DÂN TỘC VIỆT NAM KHÔNG CẦN THẮP ĐUỐC ĐI T̀M TỰ DO, DÂN CHỦ, NHÂN
QUYỀN Ở WASHINGTON, MOSCOW, PARIS, LONDON, PÉKING, TOKYO. ĐÓ LÀ CON
ĐƯỜNG CỦA BỌN NÔ LỆ VỌNG NGOẠI LÀM NHỤC DÂN TỘC, PHẢN BỘI TỔ QUỐC, ĐĂ
ĐƯA ĐẾN KẾT THÚC ĐAU THƯƠNG VÀO NGÀY 30 - 4- 1975 ĐỂ LẠI MỘT XĂ HỘI
THẢM HẠI,ĐÓI NGHÈO, LẠC HẬU Ở VIỆT NAM GẦN NỬA THẾ KỶ NAY. ĐĂ ĐẾN LÚC QUỐC
DÂN VIỆT NAM PHẢI DŨNG CẢM, KIÊN QUYẾT ĐỨNG LÊN GIÀNH LẠI QUYỀN QUYẾT ĐỊNH
VẬN MẠNG CỦA ĐẤT NƯỚC.
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
Đến nay, qua 6 bài viết tung hứng giữa Nhật Tiến và
Kiều Phong [Lê Tất Điều], tôi tin độc giả, nếu không thấy rơ được chủ đích của 2
đồng tác giả, th́ cũng nhận ra một điều không thể phủ nhận được: Nhật Tiến đă
lâm vào thế cùng đến nỗi phải tương tác với một kẻ mà 17 năm trước đây, đă hăm
dọa và hạ nhục một phụ nữ cầm bút. Không những thế, loạt bài của kẻ này c̣n đă
xuất hiện trên một tờ báo bỉ liệt con gái một nhà văn Miền Nam có tiếng kèm đích
danh hai người thân sinh của cô ấy: Tôi, rơ ràng, không phải là nạn nhân duy
nhất.
Là một người viết về Văn học Miền Nam và thời sự văn
học hải ngoại, dĩ nhiên tôi đă viết tới ông, trong quá khứ và gần đây. Có dịp
quen biết hơn hai năm, tôi có thể đoán rằng chính ông, chứ không phải độc giả,
mới hoàn toàn bất ngờ trước phản ứng của tôi về việc Trung Tâm VBVN, đến nỗi trở
nên căm giận cực điểm mà phạm hết sai lầm này tới sai lầm khác: từ nhờ cậy Lê
Tất Điều tới lấy tài liệu của tôi để xỉ mạ bạn tôi mà c̣n mạo cáo tôi, nghĩa là
mạo cáo luôn cả người cho tôi tài liệu.
Bởi thế, tôi hy vọng bài này sẽ giúp ông, lần đầu
trong đời, nhận thức được rằng quyền nhận xét của người phê b́nh, nếu công bằng
hay cố gắng tỏ ra công bằng, phải được một nhà văn tôn trọng. Một khi nhầm lẫn
nghệ thuật và sự thật với chút hư danh trong ma cảnh, một đời nhà văn rồi cũng
chỉ xoay quanh như một thứ đèn cù để bảo vệ những cái rất dễ làm cho mồi lửa của
hư không. Ông và tôi hăy trở lại quăng đường hai năm ấy bằng vài cái mốc chính:
-Những năm 1990 và đầu những năm 2000: Như
nhiều người khác trong cộng đồng, tôi không đồng ư với những lời phát biểu của
ông về cộng đồng hải ngoại, một cộng đồng mà ông có nhận xét rất cay nghiệt;
nhưng đàng khác, tôi cũng là người bênh vực ông và họa sĩ Khánh Trường khi các
ông bị vu khống về dự định cho xuất bản tại Việt Nam một tuyển tập gốm một số
tác giả tại hải ngoại.
Những nhận xét cay nghiệt ấy có lẽ xuất phát từ kinh
nghiệm của ông với cuốn Trăm hoa vẫn nở trên quê hương: Cao trào văn nghệ
phản kháng tại Việt Nam 1886-1989, một tuyển tập do 27 tác giả ngoài nước
viết về 79 tác giả trong nước, xuất bản vào tháng 8. 1990, Hoa Kỳ. Nhật Tiến phụ
trách phần viết về nhà văn/Đại tá Nguyên Ngọc. Đây là một cuốn sách dầy 800
trang khổ lớn được thực hiện rất kỹ lưỡng, không quản khó khăn và tốn kém. Theo
chính lời Nhật Tiến:
-"Ngoại trừ
những người ở quá xa, phần c̣n lại khoảng trên dưới 20 người, chúng tôi đă làm
việc ṛng ră suốt một năm trời, tuần lễ nào cũng họp mặt để thảo luận, để trao
đổi tin tức, để thu góp tài liệu, để phân công làm việc, để giải quyết mọi vấn
đề xoay quanh cái chủ đề lớn khi đó: Cao trào văn chương phản kháng ở trong
nước. Cuối cùng th́ chúng tôi cũng hoàn tất được việc biên soạn và ấn loát được
một cuốn sách khá đồ sộ, dầy tới 800 trang khổ lớn, bao gồm bài vở và tài liệu
của 27 tác giả ngoài nước đọc và viết về 79 tác giả ở trong nưóc. Công lao lớn
nhất phải dành cho những người đă bỏ ra rất nhiều th́ giờ, tiền bạc và tim óc
cho công tŕnh này như các anh Trần Vịnh, Đỗ Hữu Tài, Thân Trọng Mẫn, Nguyễn
Quốc Trung, Lê Bửu Tấn, Nguyễn Bá Tùng, Trương Đ́nh Luân, Hoàng Sử Mai và một
vài anh em khác nữa. Sau khi cuốn sách được in ra, chúng tôi c̣n phân công với
nhau đi tổ chức ra mắt ở vài nơi như Portland (Oregon), Houston (Texas) và
Washington DC. [...] Nh́n chung th́ có sôi nổi nhưng không có vấn đề ǵ đáng
tiếc xẩy ra [...] Trở lại với cuốn sách kể trên, như anh đă hỏi, tôi nhận sự
phân công của anh chị em trong nhóm biên soạn để viết về tác giả Nguyên Ngọc,
nguyên bí thư Đảng đoàn Ban thường vụ Hội Nhà văn Việt Nam kiêm Tổng biên tập
báo Văn Nghệ...." [Đỗ Quyên phỏng vấn Nhật Tiến về cuốn Trăm hoa vẫn nở trên
quê hương,
https://nhavannhattien.wordpress.com/1hanh-trinh-chu-nghia-tap-2-phan-thu-nhat-chuong-9/]
Cuốn sách này ra đời mà không được chú ư trong giới
nhà văn Miền Nam di tản sang Hoa Kỳ có lẽ v́ một lư do: nhiều nhà văn Miền Nam ở
lại hiện c̣n bị bắt giam, vụ án xử tử h́nh Tuệ Sỹ và Trí Siêu vẫn c̣n đọng lại
trong tâm trí người Việt tỵ nạn trước khi người Cộng sản giảm án xuống 20 năm tù
vào năm 1988. Nó cũng xem ra lặng lẽ trong giới nhà văn "phản kháng" trong nước,
nhưng phản ứng của nhà văn Dương Thu Hương với một lá thư của nhà văn hải ngoại
Bùi Bích Hà [không tham dự tuyển tập trên] có lẽ tạm giải thích được sự ghẻ lạnh
ấy:
-"Nhưng tôi biết chắc rằng 100% rằng những ǵ tôi đă
làm chỉ đơn giản v́ tôi muốn làm v́ tôi nghĩ điều tôi làm sẽ giải tỏa được
phần nào nỗi đau đớn của chính tôi và thế hệ của tôi. V́ tôi muốn đ̣i lại những
ḍng máu oan uổng của bạn hữu tôi đă tưới xuống chân thành Quảng Trị và dọc giải
Trường Sơn..." [Dương Thu Hương, "Thư gửi Bùi Bích Hà", trang 46, Thế Kỷ 21 Số
39, trng 44-48, tháng 7.1992]
Như thế, "những ḍng máu oan uổng của bạn hữu tôi đă
tưới xuống chân thành Quảng Trị và dọc giải Trường Sơn" đă phân định rạch ṛi
hai chiến tuyến mà nhóm làm tuyển tập này không được cho phép vượt qua. Cuối
cùng, mới đây thôi, danh xưng "Văn học đô thị Miền Nam" là cái sỉ nhục sau cùng
của nhà văn/đại tá Nguyên Ngọc [Văn Việt], nghĩa là gần 1/4 thế kỷ sau cái giơ
tay đầy hy vọng đượm thân hữu của Trăm hoa vẫn nở trên quê hương vẫn chưa
đạt được kết quả mong muốn. Từ đó trở đi, Nhật Tiến rồi ra cũng sẽ nhiều lần
nhắc đến những phản ứng của một số trong cộng đồng hải ngoại với tuyển tập trên.
Thí dụ như ông đă trả lời đạo diễn Trần Văn Thủy [ người được học bổng của Trung
Tâm nghiên cứu và giảng dậy về Chiến tranh&Hậu quả William Joiner Center, trưc
thuộc Đại học University of Massachusetts] nghiên cứu về cộng đồng tỵ nạn, như
sau, vào năm 2003:
-" TVT:
Ở Mỹ, người cầm bút có đủ tự do để viết tất cả những ǵ ḿnh muốn viết chứ ?
NT: Về đại thể th́ ai cũng cho là như thế, nhưng thu hẹp vào
những cộng đồng nhỏ nhoi th́ vấn đề có khác, nhất là cái cộng đồng Việt Nam ở
hải ngoại vốn đă từng có nhiều năm chất ngất hận thù đến độ không chấp nhận một
sự suy tư nào khác hơn là sự suy tư đă đông đá trong đầu óc của họ.
TVT:Nhưng
giới trẻ trong cộng đồng th́ phải khác chứ, họ không bị ràng buộc ǵ với quá
khứ và đa số, tại thời điểm năm 2003 này, nhiều thành phần trẻ không hề biết
cuộc chiến ở Việt Nam là cái ǵ.
NT: Đồng ư là như thế, nhưng họ vẫn được dạy dỗ để
tiếp tục nuôi dưỡng hận thù. Phong trào tuổi trẻ “Nối bước cha anh” là một ví dụ
cụ thể. Kiến thức về Cộng Sản VN đối với họ là kiến thức của những thập niên từ
50 đến 80 do cha ông truyền lại...." [Trần Văn Thủy phỏng vấn Nhật Tiến,
"TR̉
CHUYỆN VỚI TRẦN VĂN THUỶ"
Tại tư gia Nhật Tiến ở California ngày 22-1-2003,
https://nhavannhattien.wordpress.com/1hanh-trinh-chu-nghia-chuong-20/]
Những câu trả lời có tính cách ngạo mạn như thế dĩ
nhiên bị phản đối. Tôi là một trong những người phản đối đó. Tuệ Sỹ, một người
trong nước, đă nói tới Việt Nam như "một đống rác khổng lồ" và "Đối
với giới trí thức nói riêng, mà xă hội Việt Nam truyền thống rất tôn trọng, điều
tủi nhục lớn nhất là họ không thể thay những người dân thấp cổ bé miệng nói lên
một cách trung thực tất cả những uất ức, những khổ nhục mà họ phải chịu. [...]
Nhưng tôi biết rơ một điều, và điều đó đă được ghi chép trong lịch sử: Trí thức
chân chính của Việt Nam không bao giờ khiếp nhược." Và nếu Tuệ Sỹ cũng đă nói "Ở
đây, tôi cũng xin bầy tỏ sự cảm kích sâu xa đối với các cộng đồng Việt Nam hải
ngoại đang đấu tranh cho một nước Việt Nam trong sáng và tự do." [Tuệ Sỹ, Trí
thức phải nói, khoảng 2005], th́ những nhận xét của Nhật Tiến rất khó được chấp
nhận.
-Mươi năm sau, khoảng 2013, ông giới thiệu một
bài viết của tôi tới một tác gia đang nghiên cứu về một vấn đề thuộc văn học và
chiến tranh Việt Nam. Ông cũng thẳng thắn trả lời tôi về một số câu hỏi liên
quan đến Nhă Ca. Nhờ thế, tôi có dịp quen biết và dĩ nhiên, là một người phê
b́nh có công tâm, tôi đă cho ông một cơ hội để tŕnh bày về sự can dự và quan
điểm của ông về vấn đề "ḥa hợp ḥa giải" mà tôi từng chỉ trích. Cuộc phỏng vấn
này tuy chưa kết thúc --tôi đang phỏng vần một số nhà văn tham dự vào cuốn tuyển
tập hay/và có liên hệ đến chương tŕnh viết về Cộng đồng người Việt Hải ngoại do
WJC tài trợ--nhưng đă phổ biến trên blog của ông.
-Khỏang năm 2014, ông báo cho tôi và nhà thơ
Viên Linh biết về dự định của Văn Việt --một website trong nước gồm nhiều nhà
văn độc lập, trong đó có nhà văn/Đại tá Nguyên Ngọc, thuộc quân đội Cộng Ḥa Xă
hội Chủ nghĩa Việt Nam, từng tham dự cuộc xâm chiếm bằng vũ khí vào Việt Nam
Cộng Ḥa-- muốn lập một mục nghiên cứu về Văn học Miền Nam nhưng lại gọi nó bằng
một danh hiệu hàm chứa khía cạnh chính trị: "Văn học đô thị Miền Nam". Tôi đă
phỏng vấn ông và nhà thơ Viên Linh, hai tác giả Miền Nam, về phản ứng trước sự
việc này. Bài này đă đăng trên tạp chí Khởi Hành và Diễn đàn Da Màu. Tháng 9.
2014, tôi xuất bản cuốn Văn học Miền Nam: Nhóm * Tạp chí văn học *Tác giả,
trong đó có mấy trang nhắc đến cuốn hồi kư của ông về lối giáo dục của người
Cộng sàn sau 1975 với đúng lương tâm của một nhà văn cần có và đoạn phỏng vấn
thượng dẫn về "Văn học đô thị Miền Nam".
-Năm 2015, tôi dự định xuất bản cuốn Nhà
văn Việt Nam: từ Tiền Bến Hải xuôi ḍng Văn học Miền Nam tới Hải ngoại,
trong đó có ông. Sách đă soạn xong, tŕnh bầy xong, và bản thảo sơ khởi đă phổ
biến từng kỳ trên hai mạng ở Úc; nhưng tôi chưa hài ḷng v́ cần được trả lời
cho chính tôi về cuốn Trăm hoa vẫn nờ trên quê hương và nhất là về những
câu phát biểu với Trần Văn Thủy liên quan tới cộng đồng và giới trẻ hải ngoại để
có một cái nh́n chính xác hơn. Tôi đă hủy bỏ không xuất bản cuốn sách này nữa
cho tới khi có được những giải đáp cần thiết đó.
-2015-2016: Nghe nói ông cần tài liệu về chính
giải thưởng của ông và về Trung Tâm Văn Bút Việt Nam, tôi sẵn sàng giúp và
chuyển cho ông một số tài liệu mà tôi có, kể cả tài liệu Tin Sách số 39 có bài
phỏng vấn nhà văn/dịch giả Mặc Đỗ. Số tài liệu này nằm trong một hồ sơ đă được
tôi thu thập từ năm 1996, là năm tôi đảm nhiệm nhiệm vụ Trưởng Ủy ban Nhà văn-Bị
cầm tù thay nhà văn Trần Tam Tiệp bất ngờ lâm bệnh nặng.
-Sau cùng, tháng 8. 2016, ông tung một lá thư
riêng của tôi lên Internet khi tôi bất đồng ư kiến với ông về cuốn sách viết về
Trung Tâm VBVN mà sau đó diễn tiến ra sao, mọi người đă tỏ, từ kể lể ơn nghĩa
cho tới tải bài của Kiều Phong lên chính blog của ông với nhiều lời, hoặc bào
chữa hoặc đẩy sự việc rất quá xa, thậm chí kết án tôi về tài liệu Tin Sách số
39. Cho tới nay, tháng chạp 2016, ông vẫn chưa trả lời được về việc lấy tài liệu
Tin Sách Số 39 của tôi hay những chứng cớ tôi đưa ra trong hai bài viết mới đây,
nhất là về những đoạn trích dẫn Kiều Phong cách đây 17 năm.
Nh́n qua những cái mốc đó, tôi có thể kết luận rằng:
Nhật Tiến là một nhà văn có nhiệt huyết nhưng rất ngây thơ về chính trị. Theo
tôi, sự ngây thơ về chính trị đó đă để lại một vết thương lớn không hàn gắn được
khiến ông hành động y hệt, hay hơn những kẻ mà ông đă kết án. Ông thuật lại về
một số người đă:
""Cũng như số phận
của cuốn sách bị giàng dây kéo lê trên mặt đường Bolsa, những cây viết trong
nước được nhắc đến trong cao trào phản kháng th́ lại bị đem ra nhục mạ cách này
hay cách khác..."
[Nhật Tiến,
https://nhavannhattien.wordpress.com/tram-hoa-van-no-tren-que-huong/]
Nhưng chính ông, sau khi nhà thơ Viên Linh, nhà
văn/dịch giả quá cố Mặc Đỗ và tôi tỏ ư kiến khác hay đối lập với ông về nhân sự
và cách tổ chức của Nhóm Bút Việt& Trung Tâm Văn Bút Việt Nam; theo tôi, ông đă
không thành thật khi phản bác, thậm chí nhục mạ mặc dầu ông chưa chứng minh
được.
Nhưng có lẽ điều làm ngạc nhiên nhất là ông trả lời
Kiều Phong Lê Tất Điều, trả lời những câu hỏi chỉ có thể trả lời một chiều hầu
bất lợi cho chúng tôi. Không những thế, ông c̣n cho đăng tải lọat bài của Kiều
Phong tấn công tôi và nhà thơ Viên Linh. Không khác ǵ lối viết cách đây 17 năm,
hăy đọc xem Kiều Phong viết lách ra sao bây giờ, hay chỉ toàn bịa đặt và không
bằng chứng nhắm "xách động quần chúng" :
-"Đi theo Viên Linh v́ thấy anh là thần tượng, qua vài thập niên,
thần tượng long sơn tróc gỗ, hết thiêng liêng, đă thế càng già càng xấu tính xấu
nết, rất khó chịu, hay đ́ đàn em. Có thể cô Thư kư bất măn, rắp tâm thoán ngôi
Chủ Nhiệm!... Không để kế hoạch đảo chính tan vỡ, cô Tà Cúc ra tay “bu-li” cụ
NT, bắt cụ phải xùy nó ra… "
[Kiều Phong,
https://nhavannhattien.wordpress.com/vien-linh-mot-nhan-cach-la-lung-phan-3-kieu-phong/]
Cô Thư kư [Tà Cúc]
mưu tính soán ngôi chủ nhiệm?! Mặc Thu viết thư nói chuyện "riêng tư"?! Sau nữa,
Kiều Phong quên rằng chính tác giả Nhật Tiến gửi PDF cho tôi đọc mà tôi không
muốn đọc, chứ một người phê b́nh như tôi càng không có th́ giờ viết thư "góp ư"
về một tác phẩm mà tôi đă coi là "vô giá trị". Nhưng Kiều Phong sẽ phải giải
thích ra sao chỉ về 1 câu tuyên bố của Linh mục Thanh Lăng về Miền Nam là một
nhà tù? Hay lời phát biểu của Thư kư Ṭa soạn Trần Phong Giao của Tạp chí Văn
về sự thao túng và phá điều lệ của Tổng Thư Kư Phạm Việt Tuyền? Mà tôi đă dẫn
chứng? Tại sao Trung Tâm Văn bút Việt Nam chỉ có chừng hơn 20, 30 hội viên tham
dự, cũng như tôi đă dẫn chứng, chứ không phải hàng trăm như Nhật Tiến xướng lên?
Con số nào là chính xác? Và c̣n bao nhiêu vấn đề khác như vụ nhật báo Tự Do? Ấy
là chưa nói tới phần phát biều của ông Trùm Mật Vụ Trần Kim Tuyến?
Tạp chí Khởi Hành phỏng vấn Linh mục Thanh Lăng, Chủ tịch Trung Tâm Văn Bút Việt
Nam, trong "Nh́n lại một năm văn hóa văn nghệ", Bùi Kim Đĩnh thực hiện, trang
40-41, Tuyển tập Mùa Xuân 1971, gồm các số 86,87,88 &89, Chủ nhiệm Anh Việt
Trần Văn Trọng& Thư kư Ṭa soạn Viên Linh
Vậy, ngược lại, đăng những câu "Cứ ‘ấy’ vào mồm nó mấy cái cho nó gẫy mẹ nó hết răng" trong một mục do Kiều Phong phụ trách; hay "Hê! ông Bồ Ḥn! Đứng lại! Tôi nói ‘chơi’ cô Cúc là nói ‘chơi’ thôi, ai bắt
ông ‘chơi’ thiệt mà ông đùng đùng bỏ chạy"; hoặc "Đừng đánh lộn Tà Cúc
thành Tà Cứt" ; hay "Nghĩa là cô Tà Cúc quyết liệt, ‘…vục đầu liếm đệm,
liếm giường, tầng trên, tầng dưới...cho sạch như chùi mọi dấu vết của đêm’";
hoặc trích vài câu về
chơi...đàn bà vv và vv như Kiều Phong đă viết th́ không "cố t́nh đổ những
đống bùn, những chất phế thải, lên ngôi mộ"...Trung Tâm Văn bút Việt Nam?!!!
Nếu căn cứ vào cách hành xử của hai cựu hội viên này, liệu người
ta có suy đoán được thêm về sinh hoạt Trung Tâm VBVN trước 1975 về cái sự
vắng-như-chùa Bà Đanh và trụ sở ngay bên cạnh chợ Cầu Muối hay Cầu Ông Lănh của
nó?
Như đă nói, tôi quen
Linh mục Thanh Lăng 4 năm và tôi rất tiếc ông không c̣n sống để dậy dỗ một hội
viên của ông cho ..nên người chứ đừng nói tới nên nhà văn. Nhưng mấu chốt ở đây
lại không phải là Kiều Phong. Như 17 năm trước đây, mấu chốt vẫn là nhà văn Vơ
Phiến và bây giờ, vẫn là nhà văn Nhật Tiến: Tại sao Nhật Tiến lại cho đăng bài
của một kẻ có thứ "văn phong " như thế? Tại sao ông rất mau mắn "trả lời" một
bức thư riêng và cho phổ biến cả bức thư riêng lẫn "trả lời" ấy tới khắp đầu
làng cuối xóm, kể cả cái xóm Văn Việt Việt văn, nhưng cho đến bây giờ, sau khi
tôi chính thức đặt câu hỏi và chưng bày tài liệu về tờ Tin Sách số 39, ông đă
không trả lời? Tôi cũng lại tiếc nữa là Linh mục Thanh Lăng không c̣n sống để
tôi có dịp ...phỏng vấn về tác phong của người Phó chủ tịch Nhật Tiến và về một
...chính sách văn hóa cần lập tức soạn thảo rồi áp dụng ngay cho các cựu hội
viên.
Nhưng tôi có thể chia
sẻ kinh nghiệm này với Nhật Tiến và Kiều Phong để hai chàng tấn bộ hơn trong
việc viết sao đặng thuyết phục người khác. Hồi đó, tôi có hỏi Thanh Lăng, nói
chung, ngoài các phương pháp lư luận mà ông đă được học, nguyên tắc nào giúp
phân tích hay phê b́nh xuất sắc? Đây là câu trả lời của Thanh Lăng: "Tài liệu và
quan sát".
Thanh Lăng rất đúng.
Một người phê b́nh không thể thiếu quan sát. Qua những dấu mốc thượng dẫn, tôi
có thể có một nhận xét khá chính xác về nhà văn Nhật Tiến chỉ qua hai năm quan
sát ông. Theo tôi, đó là một người luôn du hành trong một cơn chiêm bao nên chỉ
nh́n thấy diễn tiến sự việc theo cơn chiêm bao đó. Ông không bao giờ có thể tỉnh
táo để nh́n thấy mỗi sự việc đều có những bí ẩn có khi không bao giờ hé lộ lời
giải đáp, không phải v́ bùa hết thiêng từ lâu, nhưng chính v́ thời tao loạn dồn
mấy thế hệ vào trong hai mươi năm quá đột ngột ngắn. Những Thanh Lăng thuộc về
một cảnh giới khác, ở đó không bao giờ có Nhật Tiến.
Tháng chạp, 2016
: Cũng như, không bao giờ tôi c̣n phải suy nghĩ về trường hợp Nhật Tiến. Tôi đă
không c̣n ngồi lại với loại nhà văn ấy nữa. Tôi đă rất công tâm, như độc giả đă
thấy qua nhiều bài viết, với nhận xét công bằng cho hoạt động văn nghệ của ông
ngay khi nó xẩy ra. Tôi đă cho ông nhiều hơn một cơ hội để giải bầy. Tôi vẫn có
ḷng thương xót ông. Nhưng cuộc phỏng vấn đă kết thúc.-[NTC]
Vietnamese commandos : hearing before the Select Committee on
Intelligence of the United States Senate, One Hundred Fourth Congress, second
session ...
