NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN TỘC LÊN BẢN
VỊ TỐI THƯỢNG CHỨ KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE NHÓM, ĐẢNG
PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA M̀NH.
NGƯỜI QUỐC GIA BẢO VỆ
LĂNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ G̀N DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐĂI LỌC VÀ KẾT HỢP
HÀI H̉A VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG XĂ HỘI VÀ CON NGƯỜI VIỆT
NAM PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
Lời tác giả:Từ nhiều
tháng qua, liên tiếp các cuộc biểu t́nh chống người Việt đă xảy ra trên đất
Kampuchia, đă qui tụ nhiều người. Cầm đầu là nhóm « Liên hiệp Khmer Kampuchea
Krom (AKKK) », do ông Thạch Setha lănh đạo. Mục đích của các cuộc biểu t́nh này
là yêu cầu ông đại sứ VN là Trần Văn Thông phải lên tiếng xin lỗi người dân
Kampuchia, nguyên do v́ ông này đă nói rằng « đất Khmer Krom, theo lịch sử là
của VN ». Từ đó đến nay không thấy phía ṭa đại sứ VN tại Kampuchia lên tiếng
trả lời hay b́nh luận ǵ về việc này. Ṭa đại sứ cũng từ chối các cuộc phỏng vấn
của báo chí. Vừa rồi, vị sư có tên là Sơn Hải, nghe nói xuất thân từ Trà Vinh,
nguyên là một trong số những người Khmer Krom cầm đầu biểu t́nh, bị nhà cầm
quyền Kampuchia bắt và bỏ tù 1 năm v́ tội « cản trở nhân viên công lực thi hành
nhiệm vụ ». Trước dư luận dân chúng Khmer cũng như VN, sự im lặng của đại sứ
Trần Văn Thông được hiểu như là mặc nhiên nh́n nhận sự sai trái trong lời tuyên
bố của ḿnh. Việc nhà sư Sơn Hải bị bắt, có thể v́ một lư do khác, nhưng điều
này không hề giải quyết được vấn đề mà ngược lại, nó càng làm cho sự hận thù của
một thành phần dân tộc VN đối với đất nước của ḿnh càng thêm sâu sắc.
VN (qua các
đại diện của ḿnh ở các nước), sẽ phải trả lời trước dư luận thế giới như thế
nào để chủ quyền quốc gia về lănh thổ không bị thách thức, đồng thời lịch sử
không bị bóp méo v́ quan điểm chính trị hay tinh thần dân tộc chủ nghĩa? Bài này
được viết ra, như sự ủy nhiệm của người dân VN, để t́m một câu trả lời thỏa
đáng.
* * *
Tranh chấp về lănh thổ giữa hai
bên VN và Kampuchia, nếu xét trên phương diện những yêu sách khác nhau của người
Khmer hiện nay về lănh thổ th́ ta thấy các học giả Khmer nghiêng về lịch sử. Mà
nói về lịch sử th́ có thể nói là tranh chấp hai bên đă xảy ra từ rất lâu. Dầu
vậy ta có thể chia ra làm năm thời kỳ. Mỗi thời kỳ bản chất của tranh chấp khác
nhau, các lư lẽ biện minh cho yêu sách của các bên khác nhau. Điều này xảy ra do
ảnh hưởng địa chính trị, hoàn cảnh lịch sử cũng như tinh thần dân tộc chủ nghĩa
mạnh mẽ từ các bên.
- Thời kỳ đầu, từ đầu thế kỷ thứ
17 đến khi Nam kỳ trở thành thuộc địa của Pháp 1862.
- Thời kỳ thứ hai, từ năm 1862
đến năm 1945, sau khi Đại chiến thế giới kết thúc.
- Thời kỳ thứ ba, từ 1945 cho đến
năm 1954, hiệp định Genève được kư kết.
- Thời kỳ thứ tư, từ 1954 đến
1975.
- Thời kỳ thứ năm từ 1975 đến hôm
nay.
Giữa hai bên có ba loại tranh
chấp. 1/ về lănh thổ trên đất liền, có hai khuynh hướng tranh chấp, thứ nhứt là
đất khu vực dọc theo biên giới, thứ hai, tranh chấp vùng đất mà người Kampuchia
gọi là Khmer Krom 2/ về chủ quyền các đảo, quan trọng nhất là đảo Phú Quốc và 3/
tranh chấp về ranh giới hải phận, về hiệu lực các đảo trong vịnh Thái Lan.
Muốn biết nội t́nh các tranh chấp
này ra sao, lư lẽ mà các học giả Kampuchia vịn vào để đ̣i đất đai, lănh thổ là
như thế nào, cũng như các lư lẽ này có hợp lư hay không? điều cần thiết là ta
cần phải hiểu ngọn nguồn, tức là vừa theo lịch sử của tranh chấp, vừa theo tinh
thần của luật pháp quốc tế.
1/ Thời kỳ thứ nhất, thuần túy
lịch sử. Cũng cần nói sơ qua v́ các yêu sách của phía Khmer hiện nay nghiêng
về lịch sử.
Bắt đầu sau khi VN b́nh định xong
Chiêm Thành khoảng đầu thế kỷ 17. Lănh thổ VN được mở ra về phía nam cho đến
B́nh Thuận. Từ đó hai dân tộc VN và Khmer trực tiếp đối đầu với nhau. Vào thời
điểm này th́ đế quốc Khmer đă suy tàn.
Đế quốc Khmer là một đế quốc hùng
mạnh, cao điểm là thế kỷ thứ 11. Theo ư kiến các học giả phương Tây th́ lănh thổ
đế quốc này trải dài từ bắc Thái Lan, một phần Miến Điện, bao gồm thêm nam Lào
cho đến miền Nam VN hiện nay. Đế quốc này suy tàn bắt đầu từ thế kỷ 14. Các đế
quốc Xiêm lần lượt mang tên Sukhôthaï, Ayuthia và Bangkok, đă chinh phục hầu như
80% lănh thổ đế quốc Khmer. Đế quốc Khmer hùng mạnh ngày xưa đă bị đế quốc Thái
tiêu diệt gần hết. Dân chúng Khmer sót lại đă chạy đi tản mát, một số trở thành
các bộ lạc nhỏ trong rừng sâu, núi thẳm, số c̣n lại lui về lập đô ở Nam Vang.
2/3 diện tích nước Thái Lan hiện nay vốn ngày xưa thuộc về đế quốc Khmer. Các di
tích lịch sử, đền đài của Khmer như Angkor Thom và Angkor Vat, hoàn toàn xóa bỏ
trong kư ức của dân Khmer, bị bỏ hoang phế. Chỉ đến giữa thế kỷ thứ 19 th́ các
phế tích này mới được mọi người biết đến.
Công cuộc nam tiến của VN, cũng
như sự bành trướng của đế quốc Thái gặp nhau. Vô h́nh chung đế quốc Khmer ở Nam
Vang trở thành một quốc gia « trái độn » ở giữa hai thế lực mạnh mẽ là Thái và
Việt. Việc dằn co hai bên Thái-Việt về Khmer kéo dài khoảng 1 thế kỷ.
Trong khoảng thời gian dằn co
này, ta có thể nói rằng VN đă xây dựng và củng cố xong địa bàn của ḿnh ở miền
Nam hiện nay. Các tỉnh Biên Ḥa, Mỹ Tho được xây dựng dưới thời các chúa Nguyễn,
nhờ công lao các cựu trung thần nhà Minh, như Dương Ngạn Địch và Trần Thượng
Xuyên. Khu vực Hà Tiên và vùng chung quanh như Châu Đốc, Rạch Giá, Phú Quốc…
cũng được xây dựng nhờ công lao của một người Hoa khác, thần phục VN, tên là Mạc
Cửu.
Năm 1834 dưới triều Minh Mạng, VN
đă áp đặt được quyền lực của ḿnh lên đế quốc Khmer. Nam Vang được gọi là « Trấn
Tây Thành », lănh thổ nước này được phân chia ra thành 32 tỉnh, huyện. Đến năm
1841, được sự trợ giúp của quân Xiêm, dân Khmer ở Nam Vang nổi loạn, quân VN
phải rút đi. Nhưng đến năm 1845 phía Khmer lại cầu cứu VN, v́ so ra ách cai trị
của quân Xiêm c̣n bạo tàn nhiều hơn VN. Cuối cùng đế quốc Khmer phải chịu thần
phục cùng lúc hai nước VN và Thái Lan. Việc này kéo dài cho đến khi đế quốc Pháp
vào VN.
Trong khoảng thời gian này th́
không có vấn đề gọi là « tranh chấp về biên giới hay lănh thổ » giữa hai bên
Việt và Miên, mà chỉ có hiện tượng gọi là cá lớn nuốt cá bé, xảy ra thường trực
ở mọi nơi trên thế giới. Tức là, một dân tộc muốn tồn tại là phải mạnh và không
thể để hiện hữu các thế lực đe dọa chung quanh. Ta thấy, ở Châu Á, trường hợp đế
quốc Trung Hoa với các dân tộc chung quanh, hay tại Châu Âu, Trung Á, các nước Ả
Rập... các đế quốc chinh phục lẫn nhau để mở rộng bờ cơi. Mạnh được yếu thua. Ta
thấy biết bao nhiêu đế quốc mạnh mẽ như Roma, Ottoman, các đế quốc thuộc văn
minh Nhị Hà (tức là Mésopotamia) thuộc Irak, Iran hiện nay... có lúc cực thịnh,
nhưng rồi đều suy tàn. Cá lớn nuốt cá bé. Các việc chinh phục xảy ra thường trực
mà không hề dựa trên một phép tắc hay theo một đạo lư nào. Đế quốc Khmer, đến
thế kỷ 14 mạnh mẽ biết bao nhiêu. Sau đó th́ suy tàn, đến đỗi con cháu họ không
biết đến nền văn minh rực rỡ Angkor Vat, Angkor Thom của tổ tiên họ ra sao. Các
học giả Tây phương cùng đồng ư rằng, nếu Pháp không kịp thời có mặt tại Đông
dương, đế quốc Khmer chắc chắn sẽ bị mất về hai đế quốc Thái lan và VN.
Các học giả Khmer hiện nay lên án
rằng VN chiếm đất của tổ tiên họ. Điều này trên quan điểm lịch sử và luật lệ
quốc tế th́ không thuyết phục. Cũng như VN hiện nay khó mà nại lư do Trung Hoa
chiếm đất của tổ tiên ḿnh ở Quảng Đông, Quảng Tây. Cũng như dân Ư bây giờ đâu
thể nào đ̣i lại lănh thổ trước kia thuộc đế quốc Roma, hay nước Thổ đ̣i tái dựng
lại đế quốc Ottoman. Nếu ai cũng nại lư do như vậy th́ thế giới sẽ đảo lộn, biển
Địa Trung Hải sẽ trở thành « nội hải » của nước Ư. Nếu chỉ nói trong khu vực,
tại Trung Quốc, các tỉnh Măn Châu, Vân Nam, Tây Tạng, Quảng Đông v.v... trước
kia là các quốc gia độc lập. Ai cũng lên tiếng đ̣i đất, đ̣i độc lập th́ lănh thổ
của Trung quốc sẽ không c̣n.
Mặt khác, dân Khmer, ảnh hưởng
văn minh Ấn Độ, không có quan niệm quốc gia với đường ranh giới rạch ṛi, như là
quan niệm của văn minh Trung Hoa. Chính người Khmer, khi lục lại lịch sử của họ
cũng không t́m thấy một tấm bản đồ nào cho mọi người biết là lănh thổ của họ đă
mở từ đâu đến đâu. Không biết lănh thổ ḿnh có từ đâu đến đâu th́ đ̣i lại cái
ǵ? và ở chỗ nào?
Quan niệm về quốc gia của dân tộc
Khmer chỉ mới có sau khi tiếp xúc với văn minh Tây phương. Và chỉ sau khi tiếp
xúc với Pháp, công nhận sự bảo hộ của Pháp, lănh thổ Khmer mới lần hồi thành
h́nh qua các đợt phân giới và cắm mốc sau này.
Những yêu sách về lănh thổ của
các học giả Khmer khi nại lịch sử là điều không phù hợp công pháp quốc tế, không
ai chia sẻ. Kể cả những học giả quốc tế có cảm t́nh nhất với dân tộc này.
2/ Thời kỳ thứ
hai, từ năm 1862 đến năm 1945:
Sau khi triều đ́nh nhà Nguyễn kư
hiệp ước giao các tỉnh miền Nam cho Pháp năm 1862, th́ năm 1856 vua Norodom (Nặc
Ông Dương) thỉnh cầu được sự bảo hộ của Pháp. Ngày 11 tháng 8 năm 1863 hai bên
kư kư hiệp định, vương quốc Khmer, lúc đó gọi là Cambodge, được đặt dưới quyền
bảo hộ của Pháp. Từ đó Pháp đại diện cho vương quốc Khmer trong các lănh vực đối
ngoại và đối nội.
Nhưng nội dung kết ước này vua
Norodom không hề nói tới lănh thổ, biên giới của vương quốc ḿnh có từ đâu tới
đâu.
Người lănh đạo Pháp ở địa phương
lúc đó là đô đốc De La Grandière, ông này quyết định phân định biên giới nhằm
xác định lănh vực thuộc quyền quản trị của Pháp. Nhưng sự mù mờ của biên giới,
cộng với sự thiếu hiểu biết t́nh h́nh địa chính trị của khu vực, ông này đă làm
cho phía Thái Lan hưởng lợi.
Biên giới giữa Cambodge với Thái
Lan được phân định hấp tấp, Pháp đại diện Khmer kư kết hiệp ước đầu tiên với
Xiêm vào ngày 15 tháng 6 năm 1867, Xiêm từ bỏ quyền « thuợng quốc » của Xiêm đối
với Khmer, nhưng Pháp phải nhượng cho Thái lănh thổ Khmer ở hữu ngạn sông Cửu
Long, tức ½ lănh thổ Kampuchia hiện nay, gồm các tỉnh Battambang, Sisophon và
Siemreap hiện nay.
Điều này trái ngược trên thực tế,
v́ trước khi Pháp vào Cambodge, vương quốc này phải chịu thần phục cả hai bên VN
và Thái Lan. Lập trường ở Paris, là khi kư hiệp ước 1862 với triều đ́nh nhà
Nguyễn, nước Pháp có thẩm quyền thay thế nhà Nguyễn về quyền thượng quốc ở vương
quốc Khmer. Kết ước giữa Pháp với vua Norodom chỉ có ư nghĩa tượng trưng chứ
không mang tính bó buộc của pháp lư. Tức là có hay không có hiệp ước này th́
lănh thổ Khmer vẫn chịu quyền thuợng quốc, tức quyền bảo hộ, của Pháp. Điều này
hoàn toàn phù hợp với « luật lệ quốc tế » trong thời kỳ.
Sự sai lầm về biên giới Thái-Miên
được sửa chữa lại vào năm 1893. Các tỉnh của Cambodge nhượng cho Thái trước kia
được khôi phục lại.
Biên giới Việt-Miên được phân
định qua hai thời kỳ: năm 1870 và năm 1873. Cuộc phân định năm 1870 có sự hiện
diện của quan chức Khmer, cắm được 60 mốc, nhưng sau khi phân định xong th́ họ
lại phản đối. Họ đ̣i lại vùng gọi là « mỏ vịt », và người Pháp đồng ư vạch lại
biên giới, trả lại vùng này cho Cambodge. Cuộc phân định năm 1873 gồm 64 mốc.
Các tài liệu của Pháp về phân
định biên giới cho thấy, vừa sau khi cắm mốc xong, phía Cambodge phản đối, các
cột mốc vừa cắm liền bị nhổ đi và dời về phía VN.
Năm 1887 khối Đông dương được
thành lập, Cambodge trở thành một thành phần của khối này, cùng với Cochinchine
(Nam Kỳ), An Nam (Trung Kỳ) và Tonkin (Bắc Kỳ). Lào chỉ được thành lập sau này,
do yêu cầu của ông August Pavie, vào năm 1893.
Đường biên giới giữa Cochichine
(miền nam) và Cambodge trở thành đường biên giới hành chánh, nội bộ của Đông
dương, thuộc thẩm quyền của quan Toàn Quyền người Pháp.
Vùng Darlac th́ được sáp nhập và
VN năm 1895. Điều này xảy ra do việc trao đổi đất đai: VN nhượng đất Trấn Ninh
cho Lào, đồng thời Lào nhường vùng đất phía nam nước này cho Cambodge. Nhưng sau
đó, năm 1899 vùng này lại trả về Lào, đến năm 1904 mới chính thức trở lại VN.
Năm 1923 vùng Kontum cũng được nhập vào Darlac, đồng thời với vùng đất đỏ phía
nam là Buôn Mê Thuộc.
Về lănh thổ trên biển th́ được
xác định năm 1939, do nghị quyết của Toàn quyền Brévié. Đó là một đường thẳng
140°, thẳng góc so với bờ biển, theo đó các đảo phía bắc đường này thuộc
Cambodge và các đảo phía nam thuộc VN, trong đó bao gồm đảo Phú Quốc.
Đến năm 1939, biên giới trên đất
liền hai bên Việt-Khmer được phân định hoàn tất. Biên giới này là biên giới
thuộc địa, thuộc nội bộ của nước Pháp, chứ không phải là đường biên giới quốc tế
giữa quốc gia với quốc gia.
Các học giả Kampuchia hiện nay,
một số theo chủ nghĩa « irrédentisme », tức chủ nghĩa đ̣i lại đất, cho rằng Pháp
đă thiên vị VN lúc phân định biên giới, do đó có khuynh hướng không nh́n nhận
đường biên giới này. Chủ quyền đảo Phú Quốc và các đảo chung quanh cũng bị đặt
lại. Điều này không phù hợp với các luật lệ cũng như tập quán quốc tế.
Theo nguyên tắc « Uti possidetis
» của công pháp quốc tế, áp dụng cho lănh thổ các nước thuộc địa sau khi lấy lại
được nền độc lập. Trong thời kỳ thuộc địa, lănh thổ đó do bên này quản lư, th́
sau khi dành được độc lập, vùng đất đó sẽ tiếp tục do bên này quản lư.
V́ vậy, hầu hết lập luận của các
học giả Kampuchia hiện nay, khi lên tiếng đ̣i lại đất của VN, như đảo Phú Quốc,
vùng lănh thổ gọi là Khmer Krom (tức là vùng đất hiện nay thuộc tỉnh Trà Vinh,
Sóc Trăng, Bạc Liêu…), đều không thuyết phục, nếu không nói là trái ngược với
luật lệ và tập quán quốc tế.
Thử tưởng tượng, ai cũng có thể
đ̣i lại đất như vậy, th́ nước Mỹ, nước Úc, Canada v.v… sẽ biến mất, v́ đất đó là
của người dân bản địa, chứ không phải của dân da trắng hiện nay. Cũng như nhiều
nước Nam Mỹ, các nước Châu Phi… sẽ không c̣n tồn tại. Nên biết là đường biên
giới các nước Phi Châu là do hai đế quốc thực dân Anh và Pháp phân định. Để ư
th́ thấy là đường biên giới ở đây thường đi theo đường thẳng, đường kinh tuyến,
vĩ tuyến… nguyên nhân v́ hai bên phân định trong văn pḥng, trên bản đồ. Hậu quả
của việc phân định như thế làm cho nhiều dân tộc không có quốc gia, hay một dân
tộc bị chia cắt ra, mỗi phần ở trên một quốc gia khác nhau. Và ta thấy rằng các
đường biên giới đó vẫn c̣n giá trị pháp lư cho đến hôm nay.
V́ thế đ̣i hỏi của các học giả
Khmer, đi ngược lại tinh thần của quốc tế công pháp. Điều cần nhấn mạnh là các
cuộc phân giới, mặc dầu do quan người Pháp điều khiển, nhưng các quan chức người
Miên và người Việt đều có hiện diện. Vấn đề là họ không phản đối lúc phân định
mà chỉ phản đối khi phân định đă hoàn tất. Sau này ta sẽ thấy, lập luận của
Sihanouk về biên giới thay đổi như chong chóng, hết dựa phía này đến dựa phía
bên kia.
Năm 1945 khi Nhật đến th́ lập tức
nhảy sang Nhật. Khi thấy thế lực Trung Cộng nổi lên, Mao Trạch Đông thắng Tưởng
Giới Thạch tháng 10 năm 1949, Sihanouk lại có khuynh hướng dựa vào Trung Cộng.
Trong thời gian hội nghị Genève 1954, ông này nghĩ rằng sẽ được TQ giúp đỡ lấy
lại đất, do đó đưa ra những yêu sách rất phi lư. Trong thời chiến tranh VN,
Sihanouk lại thiên về phía CSVN, giúp phe này, hy vọng khi họ chiến thắng sẽ trả
lại đất đai. Rồi sau 1975, các phe Kampuchia, kể cả Sihanouk, cũng lại chống VN
v́ họ cho rằng lănh đạo CSVN không giữ lời hứa trả lại đất, v́ thế cuộc chiến
1978 bùng nổ. Từ đó cho đến nay, vấn đề biên giới, lănh thổ, hải phận… giữa VN
và Kampuchia, lúc nóng, lúc lạnh tùy thuộc vào sự tốt lành quan hệ ngoại giao
giữa VN và TQ. Những lúc sau này, tranh chấp giữa VN và TQ căng thẳng v́ việc TQ
đặt giàn khoan 981 trong thềm lục địa của VN, ta thấy các sư săi, các chính trị
gia Kampuchia lại dấy lên các cuộc biểu t́nh, đ̣i lại đất. Những điều này ta sẽ
trở lại nói rơ hơn ở phần sau.
3/ Thời kỳ thứ
ba, từ 1945 cho đến năm 1954:
Trước khi nói về các diễn tiến
liên quan đến biên giới giữa hai bên Việt-Miên trong thời kỳ này, cũng nên nói
lại một số chi tiết liên quan đến đất đai, lănh thổ sau khi Nhật đảo chánh Pháp
ngày 9 tháng ba năm 1945.
Sihanouk đơn phương tuyên bố
Cambodge độc lập. Tháng 6 năm 1945 Sihanouk đưa kiến nghị lên lănh đạo Nhật, xin
Nhật trả lại Nam Kỳ cho Cambodge, thay v́ trả cho triều đinh Huế. Nên biết, lúc
đó Nam Kỳ có qui chế là thuộc địa của Pháp, tương tự các lănh thổ hải ngoại của
Pháp hiện nay như Calédonie, Gyuane hay Réunion. Quan chức Nhật chưa quyết định
ǵ th́ thua trận Đại chiến trước Đồng minh.
Pháp vào lại VN, gặp nhiều sự
kháng cự của kháng chiến VN, trong khi chính phủ của ông Hồ tuyên bố thành lập
nước VNDCCH ngày 2-9-1945 ở miền Bắc. Do những khó khăn này, cùng với thế lực
kiệt quệ do đất nước bị tàn phá do Thế chiến II, Chính phủ Pháp quyết định tổ
chức các nước Đông dương để trở thành Khối liên hiệp Pháp. Ông Bảo Đại được Pháp
đề nghị trả lại lănh thổ mà nhà Nguyễn đă kư giao cho Pháp trước kia. Điều kiện
Bảo Đại là phải trả Nam Kỳ và nước VN là một nước thống nhất ba miền bắc, trung,
nam. Pháp đồng ư nguyên tắc này và điều này được lập lại trong Hiệp định Genève
1954. Quốc gia VN được thành lập vào năm 1949, đúng với thể thức quốc tế công
pháp. VN cùng với Lào và Combodge, trở thành những « quốc gia liên kết » trong
khối Liên hiệp Pháp.
Phái đoàn của Cambodge được gởi
qua Paris điều trần ngày 2 tháng 4 năm 1949, mục đích thuyết phục quốc hội Pháp
trả lại Nam Kỳ cho Cambodge. Lư lẽ của phái đoàn Cambodge là lúc kư hiệp định
bảo hộ với Pháp năm 1863, nội dung kết ước không nói đến số phận của Nam Kỳ, là
v́ vương quốc này nhường đất này cho Pháp sử dụng. Bây giờ Pháp không cần đến
lănh thổ này nữa, hợp lư là phải trả lại cho Cambodge chớ không thể trả cho
triều đ́nh Huế.
Lư lẽ này không thuyết phục được
chính giới Pháp v́ lẽ, các tỉnh Nam Kỳ là do triều đ́nh Huế nhượng cho Pháp theo
các hiệp ước 1862 và 1874. Trong khi hiệp định 1863 giữa Pháp và Miên th́ không
hề có một điều bảo lưu nào về lănh thổ.
Quốc hội bác yêu sách này với đa
số. Nhưng yêu sách về lănh thổ của Cambodge th́ được một số dân biểu cách tả của
quốc hội Pháp ủng hộ.
Thấy đ̣i nguyên cả Nam Kỳ không
xong, ngày 2-5-1949 Quốc hội Cambodge cho ra một kiến nghị yêu cầu nhà nước Pháp
phân định lại biên giới. Những người này cho rằng biên giới giữa Nam Kỳ và Miên
chưa bao giờ được phân định. Các cuộc phân định trước hoàn toàn mang tính cách
thiên vị, gây thiệt hại cho Cambodge. Kiến nghị này cũng bị quốc hội Pháp bác
bỏ.
Do căm hận Pháp đă không thỏa măn
các yêu sách của ḿnh, Sihanouk có khuynh hướng nghiêng về Trung Cộng, là một
thế lực đang lên, đứng sau chính phủ Hồ Chí Minh, đối đầu với Pháp trong vấn đề
VN. Ông này nghĩ rằng TQ sẽ dùng chính phủ của ông chống lại Pháp ở mặt trận
phía tây. V́ thế trong hội nghị Genève 1954, Sihanouk công bố trước các đại
cường yêu sách về lănh thổ của Cambodge. Sihanouk đề nghị 6 giải pháp, hết sức
là cường điệu, có nội dung dẫn lại sơ lược như sau:
Sihanouk đ̣i, hoặc trả lại cho
Cambodge toàn vùng đất phía hữu ngạn sông Hậu Giang, bao gồm thêm các tỉnh Trà
Vinh, đảo Phú Quốc và vùng đất giới hạn giữa kinh Tân Châu và sông Tiến Giang
đồng thời tàu bè Cambodge có quyền quá cảnh ở Sài G̣n.
Hoặc là trả lại các vùng lănh thổ
trải dài cho tới hữu ngạn sông Tiền Giang, gồm các tỉnh Hà Tiên, Châu Đốc, Long
Xuyên, Cần Thơ, Sóc Trăng, Trà Vinh, Vĩnh Long, Sa Đéc và đảo Phú Quốc, quyền
được quá cảnh ở Sài G̣n đồng thời dân Khmer phai được bảo vệ.
Hoặc phải « quốc tế hóa Nam Kỳ »,
kinh Vĩnh Tế và hải cảng Sài G̣n có qui chế tự do, băi miễn thuế quan. C̣n không
là phải đặt Nam Kỳ và đảo Phú Quốc dưới sự quản trị của LHQ.
Các đ̣i hỏi phi lư này không được
nước nào ủng hộ. Sự bẽ bàng của Sihanouk càng lên cao trong hội nghị Genève
tháng 8 năm 1954 giữa Pháp và các nước Đông dương. Yêu sách của Sihanouk dĩ
nhiên không được ngó ngàng đến. Tuy vậy, kết cuộc hội nghị nh́n nhận Cambodge
được quyền thông lưu trên sông Cửu Long để ra biển cũng như được quyền sử dụng
thuơng cảng Sài G̣n. Nhưng các điều này bị VN bảo lưu, lư do cần xem xét lại
luật lệ quốc tế để xem rằng Cambodge có chính đáng được hưởng các quyền này hay
không? Cuối cùng th́ các quyền này của Cambodge bị VN bác bỏ dưới thời ông Diệm.
4/ Thời kỳ thứ
tư, từ 1954 đến 1975.
Sau thất bại ở hội nghị Genève
1954, Sihanouk nuôi dưỡng ư định trả thù. Ông này dung dưỡng mọi thế lực chống
lại chính phủ Bảo Đại, sau này là Ngô Đ́nh Diệm.
Một số thí dụ, các lực lượng tôn
giáo chống ông Diệm được Sihanouk cho phép lập sào huyệt trên đất Miên. V́ vậy
để tảo thanh, quân VNCH buộc phải đi vào đất của Cambodge. Các xung đột này bắt
đầu từ năm 1955. Dĩ nhiên, Sihanouk lợi dụng các việc này vừa tố cáo VN, trong
khi trên thực địa th́ cho người dời cột mốc phân giới sang phía VN. Để trả đũa,
ông Diệm tuyên bố hủy bỏ mọi « quyền lịch sử » của Cambodge trên lănh thổ VN.
Đến năm 1960 th́ lực lượng MTGPMN
được thành lập. Tổ chức này cũng xây dựng sào huyệt trên lănh thổ Cambodge, dĩ
nhiên dưới sự đồng ư ám thị của Sihanouk. Theo một số tài liệu, phía VNDCCH «
nh́n nhận đường biên giới hiện trạng của Cambodge », trong khi MTGPMN, cũng như
nhiều cán bộ cấp cao của CSVN, th́ hứa hẹn, nếu thắng được VNCH th́ sẽ trả lại
đảo Phú Quốc cho Cambodge.
V́ các hứa hẹn này các đường ṃn
gọi là đường ṃn HCM được Sihanouk đồng ư cho thiết lập. Con đường huyết mạch
tiếp tế lương thực và vũ khí cho quân MTGPMN cũng như quân chính qui miền Bắc
sau này.
Quan hệ giữa Sihanouk và VNDCCH
thân thiết đến mức độ vào tháng 8 năm 1963, Cambodge tuyên bố chấm dứt ngoại
giao với VNCH.
Sau khi ông Diệm bị đảo chánh
1-11-1963, quan hệ hai bên VNCH và Cambodge vẫn không ấm áp trở lại, mà c̣n tệ
hai hơn. Nguyên nhân, người Mỹ chính thức đổ quân vào VN, các cuộc hành quân,
càn quét, dội bom trên đất Kampuchia nhằm phá hoại đường ṃn HCM… các việc này
gây ra những thiệt hại đáng tiếc cho phía thường dân Kampuchia. Tháng 7 năm
1965, Sihanouk kiện VNCH lên LHQ về việc xâm phạm lănh thổ. LHQ có điều tra
nhưng chỉ kết luận rằng VNCH có vào lănh thổ Cambodge sau đó rút về, v́ lư do
bên Cambodge có dung chứa các lực lượng đối kháng, chứ VNCH không có xâm chiếm
lănh thổ của Cambodge.
Không hài ḷng kết quả điều tra
của LHQ, Sihanouk lên tiếng kêu gọi quốc tế ủng hộ Cambodge, nh́n nhận « đường
biên giới hiện trạng » của nước này. Một số nước ủng hộ, trong đó có Pháp. Điều
này có thể hiểu v́ Pháp vẫn c̣n cay đắng Mỹ trong việc dành chỗ của Pháp tại
Đông Dương, không giúp Pháp trong trận Điện Biên Phủ. Năm 1966 Pháp ủng hộ
Cambodge « trung lập ». Nhưng việc này không thuyết phục được ai v́ tên đất
Kampuchia vẫn c̣n nguyên các sào huyệt của MTGPMN cũng như các con đường tiếp tế
gọi là đường ṃn HCM.
Cuối cùng th́ Sihanouk bị tướng
Lon Nol lật đổ năm 1970.
Sau khi lên nắm quyền, Lon Nol
yêu cầu tất cả các lực lượng của CSVN rút khỏi Kampuchia. Cũng như bất kỳ một
người Cambodge nào khác, Lon Nol cũng rất bài Việt. Trong lúc cuộc đảo chánh,
các cuộc thảm sát thường dân VN đă diễn ra, thây người thả đầy trên sông Cửu
Long. Một số lớn người Việt phải hồi hương. Việc này càng tạo thêm gánh nặng và
sự bất ổn trong xă hội miền Nam.
Lực lượng Khmer đỏ được thành lập
dưới sự yễm trợ và huấn luyện của CSVN. Trên thực tế, vùng phía bắc lănh thổ
Kampuchia hoàn toàn do quân đội CSVN kiểm soát. Nhưng trong nội bộ của Khmer đỏ
lại có nhánh có tinh thần bài Việt cực kỳ. V́ thế họ ly khai. Những nhóm này
cũng giết chóc và khủng bố đồng thời trục xuất người Việt, như những lănh đạo
khác của Kampuchia.
Tóm lại, thời kỳ này đường biên
giới, cũng như kiều dân VN sống trên đất Kampuchia, trở thành con tin bị các
phía Kampuchia trao đổi quyền lợi chính trị. Trong thời chiến, vấn đề biên giới
không kiểm soát được, nhưng dân chúng VN là nạn nhân trực tiếp của các tranh
chấp này. Con số nạn nhân VN bị giết phải nói là rất lớn.
5/ Thời kỳ thứ
năm từ 1975 đến hôm nay.
Từ năm 1975 cho đến 1990, ta có
thể nói rằng khu vực Đông dương vừa là một chiến trường, vừa là một bàn cờ địa
chiến lược của các thế lực quốc tế, gồm có các nước liên hệ trong khu vực và các
đại cường Trung Cộng, Liên Xô và dĩ nhiên là Mỹ. Vấn đề biên giới, Cambodge
không chỉ có tranh chấp với VN mà c̣n có tranh chấp với Thái Lan về chủ quyền
ngôi đền Préah Viheart cũng như ranh giới ngoài biển, từ sau khi lấy lại độc lập
năm 1953. Trong thời gian này vấn đề biên giới giữa các bên không chính thức đặt
ra, mặc dầu nó luôn là cái cớ để chiến tranh bùng nổ. Nhất là đối với hai nước
Việt-Miên.
Sau khi quân Pol Pot tiến vào Nam
Vang, cũng như quân miền Bắc chiếm Sài G̣n. Tháng 6 năm 1975, một phái đoàn của
Khmer đỏ gởi đến Hà Nội để nhắc lại những cam kết của CSVN: « nh́n nhận đường
biên giới hiện trạng của Cambodge » trong thập niên 60 về vấn đề lănh thổ của
Kampuchia. Những người này, theo dự kiến là sẽ kư kết ước với Hà Nội để bảo đảm
sự « toàn vẹn lănh thổ » của hai nước. Nhưng nhóm Khmer đỏ thân TQ trong phái
đoàn bất đồng ư kiến với nhóm thân Hà Nội. Phe thân Bắc Kinh lên tiếng đ̣i VN
trả lại cho họ vùng lănh thổ gọi là « Khmer Krom ». Điều nên biết, chiến thắng
ngày 30-4-1975 của CS miền Bắc đă làm cho lănh đạo Bắc Kinh tức tối. Chủ trương
của TQ từ xưa nay là chống lại VN thống nhất, cũng như chống lại việc VN quá
thân thiện hay lệ thuộc vào Liên Xô. Phía bắc, áp lực của Liên Xô đă trầm trọng,
quân Liên Xô đóng dài dài trên biên giới gây áp lực. Biển Hoa Đông th́ bị Nhật,
Đài Loan án ngữ. Biển Đông th́ hạm đội Liên Xô đă có mặt tại Cam Ranh. Nếu
Kampuchia ḥa hoăn hay thân thiện với VN th́ TQ sẽ không có cách ǵ để phá vỡ
thế cô lập. Mặt khác, quyền lợi của Mỹ cũng bị đe dọa, các nước chung quanh như
Thái Lan, Mă Lai v.v... sẽ sụp đổ, theo như thuyết Domino của Mỹ. V́ vậy Bắc
Kinh, cũng như Mỹ, chắc chắn phải t́m cách đẩy hai bên VN và Kampuchia vào thế
đối đầu.
V́ thế, cả hai đại cường, Mỹ và
TQ, một tư bản, một cộng sản, do cùng mục tiêu ngăn chặn Liên Xô bành trướng,
lại hợp tác với nhau, ra mặt ủng hộ Pol Pot chống lại VN. Dĩ nhiên, nguyên nhân
bên ngoài là tranh chấp đất đai, nhưng bên trong là sự tranh giành ảnh hưởng địa
chiến lược trong khu vực của các đại cường. V́ vậy, như đă nói, lănh thổ trong
quảng thời gian này là cái cớ để chiến tranh bùng nổ.
Để kích thích VN vào ṿng chiến,
trong lúc phái đoàn Khmer đỏ c̣n ở Hà Nội th́ quân Khmer đỏ đă đánh chiếm cù lao
Poulo Wai trong vịnh Thái Lan. Dọc biên giới th́ quân Khmer đỏ đă sẵn sàng dàn
quân ứng chiến. Như thường lệ, những người dân VN sinh sống ở Kampuchia lại trở
thành nạn nhân. Trên 150.000 người bị ngược đăi, trục xuất về VN. Con số bị giết
không biết là bao nhiêu, nhưng chắc chắn không nhỏ. Tháng 6 năm 1976, VN gởi sứ
giả sang Nam Vang hy vọng làm dịu t́nh h́nh, nhưng phía Khmer đỏ đ̣i phải phân
định lại biên giới, thay đổi đường biên giới theo các bản đồ của Sở địa dư Đông
dương ấn hành năm 1954, trong khi phía VN th́ nh́n nhận đường biên giới hiện
trạng là đường biên giới thể hiện trên bộ bản đồ này. Mặt khác, hai bên cũng
không đồng thuận về biên giới trên biển.
Phía Khmer đỏ gia tăng khiêu
khích, từ năm 1975 đến 1978, bọn này đă tiến sang VN đánh phá và tàn sát dân
chúng ở 25 huyện và 96 xă, gây ra trên 257.000 nạn nhân màn trời chiếu đất.
Trong năm 1977, Pol Pot cho quân lính tiến sang Tây Ninh tàn sát dân chúng sinh
sống ở đây, nhưng sự phản ứng của quân VN, do thiện chiến hơn, đă làm cho quân
Khmer thiệt hại nặng. Và cũng để trả đũa những vụ tàn sát dân lành vô tội sinh
sống các tỉnh dọc biên giới, tháng 12 năm 1977, VN mở một cuộc hành quân thần
tốc vào tỉnh Svay Rieng khiến quân Khmer đỏ thiệt hại nặng nề. Cuối năm, Pol Pot
tuyên bố chấm dứt quan hệ ngoại giao với VN.
Chiến tranh Việt-Miên bùng nổ.
Dưới sự quan sát của các học giả quốc tế, cuộc chiến này là một cuộc chiến « ủy
nhiệm ». Pol Pot đánh VN là đánh cho Trung quốc. C̣n VN đánh là đánh cho Liên
Xô.
Tháng 12 năm 1978, quân VN tiến
vào Nam Vang, đánh đuổi Pol Pot và thành lập chính phủ thân VN ở đây. Cùng với
chính phủ này, VN đă kư kết các hiệp định « các nguyên tắc giải quyết các vấn đề
biên giới ». Trên đất liền kư năm 1982, trên biển kư năm 1983.
Trả lời phỏng vấn báo chí, Nguyễn
Cơ Thạch cho rằng VN tôn trọng đường biên giới hiện trạng theo bộ bản đồ Đông
dương 1/100.000. Nhưng Sihanouk, năm 1984, tố cáo trước dư luận, qua thủ tướng
Thái Lan, rằng VN đă chiếm vùng « mỏ vịt », tức là tỉnh Svay Rieng.
Về biên giới trên biển, theo nội
dung các văn bản tham khảo được th́ hai bên cùng đồng ư "lấy đường Brévié được
vạch ra năm 1939 làm đường phân chia các đảo trong khu vực này", hai bên đồng
thuận về « vùng nước lịch sử » trong khu vực đảo Phú Quốc và "sẽ thương lượng
vào thời gian thích hợp… để hoạch định đường biên giới biển giữa hai nước".
Đảo Wai được VN trả lại cho
Kampuchia.
Tháng 12 năm 1985 hai bên kư lại
« Hiệp ước hoạch định biên giới ». Ngày 10-10-2005 kư thêm « Hiệp ước bổ sung »
về biên giới. Hai bên bắt đầu cắm mốc từ năm 2006. Ta thấy tỉnh Svay Riêng, tức
vùng Mỏ vịt, vẫn thuộc lănh thổ của Kampuchia. Tức là lời tố cáo của Sihanouk là
không đúng.
Điều nên biết, sau khi quân Pol
Pot vào Nam Vang thành lập chính quyền th́ Sihanouk được mời về làm quốc trưởng.
Nhưng liền sau đó th́ bị bạc đăi, tính mạng bị đe dọa. Bắc Kinh t́m cách can
thiệp và đưa ông này đi Trung Quốc. Ở Bắc Kinh Sihanouk được đối đăi như là một
thuợng khách. Bởi v́ lănh đạo Trung Nam Hải biết được giá trị ở con cờ Sihanouk.
Ông vua này có thể làm bất cứ điều ǵ để chống lại VN. Cũng v́ lư do này mà đất
nước Kampuchia điêu linh, thần dân của ông bị nhà nước Khmer đỏ tiêu diệt gần
1/3, trong đó có họ hàng thân thích của ông. Điều trớ trêu là nhà nước này do TQ
dựng lên, lúc đó ông là một thành phần của nhà nước này.
Tuy vậy, hiện nay TQ vẫn là một
đồng minh được ưa chuộng tại Kampuchia. Người Việt ở đây bị kỳ thị bao nhiêu th́
người Hoa được ưu đăi bấy nhiêu. Toàn thể huyết mạch kinh tế TQ hiện nay là do
10 gịng họ người Hoa nắm giữ. Liên minh Trung Hoa – Khmer hứa hẹn sẽ bền chặt
lâu dài mà chất keo hàn gắn hai bên là tinh thần bài Việt. Vấn đề lănh thổ luôn
được các bên sử dụng như là một cái cớ để khích động dân chúng để chống đối VN.
6/ Yếu tố Trung
Quốc.
Như đă nói ở trên, sau 1975, lănh
thổ chỉ là cái cớ để TQ kích động khiến Khmer đỏ gây hấn VN. Th́ bây giờ cũng
vậy, vấn đề lănh thổ cũng là cái cớ để TQ khích động tinh thần bài Việt trong
dân chúng Kampuchia trong thời gian gần đây.
Vấn đề là biên giới trên đất liền
đă được hai bên kư hiệp định và các mốc giới vừa được cắm xong. Hai bên đều thỏa
măn với yêu sách của ḿnh, v́ việc phân giới được thực hiện trên tinh thần b́nh
đẳng, không ai ép ai. Do đó sử dụng lănh thổ vùng biên giới để kích động đă
không c̣n hữu hiệu. Những người Kampuchia hiện nay lên tiếng chống VN thuộc phe
Sam Rainsy, một người theo dân tộc chủ nghĩa, rất thân TQ. Lá cờ đầu để những
người này trương lên chống VN trước kia là các cột mốc biên giới, nay đổi lại là
vùng Khmer Krom và những người dân bản địa sống ở đó.
Nhưng việc khích động người dân
như thế không dễ dàng, nếu không có một cái cớ chính đáng nào đó. Điều này lại
do nhà cầm quyền CSVN tạo ra. Đó là chính sách hà khắc của nhà cầm quyền này lên
những người dân của họ. Điều này không làm ai ngạc nhiên, v́ chính đồng bào ruột
thịt của họ là dân miền Nam cũng bị phân biệt đối xử. Những người dân bản địa
(mà nhiều người hiện nay gọi là người Việt gốc Miên) bị truất hữu ruộng đất, và
đây là nguyên nhân của mọi nguyên nhân khiến người dân ở đây chống nhà cầm quyền
VN.
Nếu ta xét lại những đ̣i hỏi của
những người tổ chức biểu t́nh chống VN ở Nam Vang th́ ta thấy nó không rơ ràng,
đôi khi mâu thuẩn. Những yêu sách của họ như buộc VN phải « nh́n nhận sự thật
lịch sử », hay nh́n nhận « VN chiếm đất của Kampuchia » đều có vẻ không thực tế.
Vấn đề là họ đă lầm lẫn giữa
quyền sở hữu đất đai của những người dân bản địa bị nhà nước CSVN truất bỏ, với
chủ quyền về lănh thổ.
VN có chủ quyền về lănh thổ ở các
khu vực mà dân Khmer gọi là Khmer Krom, điều này đă được củng cố bởi thời gian
hàng nhiều thế kỷ qua, cũng như được bảo đảm bởi luật lệ quốc tế. Ư nghĩa của từ
chủ quyền ở đây là « quyền lực chủ tể » trên vùng lănh thổ đó chứ không phải là
« quyền làm chủ », hay quyền sở hữu vùng lănh thổ đó như nhiều người đă hiểu
lầm. Quyền lực chủ tể có thể ban phát quyền sở hữu về đất đai, nhưng cũng có thể
truất hữu, hay băi bỏ quyền đó. Vấn đề là nhà nước CSVN lạm dụng « quyền chủ tể
» này, truất hữu hàng loạt ruộng đồng, nhà cửa, không chỉ của dân bản địa, mà
của nhân dân trên khắp ba miền đất nước, gây sự bất măn cùng cực nơi mọi tầng
lớp người dân. Cán bộ CS lạm dụng quyền chức, lấy đất của người thấp cổ bé miệng
giao cho những thế lực tài phiệt nhằm trục lợi. Các điều này tạo ra những bất
công, làm cho sự thù hận của người dân ngun ngút đến trời cao.
V́ vậy, do nhập nhằng về khái
niệm, những người dân bản địa phẫn uất đă bỏ VN sang sinh sống ở Kampuchia. Tại
đây họ được các thế lực bài Việt kích động, trở lại chống VN. Điều cần nhấn
mạnh: họ là người VN, sinh đẻ tại VN, tổ tiên của họ đă ở trên vùng đất đó từ
lâu đời. Điều ngạc nhiên là đến bây giờ những người này vẫn bị xem là « người
Việt gốc Miên ». Tức là chính sách phân biệt giai cấp của CSVN đă đổi màu để
biến thành chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.
Trên đất Kampuchia, mặc dầu họ có
chung nguồn gốc xa xôi, nhưng họ vẫn là người VN. Để tạo sự tin tưởng nơi người
Kampuchia chính gốc, những người dân Việt ly hương này chống VN c̣n cực đoan hơn
những người dân Kampuchia chính gốc. Đây là một hiện tượng tâm lư, dễ bị người
khác lợi dụng.
Điều đáng lo ngại là TQ có thể sử
dụng lớp người bất măn này, nuôi dưỡng họ, huấn luyện họ. Trong khi kinh tế
Kampuchia lại có khuynh hướng phát triển hơn VN. Việc này càng tạo cho Kampuchia
một sức hút khiến người Việt đổ xô về đây t́m cách sinh sống. Tất cả các yếu tố
này đều nguy hiểm cho VN. Ta không thể bỏ qua viễn tượng, một ngày nào đó, chính
những người Việt này được TQ vũ trang để trở về chống lại VN.
Lúc đó, một VN yếu, kinh tế kém
phát triển, kéo theo sự yếu kém về quân sự, có thể dễ dàng bị lệ thuộc vào nước
ngoài.
7/ Giải pháp nào?
Như đă nói, vấn đề bài Việt ở
những người dân bản địa VN, vấn đề đ̣i lại đất, là do từ chính sách hà khắc của
nhà nước CSVN. Chủ trương « sở hữu tập thể về đất đai » thực ra là để tạo một
nguồn kinh tài cho đảng CSVN. Ở VN hiện hữu cái gọi là « quĩ đất ». Lănh đạo có
thể sử dụng đất từ các « quĩ » này như là một nguồn tài chánh, tương tự như các
mỏ dầu khí, đưa vào ngân sách quốc gia để chi phí điều hành. Việc lạm dụng đă
tạo ra tại VN một tầng lớp dân oan, những người trắng tay v́ đất đai bị truất
hữu. Việc truất hữu phần nhiều không minh bạch, v́ mục đích của nó không nhằm
phục vụ cho quyền lợi của số đông mà chỉ cho một vài cá nhân, tài phiệt. Những
người dân oan này phần nhiều là những người dân tộc thiểu số vùng tây bắc, trên
tây nguyên, hay ở miền Nam.
Trong khi việc tạo « quĩ đất »
không hề thúc đẩy kinh tế phát triển. Ngược lại, tệ nạn đầu cơ về nhà đất đă tạo
ra những bong bóng tài chính đe dọa sự hiện hữu cũng như các hoạt động chủ yếu
của ngân hàng. Nền kinh tế VN có nguy cơ sụp đổ.
Khi đă biết được nguyên nhân th́
biện pháp chế ngự hệ quả không phải là việc khó khăn. Đối với những người dân
bản địa ở miền Nam, để họ không bỏ nước sang Kampuchia lập tổ chức chống đối,
điều nhà nước cần phải làm là cho những người đó thấy là sống ở VN sung sướng,
thoải mái hơn là sống ở Kampuchia. Việc này không chỉ áp dụng cho những người
dân bản địa, mà cho chung mọi người dân VN. Tức là kinh tế VN phải phát triển
hơn Kampuchia. Chế độ VN nhân bản, t́nh người hơn chế độ Kampuchia. Tức là, chỉ
c̣n cách duy nhất là thay đổi thế chế chính trị: dân chủ hóa chế độ. Chỉ dưới
một chế độ dân chủ VN mới có thể phát triền lành mạnh.
Tiếp theo là trả lại cho người
dân những ǵ đă là của họ. Những ǵ của tổ tiên họ đă tạo ra, đă là của họ, th́
phải trả lại cho họ. Trả ở đây là trả quyền sở hữu đất đai chứ không phải từ bỏ
« chủ quyền lănh thổ ». Kế đến là xây dựng một chính sách « ḥa giải dân tộc ».
Làm thế nào cho mọi người dân thấy rằng họ được tôn trọng. Tôn trọng về nhân vị
là tôn trọng văn hóa, tôn giáo, lịch sử, lề lối sinh hoạt… của người dân đó.
Sẽ không có biện pháp nào khác.
Mọi đàn áp, trừng trị tù tội hôm nay sẽ không dẹp được ngọn lửa căm hờn, mà chỉ
làm cho áp lực ngày càng tăng thêm. Một khi nhà nước yếu đi, v́ lư do kinh tế
thí dụ vậy, th́ ngọn lửa này sẽ bùng cháy mănh liệt. Nếu được sự tiếp tay của
ngoại bang, th́ VN sẽ không có cách nào trấn áp được. Lănh thổ bị phân liệt là
điều sẽ đến.
Độc giả xem lại đoạn phim để thấy sự bịa
đặt, dối trá của ông cựu chủ tịch Cung Nhật Thành
