Xe chạy ầm ầm ngựa hí vang

Người đi cung tiễn thắt lưng ngang.

Vợ con cha mẹ đưa từ biệt

Chẳng thấy Hàm Dương, bụi mịt mùng.

Khóc lóc đầy đường, níu áo, chân

Tầng mây vang vọng tiếng than van

Qua đường thăm hỏi người đi lính

Người đáp: Bắt đi những mấy lần.

Mười lăm tuổi giữ Hoàng hà bắc

Bốn chục, qua tây khẩn ruộng nâu

Đổi về lính thú khi đầu bạc

Lý trưởng lúc đi giúp bịt đầu.

Biên thuỳ máu chảy thành sông biển

Ý muốn lấn biên chẳng bỏ đâu

Muôn xóm ngàn thôn gai góc mọc

Sơn Đông nhà Hán mấy trăm châu.

Túng bắt đàn bà vác cuốc bừa

Ruộng đồng lúa lại mọc lưa thưa

Bọn Tần đánh gấp quân ào ạt

Chẳng khác chi gà chó bị xua.

Ngài dù có hỏi đến đông này

Oán hận dịch phu chẳng tỏ bày

Lính ở Quan Tây chưa được nghỉ

Huyện quan hối thúc thuế thu ngay.

Thuế tô giờ lấy ở đâu ra?

Mới biết sinh trai xấu cả nhà!

Sinh gái gả gần là tốt số

Còn trai, thây vập chiến trường xa.

Ở miền Thanh Hải thấy gì sao?

Xương trắng xưa giờ có nhặt đâu

Ma mới oán than, ma cũ khóc

Mưa rơi, trời ám tiếng rầu rầu!

Bản dịch của Phụng Vũ Cửu Thiên

Xe chạy ầm ầm

Ngựa hí vang vang

Người ra đi cung tên trên vai hai hàng

Cha mẹ vợ con chạy theo tiễn

Cầu Hàm Dương đâu khuất bụi trần ai mù mịt

Níu áo, giậm chân khóc lóc đầy đường

Vang vọng đầy trời nghe thảm thương

Đi ngang qua hỏi chuyện người ra đi

Người đáp: Bắt đi đã mấy kì

Mười lăm đã bắt ra Hoàng Hà phía Bắc

Đến bốn mươi về phía Tây khai đất nâu

Khi đi ông Lý cho khăn bịt đầu

Lúc về tóc bạc lại ra biên ải

Biên thuỳ máu đỏ như suối chảy

Ý vua mở cõi chẳng bỏ đâu

Ông không nghe à: nhà Hán Sơn Đông hai trăm châu

Ngàn thôn vạn xóm gai góc mọc như mâu

Có cho đàn bà khoẻ cày cuốc

Lúa mọc bãi bừa trên đồng ruộng

Quân Tần khổ chiến đánh thành quen

Bị lùa đi như gà chó súc sinh hèn

Ông dù có hỏi

Uất hận đâu dám nói

Còn như đông vừa rồi

Lính Quan Tây đâu nghỉ

Huyện quan bức đòi tô

Đào đâu qua cơn bĩ

Thế mới biết sinh con trai là tội

Chẳng thà sinh con gái cho rồi

Sinh con gái gả ngay lân cận

Sinh con trai thân vùi dưới cỏ đen

Ông chưa nghe à: ỡ tận miền Thanh Hải

Xương đầy đồng có ai buồn đem nhặt

Ma mới vãn than, ma cũ khóc lóc

Trời tối mưa rơi tiếng hu hu

Ta chẳng muốn làm một mặt trời đỏ

Ôm hết mộng ngày

Ta chẳng muốn làm một ánh trăng bạc

Thâu hết đêm say

Bản dịch của mailang

Rầm xe lăn, vang vang ngựa hí,

Đều bên sườn, vũ khí cung thương.

Bụi mù khuất nẻo Hàm Dương,

Người thân rần rật bên đường tiễn đưa.

Níu chân áo dây dưa than khóc,

Tiếng khóc than thấu ngất trời cao.

Qua đường hỏi lính xem sao,

Rằng: theo sổ bộ ào ào tuyển quân.

Cỡ mười lăm canh tuần sông bắc,

Đến bốn mươi tây bắt khai hoang.

Nhỏ đi lý trưởng dỗ an,

Khi về tóc bạc còn sang biên phòng.

Hai trăm châu Sơn Đông ai biết,

Vạn nghìn làng, vườn miệt cỏ hoang.

Biên thùy máu chảy ngập đàng,

Mà lòng xâm lấn Hán Hoàng không lay.

Ví vợ nhà sâu cày bẫm cuốc,

Lúa mọc lên chẳng thuộc lối hàng.

Huống Tần chinh chiến gian nan,

Lùa quân như thể chó ngan ngoài đồng.

Bậc trưởng lão chạnh lòng gạn hỏi,

Lính thú bao khổ nỗi khôn bày.

Ấy như mùa lạnh năm nay,

Binh phòng Tây ải chưa thay hạn kỳ.

Thuế đến hạn quan ty hăm hở,

Lấy gì đong, hết cớ vô phương.

Sinh trai xấu hổ ấy dường,

Sinh gái trái lại dễ thường mà hay.

Gái chồng gần lất lây nhờ vả,

Trai chết xa xác rã cỏ vùi.

Thấy chăng Thanh Hải xa vời,

Xưa nay xương trắng, có người nhặt sao!

Ma cũ khóc, ma mới gào,

Líu lo ớn lạnh lẫn vào đêm mưa.

Bản dịch của Anh Nguyên

Xe ầm ầm, ngựa hý vang,

Người đi, cung nỏ đã mang lưng rồi.

Vợ con, cha mẹ, chẳng rời,

Cầu Hàm chẳng thấy, bụi thôi mịt mùng.

Níu chân, kéo áo, chẳng ngừng,

Khóc than vang đến mấy từng mây cao.

Bên đường khách hỏi xôn xao,

Người đi chỉ đáp vị nào kiểm tra.

Mười lăm, phòng bắc Hoàng Hà,

Đến khi bốn chục, cất nhà khẩn hoang.

Lúc đi được cấp khăn quàng,

Khi về, đầu bạc, vội vàng ra biên.

Biên thuỳ máu đổ triền miên,

Vũ Hoàng mở mãi vùng biên chẳng ngừng.

Anh nghe chăng:

Sơn Đông, trăm huyện ước chừng,

Ngàn thôn, vạn ấp, mọc rừng cây gai.

Cầy bừa, phụ nữ thay trai,

Đông tây, lúa mọc chẳng ngay ngắn gì.

Quân Tần nhẫn nại đuổi đi,

Khiến cho bỏ chạy khác gì gà đâu.

Bậc trên nếu hỏi đuôi đầu,

Kẻ này dám nói một câu hận lòng?

Mùa đông vừa mới đây xong,

Quan Tây, việc lính chưa mong trở về.

Thuế, quan hối thúc vợ quê,

Lấy đâu mà đóng thuế về cho quan.

Bởi xui nên mới sinh nam,

Hên, sinh được nữ lo làm lo ăn.

Nữ còn gả lối xóm gần,

Nam, trăm cây cỏ, vùi thân chốn nào!

Miền Thanh Hải, chẳng thấy sao,

Xưa nay, xương trắng ai nào thâu đâu.

Cũ và quỷ mới khóc sầu,

Trời mưa mờ mịt, gió đâu ù ù!...

Bản dịch của Phạm Doanh

Xe chạy rầm rầm, ngựa hí vang,

Người đi cung tên đeo sau lưng.

Cha mẹ vợ con chạy theo tiễn,

Bụi mù che lấp cầu Hàm Dương.

Níu áo, dậm chân lăn xuống khóc,

Tiếng khóc vọng lên tận chín từng.

Khách qua đường hỏi kẻ viễn chinh,

Đáp: "Hết dự trận lại trưng binh,

Mười lăm lên bắc: Hoàng Hà giữ,

Bốn mươi mạn tây: việc nông canh!

Khi đi xã trưởng còn cho mũ,

Khi về đầu bạc, lính biên đình.

Biên thuỳ một bể tràn máu đỏ,

Vũ hoàng ý muốn đất thêm nữa.

Há chẳng nghe:

Sơn Đông nhà Hán hai trăm châu,

Ngàn làng, vạn xóm, đầy gai cỏ.

Dù sức đàn bà vác cày nổi,

Nhưng lúa kia mọc không hàng lối.

Huống quân đất Tần chiến đấu hăng,

Sua ra trận hệt gà chó đói!

Ngài tuy có thăm hỏi,

Kẻ này đâu dám nói.

Vả như vụ đông này,

Lính Quan Tây vẫn đợi.

Trên huyện đòi nộp tô,

Tô thuế lo sao nổi.

Vô phúc mới sinh trai,

Gặp may sinh con gái.

Sinh gái còn mong gả chồng gần,

Sinh trai cỏ rác vùi tấm thân.

Kìa chẳng thấy: ở miền Thanh Hải,

Ai người từng lượm đống xương tàn.

Quỉ mới than van, quỉ cũ khóc,

Dưới mưa rên rỉ, giọng oán than!"

tửu tận tình do tại

Bản dịch của Nguyễn Minh

Gửi bởi Lâm Xuân Hương ngày 25/02/2016 08:35

Xe chở lương người đun rầm rập

Ngựa chở quan phóng gấp hí vang

Người đi cung tiễn trên lưng

Vợ con, cha mẹ bên đường tiễn đưa

Bụi mù cầu Hàm Dương không thấy

Họ níu chân giữ lại khóc than

Đầy đường vang tiếng than van

Âm thanh tới tận những làn mây cao

Người qua đường hỏi sao đi vậy

Đáp rằng sưu dịch lấy liên miên

Mười lăm tuổi, đắp đê liền

Bốn mươi khai phá ở miền tây hoang

Lúc trở về chuyển sang lính thú

Nơi biên thuỳ máu tụ thành sông

Vũ hoàng vẫn chửa hài lòng

Vẫn còn muốn mở mang vùng biên cương

Hai trăm châu Sơn Đông nhà Hán

Hàng ngàn làng vạn xóm gai đầy

Đàn bà dẫu có cầy hay

Lúa cằn thóc lép chẳng thay được chồng

Lại nữa lính đất Tần chịu khổ

Bị lùa đi như chó như gà

Quan trên có hỏi qua loa

Dịch phu đâu dám kêu ca oán hờn

Như năm nay tiết hàn vừa đến

Lính Quan Tây chưa hạn được về

Huyện quan thúc thuế vợ quê

Lấy đâu mà đóng cho vừa lòng đây

Nay mới biết sinh trai là xấu

Sinh nữ nhi mới thật tốt hơn

Nữ nhi gả bán gần thôn

Trai theo chinh chiến xác chôn sa trường

Ông thấy ở tuyến đầu Thanh Hải

Xương trắng nơi quan ải dãi dầu

Oan hồn than khóc canh thâu

Tỉ tê thành tiếng âu sầu đêm mưa.