Bùi Anh Trinh

SỰ THẬT ĐẰNG SAU PHIM THE VIETNAM WAR

Hôm 30/9, phóng viên Thùy Linh của BBC Việt Ngữ có một buổi phỏng vấn riêng với một trong hai đạo diễn của bộ phim The Vietnam War là bà Lynn Novick.

Làm phim lịch sử theo đơn đặt hàng

BBC Tiếng Việt :  Rất nhiều nhà làm phim đã làm phim về Chiến tranh Việt Nam, lý do gì mà bà và ông Ken Burns lại tiếp tục sản xuất một bộ phim khác về chủ đề này?

Lynn Novick :  Rất nhiều người Mỹ vẫn không hiểu về cuộc chiến, đây là một phần quan trọng của lịch sử Hoa Kỳ, và chúng tôi cảm thấy nước Mỹ cần biết điều gì đã xảy ra…. . nhiều người Việt ( trong nước ) cũng không biết nhiều về cuộc chiến.. ….Nhiều người trẻ sau khi xem phim nói họ không biết nhiều về cuộc chiến, và rằng họ rất tò mò về những gì đã xảy ra…

Ở Mỹ cũng vậy, rất nhiều người Mỹ gốc Việt trẻ tuổi cũng muốn xem nó và nói chuyện với cha mẹ lần đầu tiên về cuộc chiến… Tôi nghĩ nhiều người Nam Việt Nam cảm thấy họ bị lãng quên.

Sự kiện chiến tranh Việt Nam không phải là cây kim hay sợi chỉ mà người ta có thể giấu nó trong bọc hay bỏ quên trong một xó nhà. Thế mà nhiều thế hệ con em Mỹ không được biết chuyện gì đã xảy ra?  Có nghĩa là nó đã bị cố tình bưng bít suốt 40 năm.

Ai đã che giấu sự thật suốt 40 năm ?  Câu trả lời là chính phủ Mỹ không muốn cho con cháu Mỹ biết sự thực là họ đã sai lầm như thế nào trong khi điều hành cuộc chiến bằng máu của thanh niên Mỹ.  Nếu không có cuộc chiến đó thì nước Mỹ không đến nỗi bị suy sụp như ngày nay.

Trong khi đó phía CSVN cũng không muốn cho con cháu VN biết được Lê Duẩn đã xây đường vinh quang cho ông ta bằng xác của hằng triệu bộ đội CSVN và nhiều triệu dân lành Việt Nam. Bài quốc ca của ông ta cho biết “đường vinh quang xây xác quân thù” nhưng thực tế toàn là xây xác quân ta.

Nếu không có cuộc chiến đó thì người Miền Nam cũng sống hạnh phúc, phát triển như Nam Hàn chứ không đến nỗi phải sống nghèo khó tan nát như bây giờ.  Ngược lại nếu ngày đó quân Bắc Hàn “giải phóng” xong Nam Hàn thì Nam Hàn sẽ không được như ngày nay.

Bí mật nằm trong khâu kết thúc chiến tranh Việt Nam

Khởi đầu việc che giấu lịch sử là do có sự thông đồng giữa Kissinger và Hà Nội vào năm 1973 tại Paris.  Năm đó Bắc Việt ký hiệp định đình chiến, trả tù binh Mỹ nhưng không đòi hỏi một điều kiện nào hết.  Đổi lại, Nixon đã ký một mật ước cam kết sẽ trả cho Hà Nội 4,75 tỉ đô la viện trợ, gồm có 3,25 tiền bồi thường chiến tranh và 1,5 tỉ giúp Hà Nội phát triển kinh tế.

Nhưng sau đó Nixon từ chức, cam kết của Nixon không còn giá trị; Kissinger quyết định để cho Hà Nội xua quân chiếm Miền Nam để bù lại món nợ Hà Nội chịu đình chiến và trả tù binh cho Mỹ.  Sau đó Hà Nội tạm gác tờ giấy cam kết của Nixon và Kissinger sang một bên.

Kể từ đó lịch sử kết thúc chiến tranh Việt Nam bị bít lại bên phía Mỹ bởi vì Ngoại trưởng Kissinger không dám nói ra sự thật là Nixon đã có một cam kết mật với Hà Nội do chính tay Kissinger mang sang Hà Nội vào ngày 7-2-1973.  Kissinger đành im lặng vì sợ nếu Hà Nội đưa ra cam kết mật thì Nixon và Kissinger phải ra tòa vì tội lén thỏa thuận với đối phương mà không xin phép Quốc hội. Đó là tội phản quốc.

Đến đầu tháng 5 năm 1977, Kissinger đã thôi chức Ngoại trưởng, thì Hà Nội mới đưa ra cam kết mật giữa Nixon và Phạm Văn Đồng để buộc Mỹ phải thanh toán món nợ 4,75 tỉ USD mà Nixon đã ký trên giấy trắng mực đen vào ngày 1-2-1973.  Để trả lời, ngày 19-5-1977 Tổng thống Cater của Mỹ tuyên bố thừa nhận có một mật ước được ký kết giữa Nixon và Phạm Văn Đồng nhưng Quốc hội Mỹ không thừa nhận cam kết của Nixon trong mật ước đó.

*( Tài liệu mật của Nixon và Kissinger về cách giải quyết chiến tranh Việt Nam hiện nay đang nằm trong thư viện Quốc Hội Mỹ.  Một đạo luật của Quốc hội Mỹ cho phép những tài liệu này chỉ được giải mật sau khi Kissinger chết được 5 năm.  Đạo luật đó nhằm giúp cho  Kissinger không bị truy tố vì tội phản quốc lúc ông ta còn sống.  Và sau khi chánh phạm Kissinger chết được 5 năm thì những người tòng phạm cũng sẽ không bị truy tố.

Sở dĩ Quốc hội Mỹ phải chuẩn thuận yêu cầu trên đây của Kissinger là bởi vì Nixon và Kissinger đã lén Quốc hội Mỹ mà ký kết những thỏa thuận ngầm với các nước Liên Xô, Trung Cọng và Bắc Việt.  Nếu Kissinger còn sống thì chính phủ Mỹ bắt buộc phải giải quyết các cam kết của Nixon bằng cách trước tiên là đưa Nixon và Kissinger ra tòa về tội phản quốc, rồi sau đó mới bác bỏ các cam kết của Nixon ).

Người đặt hàng đã không nhận hàng ?

BBC Tiếng Việt : Bà có gặp khó khăn hay nhận được sự giúp đỡ gì từ phía chính phủ Việt Nam?

Lynn Novick: Chúng tôi không gặp bất cứ khó khăn gì từ phía chính phủ Việt Nam. .. Họ hỗ trợ chúng tôi với vấn đề hậu cần, xe cộ…Chính quyền Việt Nam đã giúp đỡ nhưng không can thiệp.

Dĩ nhiên trước khi vào Việt Nam thì đoàn làm phim phải trình trước cho chính quyền CSVN biết là họ muốn làm một bộ phim như thế nào, kể cả phải trình trước cho họ xem các chi tiết của kịch bản phim.  Ngoài ra còn có những mối lợi khác nữa…

Thế là Hà Nội giúp đỡ mọi mặt, kể cả giúp đỡ tìm người trả lời phỏng vấn và tham mưu trước cho người được phỏng vấn nên nói như thế nào và không được nói những chuyện gì.  Và những người được phỏng vấn luôn luôn được khuyến cáo là nên giữ mồm giữ miệng.

Hà Nội  hy vọng những pha phỏng vấn đó sẽ đem lại tuyên truyền tốt cho họ.  Nhưng họ không ngờ là đạo diễn đã cắt bỏ những câu trả lời tốt cho Hà Nội, và giữ lại những câu trả lời nói lên sự thật.  Tạp chí Newsweek cho biết sau khi phim được công chiếu Hà Nội đã “sa thải một số quan chức trong Bộ Ngoại giao đã giúp đoàn làm phim tổ chức các cuộc phỏng vấn”.

BBC Tiếng Việt :  Có một số người thắc mắc vì sao bộ phim không được công chiếu ở Việt Nam. Có phải vì lý do gì nhạy cảm?

Lynn Novick :  Chúng tôi đã có một số buổi công chiếu nhỏ ở Hà Nội và Sài Gòn.  Chúng tôi cũng không cần hay xin phép chính phủ để được chiếu ở Việt Nam.  Bộ phim này không phải là loại phim để chiếu ở rạp chiếu, mà phù hợp trên tivi và xem trực tuyến. ..

Bà Lynn tránh trả lời thẳng vào câu hỏi tại sao phim không được chiếu tại VN, mà bà chỉ nói là quần chúng có thể coi phim tự do qua internet. Nghĩa là chỉ có giới sinh viên học sinh đang độ tuổi tìm hiểu ( qua internet ) mới là đối tượng của phim.  Còn những cán bộ, bộ đội… từng tham gia chiến tranh thì không nên xem, bởi vì nếu xem họ sẽ phát hiện ra là máu của họ đổ ra thành sông thành suối để giết Mỹ trong khi người Mỹ chẳng làm gì hại đến dân tộc Việt Nam.

Bộ phim The Vietnam War nhằm viết lịch sử bằng hình cho con cháu Mỹ.  Nhưng suốt cuốn phim không có một lời nào cho biết lính Mỹ đã tới Việt Nam để làm gì ?  Đây mới là vấn đề cơ bản mà con cháu Mỹ cần biết.

BÙI ANH TRINH

Tặng Kim Âu

Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc tình.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lý trình.

Thảo Đường Cư Sĩ.