn bình tĩnh.Tính tiền xong (không thuộc loại cao lâu ăn quỵt thổ đỉ chơi lường),vội rời quán.May thay lúc đó có một chiếc xe Jeep của toán liên lạc khơng quân (ALO) thuộc TK/LÐ trờ tới,trong xe chỉ có một tài xế thơi.ĐạI úy Huynh là bạn của thầy anh tài xế này từ lâu nên chận lại hỏi: ‘Thầy mầy đâu rồi?’
“Dạ, ổng bay khi hơm rồi”.Người tài xế trả lờì.
Vậy mầy theo tao, đại úy Huynh nói như ra lệnh.Anh tài xế bước ra sau nhường tay lái cho tôi,Huynh ngồi ghế bên cạnh,các quân nhân cịn lại ngồi hết phía sau.Tơi trực chỉ ra phi trường Bảo Lộc cách đĩ khơng xa vì lính Quảng Đức về tập trung nơi đây từ tối qua đến giờ.Vừa đến cổng phi trường,tơi lấy làm ngạc nhiên khi thấy lính Lâm Ðồng từ trong phi trường túa ra.Họ nĩi tăng VC tới đầu phi đạo rồi,lệnh trung tá tỉnh trưởng Vương Ðăng Phong bảo họ về ÐàLạt.Tơi chưa tin vì tình hình cịn yên lặng quá,chỉ thấy phe ta ùa ra ngày càng đông mà chả nghe tiếng “xe tăng xe tiết”gì cả.
.Ðang do dự,bổng thiếu tá Nguyễn Văn Ấn từ bên kia máy PRC25 rủ rê tơi:“Mầy đến đâu rồi, đến quận ăn cơm rồi tử thủ với tao”.Tơi trã lời nửa đùa nửa thật:“mầy lạnh cẳng rồi hay sao rủ tao, mầy hảy chuẫn bị heo gà nhiều đi,Cậu sẻ đến ngay”.Thế là tơi lái xe hướng về quận Di Linh (Dilinh nằm khoảng giửa Bảo Lộc và ÐL).Xe đang phon phon trên đường nhựa,bổng lệnh của đại tá Nghìn từ trực thăng bảo tơi: “Sao bây giờ anh mới mở máy”? Tơi chưa kịp trã lời,đại tá lệnh tiếp:“ Anh phải tập trung các đơn vị của mình vào phòng thủ với quận Di Linh”.Nhận được lệnh trên,tôi cố lái xe nhanh hơn (thua Cao Bồi một xiếu thơi, nếu chậm các xe lính phía trước giọt hết sao!),qua mặt một số xe chở lính đằng trước rồi thắng gấp giửa đường và xuống xe bắt đầu chận các xe chở lính lại.
Chiếc xe đầu tiên tơi chận lại là lính thuộc TKLÐ.Họ thấy tơi mang hia đơi mảo trơng oai vệ chứ chưa biết tơi là ai nên cịn cự nự chưa muốn xuống xe;viện cớ lệnh trung tá Phong bảo họ về Ðàlạt.Nĩi vậy chứ cuối cùng thấy gương mặt tơi cĩ chút Cơ Hồn vương vấn nên họ đành xuống (khg phải hiền lành như nai tơ khi gặp các cơ đâu).Chỉ có lính Quảng Ðức khi thấy tôi ra hiệu tự động xuống xe.Bố trí quân tạm xong,tôi và Huynh từ từ vào gặp Quận Ấn.Vừa đi vừa mừng thầm “trong hoàn cảnh này hai thằng cùng khóa,chiến đấu bên nhau càng vững tâm hơn”.Tại quận,tình cờ gặp trung tá tỉnh trưởng Vương Ðăng Phong rời Lâm Ðồng đến đây từ bao giờ.Tôi chỉ nghe tên ông thôi,chứ đây là lần đầu tiên được gặp.Tôi chào và trình trung tá Phong về ý định phòng thủ của Ðại tá Nghìn.Vừa nghe xong ông hỏi tôi:
-Anh đảm nhận chức vụ gì bên tiểu khu Quảng Ðức?
-Chỉ huy trưởng pháo binh kiêm tham mưu phó hành quân TK/QÐ.Tôi trã lời.
-Anh có quân đây khơng?
-Dạ có,đang bố trí ngồi kia.Tôi lại đáp.
-Tỉnh trưởng anh đang ở đâu?Ông lại hỏi tiếp.
-Đang bay trên vùng để hướng dẫn các cánh quân còn kẹt trong rừng.
Tôi lại tiếp như vậy.
Không cần suy nghỉ, Trung tá Vương Ðăng Phong nĩi: ‘Tình hình như thế này,Tỉnh trưởng anh có máy bay,có chuyện gì ông ta bay đi,còn tôi với anh ... thì sao?Khơng cần tôi có ý kiến ông tiếp: ‘ Vậy anh muốn ở lại thì ở,tôi đi.Nói xong,ông ra lệnh thiếu tá Nguyễn văn Ấn nhổ antenna 292 và chuẫn bị di chuyển’.Trầm ngâm một lát,tôi báo cáo đại tá Nghìn quyết định của trung tá Phong như vậy.Im lặng một hồi lâu,đại tá Nghìn nói:Thôi,ai sao mình vậy.!!!
Suy nghỉ một lúc không tìm ra kế họach nào khác,chúng tơô âm thầm rời quận không buồn nói câu nào từ giã quận Ấn .“Cả đoàn quân ra sau bị kẹt hết rồi”, tôi thầm nghỉ như vậy.Ðứng trước đàn em thuộc cấp đang bố trí chờ lệnh,tôi chậm rải nói trong nghẹn ngào:“Thôi…các anh tìm mọi phương tiện… về Ðàlạt.”.
+ Trở lại Ðàlạt
Tới cầu Ðại Ninh trời vừa xế bĩng,thấy trung sĩ Vũ Nguyên Cường đang đứng xớ rớ cạnh hai chiếc xe thiết giáp V100 của TKLÐ. Anh cho biết hai chiếc xe V100 được tăng cường giử cầu Ðại Ninh mấy ngày nay và trung tá tỉnh trưởng Vương Ðăng Phong đã qua cầu rồi.Lúc bấy giờ,đại úy Ngô Xuân Diên,yếu khu trưởng khu cầu Ðại Ninh,đứng đầu thành cầu chuyển lệnh trên: “Quân Quảng Ðức được qua cầu còn quân Lâm Ðồng chưa thấy địch đã bỏ chạy phải ở lại chiến đấu”. Dù không bị ràng buộc bởi lệnh trên nhưng chúng tôi quanh quẩn nơi đó nửa giờ sau mới bắt đầu về Ðalạt.
Ðã lâu lắm rồi tôi mới trỡ lại xứ sương mù Ðà Lạt;quanh năm thời tiết mát lạnh rất thích hợp với bao lồi hao quý kể cả lồi “Hoa Biết Yêu”.Ðà Lạt, nơi cĩ Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam thân thương đã từng một thời nổi tiếng đẹp và lớn nhất Ðơng Nam Á (trước năm1975). Ở đĩ tơi được mặc vào người bộ đồ lính đầu đời,được huấn luyện từ lúc chập chững bước vào đời binh nghiệp đầy gian lao nguy hiểm,bỏ lại sau nếp sống thư sinh nơi Saigịn hoa lệ và ở đĩ tơi vào đời với một niềm tự hào mảnh liệt,một tương lai huy hồng đầy hứa hẹn của trai thời lọan như ta từng học:
“ Làm trai cho đáng lên trai, Xuống Ðơng,Ðơng tỉnh,lên Đồi,Ðồi yên”.
Ðà Lạt chiều Xuân trời man mác lạnh,thỉnh thoảng từng cơn giĩ nhẹ thổi qua làm bay bay những mái tĩc bồng bềnh của các nàng kiều nữ cao nguyên quanh năm mơi thắm má hồng,đang rảo bước trên các con đường đồi thoi thỏi quanh co.Hình ảnh gợi tình đĩ hơm nay hơi vắng.
Chung quanh cái hồ nổi tiếng thơ mộng ngàn đời mang tên Nử sĩ tài hoa đầy nhựa sống-Hồ Xuân Hương-hằng ngày thường đầy ấp nam thanh nử tú,những cặp tình nhân,những đơi uyên ương vừa mới kết tĩc se duyên,đến đây tâm sự,tay trong tay,cặp từng cặp,dìu nhau theo nhịp đập con tim-nay vắng vẻ làm sao!!! Hàng hoa Anh đào tươi mát rộ nở trong khí tiết xuân đang khoe sắc trắng hồng nằm ngạo nghể bên lề đường từ rạp Hịa Bình đến bờ Hồ,chắc khơng mấy ai cịn đũ tinh thần chiêm ngưởng hay ca tụng vẻ đẹp kiêu sa đài các của nĩ.
Rất tiếc,thời gian và hồn cảnh khơng cho phép đến thăm lại những thắng cảnh tươi mát bốn mùa như:Thung Lủng Tình Yêu,Hồ Than Thở,Thác Prenne,Thác Camly,Trại Hầm, Chùa Sư nử .. vân vân và vân vân; những nơi đã từng cĩ ít nhiều vương vấn bao kỹ niệm vui buồn khắc sâu trong tìm thức ở tuổi đơi mươi,lúc cịn trong quân trường Ðàlạt,nhất là vào những dịp dạo “phố Hoa Ðào” cuối tuần.Cịn nhớ lúc bấy giờ,cĩ rất nhiều người đẹp từ các nơi,thỉnh thoảng trong đám xuân xanh ấy,cũng cĩ mấy Nàng trơng khá quen,thuộc dạng Hoa Khơi Xứ Mắm Phan Thành (như H.M,H.U,H.L.. .v.v.)vào thăm các Chàng Võ bị Hào Hoa.Những đoạn phim tình cảm tuy ngắn ngủi nhưng mang nhiều kỹ niệm xa xưa đĩ hiện ra trong tìm thức tơi khơng lâu,rồi tan biến nhường chỗ cho nổi âu lo của những ngày hiểm nguy sắp đến, như cụ Nguyễn Du đã viết:
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,
Người buồn cảnh cĩ vui đâu bao giờ.
Thật vậy, Ðàlạt đang ngột ngạt trong khơng khí chiến tranh,những người giàu cĩ và các sinh viên từ xa đến học hầu như di tản gần hết,phố xá mở cửa lưa thưa,người bộ hành vội vã trên đường về,thỉnh thoảng đĩ đây những chiếc xe đầy lính lui tới tuần tra trên đường phố trong thế sẵn sàn.
Qua một đêm ngon giấc trên nệm ấm giường êm tại khách sạn La Palace bên cạnh bờ hồ Xuân Hương;sáng hơm sau điểm tâm ở cà phê Tùng xong,tơi bay về Lâm Ðồng hướng dẩn các cánh quân cịn trong rừng ra.
Bầu trời Lâm Ðồng hơm nay rất quang đãng,tầm nhìn rất tốt.Từ trực thăng nhìn xuống thấy đồn người đang hối hả vừa đi vừa chạy trên đường hướng về Ðàlạt.Trong quận Di Linh lống thống một ít bĩng người ăn mặc hỗn tạp ra vào.Trực thăng xuống thấp hơn các bĩng người này trốn mất.Ðốn chắc đĩ khơng phải là quân ta mà cũng khơng phải là dân hơi của, thành ra khi liên lạc được với các cánh quân bạn,tơi hướng dẩn họ đi về hướng cầu Ðại Ninh an tồn hơn.
Khi biết tơi đang bay trong vùng Bảo Lộc,từ cánh quân dưới đất Thiếu tá Nguyễn Khắc Hiếu (K19ĐL)cho biết đã bị sốt rét mấy ngày nay khơng thể tiếp tục đi được,yêu cầu tơi bốc dùm anh đồng thời cho xin mấy cục pin PRC 25.Anh cho biết đã giao quyền chỉ huy lại cho Ðại úy Tích,sĩ quan phụ tá của anh rồi.Quan sát một lúc thấy bải đáp khá trống trải,tơi yêu cầu phi cơ trưởng (hình như anh Huỳnh Chí Thành hay Trần Hồi phi đồn 215 trực thăng) đáp cạnh quã đạn khĩi màu vừa đánh dấu baỉ đáp .Thiếu tá Hiếu vào xong, trực thăng cất cánh lên ngay lại bị mấy loạt súng AK47 bắn theo tới tấp.Lại một phen lên ruột vì địch bắn ta mà ta khơng thấy hướng địch.Nếu bắn lại khơng trúng địch mà trúng quân bạn lại càng ân hận,vì vậy phi cơ chỉ tiếp tục bay.Bình phi xong trực thăng bay thêm nhiều vịng nửa hầu tìm thêm cĩ cánh quân nào cần giúp khơng,nhưng vì thiếu tá Hiếu quá mệt chúng tơi phải rời vùng trở về Ðàlạt.( anh Hiếu qua Mỹ dịp tháng 4/75 tại Nam Cali và tử bệnh năm 2003.Một niên đệ thân tình ra đi!).Và ngày hơm sau bộ chỉ huy tiểu khu chúng tơi đi đường bộ về Nha Trang.
Sở dỉ phải quan sát kỷ quận Di Linh như đã nĩi trên vì tơi biết hơm qua,sau khi quận này bỏ ngỏ,tiểu đồn 202 ÐPQ/Tuyên Ðức đĩng tại cầu Ðại Ninh (Di Linh cách cầu Đại Ninh chừng 60 cây số) được lệnh tái chiếm quận này mà khơng biết giờ đĩ đã vào được chưa!
Sau này mới biết địch đã chiếm quận rồi như đã quan sát thấy,vì chính trung uý Nguyễn Thắng Lợi (sỉ quan quân số kiêm xử lý thường vụ trưởng ban ba tiểu đồn 202ÐPQ) xác nhận.Anh cũng cho biết thêm:trên đường tiến đến quận Di Linh tiểu đồn anh đánh bắt được chiếc xe be trang bị súng 57 ly khơng giật,giả làm tăng T54 của địch để hù ta;nhưng tiểu đồn chưa chiếm lại được quận;một phần vì các nút chận của địch khá mạnh,một phần vì áp lực tâm lý rút lui của quân bạn lúc đĩ.Xin nĩi thêm,tiểu đồn 202ÐPQ/TÐ là một đơn vị đánh giặc nổi tiếng ở quân khu II,dưới quyền chỉ huy của thiếu tá Lê Xuân Phong. Anh Phong là một vị chỉ huy dũng cảm và lanh lợi,đã từng hai lần vượt ngục nhưng khơng thốt nổi để rồi chịu nhiều trận địn thù trối chết.Tơi từng ở tù chung với anh tại trại giam huyện Tân Kỳ tỉnh Nghệ Tĩnh vào thập niên 1980.Lúc ở tù anh thuộc diện cứng đầu lao động tà tà cho qua ngày mà mình thường dùng từ “cà nhỏng chống xăm lăng”chứ khơng phải thuộc diện lao động là vinh quang’ như VC dụ khị.

+ Liên Ðồn 24 BÐQ.
Lâm Ðồng mất khơng chỉ làm cho lực lượng TK/QÐ chới với mà cịn làm cho LÐ24 BÐQ một phen xính xáng.Xin mở dấu ngoặc ở đây để giới thiệu sơ qua về LÐ24 BÐQ.Ðứng đầu tàu là trung tá Hồng Kim Thanh,liên đồn phĩ là trung tá Ðào Ðức Châu.Liên đồn gồm ba tiểu đồn sau:
-Thiếu tá Trần Ðình Ðàng (K15ÐL) tiểu đồn trưởng tiểu đồn 63 (TÐ63BÐQ).
-Thiếu tá Hồng Ðình Mẫn (K2 Ðồng Ðế Nhatrang) tiểu đồn trưởng tiểu đồn 81.
-Thiếu tá Vương Mộng Long (K20ÐL),tiểu đồn trưởng tiểu đồn 82 (TÐ82BÐQ).
-Pháo đội PB 105 ly của đại úy Giang yễm trợ trực tiếp cho liên đồn này..
Như phần trên đã nĩi,LÐ24 BÐQ được tăng cường cho TK/QÐ,nhiệm vụ chính bão vệ quận Kiến Ðức.Sau khi rời phịng họp TK/QÐ,trung tá Hồng Kim Thanh về lệnh cho các đơn vị trực thuộc thi hành kế hoạch như đã định.( khơng phải TK/QÐ bỏ quên LD24BÐQ).
Khi liên đồn cịn ở điểm vượt sơng Kinh Ðà,quân ta vơ ý để lựu đạn nổ khiến trung tá liên đồn trưởng và trung úy Minh-sĩ quan truyền tin LÐ- và vài binh sĩ bị thương phải chờ tải thương.Ngày hơm sau thiếu tá Hồng Ðình Mẫn cũng được rời liên đồn vì cơn bệnh sốt rét cấp tính và hai ngày sau nửa trung tá Ðào Ðức Châu cáo bệnh cũng được bốc đi.
Liên đồn như rắn mất đầu cụt đuơi (từ của Thiếu tá Trần Ðình Ðàng xát nhận tình trạng LÐ lúc đĩ).Tuy là khĩa đàn em,kém thâm niên cấp bậc và quân vụ so với các vị tiểu đồn trưởng khác nhưng nhờ tài chỉ huy,lanh lợi,gan dạ chịu đánh đấm,thiếu tá Vương Mộng Long được cấp trên chỉ định chỉ huy liên đồn này từ lúc đĩ.Vì phải di chuyển theo phương giác từ lại xuyên qua rừng thơng rậm rạp và chờ tải thương nhiều lần nên khi ra tới Bảo Lộc thấy cờ VC đã “cấm dùi”tự hồi nào,liên đồn đành phải chuyển hướng về Ðức Trọng,rồi Thiện Giáo(Bình Thuận).
Phải lịng vịng trong rừng mất nhiều ngày quần áo tả tơi,lương thừc khơ cạn.Mải đến ngày 5 tháng 4 năm 1975 từ chiếc L19 của quân đồn IÌI,trung tá BÐQ Nguyễn Khoa Lộc (K18ÐL) mới liên lạc được với LÐ 24 BÐQ và khẩn cấp xin trực thăng bốc đơn vị này ra.Sau mấy ngày dưởng thương bình phục,trung tả Hồng Kim Thanh trỡ lại nhiệm vụ lần lược trực thăng vận liên đồn về Phan Thiết an tồn.
Tiểu đồn 82 BÐQ của thiếu tá Vương Mộng Long được xem như đơn vị chũ lực và cũng là đứa con cưng của liên đồn được khơng vận ra trước tiên tại phi trường Phanthiêt,lấy xăng rồi tăng cường cho sư đồn 18BB tại Long Khánh trong ngày 6/4/75.Tại đây tiểu đồn này đã đánh một trận oai hùng với VC mà chúng ta biết được lúc cịn trong tù hay hải ngoại sau này.Nhưng với tình hình đất nước lúc bấy giờ,dù gan dạ và tài giỏi đến đâu cũng khĩ lịng chận đứng được sức tiến cũa Cọng Quân.Ðịch quân bị dội lại vì ăn phải hai quả bom tinh khơn (C.P.U) bất đắc dỉ của ta mà thơi.
Vì khơng đũ trực thăng bốc liên đồn ra cùng ngày nên hai tiểu đồn 63 và 81 được chuyển ra sau bảo vệ phi trường Phanthiết.Sau đĩ khơng chịu nổi áp lực địch,hai tiểu đồn này rút ra hướng biển để được trực thăng vận về Hàm Tân.Dù khơng được đi suơng sẻ như Tiểu khu Quảng Đức,Liên đồn 24BÐQ phải trải qua nhiều ngày đĩi rách tả tơi,băng rừng vượt suốt hiểm nguy,song vẫn duy trì được kỹ luật và tinh thần chiến đấu cao.Chính tiểu đồn 82 BĐQ đã chứng minh điều đĩ qua trận đánh với VC tại Long Khánh trong những ngày cuối cùng.Họ chỉ buơng súng đầu hàng vào giờ chĩt vì lệnh thượng cấp.Thật đáng ca ngợi thay!
Nhân đây tơi xin được giới thiệu về thiếu tá BÐQ Vương Mộng Long,cựu tiểu đồn trưởng tiểu đồn 82 BÐQ.Năm 1972-1973,tơi thường hành quân với tư cách sĩ quan liên lạc pháo binh cạnh bộ chỉ huy BÐQ/QKII dưới quyền chỉ huy của đại tá Phạm Duy Tất,lúc đĩ anh Vương Mộng Long là trưởng phịng 2 của BÐQ quân khu ÌI.Anh đã từng chỉ huy quân báo nhảy từng tốn nhỏ vào sào huyệt địch,đơi lúc anh nhảy cùng với họ để làm gương và tìm những tin tức sốt dẻo. Ngồi trận Long Khánh nĩi trên,nếu ai đã từng ở Pleiku tháng chín năm 1974 chắc khơng quên mình đã từng xuống đường chào mừng tiểu đồn 82 BÐQ của thiếu tá Vương Mộng Long về thành phố khao quân sau trận tử thủ căn cứ Pleime.Tiểu đồn anh đã đánh tan trung đồn 48 thuộc sư đồn 320 CSBV khi họ thí mạng cùi tấn cơng căn cứ này.Khi bị tù ngồi Bắc,với sự can đảm cĩ thừa,anh đã hai lần vượt ngục trốn lâu cả tháng trời nhưng cuối cùng vẫn khơng vượt khỏi gơng cùm Cọng Sãn.Mỗi lần bị bắt lại đều được “đấm bĩp” kỷ,bị bề hội đồng xém chết.Dở mủ xin chào lịng dũng cảm đầy gan dạ của anh-thiếu tá Vương Mộng Long-khĩa 20 Trường Võ Bị Ðà Lạt- ‘ Con Cọp Ðộc ‘ của Biệt Ðộng Quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hồ.
+ Ðạn khĩi pháo binh trị tăng
Nĩi về xe tăng địch,tơi xin trình bày một sự việc dù muộn màn nhưng mục đích khơng phải để khoe mình,cịn nĩi để lấy kinh nghiệm thì trể rồi khơng cịn nửa.
Giửa tháng 12/1973 tại quận Kiến Ðức tỉnh Quảng Ðức (nay là Ðắc Nơng),sau khi chiếm đồn Buprang địch thừa thắng xơng lên,tăng T54 tiếp tục tiến chiếm đồn Bu-Bơng gần đĩ chừng hai cây số đường chim bay.Trung úy Nguyễn Văn Năm (Bến Tre),trung đội trưởng PB 105 ly tại đồn Bu Bơng dùng đạn nổ bắn trúng tăng địch nhưng nó vẫn lù lù tiến về anh;anh báo tơi như vậy.Từ bộ chỉ huy nhẹ hành quân của QÐII tại tiểu khu Quảng Đức,tơi cho lệnh anh nạp đạn khĩi vào bắn.( cách xe địch khoảng hai cây số).
Thế rồi,quả đạn khĩi thứ nhất đi, một chiếc tăng địch bị khự lại;quả đạn khĩi thứ hai đi,một chiếc tăng nửa đứng yên và các chiếc tăng cịn lại đâm đầu chạy trốn vào rừng gần đĩ,đơn vị anh reo hị mừng rỡ.Khi nghe anh báo cáo về trung tâm hành quân đã hạ được hai xe tăng địch (lần đầu tiên PB hạ xe tăng địch bằng đạn khĩi),chúng tơi rất vui mừng và thấy “cặp lon đại uý sắp lắp lánh trên cổ áo anh”.Nhưng... tiếc thay,đơn vị bảo vệ trung đội PB của anh bị đánh toe tua không đũ khả năng chống lại địch buộc anh phải rút nếu không họ bỏ lại (pháo binh không trực tiếp chiến đấu một mình ngồi trường hợp bất khả kháng). Vì vậy anh đành ngậm ngùi nuối tiếc phá súng tháp tùng theo họ.Nửa giờ sau các anh không quân vào vùng lại báo cáo hạ được hai tăng địch.!!! (trể rồi anh bạn,nhưng dù sao cũng cám ơn anh đã xác nhận có tăng địch CHẾT tại trận)
Thóang nghỉ của tôi khi cho bắn đạn khói lúc đó là vì trong đạn khói có chất lân tinh (phot pho);khi đạn trúng xe chất lân tinh tỏa ra tứ hướng trúng da thịt người,cháy âm ỉ không chịu nổi hoặc nếu trúng đức xích,xe sẽ không xữ dụng được.Sách vở cả Mỹ lẫn Việt không có dạy đạn khói pháo binh hạ tăng địch.Tôi cho bắn đạn khói vì vài thống nghỉ nói trên,nào ngờ đạn khói lại hiệu quã như vậy.Rất tiếc lực lượng ta lúc bấy giờ không tái chiếm lại đồn Buprang nên không thể khai thác được hiệu quả thật sự của đạn khói như thế nào ngoài việc làm xe tăng địch không xữ dụng được như trên.
Vì trận này quân ta tổn thất khá nặng (mất đồn Buprang) ngoại trừ pháo binh hạ được hai chiếc tăng địch nên thành tich của trung úy Nguyễn Văn Năm không được cấp trên lưu ý.Anh chỉ được thượng cấp cho đi du lịch Ðài Loan năm 1974 trong đồn “chiến sĩ xuất sắc” qua sự giới thiệu của tơi.
Ðầu tháng 1/1974,trước mặt trung tướng Nguyễn Xuân Thịnh-Chỉ Huy Trưởng pháo binh quân lực VNCH-tơi xác nhận “đạn khói pháo binh trị được xe tăng” nên sau đó bộ chỉ huy pháo binh có ra văn thư về việc phải xử dụng đạn khói pháo binh bắn tăng địch,nhưng có lẻ văn thư này không được phổ biến rộng rải cho toàn thể quân lực VNCH nên quân ta rất còn e sợ khi nghe có tăng địch xuất hiện.Ðã e sợ thì không còn tinh thần chiến đấu.Giới đá gà goị những con gà mới thấy mặt đối phương đã bỏ chạy là gà rớt.Thất bại từ tâm lý đó!!!
+ Về vùng cát trắng
Kẻ viết bài này xin được nói rõ hơn một chút về mình sau khi rời Đalạt.Chúng tơi đến Nha Trang trời vừa chạng vạn,đường xá tấp nập xe chạy,người đi,hầu hết là quân đội và dân chúng chạy giặc từ cao nguyên về hoặc từ vùng ngồi vào.Tơi lê la ra quán cơm Viêt Nam nằm sát bờ biển,mục đích khơng phải để nhìn trăng “di chuyển qua các làn mây”(lúc nhỏ tơi tưởng như vậy) mà cũng khơng phải để ngắm dáng Chị Hằng phản chiếu dưới mặt nước hay nghe những tiếng sĩng vổ rì rào pha lẫn những tiếng rao“đậu hủ nĩng hơn”của các cơ bán tào phủ về đêm,mà chỉ muốn cho tâm hồn bớt căng thẳng và kiếm chút gì bỏ bụng sau một ngày mệt mõi.Tình cờ gặp hai người bạn cùng khĩa năm xưa (thiếu tá Phạm Văn Trung thuộc trung tâm huấn luyện Khơng Quân Nha Trang và t/t Huỳnh Văn Giai trưởng phịng tuyển mộ nhập ngủ Khánh Hồ).Gặp nhau tay bắt mặt mừng nhưng nụ cười khơng trọn vẹn trên vành mơi vì sự bi thảm của đất nước hiện tại.Như đàn chim sau khi đũ lơng đũ cánh phải lìa tổ ấm tung bay khắp bốn phương trời;chúng tơi sau hai năm trịn dồi mài văn vỏ,phải rời mái trường mẹ thân yêu cuối năm 1963 về phục vụ bốn vùng chiến thuật nay tình cờ hội ngộ trong hồn cảnh éo le này.Tuy nhiên dù hồn cảnh nào chúng tơi cũng khơng quên nhắc nhở những kỹ niệm thời sinh viên sĩ quan,nay thằng nào sống chết ra sao và cũng khơng quên mời nhau “năm mươi phần trăm em ơi” để vơi đi phần nào nổi lo hiện tại và cũng làm tăng thêm niềm vui của sư sống.. Đang thao thao bất tuyệt những chuyện đánh nhau sống chết,bổng Phạm Văn Trung hỏi tơi:“Vợ con mầy đâu rồi,sẵn sàn sáng mai tao gửi máy bay về Saigịn cho sớm?”Trong hồn cãnh này được người bạn nhả ý vậy thật là quá quý.Riêng vợ chồng Giai đã biết gia đình tơi nhiều trong những lần đi học hay nghỉ mát ở Nha Trang rồi,cịn Trung chỉ mới gặp lần đầu nên tơi cám ơn và giải thích lịng vịng một tí cho anh biết.“Cám ơn hảo ý của mầy,vợ tao đang làm tại Tổng Cục Du Lịch ở Saì gịn. Riêng hai đứa con vừa được cậu nĩ đưa lên thăm tao.Thấy tình hình khơng yên;Tao gửi tụi nĩ theo trực thăng của cơ quan Dao (cố vấn tiểu khu) về nhà ba má Trần Thiện Thanh ở Bão Lộc để nhờ hai ơng bà lo xe cho chúng về Saigịn cách nay gần mươi ngày,nếu trể tụi nĩ bị lội hành quân với tao rồi”.
Hơm nay tình hình quân sự tại đèo Khánh Dương hơi bi quan,quân dù đóng tại đèo Khánh Dương có vẻ muốn nhúc nhích. Dù trời chưa khuya nhưng chúng tôi vẫn ý thức được:“vui chơi khơng quên bỏn phận”.Khoảng chín giờ chúng vội chia tay nhau sớm về lo việc mình. Riêng phần tơi trưa hơm sau vào trình diện Bộ Chỉ Huy/PB/QÐII (trong Nhatrang) nhận nhiệm vụ mới.Hơm ấy,trước khi vào trình diện BCH/PB/QÐII,đại tá Nghìn dặn tơi:“Anh vào xem thấy nhận được thì nên nhận,ngược lại thì ra đây bay trở lại Ðàlạt với tơi nhận nhiệm vụ mới,tơi chỉ chờ anh một tiếng đồng hồ thơi”.
Trình diện đúng giờ hẹn,đại tá Phan Ðình Tùng-chỉ huy phó PB/QLVNCH và trung tá Phạm Hữu Chương- rất vui vẻ đề nghị tôi làm tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 69PB thay thế trung tá Chương (tôi từng làm phó cho ông tại tiểu đoàn này năm 1972).Trung tá Chương đưa tôi đi quan sát hậu trạm tạm thời của tiểu đoàn 69 PB trú trong sân bay Nhatrang.Trên đường đi,trung tá Chương cũng khuyến khích tôi:“ Biết khả năng và thâm niên cấp bậc cũa anh nên đại tá chỉ định thẳng anh,đây là cơ hội vàng hiếm có để bắt cái lon trung tá chứ binh chủng mình khó lên lắm”.Nghe hai tiếng trung tá cũng ham nhưng mà..qua nửa giờ đồng hồ gọi là “ thăm lính cho biết sự tình” nhận thấy tiểu đoàn di tản từ Pleiku về đây có vẻ bi thảm quá,súng ống chưa trang bị kịp.Nếu tôi chấp thuận phải đem đơn vị vào căn cứ Ðộng Bà Thìn (giửa đường Nha trang-Cam Ranh) huấn luyện,trang bị lại.Lâu quá!
Nhận thấy nhiệm vụ quá nặng nề khó lòng thực hiện được trong hoàn cảnh bi đát này,tôi từ chối.Ra đến nơi hẹn,đại tá Nghìn chờ không được đã đi Đàlạt rồi;thầy trò tôi (tài xế và tôi) nghỉ qua đêm chờ sáng mai đi Ðàlạt.
Sáng hôm sau,trên đường rời Nha Trang,người và xe cộ hổn độn chật ních,hầu như không còn trật tự lưu thông nửa.Chúng tôi lách đi rất khó khăn mới tới được Phan rang.Gặp bà vợ Trần Công Triệt đang lăng xăng với năm đứa con dại muốn tìm cách vào phi trường về Sàigòn.Riêng đại úy Triệt đang chỉ huy đại đội trấn thủ trên đập Đa Nhim.Tôi đưa sáu mẹ con bà Triệt (đầy xe jeep 8 người) vào phi trường và được trung tá Nguyễn Văn Thiệt (K18ĐL) và thiếu tá Trương Khương (K19ĐL) là không đoàn trưởng và không đoàn phó phòng thũ đưa lên phi cơ về Saìgòn mấy phút sau đó.Phần tôi tiếp tục hướng về Đàlạt.Vừa qua khỏi đèo Sông Pha, bị đoàn xe từ Ðà Lạt đổ xuống không thể nào tiếp tục được.Họ cho biết đàlạt đã bỏ ngỏ.Tôi đành quay lại phi trường Phanrang (2/4/75?).Tối đó quân dù đã nhĩm khỏi đèo Khánh Dương và trung tâm huấn luyện Lam Sơn bắt đầu rút.Tướng Phú và đại tá Lý Bá Phẩm (tỉnh trưởng Nhatrang cũng có mặt tại phi trường Phanrang đêm đó.Thấy tôi ở đó vài ngày chẳng có nhiệm vụ gì,Trung tá Nguyễn Văn Thiệt (bạn cùng K18ĐL) và thiếu tá Trương Khương giúp tôi về Sàigòn.Tôi trình diện BCH/PB/VNCH và nhận lệnh tăng cường cho PB quân đoàn ÌII phòng thủ tại Long Thành cho đến ngày mất nước rồi khăn gói đi tù từ Nam ra Bắc. Sang Mỹ theo diện Ho Lao (H.O) năm 1991.
+ Kết luận
Ðĩ là một số hiểu biết trong phạm vi trách nhiệm hạn hẹp của tôi tại một vùng cao nguyên hẻo lánh trong giai đoạn đen tối nhục nhã của lịch sữ nước nhà. Cuộc chiến quân sự đã qua dù kêt thúc không theo chiều hướng mong đợi của ta.Ta không thể hoàn toàn trách Mỹ vì họ bỏ rơi đồng minh;mà không khe khắc chính mình;đặc biệt những người từng nắm chức vụ chỉ huy cao trước ngày có hiệp định Paris 1973.Ông bà ta từng nói: “Tiên trách kỷ hậu trách nhân” (Trách mình trước khi trách người).
Cuộc chiến đã qua,những đau thương dân tộc từ đó vẫn còn tồn tại. Hình ảnh của những người cùng một chiến tuyến,thượng cấp,thuộc cấp,bạn bè phơi thây nơi trận địa,những người dân vô tội nằm chết đó đây,những người chết do bị hành hạ đói khát trong lao tù Cọng Sãn, trong rừng sâu hoặc làm mồi cho cá mập ngồi biển cả trên đường tìm tự do chưa phai mờ trong trí tôi.Có những người không chỉ chết một lần.Họ đã hy sinh để cho quê hương Việt Nam Tự Do,Dân Chủ,Hạnh Phúc,Phú Cường.Là Người Việt Quốc Gia,chúng ta khơng thể quên ơn Họ.Chúng ta hảy cùng thắp nén hương lòng đến Họ và cầu nguyện cho linh hồn Họ về nơi Họ muốn.Chúng ta cũng không quên ơn những“Quân,Cán,Chính Già” đã hy sinh đời trai trẻ của mình và đặc biệt không quên các Anh, Chú,Bác thương bệnh binh đang sống đói khổ nhục nhã nơi quê nhà,nơi vùng kinh tế mới xa xơi hẻo lánh nào đó.

Houston,Texas Xuân 2005
TRẦN VĂN BƯỜNG

MG : Tác giả Trần Văn Bường sinh năm 1940 tại Phan Thiết – Bình Thuận, cựu học sinh TH Phan Bội Châu Phan Thiết. Tốt nghiệp khóa 18 Sĩ Quan , Trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt và Trường Pháo Binh Dục Mỹ. Ra trường phục vụ ngành Pháo Binh tại Sư Đoàn 9 BB. Vinh thăng Đại Uý từ tháng 1/1969. Từ tháng 11/71 – 8/72 Pháo đội trưởng thuộc Tiểu Đoàn 233 PB kiêm Sĩ quan liên lạc tại TK Ninh Thuận.
Tháng 7/72 vinh thăng đặc cách Thiếu tá tại Mặt Trận Chu Pao (Pleiku) . Từ tháng 8/72 – 11/73 Tiểu đoàn phó TĐ 69 PB tại Biển Hồ (Pleiku). Tháng 11/73 – 3/75 Chỉ huy trưởng PB kiêm Tham mưu phó Hành quân tại TK Quảng Đức
Sau tháng 5-1975, bị VC đày đoạ nhiều năm tù , trong các trại giam từ Nam ra Bắc. Năm 1991 tới Mỹ qua diện HO và là Hội Trưởng Hội Thân Hữu Bình Thuận Hải Ngoại tại Houston (TX) với một LÝ TƯỞNG CHỐNG CỘNG sắt đá

http://www.chinhnghia.com/

http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/

Giấc Mơ Lãnh Tụ

Giấc Mơ Lãnh Tụ