Trang ChủKim ÂuBáo ChíLưu TrữVấn ĐềChính Nghĩa ViệtĐà LạtThư QuánDịch ThuậtTự Điển

Tác Phẩm Chính Nghĩa BBC LONDON HISTORY AUSTRALIAN RFI PARIS Chân Thiện Mỹ Tác Giả

ESPN3Sport TVMusicLotteryDanceSRSB Radio

 

 

 

 

US Senator John McCain , Kim Âu Hà văn Sơn

NT Kiên , UCV Bob Barr, Kim Âu Hà văn Sơn

 

 

 

 

 

Nguyễn Thái Kiên , Kim Âu Hà văn Sơn, Cố vấn an ninh đặc biệt của Reagan-Tỷ phú Ross Perot,Tŕnh A Sám

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Canada có thật sự là “thiên đường y tế”?

 

 

 

 

Từ năm 2010 cho đến nay, cả nước Mỹ đă ồn ào quá nhiều xung quanh vấn đề bênh hay chống Luật Cải Tổ Y Tế. Cuộc khảo sát của ABC News / Washington Post cho hay 36% công dân có ư kiến thuận lợi với luật cải tổ y tế bị kiện lên Tối Cao Pháp Viện (TCPV) - nhưng, hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện hành cũng chỉ được 39% chấp nhận. Tuy đa số không thấy hài ḷng nhưng có đến 75% đánh giá phẩm chất chăm sóc sức khỏe hiện tại của họ là “tốt” - nên, điều khó là làm sao thực hiện các giải pháp mà không khiến cho người dân cảm thấy sợ mất loại dịch vụ mà họ xét là tích cực.

Người cao tuổi ở những nước xă hội chủ nghĩa như Canada và Châu Âu thường hưởng lợi nhiều hơn người trẻ trong mức độ chăm sóc y tế - ảnh: Vi Lang

ABC News và Washington Post nhận thấy 38% kịch liệt chống luật cải tổ (gọi tắt ACA), 52% không tán đồng và 12% không ư kiến. Trong giới đánh giá thấp hệ thống y tế hiện hành, chỉ 35% chấp nhận ACA - với những người không bằng ḷng hệ thống hiện hành, cũng chỉ có 32% ủng hộ ACA. Vào tháng 4-2012 chỉ 38% nghĩ rằng TCPV nên loại bỏ hoàn toàn ACA, 25% muốn giữ lại tất cả và 29% tin rằng nên giữ lại một phần.

Và rồi hôm Thứ Năm, 28-6-2012, Chánh Thẩm TCPV (Chief Justice hay Justitiarius) John Roberts, đại diện pháp đ́nh đă đọc bản phán quyết: Đạo Luật Bảo Vệ Bệnh Nhân Và Chăm Sóc Y Tế Vừa Tầm Khả Năng Tài Chánh (ACA) không đi ngược lại hiến pháp. Đạo luật cải tổ y tế - với biệt danh là “Obamacare” - được xem là một trong những thắng lợi chính trị lớn lao nhất của ông Obama. Mặc dù phải chờ cho tới ngày 1-1-2014 th́ ACA mới bắt đầu có hiệu lực, nghĩa vụ cá nhân phải mua bảo hiểm y tế sẽ đ̣i hỏi bất cứ người nào ở Hoa Kỳ đủ khả năng tài chánh trả cho các dịch vụ săn sóc y tế, ngay cả khoản bảo hiểm tối thiểu thấp nhất, đều phải có bảo hiểm, bằng cách mua theo cá nhân hoặc thông qua người chủ tuyển dụng của ḿnh. Nếu không có bảo hiểm y tế, họ sẽ bị phạt, bằng biện pháp là tiền của họ bị rút ra từ những ngân khoản hoàn thuế.

Tuy nhiên nếu hỏi kỹ một công dân Mỹ, nhất là những người di dân, tị nạn gốc Việt, th́ dường như có rất nhiều người c̣n khá mù mờ về khái niệm cải tổ y tế. Đặc biệt các ông bà cao tuổi thường hay b́nh phẩm: “Y tế Mỹ không bằng Canada”, rồi có người kết luận: “Obama đang bắt chước Canada”. Sự thật như thế nào? 

Chăm sóc sức khỏe tại Canada

Thật ra th́ từ lâu người dân Mỹ đă nghe nhiều về chế độ bảo hiểm y tế toàn dân tại Canada. Người thán phục, kẻ ước ao, nhưng cũng có không ít những nghi ngờ, thắc mắc: “Tiền đâu mà chính phủ Canada chi trả nổi?”.

Người dân Canada, cũng như dân Mỹ, đều phải trả thuế lợi tức cho 2 chính phủ: liên bang và tiểu bang. Thuế suất được tính tùy thuộc vào 4 nhóm lợi tức (income bracket). Thuế liên bang: Nhóm lợi tức thấp nhất (dưới 37.885 Mỹ kim) thuế suất 15%, nhóm lợi tức cao nhất (trên 123.184 Mỹ kim) thuế suất 29%. Thuế tiểu bang: thay đổi theo tiểu bang, nhưng cao nhất là 18% và thấp nhất là 10%. Như thế, người dân Canada chịu mức thuế lợi tức tối đa là 47%. Nhưng đây là mức thuế cho nhóm dân có lợi tức cao nhất, sống tại tiểu bang đánh thuế cao nhất, chứ đa số dân Canada chỉ trả thuế suất khoảng 25%.

 Hệ thống y tế của Canada là hệ thống y tế công cộng, toàn dân (universal public health care insurance) nghĩa là tất cả mọi người dân đều được bảo hiểm y tế, không tùy thuộc vào việc làm hay lợi tức. Trên nguyên tắc, người dân phải đóng tiền bảo hiểm y tế hàng tháng. Nhưng nếu lợi tức sau khi trừ thuế (net income) của gia đ́nh dưới 28.000 Mỹ kim/năm th́ được giảm và dưới 20.000 Mỹ kim/năm th́ được miễn đóng. C̣n lương trên 28.000 Mỹ kim th́ mỗi tháng cũng chỉ đóng 54 Mỹ kim cho cá nhân hay 96 Mỹ kim cho vợ chồng, hay 108 Mỹ kim cho gia đ́nh (3 người trở lên).

Những người đi làm việc th́ tùy theo cơ quan hay công ty, có thể được chủ nhân trả cho phân nửa hoặc bao luôn tiền này. Như vậy, v́ số tiền đóng bảo hiểm y tế hàng tháng quá thấp, chỉ có tính chất rất tượng trưng, nên nói y tế Canada miễn phí th́ cũng không sai, và toàn bộ dân chúng Canada đều có bảo hiểm y tế: đi khám bệnh miễn phí, làm các xét nghiệm y khoa miễn phí, sinh đẻ miễn phí, chữa trị bệnh viện miễn phí, gần như cái ǵ liên quan đến y tế th́ đều miễn phí. 

Hệ thống bệnh viện Canada

Bác Sĩ P. N. V. Trang, hiện đang sinh sống tại miền Nam California nói với nhật báo Viễn Đông: “Ḿnh từng là bác sĩ, sống cùng bố mẹ ở Vancouver, Canada. Sau đó ḿnh lập gia đ́nh với ông xă ḿnh, anh Hưng, là bác sĩ hành nghề tại vùng Riverside và ḿnh quyết định qua Hoa Kỳ định cư luôn. Có hai lư do khiến ḿnh sang Mỹ.Thứ nhất là tại Canada, mức lương bác sĩ bị hạn chế chứ không như tại Mỹ, ḿnh lại thuộc vào thành phần lợi tức cao, nên phải đóng thuế ở mức tối đa, trong khi tại Mỹ th́ mức thuế thấp hơn. Thứ hai là khi đó ḿnh c̣n trẻ, 30 tuổi nên sức khỏe tốt, đó là lư do ḿnh không muốn trả thuế quá cao khi ḿnh hầu như không bao giờ cần đến các dịch vụ y tế. Cho nên khi sang Mỹ, tuy ḿnh không lấy lại được bằng hành nghề bác sĩ (các bác sĩ từ các nước khác hầu như không thể lấy được bằng tương đương để hành nghề v́ các điều kiện khá gắt gao của Bộ Y Tế Hoa kỳ nhằm hạn chế số lượng bác sĩ từ nước ngoài), ḿnh vẫn chấp nhận bỏ nghề và cho đến nay ḿnh vẫn hài ḷng với quyết định này. Từ đó đến nay ḿnh làm thư kư tại pḥng mạch của ông xă”.

Khi được hỏi về bảo hiểm y tế tại các bệnh viện Canada, cô Trang cho biết: “Trước kia, khi sống tại Vancouver, ḿnh làm việc tại bệnh viện và c̣n có pḥng mạch riêng nên ḿnh biết khá rơ về nền bảo hiểm y tế của Canada. Người dân đất nước này, khi bệnh th́ đi gặp bác sĩ để được khám bệnh miễn phí. C̣n nếu bệnh nặng phải vào nhà thương, những người dân thường chỉ hơn người ăn welfare (tiền trợ cấp xă hội) ở chỗ là họ có thể được nằm một pḥng riêng, c̣n những ai ăn welfare phải nằm chung pḥng với vài người khác, nhưng chữa trị và thuốc thang như nhau. Ngay cả người homeless (không nhà cửa) cũng có thể nằm cùng bệnh viện với một triệu phú, hay thậm chí với vị Thủ Tướng v́ Canada không có bệnh viện tư và không có bệnh viện riêng dành cho các quan chức. Một khi đă vào bệnh viện, không người dân nào trả một đồng xu. Đây là điểm mà người dân Canada thường tự hào về phương diện y tế”. 

Phẩm chất phục vụ ở Canada

Khi được yêu cầu so sánh về phẩm chất phục vụ giữacác bệnh viện tại Canada và Mỹ,cô Trang cười: “Thế nếu như bạn phải trả 10 ngàn, thậm chí hai, ba chục ngàn đô la để được ở tại khách sạn 5 sao, và được cho ở free trong một khách sạn 3 sao th́ bạn chọn cái nào? Theo cái nh́n rất cá nhân, cho phép ḿnh tạm xếp loại phẩm chất các bệnh viện tại Mỹ và tại Canada như thế”. 

Bác sĩ Canada lănh lương như thế nào?

Cô Trang tiếp: “Tuy y tế Canada theo xă hội chủ nghĩa nhưng không phải toàn bộ bác sĩ y tá lănh lương cố định như công nhân viên chức. Thay v́ có hàng trăm hăng bảo hiểm y tế chi trả cho bác sĩ nhà thương như ở Mỹ, chính quyền các tiểu bang ở Canada đóng vai tṛ medical insurer (nhà bảo hiểm y tế). Chính quyền quyđịnh các chi phí dịch vụ, khám bệnh bao nhiêu tiền, một lần thử máu bao nhiêu tiền, một ca phẫu thuật bao nhiêu tiền... và trả cho bác sĩ, nhà thương thực hiện cácdịch vụ đó. Thay v́ gởi hóa đơn tính tiền cho các hăng medical insurance (bảo hiểm y tế) như ở Mỹ, bác sĩ và nhà thương ở Canada gởi bill tới cho Bộ Y Tế tiểu bang. Do đó, giữa các bác sĩ vẫn có sự chênh lệch lợi tức, ít bệnh nhân th́ lợi tức thấp, nhiều bệnh nhân th́ lợi tức cao.Bệnh viện đông bệnh nhân, khéo quản lư th́ thặng dư ngân sách, ngược lại th́ chính phủ phải bù lỗ, nhưng nếu bệnh viện bị thâm hụt quá th́ rất có thể sẽ nằm trong danh sách bị đóng cửa nếu có cắt giảm ngân sách".

Tuy nhiên, bác sĩ ở Canada không kiếm được nhiều tiền như bác sĩ ở Mỹ, v́ giá cả dịch vụ do chính phủ ấn định. Theo Viện Thông Tin Y Tế Canada (Canadian Institute for Health Infomation) th́ trung b́nh bác sĩ gia đ́nh (family doctor) tại Canada có mức thu nhập hằng năm chừng 240 ngàn Gia kim, trong khi bác sĩ chuyên môn (specialist) kiếm chừng 340 ngàn Gia kim, là mức thu nhập thua xa nếu so với các bác sĩ tại Hoa Kỳ.

Ngành dược tại Canada

Người viết bài này, đă hành nghề dược sĩ tại Québec, Canada, trong 12 năm, và sang Mỹ tiếp tục với nghề này cho đến nay thêm 12 năm nữa. Gần 13 năm sống tại Canada, tôi chưa hề, dù chỉ một lần, cần đến dịch vụ y tế (đi bác sĩ, mua thuốc, chích ngừa, vào bệnh viện, vân vân). Với nghề dược sĩ, tôi thuộc vào thành phần lợi tức khá, và phải đóng thuế 44%, trong khi tại California th́ chỉ đóng 30%. Nếu tính theo mức lương dược sĩ th́ 14% chênh lệch thuế tương đương chừng 1.300 Mỹ kim một tháng. Cứ xem như số tiền này người dược sĩ mang quốc tịch Canada tự mua bảo hiểm y tế cho ḿnh (health insurance), coi như họ mua sự an tâm v́ e rằng mai này khi về già đổ bệnh ra th́ sẽ có chính phủ đài thọ. Chắc chắn ai cũng phải nh́n nhận rằng số tiền đóng hằng tháng này (1.300 Mỹ kim) là “vô cùng đắt đỏ” cho một người trong độ tuổi từ 20 đến 35. Đó chính là câu trả lời v́ sao tôi cùng hằng ngàn dược sĩ khác đă rời bỏ Canada vào cuối thập niên 1990 để nhập vào Mỹ khi “cơn đói” dược sĩ lên cao nhất tại khắp nước Mỹ.

Theo Bộ Y Tế Canada th́ hiện nay tỉ lệ dược sĩ nằm trong lứa tuổi từ 23 đến 45 (lứa tuổi được xem là có xác suất bệnh tật thấp) là 42% và từ 46 đến 65 tuổi là 54%. Và chính nhờ thu số tiền này của những người đi làm đóng thuế hàng năm mà chính phủ có khả năng chi trả cho những bệnh nhân lớn tuổi đang cần được điều trị. 

Người dân Canada mua thuốc ra sao?

Khi bị bệnh th́ người dân Canada đi gặp bác sĩ miễn phí. Khi được bác sĩ cho toa mua thuốc, nếu thuộc vào thành phần lợi tức thấp th́ người bệnh hoặc làkhông phải trả hay trả rất ít. Nếu là thành phần tự làm chủ (self-employed) sẽ phải móc tiền túi ra trả, c̣n những người đi làm thuê và trong nơi làm việc có bảo hiểm y tế phụ trội (extended medical insurance plan) th́ sẽ phải trả 20% tiền thuốc thôi, chương tŕnh bảo hiểm y tế phụ trội trả 80%. Có thể nói là hầu hết bệnh nhân mua thuốc đều được bảo hiểm bởi chính phủ, người chủ nhà thuốc chỉ cần gửi hóa đơn cho chính phủ hằng tháng, và sẽ được trả một số tiền cố định cho một toa thuốc, nghĩa là cho dù dược sĩ bán một món thuốc X trị giá 10 Mỹ kim hay thuốc Y trị giá 1.000 Mỹ kim th́ cũng sẽ được nhận một số tiền lệ phí phục vụ bằng nhau.  

Lạm dụng và gian lận

Ông Tim Menke - cố vấn của pḥng Tổng Thanh Tra thuộc Bộ Y Tế Xă Hội Hoa Kỳ có cho biết: “Theo ước lượng, các vụ gian lận Medicare tại Mỹ đă gây thiệt hại cho quỹ thuế do công dân đóng góp khoảng 60 tỉ Mỹ kim hàng năm”. Khi c̣n làm việc tại bệnh viện và các nhà thuốc tại Montréal trong những năm 1990, người viết cũng đă từng đọc nhiều bài báo về các trường hợp gian lận khi một vài bệnh viện hay dược pḥng gửi hóa đơn tính tiền chính phủ, nhưng trên thực tế họ không hề thực hiện các dịch vụ như trên giấy tờ. Nhưng v́ đă lâu và không đi sâu vào các con số thống kê, nên không c̣n nhớ được là vấn đề này gây thiệt hại bao nhiêu cho đất nước Canada, nhưng chắc chắn phải là một con số không nhỏ.

 Gian lận thường xuất phát từ hai lư do: thứ nhất là v́ không đủ lợi tức (profit) nên con người phải gian lận để duy tŕ thương vụ của ḿnh mà tồn tại, thứ hai là v́ ḷng tham. Nếu gạt bớt động lực v́ ḷng tham th́ theo ư kiến cá nhân của người viết, hiện nay các bệnh viện, pḥng mạch, nhà thuốc không cần phải gian lận, chỉ v́ số lượng người bệnh đă quá đông đúc rồi, nên không cần thiết phải gian lận mới đủ sống hay có lời nhiều. Nếu tính trung b́nh th́ hiện nay các nhà thuốc tây tại miền Nam Cali bán thuốc cho hơn 100 toa một ngày (tiệm nào được chừng hơn 200 th́ khá lắm rồi đó), trong khi tại Montréal hiện nay, 400, 500 toa là chuyện thường ngày, thậm chí có tiệm đến 800 toa, một điều mà các chủ nhân nhà thuốc tại Mỹ “không dám mơ tới nổi”. Lư do: Số người già tại Canada đông quá mức nên nhu cầu thuốc men gia tăng mau như diều gặp gió.

 

Cầm giữ bệnh nhân...

Ở Canada, khi người sản phụ sinh con, đa sốbệnh viện đều có khuynh hướng kéo giữ bệnh nhân nằm lại thật nhiều ngày để "theo dơi bệnh t́nh", mặc dù người phụ nữ hoàn toàn khỏe mạnh và xin cho về nhà sớm. Lư do bệnh viện chưa cho về đôi lúc khá buồn cười, như v́ bệnh nhân c̣n "hơi táo bón" nên cần ở lại để được điều trị. Thật ra, đó chỉ là cái cớ để bệnh viện tiếp tục gửi hóa đơn cho chính phủ. 

Người bệnh thường xuyên đi bác sĩ

C̣n người bệnh ở Canada th́ động tí là đi bác sĩ, và dù bác sĩ có cho biết rằng "Ông/Bà không sao, không bệnh ǵ nặng, chỉ cần về nghỉ ngơi",th́ bệnh nhân vẫn luôn luôn kỳ kèo bác sĩ cho một toa thuốc "ǵ đó" mới an tâm. Thế là để “vui ḷng khách đến, vừa ḷng khách đi”, các bác sĩ thường cho 100 viên Tylenol (thậm chí nhiều bác sĩ đă in sẵn trên toa, chỉ cần kư tên), mua về để cho chật tủ thuốc. C̣n nếu bác sĩ để bệnh nhân ra về"tay không" th́ rất dễ mất khách, nhất là khách Việt Nam. Thế là các nhà thuốc tây hầu như nơi nào cũng đếm sẵn trước 100 viên Tylenol, hễ khách vào đưa toa ra th́ có ngay lọ thuốc, chỉ cần dán nhăn vô thôi. Mà Tylenol th́ giá vốn rất rẻ, cứ gửi hóa đơn cho chính phủ lấy tiền lệ phí bán thuốc, hóa ra cả 3 đàng đều lợi (bệnh nhân, bác sĩ, dược sĩ).

Nói th́ có người không tin, hơn 15 năm trước, chính phủ Canada c̣n “khá giả” nên trả luôn tiền thuốc vitamin, calcium, thứ ǵ cũng trả... nên người ta thường giả bộ bệnh, đi bác sĩ xin các loại thuốc này để... gửi về Việt nam làm quà cho thân nhân, bè bạn. Nói chung, đây là hiện tượng lạm dụng nền y tế công cộng tràn lan tại Canada.

Nạn "chảy máu chất xám"...

Anh V. John B́nh, kỹ sư điện toán đang làm việc tại miền Bắc California, kể lại: “Tôi rời Toronto năm 1998 để sang San Jose làm việc khi cơn sốt computer lên đỉnh điểm ở cả hai nước. Tại xứ sở Canada, nơi mà rất nhiều người ca ngợi là thiên đường y tế, và thậm chí từ vài năm nay toàn nước Mỹ đang ồn ào tranh luận, và hằng triệu người Hoa Kỳ đang tự vẽ ra một viễn cảnh an nhàn kiểu như Tôi làm việc tàng tàng, đóng thuế chút chút, thậm chí không cần làm, nhưng hễ bệnh tật th́ đă có chính phủ lo. Nếu chỉ suy nghĩ thô thiển như thế th́ Canada đâu có t́nh trạng chảy máu chất xám nhức nhối từ gần 15 năm nay. Giới trẻ (với nhu cầu y tế thấp nhất) và giới trí thức (thành phần đóng thuế cao nhất) đều cảm thấy bất b́nh khi họ phải đóng thuế quá cao, làm bao nhiêu đều phải nộp cho chính phủ để mà nuôi những ai không làm việc được, dù v́ lư do bệnh tật hay thất nghiệp. Tuy rằng ai già cũng sẽ đến lúc đó, nhưng tuổi trẻ không nghĩ như vậy”. 

Đ̣i hỏi sự công bằng...

Anh B́nh nhận xét: "Với họ, đó không phải là sự công bằng. Mỉa mai nhất cho chính phủ Canada là khi các tầng lớp trí thức (c̣n được gọi là tầng lớp chất xám) (bác sĩ, dược sĩ, y tá, nha sĩ, kỹ sư, kiến trúc sư, vân vân...) được đào tạo hầu như miễn phí (hay với tiền học phí rất thấp so với Mỹ), th́ khi vừa tốt nghiệp đi làm việc vài năm là họ nhận ra ngay sự bất công này. Thế là đất nước Canada với nền y tế tuyệt vời không c̣n cầm giữ nổi chân họ nữa. Và đó chính là nguyên nhân gây ra nạn chảy máu chất xám (giới trẻ và thành phần trí thức ồ ạt bỏ Canada sang Hoa Kỳ làm việc) đă khiến chính phủ Canada nhức đầu và bất lực. Và tôi nằm trong số đó. Tôi rời Toronto năm 28 tuổi, khi hầu hết các bạn bè đều rời đất nước lá phong để t́m đến xứ sở cờ hoa - quốc gia biểu tượng cho sự công bằng. Tôi siêng năng th́ tôi giàu, c̣n anh làm biếng th́ anh nghèo, anh khổ. Với tôi, Hoa Kỳ là đất nước của những người siêng năng và thành công, chứ không phải của những ai nằm đó chờ đợi người khác đóng thuế nuôi ḿnh".

 

(TV)

 

 

 


 


 

 

 

  http://www.chinhnghia.com/

http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/

http://nguoidalat.informe.com/forum/

http://chinhnghiamedia.informe.com/forum/

www.nguyenkinhdoanh.com

www.nguyenkinhdoanh.net

www.lesyminhtung.net

www.diendantheky.net

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Your name:


Your email:


Your comments: