RUFUS PHILLIPS

Bùi Anh Trinh

NHÂN VẬT RUFUS PHILLIPS TRONG PHIM THE VIETNAM WAR

Những nhà làm phim The Vietnam War đã đưa ra hình ảnh Rufus Phillips nói rằng tỉnh trưởng Trần Ngọc Châu tuyệt đối không tham nhũng…Ông Phillips nói không sai, nhưng bên cạnh đó lại có tiếng nói thuyết minh nói rằng Tổng thống Diệm thường nhận tiền hối lộ để chỉ định chức tỉnh trưởng nhưng Trần Ngọc Châu thì không. Rồi lại đưa ra hình ảnh thường dân Dương Vân Mai phê phán chế độ Ngô Dình Diệm : “Lãnh đạo thì tham nhũng và thiếu năng lực” (sic).

Không biết các nhà làm phim căn cứ vào đâu hay lấy ở đâu ra chi tiết Tổng thống Diệm ăn hối lộ ? Tôi là một người chuyên nghiên cứu và biên khảo lịch sử chính trị Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử hơn một trăm năm qua nhưng tôi vô cùng ngạc nhiên khi biết được chuyện này. Tôi sẽ rất đội ơn người nào chỉ giùm tôi một chứng minh rằng Tổng thống Diệm có ăn hối lộ, dù cho bằng chứng là lời bịa đặt của những kẻ thù của Tống thống Diệm !!

Tôi không muốn những người làm phim nhục mạ dân tộc Việt Nam bằng thủ thuật đê hèn với những lời phát ngôn vô trách nhiệm như thế này. Con cháu Việt Nam sẽ tin vào những lời trong phim mà chê trách cha ông của mình. Đó là một việc rất đau xót !!

Một điệp viên xuất thân từ thanh niên chí nguyện

*( Trích sách “Giải Mã Những Bí Ẩn Của Chiến Tranh Việt Nam” của Bùi Anh Trinh ).

Năm 1962, tháng 9, Rufus Phillips đưa gia đình sang sinh sống tại Sài Gòn, giữ chức Phó giám đốc Cơ quan Viện trợ Mỹ (USOM). Đây chỉ là vỏ bọc bên ngoài chứ thực ra Phillips làm việc cho CIA, nhiệm vụ của ông là thiết lập một hệ thống cung cấp vật liệu yểm trợ cho chương trình “Ấp chiến lựợc” của Quận công Robert Thompson ( Anh ).

Hệ thống cung cấp vật liệu viện trợ của Rufus Phillips được đặt tên là Nông thôn vụ. Bề ngoài là viện trợ kinh tế với các vật phẩm phục vụ ngành chăn nuôi, canh nông và xây dựng, nhưng bên trong cung cấp cọc sắt, kẽm gai, tôn, xi măng để xây dựng vòng rào ấp chiến lựợc, chống chiến tranh du kích.

Chú giải : Sở dĩ phải có bề trong, bề ngoài rắc rối như vậy là vì theo Hiệp định Geneve các quốc gia ngoại quốc không được viện trợ quân sự cho Bắc hay Nam Việt Nam. Do đó ngoài mặt Ấp chiến lược được trình bày như một chương trình nội an, nhằm bảo vệ nhân dân không bị Cọng sản sát hại. Nhưng trong thực tế thì đây là chương trình quân sự, nhằm chống du kích chiến, tiêu diệt quân CSVN.

Thực ra hệ thống Nông thôn vụ của Rufus Phillip nằm trong hệ thống AID hay ICA hay USOM là Cơ quan Viện trợ Hoa Kỳ tại các nước kém phát triển trên thế giới. Nhân viên cấp dưới của Cơ quan Viện trợ Hoa Kỳ thường là các chuyên viên kỹ thuật nông nghiệp, điện, cơ khí và y tế, họ tốt nghiệp đại học kỹ thuật tại Hoa Kỳ và tình nguyện đến các nước kém mở mang để giúp đỡ dân chúng các nơi này có được những hiểu biết cơ bản về kỹ thuật khoa học ứng dụng để họ có thể tự thoát khỏi cảnh ngu dốt và nghèo đói.

Dĩ nhiên các “thanh niên chí nguyện” này là những người nhiều nhiệt huyết và không ngại xông pha, họ dấn thân vì ước mong cho những dân tộc nghèo khó được thoát cảnh lầm than. Tuy nhiên cấp trên của họ, tức là ban lãnh đạo Cơ quan Viện trợ Mỹ không coi chuyện giúp đỡ nhân dân các nước nghèo khó là chuyện chính, mà chuyện chính của họ là lồng vào chương trình giúp đỡ thiện nguyện bằng các nhân viên tình báo công nghiệp.

Những người này sẽ điều tra nghiên cứu những tiềm năng về tài nguyên, về tiềm năng quân sự và chính trị tại các quốc gia đang nhận viện trợ của Hoa Kỳ; họ sẽ kết thân với những chuyên viên hành chánh cũng như các nhân vật lãnh đạo chính trị địa phương, nhất là các tôn giáo. Do đó giám đốc của Cơ quan Viện trợ Hoa Kỳ luôn luôn là người của CIA và đa phần nhân viên trong Cơ quan cũng do CIA tuyển chọn và đào tạo.

Năm 1963, tháng 4, Rufus Phillips được giám đốc L.Brent cho biết là ngân khoản dành cho chương trình Ấp chiến lược trong năm tới sẽ bị cắt, chính phủ VNCH sẽ tự xoay sở lấy ngân khoản này, đó là lệnh từ Washington ( Rufus Phillips, Prelude to Tragedy, Vietnam 1960-1965 ).

Phillips trình lại cho ông Nhu và Tổng thống Diệm rõ. Khoảng 1 tháng sau ông Nhu báo cho biết rằng ngân khoản dành cho chưong trình Ấp chiến lược sẽ do chính phủ VNCH đài thọ. Dĩ nhiên trên thực tế ông Diệm và ông Nhu không có đủ ngân khoản cho nên kể như từ lúc này chương trình Ấp chiến lược đã bị bãi bỏ. Rồi ngay sau đó là Tổng thống Diệm bị lật đổ cho nên Quốc sách Ấp chiến lược cũng đổ theo do vì không có ai chi ngân sách.

Năm 1963, tháng 8, Tổng thống Mỹ cử một chuyên gia đảo chánh là ông Cabot Lodge đến Sài Gòn làm Đại sứ thay thế đại sứ Frederick E.Nolting. Trước khi ông Lodge tới Sài Gòn, Tổng thống Diệm đã nhờ Bộ trưởng bộ Quốc phòng Nguyễn Đình Thuần nhắn lại với Rufus Phillips :

“Hoa Kỳ có thể gửi sang đây 10 ông Lodge, nhưng tôi sẽ không bao giờ cho phép tôi và đất nước tôi bị sỉ nhục, ngay cả họ dội đại pháo như mưa vào Dinh, tôi cũng cương quyết không nhượng bộ” ( Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn dịch )

Nguyên văn : “ They can send ten Lodges, but I can not permit myself or my country to be humiliated, not if they rain their artillery on this Palace” ( Rufus Phillips, 2008, An eye -Witness Account of Lesson not learned, page 156 ).

Đoạn trích dẫn trên đây cho thấy Đại sứ Lodge đến Sài Gòn là để hạ ông Diệm và ông Diệm quyết định đặt danh dự của quốc gia lên trên địa vị Tổng thống của ông. Trong khi đó đối với người Mỹ thì tất cả những ai chịu hợp tác với Mỹ đều là những người có tham vọng cá nhân và Mỹ là người bỏ tiền ra cho tham vọng đó. Cho nên với câu nói trên thì người Mỹ nhìn ông Diệm như là một tay phản chủ không hơn không kém.

Khi Cabot Lodge đến Sài Gòn, cùng đi với ông có Đại tá Mike Dunn, phụ tá của Tướng tình báo Lansdale. M.Dunn tìm gặp Rufus Phillips, người đang phụ trách Nông thôn vụ trong chương trình Ấp chiến lược. Dunn yêu cầu Phillips giúp tiếp xúc với các tướng lãnh Việt Nam có thể làm đảo chánh. Phillips móc nối Tướng Lê Văn Kim với Trung tá tình báo Hoa Kỳ Lou Conein.

Sau đó Rufus Phillips dẫn Tướng Kim bí mật đến gặp một điệp viên CIA cao cấp là ông Bùi Diễm. Trong buổi nói chuyện Philips đề nghị phương cách giải quyết của riêng mình rằng ông Ngô Đình Diệm vẫn còn ngồi ghế Quốc trưởng sau đảo chánh. Tướng Kim hỏi lại rằng đó có phải là ý chính thức của Cabot Lodge hay không? Sau khi được trả lời rằng không phải thì Tướng Kim không thèm để ý tới đề nghị này. ( Rufus Phillips, Prelude to Tragedy, Vietnam 1960-1965).

Theo một tờ trình của Conein gởi về Trung ương CIA ngày 23-8 thì ông ta đã tiếp xúc với Tướng Trần Văn Đôn (anh vợ của Tướng Kim). Như vậy quyết định loại bỏ ông Diệm được ban hành sau khi Washington nhận đựơc báo cáo của Conein rằng đã móc nối được với Tướng Đôn và Tướng Kim

Lệnh giết Ngô Đình Diệm

Năm 1963, ngày 24-8, Tài liệu của CIA: “Ông Cabot Lodge vừa chân ướt chân ráo đến Sài Gòn thì nhận ngay một công điện tối mật do Roger Hilsman gửi tới qua kênh của CIA. Đó là chỉ thị ngày 24.8 đã được Tổng thống J.F.Kennedy chuẩn thuận. Nội dung là gửi đi một thông điệp tối hậu cho ông Diệm là phải loại bỏ ông Nhu. Tân đại sứ cũng được lệnh thông báo cho các tướng lĩnh chủ chốt của Sài Gòn về yêu sách này của Mỹ.” ( CIA and The House of Ngo, bản dịch của Lê Đình Bì ).

Cuối cùng công điện nhấn mạnh : “Nếu ông đã làm hết cách mà ông Diệm vẫn còn ngoan cố từ chối thì chúng ta buộc phải đối diện với một phương cách giải quyết, đó là bản thân ông Diệm không thể được tồn tại”. ( Nguyên văn : “If, in spite of all of your efforts, Diem remains obdurate and refuses, then we must face the possibility that Diem himself can not be preserved”).(sic).

Bức công điện quyết định hạ ông Ngô Đình Diệm được ký vào ngày Thứ Bảy 24-8-1963, do Thứ Trưởng ngoại giao Harriman ký, có các chữ ký tắt của Phụ tá Bộ trưởng ngoại giao George Ball, cố vấn tòa Bạch Ốc Forrestal, Vụ trưởng Viễn Đông vụ của Bộ Ngoại giao Hilsman.

Năm 1963, ngày 6-9, Tổng thống Kennedy cử Mendenhall và Krulak đến Sài Gòn, nhưng Mendenhall quan sát tại Sài Gòn và Huế, còn Krulak đi vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ngày 10-9 hai ông lên máy bay trở về Hoa Kỳ. Vô tình trên chuyến bay cũng có Rufus Phillips. Phillips đi ké chuyến máy bay này để về Mỹ thăm cha của mình đang bị bệnh nặng sắp chết.

Sáng 11-9 Phillips đến Bộ Ngoại giao gặp Hilsman, người đã thảo ra lệnh tiêu diệt ông Diệm; và Foresstal, nhân viên Hội đồng an ninh quốc gia của tòa Bạch Ốc. Phillips trình bày tình hình Việt Nam theo sự hiểu biết riêng của mình. Hilsman và Forrestal mời Phillps trở lại tòa Bạch Ốc vào ngày hôm sau để tham dự cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia.

Ngày 12-9, Rufus Phillips đi cùng với Hilsman đến tòa Bạch Ốc. Ông thuật lại :

“Tôi bắt đầu : Thưa Tổng thống,… …“Bây giờ chuyện phải làm là cô lập ông Nhu và đem ông ra khỏi Việt Nam. Tôi tin rằng có thể tách ông Nhu rời ra khỏi ông Diệm, nhưng chỉ có một người Mỹ duy nhất mà ông Diệm tin tưởng, người đó có thể thuyết phục ông Diệm để ông Nhu ra đi, và người đó là Tướng Lansdale.”

“ John Mecklin, Vụ trưởng Thông tin Hoa kỳ tại Sài Gòn là người nói kế tiếp. Ông tỏ vẻ đồng ý với tôi về tình hình, kể cả chuyện đưa Lansdale quay lại Sài Gòn nhưng nói thêm là giải pháp đó chưa đủ. Ông nghĩ là chúng ta nên nghĩ tới chuyện sử dụng quân đội Hoa Kỳ tham chiến vào Việt Nam trong nỗ lực chiến tranh.

Nghe đến đây thì buổi họp trở nên ầm ỉ như chợ vỡ. Taylor nói : Không đời nào…” ( Rufus Phillips, Prelude to Tragedy, Vietnam 1960-1965, bản dịch của Tướng Hoàng Văn Lạc ).

BÙI ANH TRINH

Tặng Kim Âu

Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc tình.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lý trình.

Thảo Đường Cư Sĩ.

SERVED IN A NOBLE CAUSE