Dân tộc Việt Nam không cần thắp đuốc đi t́m tự do, dân chủ, nhân quyền ở
Washington, Moscow, Paris, London, Péking, Tokyo. Đó là con đường của bọn nô
lệ vọng ngoại, làm nhục dân tộc, phản bội tổ quốc, đă đưa đến kết thúc đau
thương vào ngày 30 – 4- 1975 và để lại một xă hội thảm hại, đói nghèo lạc
hậu ở Việt Nam gần nửa thế kỷ nay..Đă đến lúc quốc dân Việt Nam phải dũng
cảm, kiên quyết đứng lên dành lại quyền quyết định vận mạng của đất nước.
Kim Âu
Email:
kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
THÁNG HAI NĂM MỚI 2017
Biển Đông: Mattis-Tillerson song kiếm hợp bích, Donald Trump im
lặng là vàng
Hồng Thủy
"...chiến lược của Tổng
thống Donald Trump ở Biển Đông thiên biến vạn hóa sẽ khiến cho Trung Quốc khó
chống đỡ, quân sự chỉ là một kênh tạo thế thượng phong chứ không phải giải pháp
để ép Bắc Kinh xuống thang..."
Ngày 4/2, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ James Mattis đă
khiến dư luận chú ư về những phát biểu liên quan đến Biển Đông trong cuộc họp
báo chung với người đồng cấp Nhật Bản tại Tokyo.
Có những quan điểm tỏ ra băn khoăn, lo lắng về
lập trường thực sự của Mỹ ở Biển Đông dưới thời Donald Trump sẽ như thế nào, khi
Ngoại trưởng nói một đằng, Bộ trưởng Quốc pḥng bảo một nẻo.
Những phát biểu của tướng
James Mattis về Biển Đông
South China Morning Post, Reuters ngày 4/2 dẫn
lời ông Mattis phát biểu tại Tokyo rằng: "Tại thời điểm này, chúng tôi không
thấy bất cứ sự cần thiết nào để tiến hành các hoạt động quân sự lớn.
Những ǵ chúng ta phải làm là dốc hết mọi nỗ lực,
những nỗ lực ngoại giao, để cố gắng giải quyết vấn đề một cách đúng đắn, duy tŕ
đối thoại.
Và chắc chắn lập trường quân sự của chúng tôi
phải đứng sau hậu thuẫn, củng cố chính sách đối ngoại của chúng tôi trong vấn đề
này.
Nhưng thời điểm này chưa nhất thiết phải điều
động quân đội hay tiến hành hoạt động nào đó tương tự để giải quyết các vấn đề
mà các nhà ngoại giao có thể làm một cách tốt nhất.
Trung Quốc đă phá nát ḷng tin của các quốc gia
trong khu vực, dường như họ đang cố gắng bác bỏ mọi điều kiện về ngoại giao, an
ninh và kinh tế của các nước láng giềng". [1]
Tổng thống Mỹ Donald Trump và
Bộ trưởng Quốc pḥng
James Mattis, ảnh: Swaraiya.
Cũng đưa tin về phát biểu của ông chủ Lầu Năm Góc
về Biển Đông tại Tokyo hôm 4/2, đài CNN dẫn lời ông nói thêm:
"Tất cả chúng ta đều phải chơi theo quy tắc, và
nếu có tranh chấp chúng ta cần đưa ra trọng tài.
Chúng ta không được giải quyết chúng bằng cách sử
dụng lực lượng quân sự và chiếm đóng các khu vực là đối tượng tranh chấp chưa
thể xác định ai mới là chủ sở hữu thực sự". [2]
Theo AP ngày 15/1, trước đó trả lời điều trần tại
Thượng viện về Biển Đông sau phát biểu của ông Rex Tillerson, tướng James Mattis
nói: việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông là một mối đe dọa cho trật tự toàn
cầu.
Khi được hỏi về ư kiến của ông Tillerson, tướng
Mattis nói rằng Mỹ cần một cách tiếp cận tổng hợp cấp Chính phủ để tránh một
chiến lược không đầy đủ hoặc thiếu mạch lạc.
Ông nói: "Điểm mấu chốt là, vùng biển quốc tế vẫn
là vùng biển quốc tế.
Và chúng ta phải t́m ra cách bảo vệ các quy định
của luật pháp quốc tế mà chúng ta đă bảo vệ trong nhiều năm qua để mang lại sự
thịnh vượng cho nhiều quốc gia khác chứ không chỉ Hoa Kỳ". [3]
Nỗi lo Ngoại trưởng nói một đằng, Bộ trưởng Quốc
pḥng bảo một nẻo.
Băn khoăn về lập trường đối với Biển Đông của 2
ông Rex Tillerson và James Mattis đến từ chính dư luận Mỹ. CNN ngày 4/2 nhận
định:
Donald Trump đă tập hợp được một đội ngũ cộng sự,
tham mưu "chiết trung", chưa rơ quan điểm nào sẽ thống trị.
Lập trường của Mattis dường như là một sự tiếp
nối chính sách của Barack Obama với châu Á - Thái B́nh Dương.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ dường như có quan điểm
"đụng độ" với các phương pháp tiếp cận cơ bắp hơn với Trung Quốc từ các thành
viên khác trong Nội các Donald Trump.
Ví dụ phát biểu của tướng Mattis rằng, hiện Mỹ
chưa thấy nhu cầu phải có một động thái quân sự đáng kể ở Biển Đông, dường như
ông đang đi ngược với Ngoại trưởng Rex Tillerson.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson, ảnh: Australia
Financial Reviews.
Ashley Townshend, một nhà nghiên cứu từ Đại học
Sydney được CNN dẫn lời b́nh luận: ảnh hưởng của James Mattis đến đâu trong
chiến lược châu Á của Donald Trump vẫn c̣n nhiều câu hỏi bỏ ngỏ. [2]
C̣n từ phía giới nghiên cứu Trung Quốc, Giáo sư
Thời Ân Hoằng từ Đại học Nhân Dân ở Bắc Kinh b́nh luận với tờ South China
Morning Post, Hồng Kông hôm thứ Bảy rằng:
Không có dấu hiệu nào cho thấy chính quyền Tổng
thống Donald Trump sẽ mềm mỏng với Trung Quốc, không thể tiên đoán được chính
sách đối ngoại của Donald Trump hiện nay. Ông nói:
"Tôi nghĩ rằng phát biểu của ông Mattis có nghĩa
là chính quyền Trump cho đến nay không có giải pháp nào tốt hơn về các tranh
chấp ở Biển Đông.
Nhưng chúng ta không thể nói rằng, đây sẽ là
hướng đi chiến lược trong tương lai chính sách của Trump ở Biển Đông chỉ v́
Mattis nói bằng giọng nhẹ nhàng hơn".
Liu Qing từ Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc ở
Bắc Kinh th́ nhận định, Bắc Kinh sẽ rất thận trọng đánh giá bất kỳ phát biểu nào
từ chính quyền Donald Trump. Theo ông:
"Bắc Kinh đang ở thế pḥng thủ, v́ chính quyền
Donald Trump đang áp dụng chính sách tấn công với tất cả các nước chứ không
riêng Trung Quốc, ngay cả với đồng minh của họ". [4]
Tờ Financial Times ngày 4/2 cũng nhận xét, phát
biểu của James Mattis cho thấy ông ủng hộ một chiến lược với Biển Đông ít quyết
đoán hơn Rex Tillerson. [5]
Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ đang
"song kiếm hợp bích" ở Biển Đông
Theo cá nhân người viết, lập trường hay quan điểm
của Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ và Ngoại trưởng Rex Tillerson về Biển Đông không hề
ngược nhau, trái lại c̣n bổ sung, bọc lót cho nhau để thực hiện chiến lược của
chủ nhân Nhà Trắng: tạo thế thượng phong buộc Trung Quốc xuống thang trên bàn
đàm phán.
Qua phát biểu của tướng James Mattis có thể thấy
rơ sự phối hợp nhịp nhàng, "song kiếm hợp bích" giữa hai ông, người viết xin nêu
ra mấy điểm:
Thứ nhất, James Mattis và Rex Tillerson đều có
chung nhận định về Biển Đông và hành vi leo thang của Trung Quốc ở vùng biển này
là vi phạm luật pháp quốc tế.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ nói, việc Trung Quốc quân
sự hóa Biển Đông là một mối đe dọa cho trật tự toàn cầu.
Ngoại trưởng Rex Tillerson tuyên bố trước Thượng
viện: nếu để Trung Quốc kiểm soát Biển Đông, toàn bộ nền kinh tế thế giới sẽ bị
ảnh hưởng.
Cả hai ông thể hiện sự nhất quán trong tính toán
của Donald Trump về Biển Đông ở chỗ: giải quyết các tranh chấp phức tạp ở Biển
Đông thông các biện pháp ḥa b́nh, trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Tuy nhiên để thực hiện việc này, mỗi ông phải
đóng một vai khác nhau.
Hoa Kỳ không phải một bên yêu sách ở Biển Đông,
nhưng Mỹ sẽ cầm trịch trong việc bảo vệ tự do hàng hải hàng không, luật pháp và
trật tự quốc tế, các vùng biển quốc tế ở Biển Đông.
Muốn cầm trịch và có được thế thượng phong trong
chuyện này, Mỹ phải có sức nặng răn đe. Sức nặng răn đe này đến từ tuyên bố của
Ngoại trưởng Tillerson.
Đồng thời, sức mạnh ấy cũng đến từ việc kéo cụm
tàu sân bay USS Carl Vinson đến tăng cường chi viện cho cụm tàu sân bay USS
Ronald Reagen đóng tại căn cứ ở Nhật Bản đúng ngày 20/1 Trump nhậm chức. [3]
Sức mạnh ấy c̣n được chuẩn bị từ trước ngày 20/1,
khi các cố vấn của Donald Trump đă kiến nghị với ông:
Xem xét khả năng triển khai căn cứ tàu sân bay
thứ hai trong khu vực, triển khai thêm tàu khu trục, tàu ngầm tấn công và bổ
sung hệ thống tên lửa tại các căn cứ ở Nhật Bản và Australia. [6]
Và sức mạnh ấy một lần nữa được nhắc lại, được
bảo đảm từ chính tuyên bố của tướng James Mattis: quân đội Mỹ đứng sau hậu thuẫn
các chính sách ngoại giao, các nhà ngoại giao trên bàn đàm phán.
Thứ hai, muốn ứng phó với Trung Quốc ở Biển Đông,
Mỹ cần một cách tiếp cận tổng hợp cấp Chính phủ, các bộ Ngoại giao, Quốc pḥng
và Tài chính phải cùng vào cuộc để tránh sự đứt quăng, nâng cao hiệu quả.
Nói như vậy có thể hiểu rằng, tăng sức ép quân sự
chỉ là một trong nhiều con bài mà Tổng thống Donald Trump sẽ dùng đến trong vấn
đề Biển Đông.
Ngoài "con bài" Đài Loan, có thể c̣n cả con bài
kinh tế.
Thứ ba, Mỹ sẽ đặc biệt nhấn mạnh việc bảo vệ
"vùng biển quốc tế" ở khu vực Trường Sa, cũng như không chấp nhận việc dùng sức
mạnh quân sự chiếm đoạt các cấu trúc có tranh chấp.
Nói cách khác, quan tâm và can dự của Hoa Kỳ dưới
thời Donald Trump ở Biển Đông sẽ không chỉ dừng lại ở tự do hàng hải, hàng không
như một vài hoạt động "đi qua vô hại" của tàu chiến như thời Barack Obama.
Rất có thể Mỹ sẽ can thiệp sâu hơn vào vùng biển
quốc tế xung quanh 7 đảo nhân tạo, cũng như vấn đề tranh chấp chủ quyền đối với
các thực thể này.
James Mattis nói, vùng biển quốc tế vẫn là vùng
biển quốc tế. Rex Tillerson bảo: "Họ (Trung Quốc) đang theo đuổi yêu sách lănh
thổ, kiểm soát hoặc tuyên bố kiểm soát vùng lănh thổ mà không phải thuộc về họ
một cách chính đáng". [7]
Người phát ngôn Nhà Trắng khẳng định thêm lần
nữa: "Chúng tôi sẽ bảo vệ lănh thổ quốc tế khỏi sự kiểm soát của một quốc gia".
[8]
Donald Trump: im lặng là
thượng sách
Sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ư giữa Bộ trưởng Quốc
pḥng và Ngoại trưởng Hoa Kỳ đă bọc lót rất tốt cho Tổng thống Donald Trump
trong đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông nói riêng, chính sách đối ngoại của Mỹ
ở châu Á - Thái B́nh Dương nói chung.
Binh pháp Trung Hoa vẫn nói, biết địch biết ta
trăm trận trăm thắng. Việc giữ bí mật chiến lược trước đối thủ luôn luôn đóng
vai tṛ quan trọng, thậm chí quyết định đến thắng lợi của một cuộc chiến hay một
sự cạnh tranh.
Cho đến giờ phút này, Trump không lên tiếng mà để
2 cánh tay đắc lực của ḿnh ra mặt, theo người viết, đó là một quyết định khôn
ngoan.
Trong khi ông Tập Cận B́nh đă "ngửa bài" bằng
những tuyên bố rằng quần đảo Trường Sa (thuộc Khánh Ḥa, Việt Nam) là "của tổ
tông" ông để lại, rằng Trung Quốc có "chủ quyền từ thời cổ đại" và đang nóng
ḷng muốn biết thái độ của Donald Trump th́ ông im lặng.
Sở dĩ nói Trung Nam Hải nóng ḷng là bởi, theo
South China Morning Post, hôm thứ Sáu 3/2, ông Dương Khiết Tŕ đă điện đàm với
Cố vấn An ninh quốc gia của Trump, Michael Flynn, bày tỏ hy vọng chính phủ mới
của Mỹ sẽ hợp tác với Trung Quốc. [4]
Đó là chưa kể đến những lần t́m cách tiếp cận các
nhân vật có ảnh hưởng và quan hệ với ông Donald Trump từ Đại sứ Trung Quốc tại
Mỹ Thôi Thiên Khải.
Trong khi ông chủ Nhà Trắng gọi điện cho hầu hết
lănh đạo các quốc gia lớn trên toàn cầu, ngay cả Tổng thống Nga Vladimir Putin,
nhưng ông chưa một lần cầm máy nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc. Và cho đến
nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy Trump sẽ làm việc này.
Trong khi những người tiền nhiệm đều gửi điện,
gửi thư chúc Tết Nguyên đán đến người đồng nhiệm và người dân Trung Quốc mỗi
năm, Tết Đinh Dậu này Donald Trump im lặng. Măi mùng 6 Tết, con gái và cháu
ngoại ông mới đến Đại sứ quán Trung Quốc chúc mừng.
Sự im lặng ấy có một uy lực khiến đồng minh thân
cận như Nhật Bản cũng c̣n phấp phỏng.
Financial Times ngày 4/2 cho biết, mặc dù được Bộ
trưởng Quốc pḥng Mỹ James Mattis nhắc lại cam kết của ông Obama, Senkaku / Điếu
Ngư nằm trong phạm vi Điều 5 Hiệp ước An ninh Mỹ - Nhật, Ngoại trưởng Fumio
Kishida vẫn lo Trump có thể chưa chắc đă có quan điểm như James Mattis.
Ông cho biết, Tokyo sẽ t́m cách xác nhận việc Mỹ
sẽ bảo vệ Senkaku / Điếu Ngư trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công vào những
dịp khác nhau. [5]
Nói cách khác, phải chăng người Nhật muốn được
nghe cam kết này từ chính "kim khẩu" của ngài Donald Trump khi Thủ tướng Shinzo
Abe thăm chính thức nước Mỹ ngày 10/2 này?
Huống hồ đối thủ như Trung Quốc vốn quen sử dụng
các chiêu thức nắn gân, ném đá ḍ đường với người Mỹ mỗi khi Nhà Trắng thay vua
đổi chủ, nay gặp phải Donald Trump "khó lường" như vậy, sao có thể tự tung tự
tác, múa gậy vườn hoang ở Biển Đông như trước?
Mặt khác, việc Trump lựa chọn Rex Tillerson làm
Ngoại trưởng theo người viết cũng c̣n một ư nghĩa thâm sâu khác ở Biển Đông: ḥa
với Nga để rảnh tay đối phó Trung Quốc.
Quan hệ cá nhân giữa Tillerson với Putin có thể
giúp Tổng thống Donald Trump thực hiện tốt chiến lược này, bởi nếu Nga tiếp tục
công khai đứng về phía Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông như sau Phán quyết
Trọng tài, Mỹ có thể gặp nhiều trở lực và rắc rối.
Moscow cũng sẽ phải cân nhắc, đặc biệt là khi
Donald Trump đang "ngó lơ" vấn đề Ukraine và muốn hợp tác với Nga trong vấn đề
Syria, chống khủng bố IS.
Do đó, theo người viết, chiến lược của Tổng thống
Donald Trump ở Biển Đông thiên biến vạn hóa sẽ khiến cho Trung Quốc khó chống
đỡ, quân sự chỉ là một kênh tạo thế thượng phong chứ không phải giải pháp để ép
Bắc Kinh xuống thang.
Chính sự thiên biến vạn hóa của Donald Trump mới
có thể hóa giải nước cờ bành trướng, độc chiếm Biển Đông từ Trung Quốc. Tuy
nhiên cũng chính sự "thiên biến vạn hóa" này có thể dẫn đến những điều người
viết cho là hiểu lầm từ chính giới quan sát Hoa Kỳ.
Đây là một vài nhận xét chủ quan theo quan sát
của cá nhân người viết, mong góp thêm cho quư bạn đọc Báo Điện tử Giáo dục Việt
Nam một góc nh́n trong khi mọi thứ vẫn c̣n đang ở phía trước.
