Trang ChủKim ÂuBáo ChíDịch ThuậtTự ĐiểnThư QuánLưu TrữESPN3Sport TVMusicLotteryDanceSRSB RadioVideos/TVLearningLịch SửTác PhẩmChính NghĩaVấn ĐềĐà LạtDiễn ĐànChân LưBBCVOARFARFISBSTác GỉaVideoForum

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Không ǵ nguy hiểm hơn bạn bè ngu dốt; tôi thà có kẻ thù khôn.

Nothing is as dangerous as an ignorant friend; a wise enemy is to be preferred.

La Fontaine

 

 

 

TẤT VINH – NHÀ THƠ BỊ BỎ QUÊN

 

Nguyễn Khôi

 

 

 

 

(Viết tặng : Yên Thao )

Nguyễn Tất Vinh , sau này viết văn ẩn tên bằng bút danh :Hiền Lương, Hồng Dương.

sinh ngày 1-7-1928 tại Thanh Tŕ- Hà Nội, mất ngày 9-2-1982.

 

Thời 1949-1953, Tất Vinh , được giới văn nghệ Sài G̣n xem là một Thi sĩ kháng chiến (ngoài Bắc) ngang với Hữu Loan, Hoàng Cầm, Quang Dũng…chỉ với 3 bài thơ :”Sông Mă, Vô đề, Gửi Yên Thao” th́ những câu thơ ấy đă “Găm” vào trí nhớ không ít người một thời. Xin dẫn :

 

MĂ GIANG ĐẦU- VỌNG MỸ NHÂN

 

Sông Mă trôi xuôi ḿnh cũng xuôi

Mũ lá rung rung nhớ một người

Ai viết tâm thư mà rớm lệ

Thương nhớ vô cùng yêu quá thôi

 

Mới biết ngày xưa đầu sông Tương

Khói lam nhàn nhạt mà vấn vương

Ḿnh không vó ngựa mờ quan ải

Cũng nhớ thương ai cuối dặm đường

 

Mặc áo màu xanh xanh lá rừng

Xanh trời xanh nước xanh chờ mong

mà nhớ màu môi màu má đỏ

Người ở bên sông mặc áo hồng

 

Vọng mỹ nhân người xưa vấn vương

Say mờ mắt rượu tím biên cương

Cũng chỉ như ḿnh xoay mũ lá

Viết trọn bài thơ dài nhớ thương.

 

1950

 

B̀NH :bài thơ (1950) của Tất Vinh làm ta nhớ tới bài “Quán nước” -1948, của Quang Dũng…phảng phất chất Đường thi, kiểu “sống trong ḷng người đẹp Tô Châu / hay là chết bên ḍng sông Đa nuưp” giang hồ , lăng tử, âm điệu như “Tống biệt hành” của Thâm Tâm (trước 1945) .

 

Theo Uyên Thao, trong “Thơ Việt hiện đại” nxb Hồng Lĩnh- Sài G̣n 1969. th́ “Trong gịng thơ Kháng Chiến (Việt Cộng- nhóm thứ 3) th́ tiêu biểu có thể kể Quang Dũng và Tất Vinh. Họ cũng ở trong hàng ngũ chiến binh, cũng có một cuộc sống t́nh cảm có vẻ mềm yếu như đồng đội, nhưng ở trong người họ c̣n có gịng máu khác chảy : gịng máu giang hồ của những kẻ vốn sinh ra đă mang cái cốt ngang tàng. Trong ngành Văn thuở tiền chiến, chúng ta đă có Nguyễn Tuân luôn say sưa với những chuyến đi, chuyến đi không ngừng, không nghỉ .Tất Vinh và Quang Dũng trong hàng ngũ thơ kháng chiến đă làm sống lại mẫu người ấy của Nguyễn Tuân. Tính chất này của cuộc sống t́nh cảm họ đă khiến họ không mở rộng tâm hồn để đón nhận lấy từ muôn phương những h́nh ảnh trùng điệp của một cuộc sống xô bồ. Họ ngạo nghễ quay đầu lại đối diện với chính ḿnh, và ít khi lắm, họ mới ngửng lên khinh khi ngắm trời xanh.”

 

Như vậy là theo Trần Tuấn Kiệt và Uyên Thao (Sài G̣n-trước 1954) th́ Tất Vinh & Quang Dũng là một tưp thơ đồng điệu, ngang tài …được giới văn nghệ Sài G̣n tán thưởng ?

 

Ta hăy so sánh :

 

-Bốn mắt nh́n nhau xa thế kỷ

Hai hồn ngăn một Thái B́nh Dương -QD.

-Mái tóc bồng lên t́nh sóng biển

Hong tṛn thương nhớ nếp khăn hoa -TV.

 

Chợt đọc ta tưởng là Vũ Hoàng Chương ? nhưng không :đó là tâm sự của người trai Kháng chiến Tất Vinh (anh Tiểu tư sản ven Đô quen ăn chơi thơ mộng lạc vào giữa đám Nông dân bần cố mặc áo lính) :

 

ĐI THEO SÚNG

 

Người trai thời loạn đi theo súng

Mũ cài hoa và răng trắng trong

Một chiều thấy lạnh nơi tim trẻ

Mơ về xanh thắm một ḍng sông

 

Cô gái làng xưa tiếc má hồng

Cũng nghe hồn lạnh một đêm đông

Một chờ biền biệt người không lại

Quên ước thề xưa đi lấy chồng

 

Người trai thời loạn buồn không nói

Mũ vẫn cài hoa tím trắng trong…

(1948)

 

LẠNH

 

Trời khuya chăn mỏng nghèo chia thuốc

Ta về nghe vợi một tâm tư

Hăm ba xuân sắc mười dang dở

Quán trọ nghiêng sầu gió gọi mưa

 

Hai thằng trai trẻ tóc c̣n xanh

Đắp mộng trăng vàng đời chông chênh

Rợn nghe tan vỡ làm muôn mảnh

Thế kỷ bao nhiêu chuyện thất t́nh

 

Hăy sát vào nhau thương lấy nhau

Chăn nghèo mà ấm vạn đêm thâu

Xua về quá khứ màu môi đỏ

Hăy sát vào nhau thương lấy nhau.

(1951)

 

Tất Vinh không khác ǵ Quang Dũng (đi Tây Tiến) mà vẫn :”đêm mơ Hà Nội dáng Kiều thơm” rất lăng mạn tiểu tư sản (đi với những người Cộng sản nhưng thơ Tất Vinh không hề nói về “lư tưởng cách mạng”, về “giải phóng giai cấp” về “thế giới đại đồng”) mà chỉ có “Em với buồn” :

 

Mắt buồn đếm mỏi sao khuya

T́nh không dang dở mà nghe tan tành

Nửa trời khói thuốc mù xanh

Lâm thâm mưa bụi cho ḿnh thương em

Ḿnh về hôn tấm áo len

Em đi chừng lạnh thân mềm áo nâu

Ḍng sông nghiêng ngửa nhịp cầu

Lung linh một giọt tinh cầu lạc khuya

(chia ly-1950)

 

Thơ Tất Vinh đằm thắm, trữ t́nh , thi thoảng vương chút u ẩn… nhưng chủ yếu là thơ t́nh ủy mỵ ; Tuy là Bộ đội cụ Hồ, nhưng Tất Vinh vẫn “có một chiều thơ” rất mơ mộng :

 

Em của ta rồi khói vẫn lên

Hun hút buồn vương nhẹ mắt hiền

Ta vẫn đi theo lời súng gọi

Em về hồn lạc bến không tên.

(1950)

 

Cuộc đời chinh chiến th́ : Ngược xuôi dằng dặc dài mưa nắng/Sự nghiệp buồn lên trắng mái đầu. (tiễn bạn -1951).

Và cái cô đơn, lạc loài, vô vọng (không ăn nhập với đồng đội) hành hạ Thi sĩ :

 

…Tám buồn thế sự ba que

Ḿnh nghèo nói chẳng ai nghe chuyện ḿnh

Chẳng buồn đến chuyện công danh

X̣e tay mà đếm hư vinh mười lần

Cái gai đâm suốt bàn chân

Tính ra th́ đă mười lần buồn tênh

…Chiều tàn lủi thủi chân đê

Co ro thân ốm đi về miếu hoang

(Mười buồn-1951)

 

Cái ǵ đến th́ phải đến, hồn thơ Tất Vinh đang cất cánh , tỏa sáng (theo kiểu của riêng anh) th́ đột nhiên tắt lịm, cái tên Tất Vinh mất hút trên thi đàn Cách mạng Việt Bắc …Số là do “hồi chỉnh Quân chính trị 1952 ở Chiến khu Việt Bắc : thơ Tất Vinh bị phê phán nặng về tội “mất lập trường”, đặc biệt đối với bài Mẹ & U, bị quy là thứ “tư tưởng chủ nghĩa nhân đạo chung chung” (như kiểu “Phá Vây” của Phù Thăng sau này) trong hoàn cảnh bấy giờ; Thơ Tất Vinh bị coi là làm nhụt ư chí chiến đấu, nên bị loại trên Thi đàn là thế .

 

Sau đó, Tất Vinh buông bút và phải đi xuống lao động ở 1 công trường xây dựng vài năm…Rồi “ngoan” ,được lấy về làm phóng viên Báo Tiền Phong (viết văn, kich bản) cho đến trọn đời với các bút danh…(Cái tên Tất Vinh và thơ của anh hầu như đă rơi vào quên lăng ! ?)

 

Đến khoảng 1960-1961 máu Thi sĩ lại trỗi dậy, Tất Vinh bí mật viết “:Bản t́nh ca cuối cùng ” c̣n dang dở (dấu kín không cho ai xem) như một hoài niệm về một thời quá văng ,

 

như một bài tổng kết cuộc đời :

 

Biết có bao nhiêu

Con thuyền xa bến

Bao nhiêu

người đă ra đi

Quên một người trai

quên một câu thề

Không khép buồng riêng chờ đợi

Từ đấy

trăng nghiêng vách núi

Nghẹn ngào một nấm mồ hoang…

 

Đọc đến đây , ta cũng thấy nghẹn ngào cùng Thi sĩ…

 

Chao ôi, thế v́ sao mà thơ Tất Vinh bị bỏ quên đây ? cũng đơn giản thôi : đó là thứ Thơ nếu truyến bá sẽ ” nguy hại cho CHẾ ĐỘ XHCN..”.

 

Đấy là một cách giải thích…thực ra không ít những bài thơ bị “cấm” một thời như “Màu tím hoa sim”, “Tây Tiến”, “Lá diêu bông”…nhưng nó vẫn bất tử, v́ được người đời chép tay, học thuộc truyền mồm (cấm không nổi)…C̣n Thơ Tất Vinh, ngoài phần tư tưởng bị phê phán, phần cốt lơi phaỉ nói là tính nghệ thuật chưa cao, nh́n chung là NHẠT, thiếu những Ư mới tứ lạ, thiếu những h́nh tượng thơ ĐẸP độc đáo để tạo nên thương hiệu “Thơ Tất Vinh”;

 

Thiếu những Câu thơ HAY -để đời” để GĂM vào ḷng người , chưa có bài nào đáng gọi là “tuyệt tác” đọc xong c̣n nhớ măi ?

 

Thơ Tất Vinh là “trái tim cô đơn” lạc loài “sinh -sống bất phùng thời “…sau hơn 50 năm,ta đọc có thể thông cảm, nhưng không gây được xúc động…do đó Đời “quên” thơ anh có lẽ cũng là một nhẽ đương nhiên vậy chăng?

 

Than ôi, Thơ và đời là thế mà, tiếc thay, tiếc thay Tất Vinh ơi .. !

 

Góc Thành nam Hà Nội , 2-12-2012

Nguyễn Khôi

 

 

 

 


 

 

Những người lính một thời bị lăng quên: Viết Lại Lịch Sử

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

Tặng Kim Âu



Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.


Thảo Đường Cư Sĩ.

 

 

 

 

Your name:


Your email:


Your comments:


 

 

 

 

  Trang ChủKim ÂuBáo ChíDịch ThuậtTự ĐiểnThư QuánLưu TrữESPN3Sport TVMusicLotteryDanceSRSB RadioVideos/TVLearningLịch SửTác PhẩmChính NghĩaVấn ĐềĐà LạtDiễn ĐànChân LưBBCVOARFARFISBSTác GỉaVideoForum

US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn

NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn

 

 

 

 

 

 

NT Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Ross Perot  Cố Vấn An Ninh Đặc Biệt của TT Reagan và NT Sám

 


Sai Gon Echo

Viễn Đông Daily

Người Việt

Việt Báo

Việt List

Xây Dựng

Phi Dũng

Việt Thức

Hoa Vô Ưu

Việt Tribune

Bia Miệng

Saigon Times USA

Người Việt Seatle

Cali Today

Dân Việt

Việt Luận

Nam ÚcTuần Báo

Tin Mới

Tiền Phong

Xă Luận

Dân Trí

Tuổi Trẻ

Express

Lao Động

Thanh Niên

Tiền Phong

Tấm Gương

Sài G̣n

ThếGiới

Đỉnh Sóng

Eurasia

Bắc Bộ Phủ

Nguyễn Tấn Dũng