Không ǵ nguy hiểm hơn bạn bè ngu dốt; tôi thà có kẻ thù khôn.
Nothing is as dangerous as an ignorant friend; a wise enemy is to be preferred.
La Fontaine
Người Việt và tinh thần Anh Quèn của Lỗ Tấn
Đinh Nghệ An
AQ là nhân vật làm nên tên tuổi của nhà văn Lỗ Tấn của Trung Quốc. Đại diện cho tính cách của AQ là phép thắng lợi tinh thần, thua nhưng tự cho là ḿnh thắng, dốt nhưng tự cho là ḿnh khôn, đểu giả nhưng tự cho là ḿnh tốt bụng. Một ví dụ cụ thể về tính cách của AQ là lần kia anh bị người ta đánh tơi bời, anh ta tự nhủ "có sao đâu, hắn đánh ḿnh th́ cũng như hắn đánh cha hắn thôi." AQ luôn tự đánh giá ḿnh với thang điểm cao nhất, rồi tự vui sướng, và khoe khoang cái thang điểm đó với thiên hạ. Hầu hết người Việt điều biết đến nhân vật AQ, và đáng buồn thay, hầu hết người Việt cũng có phần nào cái tính cách nhố nhăng của nhân vật này, mà cụ thể là cái thói tự phong.
Xin được bắt đầu bằng câu nói rất phổ biến : "Một người Việt th́ hơn 1 người Nhật nhưng 3 người Việt th́ thua 3 người Nhật." Chắc các bạn cũng đă nghe, hoặc có thể đă nói, ít nhất 1 lần trong đời. Câu nói này có 2 vế, và vế thứ 2 "... 3 người Việt th́ thua 3 người Nhật", có ư nói người Việt thiếu tinh thần tập thể. Tuy nhiên, đối với người Việt, vế 2 chỉ là hoa lá cành, họ chẳng thèm lưu tâm chuyện học hỏi tinh thần tập thể. Cái họ muốn gởi gắm là "người Việt hơn người Nhật."
Tôi không biết dựa vào đâu và bằng chứng nào để bảo rằng 1 người Việt hơn 1 người Nhật. Kinh tế của Nhật Bản hiện nay thế nào chúng ta đă tỏ, văn hóa Nhật Bản ra sao chúng ta cũng đă tường. C̣n về ḷng quả cảm, sức mạnh quân sự của người Nhật, thể hiện qua chiến tranh thế giới lần thứ 2, th́ cả thế giới đều hăi hùng. Về phương diện cá nhân th́ người Nhật là dân tộc Châu Á đoạt giải Nobel nhiều nhất. So sánh với Nhật Bản với Việt Nam th́ mọi thứ đều khập khiễng. Nên cái chuyện "1 người Việt Nam hơn 1 người Nhật" chỉ có thể xây dựng trên tinh thần AQ của Lỗ Tấn.
Trong 1 phong trào khá rầm rộ bàn về thói hư tật xấu của người Việt, có người đă viết 1 bài dài lê thê, kể rất nhiều thói xấu của người Việt mà ông ta cho rằng phải loại bỏ, và rồi cuối bài ông ta nhấn mạnh : "tôi thấy người Việt ta lănh vực nào cũng dở, chỉ có đánh giặc là giỏi." Thế đấy, nói ǵ th́ nói, ngay cả trong bài viết bàn về cái xấu của ḿnh, cuối cùng cũng phải khen ḿnh 1 câu. Chẳng nhẽ cái anh AQ đă ở trong máu?
Liên quan đến chuyện đánh giặc giỏi th́ có rất nhiều người Việt đang sống tại Việt Nam vẫn thường xuyên huênh hoang rằng ta đây có lịch sự chống ngoại xâm oanh liệt, và gần đây đă đánh tan 2 đế quốc hùng mạnh nhất thế giới, cả nhân loại nghiêng ḿnh bái phục. Cái này trước hết là do hệ thống tuyên truyền, nhồi sọ của Việt Nam đă làm việc quá tích cực, nhưng theo tôi nguyên nhân quan trọng hơn là tinh thần AQ trong mỗi người Việt. Họ thích tin những ǵ làm cho ḿnh oai, thậm chí nếu chính phủ Việt Nam không tuyên truyền họ cũng tự tin như thế (anh AQ cũng vậy).
Khi họ cố tin như thế th́ lẽ dĩ nhiên là họ không thèm và không muốn t́m hiểu thêm các thông tin khác, cái có thể làm cho họ hết oai. Và khi như thế th́ cái tư duy suy luận độc lập hẳn đă là xa xỉ đối với họ. Nên họ không hề biết đặt câu hỏi tại sao chính phủ Việt Nam sau mấy muơi năm từ trận Điện Biên Phủ vẫn chưa dám công bố số lính Việt thật sự đă tử trận. Nếu 1 người Pháp chết trận mang theo 100 người Việt th́ họ có cho là "chỉ đánh giặc là giỏi" không nhỉ? Họ có c̣n tự phong ông Vơ Nguyên Giáp là 1 trong những tướng tài nhất thế giới không nhỉ? Không, họ không bao giờ chấp nhận 1 tỉ lệ thương vong khủng khiếp như thế, v́ thừa nhận điều đó là thừa nhận ḿnh tầm thường (cho dù là sự thật), làm tổn thương cái "oai" của họ.
Chuyện đánh Mỹ c̣n trầm trọng hơn, v́ Mỹ là cường quốc thế giới hiện nay, đánh thắng Mỹ phải oai hơn đánh thắng Pháp chứ, nên giá nào cũng phải bảo ḿnh thắng, ai nghĩ ḿnh không thắng là ... phản động. Trong sách giáo khoa lịch sử Việt Nam và hệ thống báo chí tuyên truyền th́ chỉ thấy toàn là : chiến thắng oai hùng và rút lui trong chiến thuật. Chắc chắn không bao giờ thấy chữ "thua" hay "bại trận" của phe ta. Thua chỉ dành cho địch, ta chỉ có thắng (thậm chí không có ḥa). Cái lối tuyên truyền thô thiển, ngốc nghếch thế sao họ không nhận ra cái tṛ đăi bôi ấy? Biết bao nhiêu trận đánh, mà toàn là thắng, thế tại sao phải 20 năm sau, mới chiếm được miền Nam, mặc dù Mỹ đă bỏ đi trước đó 3 năm? Có người bảo Cộng Sản giỏi tuyên truyền, lừa bịp, tôi không đồng ư. Theo tôi họ tuyên truyền rất dở, chỉ v́ cái tinh thần AQ của người Việt quá lớn.
Vào những dịp 30 tháng tư, các báo chí Việt Nam thường phỏng vấn một số nhân vật liên quan đến chiến tranh, mục đích chính là để gom lời khen "ta quá oai", để cái tinh thần AQ thăng hoa cùng lễ hội. Lần kia phỏng vấn lầm ông Vương Trí Nhàn một học giả và cũng là 1 cựu chiến binh. Ông Nhàn đă trả lời đại ư là "đánh Pháp th́ có thể tạm được, chứ đánh Mỹ là quá sức, khủng khiếp quá, tôi nghĩ không có cuộc chiến th́ hơn." Ông Nhàn trả lời theo tinh thần của 1 học giả, nói thật những suy nghĩ của ḿnh, mặc dù ông cũng phải cố t́nh không nói rơ hơn, v́ sự an toàn. Đó là trường hợp hiếm hoi, có lẽ là duy nhất, có người đă nói thật trên báo Việt Nam về 2 cuộc chiến ấy, c̣n lại là "khen túi bụi".
Một trong trường hợp khá phổ biến nữa là người Việt thường hỏi (hay gợi ư) sao cho để người ta khen ḿnh. Ví dụ mời người khác đến nhà ḿnh ăn cơm rồi hỏi "ông thấy nhà tôi có đẹp không?" Sau đó khoe với con cái và hàng xóm rằng "ông A bảo nhà tôi rất đẹp", hay "con phải biết tự hào về cái nhà của ḿnh v́ chính người ngoài cũng phải thừa nhận nó đẹp mà". Thậm chí, nhiều khi họ bỏ tiền cho người khác khen ḿnh mà vụ nổi bật nhất là lần ông Phan Văn Khải sang Mỹ. Việt Nam đă bỏ tiền thuê người viết và in riêng thành 1 bản trên báo WJS, để khen ḿnh. Rồi đem về nước nói với người dân là "báo Mỹ nói thế", khách quan nhé. Một trong nhiều câu chuyện tuơng tự mà bạn có thể thỉnh thoảng lại được nh́n thấy trên báo chí tại Việt Nam là 1 thanh niên Thụy Điển đă nói "tôi mơ ước sáng mai thức dậy trở thành người Việt Nam", hay "trong thời kỳ phản chiến tại Mỹ, nhiều thanh niên Mỹ đă mơ ước được làm người Việt Nam". Bạn có thấy tào lao không? Tào lao quá đi chứ, nhưng họ vẫn tin và người ta vẫn tuyên truyền v́ có vẻ làm người Việt Nam sang quá, có người mơ được như ḿnh cơ mà.
Gần đây có cuốn sách "Điệp Viên Hoàn Hảo", do 1 người Mỹ viết, về Phạm Xuân Ẩn. Thế là dân Việt Nam cứ như lên đồng rằng t́nh báo của ta c̣n trên CIA một bậc, chính người Mỹ thừa nhận nhé. CIA là trung tâm t́nh báo tác oai tác quái ở mọi quốc gia trên thế giới. Thế mà ta hơn CIA 1 bậc cơ mà, oai quá đi chứ, cả thế giới hăn phải rất khâm phục người Viêt. Toàn là lư luận của anh AQ. Họ không hề, hoặc không muốn, lưu tâm đến 1 yếu tố hàng đầu mà cũng đơn giản là ông ta là người Viết sách bán mà, chẳng nhẽ đặt tên của cuốn sách là "Điêp Viên B́nh Thường"? Đi bán hàng mà bảo hàng của tôi cũng thường thôi th́ sao mà bán được. Mà quả thực, đọc cuốn sách này 2 lần, tôi chẳng thấy có ǵ đặc biệt của Phạm Xuân Ẩn cả, ông ta chỉ là 1 điệp viên b́nh thường như cả ngàn điệp viên b́nh thường khác. Có lẽ những kẻ lên đồng này chỉ chú ư cái tên sách, cái tên rất oách và với họ, thế là đă đủ cho cái tinh thần AQ của họ.
Bạn có thế thấy nhiều ví dụ khác về chuyện người nước ngoài khen chúng ta về 1 lănh vực nào đó và nếu chịu khó t́m hiểu bạn sẽ thấy hầu hết (nếu không phải tất cả) đều là những lời lẽ có cánh, xuất phát vào những t́nh huống như đă kể ở trên.
Không chỉ dân đen mà cả thành phần trí thức, đă từng tiếp xúc với nền văn minh của thế giới, vẫn không thoát được căn bệnh này. GS Hoàng Tụy là 1 trong những nhà toán học hiếm hoi của Việt Nam ở vào tầm thế giới, ông cũng đi nhiều nơi, tham dự nhiều hội thảo khoa học. Ông cũng là người rất có tâm huyết với nền giáo dục ở Việt Nam. Ông bảo nền giáo dục của Việt Nam không chỉ lạc hậu mà là lạc hướng. Ông bảo vào thời ông, khoảng năm 1970, Việt Nam có nền toán học rất tốt bằng chứng là vào thời đó 1 nhà toán học hàng đầu của Hungary đă đến Việt Nam và đánh giá Việt Nam là 1 trong những quốc gia có nền toán học phát triển nhất. Cái này có khác ǵ cái ví dụ tôi đề cập phía trên, mời người ta vào nhà ăn cơm rồi xem lời khen của người ta như là 1 bằng chứng của sự thật. Thật đáng buồn! Tôi cũng đă thấy trên 1 số blogs, các tác giả cũng khuyên đại ư là khi đến Mỹ th́ không nên nhắc đến chiến tranh Việt Nam v́ như thế là nhắc lại viết thương ḷng của kẻ chiến bại dưới tay Việt Nam. Không nên nhắc đến chiến tranh Việt Nam v́ đó là đề tài quá cũ, không c̣n hấp dẫn, chứ không phải kẻ chiến thắng nói với người chiến bại. Trong cuộc chiến ấy chính phủ Mỹ đă thua người dân Mỹ chứ không phải Việt Nam. Ư của các tác giả nêu trên, xét kỹ cũng không ngoài 2 chữ AQ.
Liên quan đến trí tuệ, các bạn cũng thấy, người Việt chúng ta thường nói "người Việt Nam chăm chỉ, cần cù, thông minh, giỏi toán, có năng khiếu về vi tính .v.v". Toàn những thứ quư hiếm, thế sao đă gần nữa thế kỷ trôi qua khi chiến tranh chấp dứt, chúng ta vẫn nghèo nàn và lạc hậu? Bạn có thể hỏi lại thế GS Ngô Bảo Châu th́ sao? Phải, ông ấy là 1 trong khoảng 10 nhà toán học Việt Nam ở vào tầm thế giới, nhưng đó là những cá nhân, c̣n ở b́nh diện quốc gia, với dân số 50-90 triệu và cả thế kỷ mà chỉ có khoảng chục nhà toán học có tầm cỡ, th́ khó có thế lấy đó làm đại diện cho 1 dân tộc được. (Tôi đă đề cập đền vấn đề này ở những bài viết trước, ở đây tôi chỉ muốn bàn đến tinh thần AQ). Rơ ràng là chúng ta thực sự không có những đức tính ấy, chỉ là chúng ta tự dán chúng lên mặt ḿnh mà thôi.
Chúng ta khoe khoang về thành tích của GS Ngô Bảo Châu mà không hề đề cập đến tỉ lệ với dân số Việt Nam, và cũng không hề đề cập đến thành tích của toán học của nhiều quốc gia khác, đề thấy rằng chúng ta chẳng hề hơn họ. Không, chúng ta giấu những thông ấy, hoặc có thể không biết, không có ư t́m, hay cố ư phủ nhận, mục đích chính chỉ để cảm thấy ḿnh oai. Trước đây tôi cũng ấn tượng với thành tích huy chương vàng của Việt Nam trong các kỳ thi toán quốc tế lắm, đọc báo chí toàn thấy tung hô. Nhưng sau khi biết 1 kỳ thi có rất nhiều huy chương vàng, c̣n so sánh với các quốc gia khác, Việt Nam vẫn c̣n thua khá xa, th́ tôi cảm thấy nó b́nh thường. So sánh tổng thể, thành tích th́ không tệ, nhưng cũng không khá, chỉ là b́nh thường. Cái đáng chú ư nhất trong chuyện này vẫn là cái tinh thần AQ nham nhở của người Việt.
Một lănh vực khác mà chúng ta thường tự đề cao ḿnh là sự khéo léo, mà phổ biến nhất là trong số người Việt tại Mỹ. Chúng ta thường bảo người Việt làm Nails nhiều v́ có ưu thế là sự khéo léo bẩm sinh của người Việt. Không, đó chỉ là chúng ta tự khen ḿnh. Sự khéo léo của người Việt chỉ ở mức trung b́nh, thậm chí hơi thấp. Người Mỹ hay các dân tộc thiểu số không tham gia công việc làm Nails, không có nghĩa là họ không khéo léo, và người Việt tham gia nhiều không có nghĩa là ḿnh khéo léo. Sự khéo léo của người Việt trong nghề Nails chỉ đủ để hoàn thành công việc, trừ 1 số rất ít thực sự khéo léo và có năng khiếu nghệ thật cho nghề. Người Việt tham gia nghề Nails v́ đó là nghề dễ bắt đầu, không đ̣i hỏi tiếng Anh hay kiến thức xă hội. Hơn nữa đây là nghề khá độc hại nên ít đối thủ cạnh tranh, chỉ có người Việt cạnh tranh với nhau.
Một người thợ Nails khéo léo sẽ là người yêu công việc của ḿnh, coi đó là 1 dạng nghệ thuật, coi đó là niềm vui của cuộc sống, và coi đó là niềm tự hào. Với tôi, nghề Nails là 1 nghề về nghệ thuật. Một người có khả năng và yêu công việc của ḿnh sẽ là người xuất sắc trong công việc, và tương tự 1 người xuất sắc trong công việc, hẳn phải là người có khả năng và yêu công việc của ḿnh.
Phần lớn thợ Nails người Việt ghét công việc của ḿnh, chỉ coi đó là kế sinh nhai. Họ tiếp tục làm Nails v́ đă quen việc, quen với thời gian biểu cho gia đ́nh, và thu nhập sẽ thấp hơn nếu phải bắt đầu 1 công việc mới. Khi người ta ghét công việc của ḿnh th́ trên 90% là người đó không có khả năng (hoặc năng khiếu) trong công việc họ đang làm, mà ở nghề Nails là sự khéo léo và tính thẩm mỹ. Bạn có thế thấy khá nhiều thợ Nails người Việt có thu nhập cao hơn mức trung b́nh trong xă hội Mỹ, nhưng số người thực sự có năng khiếu của nghề này rất ít. Và với tinh thần của anh AQ, thợ Nails người Việt luôn cho rằng họ không yêu cái nghề của ḿnh v́ đó là nghề không oai, chứ xét về sự khéo léo và khả năng chung th́ họ dư thừa.
Về mặt đức hạnh, nhân văn th́ c̣n trơ tráo hơn. Tôi không biết dựa và số liệu nào mà rất nhiều người Việt cho rằng người Việt Nam có đức hạnh, nhân văn hơn hẳn không chỉ Mỹ mà cả thế giới. Ông Đặng Lê Nguyên Vũ, chủ cà phê Trung Nguyên, đă có câu nói để đời, đại diện cho tinh thần AQ của người Việt. Đó là "Việt Nam nên nắm lấy ngọn cờ mà trên thế giới chưa ai nắm là ngọn cờ nhân văn". Đại khái là theo ông, kinh tế hay kỹ thuật, thế giới đă có kẻ đứng đầu, ưu thế của ta là nhân văn, phải nắm lấy ngọn cờ này. Tôi chả biết với cái ưu thế nhân văn này ông Vũ đă dựa vào đâu, toàn nói càn, tự tâng bốc hợm hĩnh.
Và các bạn cũng thấy rơ lănh vực này trên báo chí Việt Nam. Lần kia, có người vào Việt Nam định mở ṣng bạc, thế là có phóng viên đă hỏi người này, đại khái là "ông nghĩ là mở ṣng bạc tại Việt Nam có thành công không khi người Việt Nam vốn rất đặt nặng vấn đề đạo đức?". Ai đánh giá người Việt là đạo đức nhỉ? Trong xă hội Việt Nam, trong cộng động người Việt Nam vẫn đầy rẫy những chuyện thất đức như các quốc gia hay cộng đồng khác đấy thôi. Khi chuyện thất đức xảy ra, báo chí Việt Nam đăng tải th́ bạn sẽ thấy rất nhiều người Việt Nam phản ứng đại khái như "ghê quá, chuyện tưởng chỉ có ở Phương Tây". Họ tự cho ḿnh trong sáng, đến khi thấy chuyện xảy ra th́ không thèm soi lại ḿnh, mà vẫn suy nghĩ theo kiểu, cái này là tai nạn, thỉnh thoảng thôi, chứ bản chất ta vẫn đạo đức hơn Tây Phương nhiều.
Ở Mỹ cũng thế, rất nhiều người Việt than phiền ở Mỹ thiếu t́nh người, hồi ở Việt Nam hay hơn nhiều, con cái lớn lên ở Mỹ, có văn hóa Mỹ là hỏng hết, coi cha mẹ không ra ǵ. Họ tự cho là văn hóa Việt Nam có nhân bản hơn mà chẳng biết dựa vào đâu, thậm chí đôi lúc mâu thuẫn với chính ḿnh. Các bậc cha mẹ người Việt tại Mỹ thường bảo con cái người Mỹ thương cha mẹ ḿnh hơn con cái người Việt. Nếu dựa vào tiêu chuẩn của họ th́ phải nói thêm là cha mẹ người Mỹ thương con cái hơn cha mẹ người Việt. Trong khi họ phớt lờ chuyện người Mỹ là người là từ thiện nhiều nhất. Ai ở Mỹ một thời gian sẽ nhanh chóng nhận ra là người Mỹ ṣng phẳng, nhưng đồng thời có tinh thần tuơng trợ đồng loại rất cao, và nhất là đánh giá cao tinh thần trung thực. Nếu người Việt phải chọn 1 trong 2 người không quen biết, 1 người Mỹ và 1 người Việt, để tin tưởng giao phó chuyện quan trọng, hầu hết họ sẽ chọn người Mỹ. Ví dụ, khi làm 1 dịch vụ nào đó, người Việt tại Mỹ thường làm ở dịch vụ người Việt v́ dễ trao đổi và giá cả rẻ hơn, nhưng với họ, làm ở dịch vụ của người Mỹ, khả năng xảy ra lừa đảo sẽ ít hơn nhiều. Thế tại sao họ cho rằng người Việt nhân bản hơn? Cũng v́ anh AQ cả.
Điểm lại, các bạn sẽ thấy hầu thế cái hay cái tài của thiên hạ, người Việt gom hết vào ḿnh. Xét kỹ, tất cả đều là tự phong để phục vụ cái tôi tầm thường. Nhân vật AQ của Lỗ Tấn thực chất chỉ là 1 Anh Quèn, tất cả công việc của anh chỉ là tầm thường hoặc không có và rồi tưởng tượng ra những thứ thắng lợi tinh thần khác nhau. Thỉnh thoảng các bạn cũng có thể thấy 1 số người Việt lớn tiếng "với người Việt Nam, không có ǵ là không thể". Cái này th́ phải gọi là Ông Quèn mới đúng.
Đinh Nghệ An
Souce: http://nguoimynguoiviet.blogspot.com/2013/10/nguoi-viet-va-tinh-than-anh-quen-cua-lo.html
Những người lính một thời bị lăng quên: Viết Lại Lịch Sử
Viết Lại Lịch Sử Video
Secret Army Secret War Video
Đứng Đầu Ngọn Gió Video
Con Người Bất Khuất Video
Dấu Chân Biệt Kích Video
Kiểm Lại Hồ Sơ Biệt Kích Video
The Secret war against Hanoi Richard H. Shultz Jr.
Binh Thư Yếu Lược Trần Quốc Tuấn
Wall Street and the Bolshevik Revolution Antony C. Sutton
Wall Street and the Rise of Hitler Antony C. Sutton
None Dare Call It Conspiracy Gary Allen
Confessions of an Economic Hit Man John Perkins
The World Order Eustace Mullin
Chính Đề Việt Nam Tùng Phong (dịch)
OSS vào Việt Nam 1945 Dixee R. Bartholomew - Feis
Nguồn Gốc Dân Tộc Việt Nam B́nh Nguyên Lộc
The World Order Eustace Mullin
Why Vietnam? Archimedes L. A. Patti
Đại Hội Toàn Quân? Phùng Ngọc Sa
Silenced! The Unsolved Murders of Immigrant Journalists in the USA. Juan Gonzales
Valse Andy Wong . Viennese Valse . DrDance . Danptner . Dispatch
Bee Gees . Rolling Stones . Animals . Shadow . Ventures
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.
Thảo Đường Cư Sĩ.
US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn
NT Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Ross Perot Cố Vấn An Ninh Đặc Biệt của TT Reagan và NT Sám
Người Việt Seatle