at Capitol.  June 19.1996

 

 

with Sen. JohnMc Cain

 

with Congressman Bob Barr

with General John K Singlaub

CNBC .Fox .FoxAtl .. CFR. CBS .CNN .VTV.

.WhiteHouse .NationalArchives .FedReBank

.Fed Register .Congr Record .History .CBO

.US Gov .CongRecord .C-SPAN .CFR .RedState

.VideosLibrary .NationalPriProject .Verge .Fee

.JudicialWatch .FRUS .WorldTribune .Slate

.Conspiracy .GloPolicy .Energy .CDP .Archive

.AkdartvInvestors .DeepState .ScieceDirect

.NatReview .Hill .Dailly .StateNation .WND

-RealClearPolitics .Zegnet .LawNews .NYPost

.SourceIntel .Intelnews .QZ .NewAme

.GloSec .GloIntel .GloResearch .GloPolitics

.Infowar .TownHall .Commieblaster .EXAMINER

.MediaBFCheck .FactReport .PolitiFact .IDEAL

.MediaCheck .Fact .Snopes .MediaMatters

.Diplomat .NEWSLINK .Newsweek .Salon

.OpenSecret .Sunlight .Pol Critique .

.N.W.Order .Illuminatti News.GlobalElite

.NewMax .CNS .DailyStorm .F.Policy .Whale

.Observe .Ame Progress .Fai .City .BusInsider 

.Guardian .Political Insider .Law .Media .Above

.SourWatch .Wikileaks .Federalist .Ramussen

.Online Books .BREIBART.INTERCEIPT.PRWatch

.AmFreePress .Politico .Atlantic .PBS .WSWS

.NPRadio .ForeignTrade .Brookings .WTimes

.FAS .Millenium .Investors .ZeroHedge .DailySign

.Propublica .Inter Investigate .Intelligent Media  

.Russia News .Tass Defense .Russia Militaty

.Scien&Tech .ACLU .Veteran .Gateway. DeepState

.Open Culture .Syndicate .Capital .Commodity

.DeepStateJournal .Create .Research .XinHua

.Nghiên Cứu QT .NCBiển Đông .Triết Chính Trị

.TVQG1 .TVQG .TVPG .BKVN .TVHoa Sen

.Ca Dao .HVCông Dân .HVNG .DấuHiệuThờiĐại

.BảoTàngLS.NghiênCứuLS .Nhân Quyền.Sài Gòn Báo

.Thời Đại.Văn Hiến .Sách Hiếm.Hợp Lưu  

.Sức Khỏe .Vatican .Catholic .TS KhoaHọc

.KH.TV .Đại Kỷ Nguyên .Tinh Hoa .Danh Ngôn

.Viễn Đông .Người Việt.Việt Báo.Quán Văn

.TCCS .Việt Thức .Việt List .Việt Mỹ .Xây Dựng

.Phi Dũng .Hoa Vô Ưu.ChúngTa .Eurasia.

 CaliToday .NVR .Phê Bình . TriThucVN

.Việt Luận .Nam Úc .Người Dân .Buddhism

.Tiền Phong .Xã Luận .VTV .HTV .Trí Thức

.Dân Trí .Tuổi Trẻ .Express .Tấm Gương

.Lao Động .Thanh Niên .Tiền Phong .MTG

.Echo .Sài Gòn .Luật Khoa .Văn Nghệ .SOTT

.ĐCS .Bắc Bộ Phủ .Ng.TDũng .Ba Sàm .CafeVN

.Văn Học .Điện Ảnh .VTC .Cục Lưu Trữ .SoHa

.ST/HTV .Thống Kê .Điều Ngự .VNM .Bình Dân

.Đà Lạt * Vấn Đề * Kẻ Sĩ * Lịch Sử *.Trái Chiều

.Tác Phẩm * Khào  Cứu * Dịch Thuật * Tự Điển *

KIM ÂU -CHÍNHNGHĨA -TINH HOA - STKIM ÂU

CHÍNHNGHĨA MEDIA-VIETNAMESE COMMANDOS

BIÊTKÍCH -STATENATION - LƯUTRỮ -VIDEO/TV

DICTIONAIRIES -TÁCGỈA-TÁCPHẨM - BÁOCHÍ . WORLD - KHẢOCỨU - DỊCHTHUẬT -TỰĐIỂN -THAM KHẢO - VĂNHỌC - MỤCLỤC-POPULATION - WBANK - BNG  ARCHIVES - POPMEC- POPSCIENCE - CONSTITUTION

VẤN ĐỀ - LÀMSAO - USFACT- POP - FDA EXPRESS. LAWFARE .WATCHDOG- THỜI THẾ - EIR.

 

ĐẶC BIỆT

  1. Served  In A Noble Cause

  2. Hiến Chương Liên Hiệp Quốc

  3. Văn Kiện Về Quyền Con Người

  4. Báo Cáo Tình Trạng Nhân Quyền

  5. China Reports US

  6. Liberal World Order

  7. The Heritage Constitution

  8. The Invisible Government Dan Moot

  9. The Invisible Government David Wise

  10. Montreal Protocol Hand Book

  11. Death Of A Generation

  12. Vấn Đề Tôn Gíao

  13. https://live.childrenshealthdefense.org/chd-tv/

  14. https://www.thelastamericanvagabond.com/

  15. https://nhandan.vn/

  16. https://www.themoscowtimes.com/

  17. dnews.com | News of the Palouse since 1911

  18. Legislation/Immigration and Nationality Act

  19. US Citizen Through US Military Service

ADVERTISEMENT

 

Le Monde -France24. Liberation- Center for Strategic- Sputnik

https://www.intelligencesquaredus.org/

Space - NASA - Space News - Nasa Flight - Children Defense

Pokemon.Game Info. Bách Việt Lĩnh Nam.US Histor. Insider

World History - Global Times - Conspiracy - Banking - Sciences

World Timeline - EpochViet - Asian Report - State Government

 

 

https://lens.monash.edu/@politics-society/2022/08/19/1384992/much-azov-about-nothing-how-the-ukrainian-neo-nazis-canard-fooled-the-world

 

 

with General Micheal Ryan

THÁNG 8-2024

DEBT CLOCK . WORLMETERS . TRÍ TUỆ MỸ . SCHOLARSCIRCLE. CENSUS - SCIENTIFIC - COVERT- CBO - EPOCH  ĐKN - REALVOICE -JUSTNEWS- NEWSMAX - BREIBART - REDSTATE - PJMEDIA - EPV - REUTERS - AP - NTD - REPUBLIC  TTV - BBC - VOA - RFI - RFA - HOUSE - TỬ VI - VTV- HTV - PLUS - TTRE - VTX - SOHA -TN - CHINA - SINHUA - FOXNATION - FOXNEWS - NBC - ESPN - SPORT - ABC- LEARNING - IMEDIA -NEWSLINK - WHITEHOUSE- CONGRESS -FED REGISTER -OAN DIỄN ĐÀN - UPI - IRAN - DUTCH - FRANCE 24 - MOSCOW - INDIA - NEWSNOW- NEEDTOKNOW   NEWSPUNCH - CDC - WHO  BLOOMBERG - WORLDTRIBUNE - WND - MSNBC- REALCLEAR - PBS - SCIENCE - HUMAN EVENT - TABLET - AMAC - WSWS  PROPUBICA -INVESTOPI-CONVERSATION - BALANCE - QUORA - FIREPOWER  GLOBAL- NDTV- ALJAZEER- TASS- DAWN  NATURAL- PEOPLE- BRIGHTEON - CITY JOURNAL- EUGENIC- 21CENTURY - PULLMAN- SPUTNIK- COMPACT - DNYUZ- CNA

NIK- JAP- SCMP- CND- JAN- JTO-VOE- ASIA- BRIEF- ECNS-TUFTS- DIPLOMAT- JUSTSECU- SPENDING- FAS - GWINNETT  JAKARTA -- KYO- CHIA - HARVARD - INDIATO - LOTUS- CONSORTIUM - COUNTERPUNCH- POYNTER- BULLETIN - CHI DAILY

 

   

NHẬN ĐỊNH - QUAN ĐIỂM

 

 

Beyond Marxism? The ‘Crisis of Marxism’ and the Post-Marxist Moment

 

 

Stathis Kouvelakis

 

 

Forthcoming In Alex Callinicos, Stathis Kouvelakis, Lucia Pradella (eds.), Handbook of Marxism and Postmarxism, Routledge, 2020

 

 

Two centuries after his birth, Marx’s image in the mainstream media and academic circles can be summed up by the motto “Marx is alive but Marxism is dead”. The Marx who is still alive is usually presented as an “economist” who provided a lucid view of capitalism and of its internal contradictions. This view has periodically re-emerged in the decades that followed the collapse of the Soviet bloc: each time a crisis breaks out, representatives of the mainstream confess that somehow “Marx was right”, or, at least, more lucid than those economists who, once more, have proved unable to foresee the coming crisis and its long-term effects in contemporary societies. Thus, shortly after the start of the 2008 recession, Nouriel Roubini, a senior economist for the Clinton administration, the IMF and the World Bank, declared to the Wall Street Journal: “Karl Marx had it right.  At some point, capitalism can destroy itself” (Roubini 2011). More recently, commenting on the impact of new digital technologies, the Bank of England governor Mark Carney said that “we have exactly the same dynamics as existed 150 years ago – when Karl Marx was scribbling the Communist Manifesto” (Drury 2018). Debatable as they might be in terms of their analytical value, such statements reveal however that the idea of a structural contradiction within capitalism still seems inseparable from the name of the author of Capital.

 

The unexpected international success of the French economist Thomas Piketty’s book Capital in the Twenty-first Century (Piketty 2014) is a deeper symptom of the impact of the Great Recession on mainstream public opinion. Piketty, a self-avowedly non-Marxist supporter of social-democracy, demonstrates with a wealth of empirical data a tendency to the concentration of wealth that is inherent to the “normal” functioning of capitalism. The tendential divergence between the rate of return to capital and the rate of growth leads to social polarization if the state doesn’t intervene, via taxation, to attenuate the effects of the accumulation of assets at the top of the social ladder. By contesting the belief in the progressive character of this system, a cornerstone of bourgeois common sense since Bernard Mandeville and Adam Smith, this approach raises an even more serious challenge to the legitimacy of the system than the simple recognition of the inevitability of crises.

 

Piketty’s conclusion is that taxing wealth is necessary to avoid the economic and social instability fuelled by the polarization within advanced Western societies between a tiny minority of asset-owners and the working majority. What in previous circumstances would look like a moderate social-democratic redistributionist proposal, and indeed considered as such by Piketty’s critics from the left (Duménil and Lévy 2014, Duménil and Lévy 2015, Lordon 2015), proved nevertheless sufficient for the defenders of neoliberal orthodoxy to make its author appear as a “modern Marx” (The Economist 2014). It is true that, despite Piketty’s firm denial of any Marxian or Marxist influence (Chotiner 2014), the title of the book, as well as its length and long-term historical perspective, indicates at least an implicit ambition to compete with the 19th century German thinker. Its success – nearly three million copies sold worldwide – resonated strongly with the anti-inequality agenda put forward by the Occupy movement. It confirmed the loss of legitimacy of neoliberalism in the very area in which it has most successfully captured the public mind in its heyday.

 

The paradox of this renewed acceptance of Marx’s vision of capitalism is that it goes together with an almost consensual rejection of any version of the political project defended by its author. The reasons are all too obvious: the collapse of the regimes that claimed his legacy combined with the turn towards a national but nevertheless ruthless form of capitalism where parties claiming to be “communist” are still in power – with Cuba standing (temporarily?) as a solitary exception. The weekly Die Zeit, Germany’s most serious outlet of the liberal left, summed up this common sense of the time in its dossier published under the characteristic title “Hatte Marx doch recht?” (Was Marx right?). The guiding line was that “despite all the new enthusiasm for Marx, history teaches that his dream of the overthrow of circumstances in reality ended catastrophically. For the working class, it usually turned out badly when it brought about the revolution. In the Russia of Lenin and Stalin, in Cuba or, in this century, in Venezuela. In China, too, workers first had to suffer hard and pay millions in their lives before the market opened their doors” (Nienhaus 2017).

 

Still, according to the same publicist, Marx might prove useful even at a political level by providing capitalism with a brake on its own self-destructive tendency, which the rising forces of right-wing “populism” can only reinforce:

 

It becomes more pleasant for all when the establishment reacts in fear of the masses’ revenge. After the world wars of the 20th century, many countries discovered a way to redistribute the profits of capitalism, harnessing its power to make it usable for everyone: the interventionist state. So far, nations have resisted the tendency of capitalism to self-destruction. But today, a remarkably high number of people are withdrawing from the system: managers, financial jugglers, politicians. Marx would have unmasked as a sham America’s current turn to protectionism. The world should still make an effort to continue to discredit Marx, the revolutionary predictor. To do that, one should necessarily read Marx, the analyst, and Marx, the world economist (Nienhaus 2017).

 

The reference to Marx in the current mainstream discourse thus testifies its own internal contradiction: the perception of capitalism’s structural deficiencies, the loss of legitimacy of the policies implemented since the Reagan-Thatcher era – even in the eyes of some fractions of the elite – only strengthen the belief in the insuperable character of the system. The ultimate proof lies in the fact that the only conceivable usefulness of the most radical critique ever launched against this system is to prevent its “self-destruction”, i.e. to serve its perpetuation. Even left social scientists such as Wolfgang Streeck, a sociologist of Weberian inspiration, cannot see any alternative to the current state of crisis. His notion of an “end of capitalism” points exactly to this situation: an endless Götterdämmerung of capitalism during which it goes down a path of continuous decay with no solution in sight (Streeck 2016 57-58). This situation, according to Streeck, derives from a structural factor, i.e. the capacity of a globalized and finance-dominated capitalism to prevent the emergence of forces able to challenge the system as such. His conclusion takes the form of an aporia: although the question of an alternative to capitalism, and not simply of a better “variety” of it, should be left open, there seems to be no effective agency capable of taking on such an endeavour (Streeck 2016, 235).

 

The “Crisis of Marxism”

 

This pervasive pessimism could be interpreted as a consequence of the collapse of Soviet communism, a dark variant of the (in)famous “end of History” thesis formulated by Francis Fukuyama in the immediate aftermath of the event. A longer-term historical perspective shows however that the aporia of the “desirable yet impossible alternative” significantly predates the demise of “really existing socialism”. Even more interestingly, it came from within Marxism and was formulated by some of the main protagonists of the theoretical debates of the 1960s and 1970. In November 1977, at a conference organized by the Italian dissident communist daily Il manifesto, its director Rossana Rossanda declared in her opening statement that “the very idea of socialism, not as a generic aspiration but as a theory of society, a different mode of organization of human existence, is fading from view” (Rossanda 1977). According to Rossanda, this crisis of the perspectives of the labour movement “goes beyond the purely political domain and invests the realm of theory itself. It is a crisis of Marxism, of which the nouveaux philosophes are the caricature, but which is experienced by immense masses as an unacknowledged reality. Marxism – not as a body of theoretical or philosophical thought, but as the great idealistic force that was changing the world – is now groaning under the weight of this this history”. However, for her, “whatever the nature of the post-revolutionary societies [of ‘really existing socialism’], they can and must be interpreted and that Marxism offers a reliable instrument for doing this.” To be up to this task, Marxism needs to understand that “the Gulag is the product neither of a philosophy nor of a pure idea of power and politics”. Hence the necessity to analyse the economic and social processes that unfolded in the years following the October revolution, instead of recycling the abstract debates on the Leninist party and on “relation between the vanguard and the masses.”

 

In his own intervention, which became the most famous of this conference, Louis Althusser confirmed Rossanda’s diagnosis of the conjuncture while offering a much darker view of the capacity of Marxism to overcome its crisis. For him, “something has ‘snapped’ in the history of the labour movement between its past and present, something which makes its future unsure” (Althusser 1977). This rupture is referred to the fact that “there no longer exists in the minds of the masses any ‘achieved ideal,’ any really living reference for socialism.” The “crisis of Marxism” originates in the Stalinist era, during which Marxism was entrenched into a series of ossified formulae, but Stalinism also blocked it insofar as it seemed able to provide practical solutions and build “socialism in one country,” eventually extending it to an entire geopolitical bloc.  

 

However, contrary to Rossanda, the French philosopher seems more than doubtful concerning the capacity of Marxism to “provid[e] a really satisfactory... explanation of a history which was, after all, made in [its] name” – “almost an impossibility” as he states it. The reason for that lies ultimately within Marxism, and cannot, as suggested by Rossanda, be resolved by the study of historical conjunctures in the light of Marxist categories. In 1973, in his first – and very belated – attempt to provide an explanation for this phenomenon, Althusser had characterized Stalinism as an essentially theoretical “deviation” which should be analysed as the “posthumous revenge of the Second International, as a revival of its main tendency”, that is as a “special form” of “economism” (Althusser 1976, 89). Four years later, the roots of the problem are located in the writings of Marx, Lenin and Gramsci. The previous self-confident affirmations on Marxism as the “new science of the continent History” (Althusser 1971, 15) gives way to the enumeration of a seemingly endless series of “gaps” and “enigmas”. The theoretical unity of Capital is seen as “largely fictitious” and its theory of exploitation suspected of carrying a “restrictive conception… hindering the broadening of the forms of the whole working class and people’s struggle” (Althusser 1977). The status of philosophy and of dialectics in Marx is an “enigma”, as is his relation to Hegel. No theory of the state, nor of the workers organisations is to be found in Marx, Lenin or in the entire “Marxist heritage”. Gramsci’s attempt to fill those gaps with the “little equations” of the Prison Notebooks on hegemony (as a combination of force and consent) just sound “pathetic”.

 

This systematic demolition makes the statements on the “crisis of Marxism” as a moment of “possible liberation and renewal” appear as purely rhetorical. In a private letter sent a few months later to his friend Merab Mamardachvili, Althusser refers to his intervention at the Venice conference as a “masked talk”, a desperate attempt to “dyke up the waters somewhat” (Althusser 2006, 3). He discounts his own work as nothing more than “a little, typically French justification, in a neat little rationalism bolstered with a few references (Cavaillès, Bachelard, Canguilhem, and, behind them, a bit of the Spinoza-Hegel tradition), for Marxism's (historical materialism's) pretension to being a science” (Althusser 2006, 3). He also confesses that he’s tempted by a definitive retreat to silence, since what he could work on is “nothing of importance in a time when one must be armed with enough concrete knowledge in order to be able to speak of things like the state, the economic crisis, organisations, the ‘socialist’ countries, etc. I don’t have this knowledge and I have to, like Marx in 1852, ‘begin again at the beginning,’ but it’s late for this, given my age, fatigue, lassitude, and also solitude” (Althusser 2006, 5).

 

This “radical loss of morale”, to quote Perry Anderson’s words (Anderson 1983, 29), should not be seen as an individual case – despite the highly tragic dimension of Althusser’s destiny – but rather as a symptom of an epochal turn in the conjuncture. The course of events showed that Althusser and those who spoke of the “general crisis of Marxism” (Haider and King 2017) had foreseen the downturn of the revolutionary energies more clearly than those who, like Anderson, saw it as a phenomenon “confined to Latin Europe”, essentially caused by the defeat of the Eurocommunist strategy pursued by the local Communist parties and supported by most of the Marxist intelligentsia of those countries (Anderson, 1983 76-77). The inglorious collapse of the Eastern European “really existing socialism,” followed by the meltdown of the Western Communist parties, the turn to capitalism of the Third World “socialist” or “non-aligned” regimes (first and foremost of China) and the accelerated integration of social-democracy in the neoliberal order, signalled the end of the historical cycle initiated by the October revolution. The idea of Marxism as a reflective form of unity of revolutionary theory and praxis, and of communism as the “real movement which abolishes the present state of things”, as Marx and Engels famously put it in the German Ideology (CW 5: 49), became more problematic than ever before. The “crisis of Marxism” was over, leaving the future perspective of Marxism in a state of radical uncertainty.

 

The “Post-Marxist” Moment

In a way, Anderson’s judgment castigating “the veritable débandade of so many leading French thinkers of the Left since 1976” (Anderson 1983 32) has been vindicated. Indeed, unlike its predecessor of the late 19th-early 20th century, sparked by the controversy around Eduard Bernstein’s “revisionism”, the late 20th century “crisis of Marxism” produced little of significance compared to the controversies which made Marxism a living tradition throughout its history (Kouvelakis 2008a). In his 1983 essay, Anderson had already pointed out that what Marxism in crisis shared with its predecessor (“Western Marxism” in the Andersonian terminology) was the “poverty of strategy” (Anderson 1983, 28). More recently, Daniel Bensaïd elaborated on the “eclipse of strategic reason” as the central dimension of Marxism’s retreat from the 1980s onwards (Bensaïd 2007). What now appears clear is that the definitive collapse of Marxist “orthodoxy” – which only survives as a farcical pastiche in the institutes of the Chinese CP – also led to the dislocation of the various forms of “heterodoxy”, if not as purely intellectual arguments at least as forces capable of intervening in the course of events.  

 

Let’s pursue the comparison between the two “fin-de-siècle” crises of Marxism a bit further. The late 19th century “revisionist” attack on the official doctrine of German Social Democracy – the model party of the entire international socialist movement – triggered a high-profile debate on the nature of the transformations of contemporary capitalism, the validity of the Zusammenbruchstheorie (“breakdown theory”) as the cornerstone of the “orthodox” strategy, the evolution of class structure in Western societies, the role of mass action, cooperatives, reforms and elections. These were the issues on which Bernstein, Hilferding, Kautsky, Labriola, Luxemburg, Sorel and many others (including major non-Marxist intellectuals such as Benedetto Croce and Werner Sombart) argued, drawing antagonistic approaches with long-lasting consequences within Marxism and the workers movement.

 

Nothing of that sort came out of the “crisis of Marxism” of the late 1970s and early 1980s. As can be seen from the interventions of Rossanda and Althusser that set the terms of the debate, at no moment was the shared diagnosis of the strategic impasse in the West and the failure of Stalinism and its avatars in the East situated within the wider perspective of the ongoing transformation of capitalism on a world scale. The term “capitalism” is indeed remarkably absent from those exchanges, anticipating its eclipse from academic and public debate in the period that followed. Indeed, what came quickly to prevail, at least in Latin Europe and in the areas where Marxism was the most influential in the previous period, is Althusser’s theoreticist approach, which located the reasons of the crisis in the “gaps” and “enigmas” of the Marxian and Marxist canon. Rossanda’s call for a historical-materialist analysis of the conjunctures that led to the emergence of Stalinism and the defeat of socialist revolution in the West remained unanswered. Rather than the promised reflective and self-critical renewal, the introverted character of the debate launched by the “crisis of Marxism” internalized and amplified the historical defeat of which it was both an anticipatory sign and a symptom.

 

It then comes as no surprise that the “new revisionism” that emerged from that crisis, under the label of “Post-Marxism”, amounted to a form of disintegration from within of the dominant Western Marxist paradigm of the previous period, that is, Althusserianism. In the radically transformed “post-modern” atmosphere of the 1980s and after, the search for the ultimate unity of a “structured totality” came to be seen as at best irrelevant, and most commonly as an expression of a desire for “closure” that can only pave the way to “totalitarianism”. The “overdetermination” of conjunctures becomes pure “contingency”, the “materiality of ideology” is turned into a discourse-based ontology of the “social” guaranteeing its radical “indeterminacy”. As Fredric Jameson underlined, this move should itself be seen as part of the broader shift from what is called “structuralism” to “post-structuralism”, a shift that marks the passage to a new period at the political, the cultural and the economic levels. The central notions of the 1960s theoretical revolution, from semiotics and structural anthropology to anti-humanist Marxism, “fall-back into a now absolutely fragmented and anarchic social reality (…), as so many more pieces of material junk among all the other rusting and superannuated apparatuses and buildings that litter the commodity landscape and that strew the ‘collage city’, the ‘delirious New York’ of a postmodernist late capitalism in full crisis” (Jameson 1984, 506).

 

Let us examine more closely how these themes have played out in what should undoubtedly be considered as the manifesto of this 1980s “Post-Marxism,” Ernesto Laclau and Chantal Mouffe’s Hegemony and Socialist Strategy (Laclau and Mouffe 1985)[1].

 

Their starting point is quite similar to Bernstein’s “revisionism”: the question of “revolutionary agency”, with its “historical-sociological” and political-strategic implications. Marxism’s unsurmountable flaw, according to Laclau and Mouffe, is to consider as a given the existence of a unified social subject, the working class, in charge of a historical mission, the revolutionary overthrow of capitalism. This vision is grounded in a deterministic vision of social relations, which sees the centrality of class struggle (and the corresponding form of consciousness) as guaranteed by the “determination in the last resort by the economy.” In a word, Marxism is guilty of "essentialism" and, as a consequence, increasingly unable to grasp the forms of subjectivation that prevail in contemporary conjunctures. "Essentialism" is actually nothing more than an attempt, as illusory on the analytical plane as it is vain at a practical level, to fill the constitutive indeterminacy of the social and the ensuing decentred character of the forms of subjectivation. No wonder then that the working class never fulfilled its alleged historical mission. Marxism is thus left in disarray when confronted with the fragmented and open configuration of the “new social movements” (such as feminism, ecology, sexual and ethnic minorities), irreducible to any class essentialism.

 

Even worse, Marxism should also be held responsible both for the authoritarianism inherent in the Leninist type of organization and for the totalitarian regimes that claimed its legacy. A number of features, all intrinsic to Marxian and Marxist theory, has inevitably led to this historical disaster. At first, class essentialism cannot be dissociated from a purely instrumental conception of democracy and of civil liberties. Marxists are expected to fight for them as long as they are useful for them seizing power, but, as such, their class nature is seen as irretrievably “bourgeois”. Therefore, once in power, the proletariat “would be the first to abolish them once the ‘bourgeois-democratic’ stage [of the revolution] was completed” (Laclau and Mouffe 1985, 55). Secondly, Marxism extends the “ontological primacy granted to the working class” from the social to the political level. The Leninist party, and, eventually, the state dominated by that party, act as the sole legitimate leadership of the broader masses regrouped under the hegemony of the revolutionary class. Hence a “predominantly external and manipulative character” of the leadership, displaying “an increasingly authoritarian practice of politics” (Laclau and Mouffe 1985, 56). But this ontological primacy of class was also extended to an epistemological privilege. The party becomes the depository not only of political correctness but also of science. Once Marxists are in power, their vision led directly to totalitarianism, defined as the forced unification of law, power and knowledge under the auspices of a “unitary people” (Laclau and Mouffe 1985, 187). Laclau and Mouffe emphasize that the “possibility of the authoritarian turn was, in some way, present from the beginning of the Marxist orthodoxy; that is to say, from the moment, in which a limited actor – the working class – was raised to the status of a ‘universal class’ ” (Laclau and Mouffe 1985, 57). Marxism is doomed to disaster by its desire to “suture” the social, that is, to reduce – if necessary through violence – its constitutive openness under a single, unitary, meaning, provided by the alleged truth of revolutionary class consciousness. 

 

As opposed to Marxism, Post-Marxism as defined by Laclau and Mouffe categorically rejects class determinism to emphasize the constitutive role of discursive articulations and the indeterminacy of the social. Discourse holds a sort of ontological primacy since “our analysis rejects the distinction between discursive and non-discursive practices” (Laclau and Mouffe 1985, 107) insofar as nothing can be considered as external to discourse and/or irreducible to discursive articulations – including the economy (76-77). As a notion, “discourse” is thus equivalent to the Heideggerian “Being” (filtered by Derrida’s ‘deconstruction’), whose meaning remains always hidden, and therefore adequate to the “impossibility of the real” (Laclau and Mouffe 1985, 129), the impossibility of achieving the fullness of a “presence”, of a fixed essence that would amount to its closure. It is only through the practice of discursive articulation that the openness of the social can give rise to forms of political subjectivation, but always and solely in a contingent, partial and temporary mode. “Hegemony” is the proper name of this practice: it consists in establishing chains of equivalence between the heterogeneous demands emerging from the social and transforms the very identity of the terms that come under this articulatory relation. This approach thus makes intelligible the irreducible plurality of political subjects that succeed the defunct centrality of workers while contributing positively to their emergence.

 

Liberal Democracy as the Ultimate Horizon

 

Laclau’s and Mouffe’s theoretical ambition goes however further than an epistemological claim. The task they attribute to Post-Marxism is to turn the theory and practice of hegemony decisively in the direction of democracy. The relation between the two terms appears indeed as an ambivalent one, subjected to a tension between a “democratic and an authoritarian practice of hegemony” (Laclau and Mouffe 1985, 57). From the outset the political space of modernity appears as divided between these two modes of subjectivity. The modern political actor corresponds to a “popular subject position”, constituted by the chain of equivalence defining an “us” as opposed to “them”. Its logic is the two of an antagonism. But antagonism is irreducibly plural, it cannot be subsumed under any single, allegedly “objective”, contradiction. The “democratic subject position” recognizes this impossibility and opens up a common space, in which these antagonisms can only coalesce in a partial and contingent way through their articulation with other elements. Ecological, feminist, national or workers’ movements can therefore take many, sometimes diverging, forms depending on the way they are discursively articulated. The logic of the “democratic subject position” isn’t the two but the many, the radical pluralism of identities: “pluralism is radical only to the extent that each term of this plurality of identities finds within itself the principle of its own validity” (Laclau and Mouffe 1985, 167).  We are here in the field of the multiplicity of Wittgensteinian “language games” (Laclau and Mouffe 1985, 179) understood as a proliferation of discursive operations across an increasingly complex social terrain made of fragmented and autonomous spheres. This multiplicity should be preserved at all costs since its negation would amount to that “suture of the social”, which is the original sin of Marxism but, also, as we shall now see, of right-wing authoritarianism.

 

This dual character of the political space leads therefore to a fundamental consequence: the relation between the two modes of political subjectivity is of complementarity but also of tension. The creative character of politics requires the deployment of the logic of equivalence. But the antagonism carried by that logic can potentially constitute a threat to pluralism, and, as a consequence to democracy as the common ground which allows the differentiation (of “separation of spaces”) that is required by the construction of equivalences to operate. Equivalence and plurality need therefore to limit each other, and, most significantly, the first should never pretend, or be allowed, to absorb the second. This imperative can also be formulated as the necessity to “balance” equivalence by autonomy, or “equality” by “liberty”. It doesn’t take much effort to recognise here the terms in which liberalism has always framed the question of democracy: the threat of an egalitarian democracy that would undermine the “separation of spaces” – in Marxist terms the (relative) separation of the political and the economic as the distinctive dimension of capitalism[2] – should be removed, or at least contained, in order to preserve the space of liberty. As stated by Laclau and Mouffe,

 

the demand for equality is not sufficient, but needs to be balanced by the demand for liberty, which leads up to speak of a radical and plural democracy. A radical and non-plural democracy would be one which constituted one single space of equality on the basis of the unlimited operation of the logic of equivalence and did not recognize the irreducible moment of plurality of spaces. This principle of the separation of spaces us the basis of the demand of liberty. It is within it that the principle of pluralism resides and that the project for a plural democracy can link up with the logic of liberalism (Laclau and Mouffe 1985, 184).

 

The spectre looming behind this threat is nothing else than revolution, not only socialist revolutions but also the French Revolution – at least in its Jacobin moment[3] – held as equally responsible for the totalitarian path eventually pursued by Stalinism. It is essential to understand, according to the authors of Hegemony and Socialist Strategy, that the “logic of totalitarianism” is a “new possibility which arises in the very terrain of democracy” (Laclau and Mouffe 1985, 186). Its impulse comes from the tendency of the logic of equivalence to expand, and this happens when “it ceases to be considered as one political space among others and comes to be seen as the centre, which organizes and subordinates all other spaces” (186). As history has shown, “every attempt to establish a definitive suture and to deny the radically open character of the social which the logic of democracy institutes leads to what [Claude] Lefort designates as ‘totalitarianism’ ” (187). This is why every temptation to seek “a nodal point around which the social fabric can be reconstituted” should be categorically rejected (188). But this is precisely what the “classic concept of revolution, cast in the Jacobin mould” is about, since “it implied the foundational character of the revolutionary act, the institution of a point of concentration of power from which society could be ‘rationally’ reorganized. This is the perspective which is incompatible with the plurality and the opening which a radical democracy requires” (177-178). Such a perspective is equally shared by Marxism and Jacobinism: “this change introduced by Marxism [class] into the principle of social division maintains unaltered an essential component of the Jacobin imaginary: the postulation of one foundational moment of rupture, and of a unique space in which the political is constituted” (152).

 

‘Totalitarianism’ exists however also in a symmetrical right-wing version, that of fascism’s “authoritarian fixing of the social order” (Laclau and Mouffe 1985, 188). Totalitarianism as such is therefore “a political logic and not a type of social organisation” and this is “proved by the fact that it cannot be ascribed to a particular political orientation” (187). This position is the logical consequence of the radical decoupling of the political from any socio-economic determination and its reduction to a discursive construction. Fascism and communism differ to the extent that they represent different “particular political orientations”, corresponding to different “types of social organisation”, however this opposition is of secondary importance (hence the use of the term ‘particular’ to refer to their respective ‘political orientations’) compared to what both share: a common desire “to establish a definitive suture and to deny the open character of the social which the logic of democracy institutes” (187). It is not difficult to trace in this “anti-totalitarianism” a variant of the Cold-War discourse that became dominant during the Thatcher-Reagan era. Far from being a new (or even a 20th century) construction this anti-totalitarianism is the heir a liberal tradition descending in a straight line from Burke’s and Tocqueville’s view of the French Revolution as a catastrophe resulting from a desire to rebuild society from scratch, i.e. according to “abstractions” and “preconceived systems” (Losurdo 2015).

 

The “radicality” of “radical democracy”, as Laclau and Mouffe name their project, should therefore not be confused with any notion of “revolution.” They make it clear that by the term “radical alternative” they are “evidently not referring to a ‘revolutionary alternative’, involving the violent overthrow of the existing state, but to a deepening and articulation of a variety of antagonisms, within both the State and civil society, which allows a ‘war of position’ against the dominant hegemonic forms” (Laclau and Mouffe 1985, 75). Rather than Gramsci, the literal but actually superficial reference, the model for this “war of position” is provided by Alexis de Tocqueville’s notion of “democratic revolution” as a movement of expansion of rights into new spheres within the limits imposed by the respect of “pluralism” and of the “separation of spheres” (Laclau and Mouffe 1985, 160-163). This “revolution” was conceived by the French liberal thinker as the movement of a gradual but continuous erosion of traditional hierarchies, as a movement of permanent mobility and circulation of individuals and wealth across the social ladder. Likewise, for the theorists of Post-Marxism, it allows the questioning of “relations of subordination” both by “old” and “new” social movements and the extension of “rights” to new fields. The “new social movements” (ecology, feminism, minorities) appear however as the most appropriate vehicles for such a strategy, since they are explicitly based on non-class principles and flexible modes of identity and alliance formation. They appear therefore as the driving social force within societies characterized by an increasing autonomization of social activities. However, really existing workers struggles (as opposed to the illusory messianic vision of the proletariat) can and should also be understood in that way. These struggles, dismissed as “reformist” by Marxists, “correspond more in reality to the mode adopted by the mobilisations of the industrial proletariat than do the more radical earlier struggles” (157). Their modernity lies in the fact that, contrary to the radically hostile to capitalism visions of the semi-artisans still caught in the preindustrial imaginary depicted by E. P. Thompson in The Making of the English Working Class, “the relations of subordination between workers and capitalists are thus to a certain extent absorbed as legitimate differential positions in a unified discursive space” (157).

 

This last formulation is particularly revealing of the way “radical democracy” is ultimately understood as a struggle between “logics” contesting existing forms of inequality and subordination but always within an unchanged overall framework. This unnamed totality turns out being nothing else than capitalism, the system in which the “legitimate differential positions” of workers and capitalist can as it were persist in their being. Indeed, only capitalism allows the “openness of the social” based on the “separation of spheres which constitutes the indispensable condition for political pluralism, or, in other terms, for the “institutional diversity and complexity which characterizes a democratic society” (Laclau and Mouffe 1985, 190-191). It is therefore perfectly consistent with their line of thought to define “the task of the Left” as a move “to deepen and expand [liberal-democratic ideology] in the direction of a radical and plural democracy” (176). The claim made twice, and almost in passing, about the necessity to “put an end to the capitalist relations of production”, as “one of the components of a project for radical democracy” (178) and without this entailing the “elimination of other inequalities” as its consequence (192), appears thus as little more than a rhetorical gesture aimed at giving a residual left-wing flavour to an enterprise of systematic demolition of the very idea of anticapitalism as the basis for any consistent emancipatory project.

 

 

 

The Revenge of Totalization

 

Laclau’s and Mouffe’s 1985 book and the work that followed on “agonism” and “populist reason” had a long-lasting impact not only in the intellectual debate but also in the new political sequence opened-up by the 2008 crisis, as testified by the rise of “left-populist” movements in Europe such as Podemos and France Insoumise. Many of its themes are shared other theorists who, notwithstanding divergent theoretical frameworks and political conclusions, found themselves in agreement with what it breaks from – class politics, the critique of political economy – as well as with some of the positive elements that take centre stage: a version of the “linguistic turn” and the rehabilitation of the categories of political liberalism. Habermas’s theory of “communicative action”, Honneth’s “politics of recognition”, Foucault’s notions of “power” and “discursive formations” (but also his late fascination with ordoliberalism) are obvious cases of  such an evolution. In their work from the 1980s onwards, even figures who kept closer ties with Marxism and anticapitalism such as Toni Negri followed a partly convergent trajectory, elaborating on themes such as “immaterial labour”, the “multitude” as the new subject of politics and the expansion at the world-scale of the US constitution as the horizon of social movements in the new reality of an allegedly post-imperialist and post-national “Empire”. “Post-Marxism” became thus the name of a broader constellation that expressed a substantial part of the “objective Spirit”, to quote Hegel’s term, of the historical moment marked by the defeat of the revolutions of the 20th century.

Not that everyone agreed with this turn of events. The Post-Marxism advocated by Laclau and Mouffe was, as could be expected, met by strong rebuttals coming from Marxist theorists, with Ellen Meiksins Wood and Norman Geras making the most significant contributions (Wood 1986, Geras 1990). What came essentially under criticism was their distorted understanding of Marxist concepts and their thinly disguised belief in the virtues of liberal democracy. The paradox here is that, despite the intensity of the polemics, Marxists and Post-Marxists shared the same terrain, that of a conceptual discussion moving in the terrain of intellectual history and Marxist theory, with some sparse references to the political conjuncture of the moment in order to denounce the toothless politics attributed to Post-Marxists. Thus, although most of the Marxist reaction to Post-Marxism was driven by a strong rejection of Althusser[4], it adopted de facto the “theoreticist” approach of the “crisis of Marxism” expressed by the French philosopher. These polemics have little, if anything, to offer concerning the transformations capitalism, the state and the social structure were undergoing in the 1980s. At a moment of deep retreat of the left and of social movements, critical thinking and emancipatory politics came out even weaker from the late 20th century “crisis of Marxism”.

 

A new picture only started emerging when the contradiction created by the fall of “really existing socialism” and the now unchallenged domination of neoliberal capitalism at a global scale began to unfold. Various trends, each with a distinctive temporality, converged, shifting gradually the terms of the debate.

 

The first of these is the dissent that developed from within the Post-Marxist constellation. Its most significant expression was Slavoj Žižek’s turn towards a critique of the theoretical matrix from which his previous work had developed (Žižek 1999, Butler, Laclau and Žižek 2000). Although Žižek’s entire trajectory is grounded on the writings of Althusser and Lacan, his fondness for Hegel and for dialectical thinking always made him always appear as a highly atypical post-structuralist. From the late 1990s onwards, he moved to an internal but systematic contestation of the positions of Laclau and Mouffe, enlarged to those of other figures such as Judith Butler or Jacques Rancière. Starting from a notion assimilating subjectivity to the Hegelian labour of negativity, Žižek now affirms the necessity of a global alternative to capitalism. He thus rejects the compulsive Post-Marxist insistence on the radical “openness” and “indeterminacy” of the social, emphasizing that capitalism acts as the force closing violently the possibilities of the Real by imposing the centrality of class antagonism. He thus comes to share Fredric Jameson’s longstanding view that totalisation isn’t a matter of choice but something imposed by the existing, albeit unrepresentable, totality that is capitalism.

 

The closure inherent in the prevailing social order can only be broken by the foundational act of a revolutionary subject, who bets on the constitutive void of a given situation, a vision reminding us of Sartre’s notion of freedom as an act bringing nothingness to the world, mediated by Alain Badiou’s theory of the Event. Leninist politics is thus rehabilitated, much to the chagrin of Laclau, not as offering the right theory of the party but as the model of an act of radical rupture opening up the possibility of a new order, of which the moment of the October revolution still provides the standards (Žižek 2004).  Notwithstanding significant problems of internal consistency (see Callinicos 2001), and a persistent lack of strategic thinking – in line with the “poverty of strategy” of Western Marxist thought – Žižek’s evolution can be seen as a attempt to articulate decisionism to the reinstatement of the dialectical categories of necessity and contingency (the Hegelian movement of the concept posing its own presuppositions), as a necessary tool for the understanding of historical processes – another strong rebuttal of the Post-Marxist/post-modern cult of “contingency”.

 

This break from within Post-Marxism reveals the internal instability of this constellation, deriving from the reactive character inscribed in its very name. The ambition to supersede Marxism while inheriting its ambition of a theory linked to a form of emancipatory project – even if the totalizing dimension and the notion of ‘emancipation’ itself came under heavy criticism – proved more fragile than what was widely accepted in the first decades that followed the end of the “short 20th century”. However, this crack wouldn’t have sufficed to change the terms of the debate had Marxist theory not proved remarkably resilient throughout the period when (nearly) all sides proclaimed its death had arrived. A number of thinkers of the generation of the 1960s and the 1970s, mostly based in the world of Anglophone academia, persisted in providing ambitious totalizing analyses of the fundamental aspects of the transformations of the existing mode of production.

 

To name just a few, let’s start with Fredric Jameson and his notion of “post-modernism” as the “cultural logic of late capitalism”. Faithful to the categorical imperative of Marxism “Always historicize!” (Jameson 1981, 9), intensified by an “unslaked thirst for totalization” (Kouvelakis 2008b), Jameson offered a vast typology of this pervasive restructuring of social experience characterized by a dehistoricized and dislocated (or “depthless”) sense of space and time. As an immanent expression of a distinctive stage of capitalism, the all-pervasive postmodern logic – rather than specific currents identifiable as “postmodernist” – acts as a powerful counterweight to the emergence of class consciousness (or “cognitive mapping” in Jameson’s terms).

 

Inspired by the work of Henri Lefebvre and other thinkers of the historical-materialist tradition (such as Engels and Rosa Luxemburg), David Harvey has developed the (so far) most systematic Marxist theory of space as the terrain in which the mode of production displaces and temporarily resolves its own structural contradictions – through a process of constant production of “spatio-temporal fixes.” Harvey extended his theory to a periodization of capitalism, exploring the specificities of the current moment in his analysis of neoliberalism and the “new imperialism.” At a more empirical level, Mike Davis provided extraordinary vivid accounts of the formation of these new forms of high-capitalist hyper-spaces, from California’s dystopic “city of quartz” and the urban artefacts of Dubai to the “gated communities” booming around the globe or sprawling of slums in the cities of the global South. Davis’s preoccupations resonate with a rising body of work from theorists such as Paul Burkett, John Bellamy Foster, Michael Löwy and Andreas Malm on capitalism’s role in the ongoing environmental catastrophe, the ecological dimension of Marxian thought and the eco-socialist alternative.

 

This strongly “spatial” Marxism explains the strong presence of a critically oriented research in most university departments of geography and urban studies and acts as an inspiration for activists involved in innumerable struggles contesting capital’s spatial order. It is supplemented by the renewal of Marxist political economy retraced by Alex Callinicos in his chapter, “Hidden Abode”, in this volume. The realities of financialized capitalism were the object of systematic scrutiny by economists such as François Chesnais, Gérard Duménil, Cédric Durand, Costas Lapavitsas and Anwar Shaikh even before the 2008 Great Recession, which, as noted previously, triggered a broader attention to the Marxist understanding of contemporary capitalism and its crises. A widely similar picture emerges from the fields of international relations, labour studies and of the theory of the neoliberal state and the world legal order. Even if a strong philosophical current continued to produce an important and innovative body of work (mostly in Italy and France, around figures such as Domenico Losurdo, André Tosel and Daniel Bensaïd), it cannot be said anymore that the type of Marxist theorizing that flourishes in the Western world shares the essential characteristics once attributed by Anderson to “Western Marxism” (Anderson 1976). Although clearly a heir of the 20th century heterodoxies associated with that tradition, it has decisively stopped concentrating on its essentially aesthetical and speculative themes to pick up the thread of research on political economy and social and political theory.

 

This renewal of Marxism signals a new intellectual conjuncture and testifies to its capacity to withstand the challenges posed by its protean Other, capitalism, and by the failures of the experiments conducted in its name. It comes however at a cost, that of retreating into an essentially academic sphere, accentuating the problematic relation to political practice that characterized the previous configuration. In that sense, the “crisis of Marxism,” as a diagnosis on the crisis of the perspectives of the socialist and communist project, is still with us and will remain as long as a new victorious experience of emancipatory struggle hasn’t come into being. But one should also keep in mind that what initially appears as a purely intellectual phenomenon often turns out to be the anticipatory sign of a deeper historical trend. The future of Marxism as an active force aiming at changing the world could thus still surprise.

 

 

Bibliography

 

Althusser, Louis. 2006 [1978]. “Letter to Merab Mamardachvili”. In Louis Althusser, Philosophy of the Encounter. Later Writings 1978-1987. London & New York: Verso.

Althusser, Louis, 1971 [1968]. “Philosophy as a Revolutionary Weapon”. In Louis Althusser, Lenin and Philosophy and Other Essays. London: New Left Books.

Althusser, Louis, 1976 [1973]. “Reply to John Lewis”. In Louis Althusser, Essays in Self-Criticism. London: New Left Books.

Althusser, Louis. 1977. “The Crisis of Marxism”. Available at viewpointmag.com/2017/12/15/crisis-marxism-1977/ last accessed April 7 2018.

Anderson, Perry. 1976. Consideration on Western Marxism. London: New Left Books.

Anderson, Perry. 1983. In the Tracks of Historical Materialism. London: New Left Books.

Artus, Patrick. 2018. “La dynamique du capitalisme est aujourd’hui bien celle qu’avait prévue Karl Marx”, Natixis Flash Economie: February 2 2018. Available at research.natixis.com last accessed April 7 2018.

Bensaïd, Daniel. 2007. Eloge de la politique profane. Paris: Albin Michel.

Bidet, Jacques, and Stathis Kouvelakis eds. 2008. Critical Companion to Contemporary Marxism. Chicago: Haymarket.

Butler, Judith, Ernesto Laclau, and Slavoj Žižek,. 2000. Contingency, Hegemony, Universality. Contemporary Dialogues on the Left. London & New York: Verso.

Callinicos, Alex . 2001. “Review of Slavoj Žižek, The Ticklish Subject, and Judith Butler, Ernesto Laclau and Slavoj Žižek, Contingency, Hegemony, Universality.” Historical Materialism 8: 373-403.

Chotiner, Isaac. 2014. “Thomas Piketty: I don’t care for Marx.” The New Republic: May 6 2014.

The Economist. 2014. “A Modern Marx. Capitalism and its Critics”. economist.com/news/leaders/21601512-thomas-pikettys-blockbuster-book-great-piece-scholarship-poor-guide-policy last accessed April 4 2018.

Drury, Colin. 2018. “Mark Carney warns robots taking jobs could lead to rise of Marxism.” Independent: April 14 2018. independent.co.uk/news/uk/home-news/mark-carney-marxism-automation-bank-of-england-governor-job-losses-capitalism-a8304706.html last accessed June 11 2018.

Duménil, Gérard and Dominique Lévy. 2014. “Économie et politique des thèses de Thomas Piketty. I. Analyse critique.” Actuel Marx 56: 164-179.

Duménil, Gérard, and Dominique Lévy. 2015. « Économie et politique des thèses de Thomas Piketty: II. Une lecture alternative de l’histoire du capitalisme. » Actuel Marx 57: 186-204.

Elliott, Gregory. 1986. “The Odyssey of Paul Hirst.” New Left Review I/159: 81-105.

Lordon, Frédéric. 2015. « Why Piketty isn’t Marx. » Le Monde diplomatique. May 2015.

Geras, Norman. 1990. Discourses of Extremity. Radical Ethics and Post-Marxist Extravagances. London and New York: Verso.

Haider, Asad and Patrick King, eds. 2017. “The Crisis of Marxism” [texts by Louis Althusser, Etienne Balibar, Christine Buci-Glucksmann, Nicos Poulantzas, Rossana Rossanda]. viewpointmag.com/2017/12/18/the-crisis-of-marxism last accessed April 10 2018.

Jameson, Fredric. 1981. The Political Unconscious: Narrative as Socially Symbolic Act. London: Methuen.

Fredric Jameson. 2009 (1984). “Periodizing the 60s”. In Fredric Jameson, The Ideologies of Theory, 483-515. London and New York: Verso.

Kouvelakis, Stathis. 2008a. “The Crisis of Marxism and the Transformation of Capitalism.” In Bidet and Kouvelakis 2008, 23-38.

Kouvelakis, Stathis. 2008b. “Fredric Jameson: An Unslaked Thirst for Totalisation.”  In Bidet and Kouvelakis 2008, 697-710.

Laclau, Ernesto and Mouffe, Chantal. 1985. Hegemony and Socialist Strategy. London and New York: Verso.

Losurdo, Domenico. 2015. War and Revolution. Rethinking the 20th Century. London and New York: Verso.

Lyotard, Jean-François. 1984 (1979). The Postmodern Condition: A Report on Knowledge. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Nienhaus, Lise. 2017. “Karl Marx: Er ist wieder da”. Die Zeit 5/2017 zeit.de/2017/05/karl-marx-kapitalismus-probleme-rechtspopulismus-ungleichheit last accessed April 4 2018.    

Piketty, Thomas. 2014. Capital in the Twenty-First Century. Cambridge MA: Harvard University Press.

Rossanda, Rossana. 1977. “Power and Opposition in Post-Revolutionary Societies”. viewpointmag.com/2017/12/15/power-opposition-post-revolutionary-societies-1977/ last accessed April 10 2018.

Roubini, Nouriel. 2011. “Roubini warns of global recession risk”. Wall Street Journal August 11 2011 wsj.com/video/roubini-warns-of-global-recession-risk/C036B113-6D5F-4524-A5AF-DF2F3E2F8735.html last accessed April 4 2018.

Streeck, Wolfgang. 2016. How Will Capitalism End? Essays on a Failing System. London & New York: Verso.

Wood, Ellen Meiksins. 1981. “The Separation of the Economic and the Political in Capitalism,” New Left Review I/127: 66-95.

Wood, Ellen Meiksins. 1986. The Retreat from Class. A New “True” Socialism. London and New York: Verso.

Žižek, Slavoj.1999. The Ticklish Subject. The Absent Centre of Political Ontology. London & New York: Verso

Žižek, Slavoj. 2004. Revolution at the Gates: Zizek on Lenin: The 1917 Writings. London & New York: Verso.



[1] Although attributed to a large number of thinkers – the Wikipedia article on the notion lists no less than 35 names, even very unlikely ones (Abdullah Öcalan, Pierre Bourdieu or Paulo Freire) - most of those who claimed the label of “Post-Marxism” came from the Althusserian tradition: Etienne Balibar, Barry Hindess, Paul Hirst, Gareth Stedman-Jones to name a few. Most of the themes of post-Marxism, and of the broader ‘post-structuralist’ constellation can be identified in currents coming from other Marxist backgrounds, the such as Italian post-operaismo, Indian “subaltern studies”, versions of post-colonialism etc. The shared prefix “post” is an unfallible sign of their common belonging to the constellation of “post-structuralism”, or, better even, of the “postmodern condition” to quote Jean-François Lyotard’s original formulation (Lyotard 1984).  

[2] See Wood, 1981.

[3] Laclau and Mouffe only praise the French Revolution, following Hannah Arendt, François Furet and Claude Lefort to whom they refer themselves, for its “1789 moment”, that is for inaugurating a “new mode of institution of the social”, symbolized by the Declaration of the Rights of Man seen as providing the discursive basis for the “struggles for political liberty” (Laclau and Mouffe 1985, 155). This is typically the traditional liberal view of the Revolution, always carefully separating the “good” 1789 moment from the “bad” 1793 one, the former representing the conquest of liberty and the latter standing for the drift toward ‘tyranny’ and ‘totalitarianism’.

[4] For a different perspective see however Elliott 1986.

 

 

Chủ nghĩa tân Marx

 

Vào thế kỷ 20 và 21, một số nhà xã hội học đã tiếp cận xã hội với phương thức phân tích chịu ảnh hưởng rất nhiều từ các tác phẩm của Karl Marx, tuy nhiên họ đã tiếp tục điều chỉnh chủ nghĩa Marx truyền thống theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ, một số người theo chủ nghĩa Marx mới chia sẻ cách phân tích của Marx về chủ nghĩa tư bản nhưng không chia sẻ niềm tin của ông vào một cuộc cách mạng cộng sản. Những người khác (như Antonio Gramsci hoặc gần đây là Stuart Hall) nhấn mạnh vào các khía cạnh văn hóa của xung đột giai cấp hơn là trọng tâm kinh tế của các tác phẩm gốc của Marx. Những người đã điều chỉnh các ý tưởng của Marx theo những cách này được gọi là những người theo chủ nghĩa Marx mới.

Cách tiếp cận tân Marxist của Bắc Mỹ và cách tiếp cận lý thuyết phụ thuộc của Mỹ Latinh có một số điểm chung, nhưng cũng có một số khác biệt quan trọng.

Cách tiếp cận tân Marxist của Bắc Mỹ:

- Được phát triển bởi các học giả như Paul Baran và Paul Sweezy vào những năm 1960.

- Tập trung vào vai trò của các tập đoàn đa quốc gia (MNC) trong việc duy trì tình trạng kém phát triển ở Nam Bán cầu.

- Cho rằng các công ty đa quốc gia trích xuất giá trị thặng dư từ các nước Nam bán cầu, khiến các nước này luôn phụ thuộc vào các nước phát triển.

- Nhấn mạnh tầm quan trọng của các yếu tố nội tại như chính sách nhà nước và quan hệ giai cấp, bên cạnh các yếu tố bên ngoài như các công ty đa quốc gia.

- Xem Bắc và Nam bán cầu có mối liên hệ với nhau, và sự phát triển của Nam bán cầu phụ thuộc vào những thay đổi cơ bản trong cấu trúc nền kinh tế toàn cầu.

Cách tiếp cận của Mỹ Latinh:

- Được phát triển bởi các học giả như Raúl Prebisch vào những năm 1950.

- Tập trung vào mối quan hệ giữa Bắc và Nam bán cầu, nhấn mạnh vào thương mại quốc tế.

- Cho rằng sự trao đổi hàng hóa không bình đẳng giữa Bắc và Nam bán cầu làm cho tình trạng kém phát triển ở Nam bán cầu kéo dài.

- Xem Bắc và Nam bán cầu về cơ bản là khác nhau và cho rằng sự phát triển ở Nam bán cầu bị cản trở bởi các yếu tố bên ngoài như quan hệ quyền lực trong lịch sử và chính sách kinh tế toàn cầu.

- Nhấn mạnh công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu (ISI) và sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế như một phương tiện thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nước Bắc bán cầu. 

Vì vậy, trong khi cả hai cách tiếp cận đều tập trung vào mối quan hệ giữa Bắc và Nam toàn cầu và sự duy trì tình trạng kém phát triển, chúng khác nhau ở chỗ nhấn mạnh vào các yếu tố bên trong so với bên ngoài và vai trò của các công ty đa quốc gia. Cách tiếp cận tân Marxist của Bắc Mỹ được coi là chỉ trích chủ nghĩa tư bản nhiều hơn và nhấn mạnh vào nhu cầu thay đổi cơ bản đối với cấu trúc của nền kinh tế toàn cầu, trong khi cách tiếp cận của Mỹ Latinh được coi là tập trung nhiều hơn vào các can thiệp chính sách cụ thể để thúc đẩy phát triển ở Nam toàn cầu.

Quan điểm của chủ nghĩa tân Marx về tôn giáo và thay đổi xã hội

Không phải tất cả những người theo chủ nghĩa Marx đều coi tôn giáo chỉ là một lực lượng bảo thủ. Người đồng nghiệp thân cận của Marx là Friedrich Engels cho rằng tôn giáo có tính chất kép và có thể hoạt động như một lực lượng bảo thủ nhưng cũng có thể thách thức hiện trạng và khuyến khích thay đổi xã hội. Một số nhà văn theo chủ nghĩa Marx và tân Marx đã phát triển ý tưởng này xa hơn nữa.

Tính cách kép và Ấn Độ giáo

Ý tưởng về một bản chất kép được minh họa rõ nét trong Ấn Độ giáo , trong nhiều thế hệ, được sử dụng như một lực lượng bảo thủ mạnh mẽ, không chỉ trong việc duy trì hệ thống đẳng cấp , nơi xã hội Ấn Độ được chia thành các tầng lớp xã hội bất động ngay từ khi sinh ra, với những người Dalits hay "những người không được đụng chạm" ở dưới cùng của xã hội, bên ngoài chính hệ thống đẳng cấp. Tuy nhiên, cùng một tôn giáo đã truyền cảm hứng cho sự thay đổi xã hội to lớn trong phong trào dân tộc chủ nghĩa Ấn Độ, và đặc biệt là các nguyên tắc bất bạo động và tự từ bỏ bản thân là trọng tâm của chiến dịch cuối cùng thành công của Mahatma Gandhi chống lại Đế quốc Anh. Ngày nay, Ấn Độ giáo một lần nữa được cho là thúc đẩy sự thay đổi xã hội, như một yếu tố chính trong sự phát triển kinh tế của Ấn Độ, theo Nanda .

Bloch - Nguyên lý của hy vọng

Ernst Bloch (1954) đã viết về Nguyên lý hy vọng. Ông lập luận rằng các tôn giáo đã mang đến cho mọi người ý tưởng về một xã hội tốt đẹp hơn; một cái nhìn thoáng qua về Utopia. Trong khi Bloch, với tư cách là một người vô thần, nghĩ rằng đức tin tôn giáo là không đúng chỗ, ông đã nhìn thấy trong đó một hy vọng về một xã hội tốt đẹp hơn và một niềm tin rằng mọi người nên có thể có phẩm giá và sống một cuộc sống tốt đẹp trong một xã hội tốt đẹp. Với nguy cơ đơn giản hóa quá mức tác phẩm của Bloch, nó bao gồm ý tưởng rằng hy vọng về một thế giới tốt đẹp hơn vốn có trong đức tin tôn giáo có thể ảnh hưởng đến mong muốn về những điều tốt đẹp hơn trên Trái đất - để xây dựng một thiên đường trên Trái đất, hoặc một Jerusalem mới - và có thể giúp tập hợp mọi người để tổ chức nhằm mang lại sự thay đổi xã hội mang tính cách mạng.

 

 

Peter Beyer (1994) đã xác định ba tác động chính của toàn cầu hóa đối với tôn giáo:

Chủ nghĩa đặc thù – tôn giáo ngày càng được sử dụng như một con đường cho hoạt động chống toàn cầu hóa. Trong khi một đặc điểm của toàn cầu hóa là một dạng đồng nhất hóa văn hóa (tạo ra một nền văn hóa đại chúng toàn cầu duy nhất) thì tôn giáo thường được coi là đối lập với điều đó: một biểu tượng về cách mọi người khác biệt về mặt văn hóa với nhau, chứ không phải giống nhau. Điều này đã góp phần vào sự gia tăng của chủ nghĩa chính thống và là một đặc điểm của xung đột chính trị ở nhiều khu vực trên thế giới.

Chủ nghĩa phổ quát – tuy nhiên cũng có một số bằng chứng về xu hướng ngược lại. Trong khi các nhóm theo chủ nghĩa chính thống nhỏ có thể nhấn mạnh sự khác biệt của họ với những người khác, các tôn giáo lớn ngày càng tập trung vào những gì đoàn kết họ. Khác xa với sự xung đột đáng sợ của các nền văn minh (sẽ được đề cập sau), các nhà lãnh đạo tôn giáo nhấn mạnh các giá trị chung và mối quan tâm chung. Thật vậy, đối thoại liên tôn thông qua giao tiếp toàn cầu đã giúp xoa dịu xung đột giữa các tôn giáo.

Sự thiểu số hóa – Beyer cũng lưu ý rằng tôn giáo ngày càng bị thiểu số hóa trong xã hội đương đại, ít đóng vai trò hơn trong đời sống công cộng, mặc dù đây có thể là quan điểm mang tính Âu châu và có thể là do những thay đổi xã hội khác chứ không phải do toàn cầu hóa.

Một cách khác mà toàn cầu hóa tác động đến tôn giáo là cách các tôn giáo sử dụng truyền thông toàn cầu . Các nhóm tôn giáo có thể tận dụng công nghệ hiện đại để tuyển dụng thành viên mới, truyền bá thông điệp và giữ liên lạc với các thành viên khác của tôn giáo. Trong khi với một số tổ chức tôn giáo cực đoan, phản hiện đại, phản toàn cầu thì điều này có thể có phần trớ trêu, nhưng đây là một trong những cách mà tôn giáo ít liên quan đến quốc tịch hơn trước đây.

Bản sắc tôn giáo ít gắn liền với bản sắc dân tộc hơn trước đây. Hầu hết các tôn giáo chính trên thế giới đều mang tính quốc tế và trong khi một số quốc gia vẫn có tôn giáo nhà nước rõ ràng, thì chắc chắn nó không còn là đặc điểm của bản sắc dân tộc ở phương Tây như trước đây nữa. Tuy nhiên, đôi khi mọi người vẫn gọi các quốc gia như Vương quốc Anh là "các quốc gia theo đạo Thiên chúa".

Một ngoại lệ đáng kể là Ấn Độ. Meera Nanda (2008) lập luận rằng Ấn Độ giáo có liên quan chặt chẽ đến chủ nghĩa dân tộc Ấn Độ. Trong một cuộc khảo sát, 93% người Ấn Độ coi nền văn hóa của họ là “vượt trội hơn những nền văn hóa khác” và bản sắc dân tộc Ấn Độ và Ấn Độ giáo ngày càng được coi là giống nhau. Nói cách khác, Ấn Độ giáo đã trở thành thứ mà Bellah gọi là tôn giáo dân sự. Thông qua việc thờ phụng các vị thần Hindu, người Ấn Độ đang tôn thờ chính Ấn Độ.

Đã có "Tôn giáo Thế giới" từ rất lâu trước khi quá trình toàn cầu hóa được cho là bắt đầu. Đặc biệt là Cơ đốc giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo đã có mặt trên nhiều quốc gia và châu lục. Tuy nhiên, một số nhà xã hội học cho rằng toàn cầu hóa đã dẫn đến sự lan rộng nhanh chóng của một số tổ chức tôn giáo. David Martin (2002) chỉ ra sự phát triển của Ngũ tuần giáo (một giáo phái Cơ đốc) trên khắp thế giới đang phát triển. Martin đối chiếu Ngũ tuần giáo với Công giáo. Martin lập luận rằng nhiều đặc điểm của Ngũ tuần giáo khiến người dân ở những vùng nghèo hơn trên thế giới yêu mến trong thời đại toàn cầu hóa. Đầu tiên, mọi người chọn gia nhập nhà thờ thay vì sinh ra trong đó. Thứ hai, nó được coi (đúng hay sai) là đứng về phía người nghèo, thay vì là một tổ chức cực kỳ giàu có. Thứ ba, nó không liên quan đến nhà nước hoặc chính phủ trong khi nhà thờ Công giáo thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhà nước. Cuối cùng, nó ít phân cấp hơn nhà thờ Công giáo. Như vậy, ở những khu vực mà nhà thờ Công giáo từng thống trị nhưng hiện đang trì trệ và mất đi sự ủng hộ, thì Ngũ Tuần lại đang phát triển mạnh mẽ.

Trong khi Martin trình bày một cách mà các tổ chức tôn giáo tự phản ứng với toàn cầu hóa, Giddens (1991) trình bày một cách khác đang ngày càng rõ ràng hơn trong xã hội đương đại: chủ nghĩa chính thống.

Chủ nghĩa chính thống

Chủ nghĩa chính thống thường được định nghĩa là chủ nghĩa hiếu chiến tôn giáo mà các cá nhân sử dụng để ngăn chặn bản sắc tôn giáo của họ bị xói mòn. Những người theo chủ nghĩa chính thống lập luận rằng các tín ngưỡng và hệ tư tưởng tôn giáo ngày càng bị làm loãng và bị đe dọa. Do đó, họ ủng hộ rằng các cá nhân nên sử dụng các văn bản tôn giáo và tuân theo truyền thống để ngăn chặn bất kỳ sự xói mòn nào nữa đối với bản sắc tôn giáo của họ do sự thế tục hóa gây ra. Ví dụ; ISIS lập luận rằng Hồi giáo chính thống đã bắt đầu phớt lờ một số giáo lý cơ bản từ Kinh Qur'an và Tiên tri Muhammad, do đó, họ lập luận rằng những giáo lý này phải được tuân theo như mô tả trong Kinh Qur'an để ngăn chặn bản sắc tôn giáo bị làm loãng hoặc mất đi.

 

 

Gramsci

Antonio Gramsci là một người theo chủ nghĩa Marx người Ý, người đã viết rất dài về cách mà giai cấp tư sản duy trì quyền lực trong các xã hội tư bản, phần lớn được viết trong tù khi bị chế độ phát xít của Mussolini giam giữ. Ông đưa ra một cách hiểu tinh vi hơn về cách thức duy trì một hệ tư tưởng thống trị so với cách mà Althusser đưa ra. Ông lập luận rằng thông qua văn hóa, giai cấp tư sản có thể duy trì quyền bá chủ: một tập hợp các ý tưởng thống trị được coi là lẽ thường.

Gramsci đồng ý với Marx, Lenin và Althusser rằng tôn giáo đóng một vai trò trong đó và góp phần vào sự kiểm soát bá quyền của giai cấp thống trị. Tuy nhiên, giống như Engels, Gramsci không nghĩ rằng đây là vai trò duy nhất mà tôn giáo có thể đóng. Công nhân có thể tổ chức chống lại bá quyền và phát triển một phản bá quyền. Cũng giống như tôn giáo có thể hữu ích cho việc xây dựng bá quyền tư sản, nó cũng có thể hữu ích cho việc xây dựng một phản bá quyền, do các trí thức hữu cơ lãnh đạo. Đối với Gramsci, các nhà lãnh đạo tôn giáo có thể đóng vai trò là các trí thức hữu cơ, xây dựng một phản bá quyền, phổ biến các ý tưởng trái ngược với ý tưởng của giai cấp thống trị và giúp xây dựng sự nổi loạn và phản kháng.

Hai ví dụ về các nhà lãnh đạo tôn giáo hành động giống như các nhà trí thức hữu cơ của Gramsci và sử dụng các ý tưởng trong tôn giáo để vận động cho sự thay đổi đáng kể là:

 

Vai trò của Martin Luther King trong phong trào Dân quyền Hoa Kỳ

Thần học giải phóng ở Mỹ Latinh.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, tại Hoa Kỳ, một phong trào đã phát triển để chấm dứt chính sách phân biệt chủng tộc và phân biệt chủng tộc tại Hoa Kỳ, và đặc biệt là chấm dứt luật Jim Crow ở các tiểu bang phía Nam. Đây là những quy tắc phân biệt người da đen và người da trắng ở nhiều nơi công cộng bao gồm cả trường học và ở nhiều tiểu bang đã ngăn cản nhiều người da đen bỏ phiếu (và do đó, không được tham gia bồi thẩm đoàn, v.v.). Những vụ ngược đãi khủng khiếp đối với người da đen, bao gồm cả việc treo cổ của Klu Klux Klan, diễn ra quá phổ biến. Các chiến dịch đòi quyền bình đẳng đã diễn ra ở nhiều cấp độ và sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau, nhưng nổi bật nhất là các chiến dịch bất tuân dân sự của Mục sư Martin Luther King, một giáo sĩ Cơ đốc giáo da đen đóng vai trò lãnh đạo trong các chiến dịch. King đã kết hợp các giáo lý của Cơ đốc giáo với các ý tưởng vận động của Mahatma Gandhi để thay đổi trái tim và khối óc và cuối cùng là luật pháp ở Hoa Kỳ. Mặc dù King là một giáo sĩ, nhưng đây không phải là một chiến dịch tôn giáo. Những nhà vận động dân quyền khác có quan điểm tôn giáo khác (ví dụ, một số nhà vận động hiếu chiến hơn đã gia nhập Quốc gia Hồi giáo, một giáo phái Hồi giáo theo chủ nghĩa dân tộc da đen, ví dụ như Malcolm X.) Tuy nhiên, tôn giáo đã đóng vai trò của mình theo những cách sau:

 

Nhà thờ cung cấp nơi ẩn náu cho những người vận động và trở thành trung tâm vận động địa phương.

Việc sử dụng những câu Kinh thánh ủng hộ đã khiến giáo sĩ da trắng và giáo dân xấu hổ khi ủng hộ phong trào này. Thật khó để bỏ qua hoặc tranh luận với những mệnh lệnh rõ ràng như "yêu người lân cận". Tương tự như vậy, những tuyên bố ăn sâu vào tâm lý người Mỹ, chẳng hạn như "tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng trước Chúa" đã có một ý nghĩa mới trong bối cảnh của chiến dịch.

Giáo hội Công giáo ở một số nước Mỹ Latinh đã thực hiện một vai trò chính trị rõ ràng trong việc bảo vệ người dân khỏi sự áp bức của phát xít và giúp tổ chức cuộc phản công. Phong trào này được gọi là thần học giải phóng. Otto Maduro (1982) coi đây là một ví dụ về cách các tổ chức tôn giáo có thể cung cấp sự hướng dẫn cho giai cấp công nhân và những người bị áp bức khi họ đấu tranh với giai cấp thống trị. Thay vì là một lực lượng bảo thủ, Giáo hội Công giáo tại địa phương đã thực hiện một vai trò cách mạng ở các quốc gia như El Salvador và Guatemala trong cuộc chiến chống lại chế độ độc tài quân sự của họ. Một ví dụ chính là Oscar Romero, Tổng giám mục San Salvador. Ban đầu, Romero, là một giám mục Công giáo khá bảo thủ, lo lắng về các linh mục trong giáo phận của mình làm việc cùng với người nghèo, giúp họ tổ chức các nhóm và tham gia vào các chiến dịch chính trị. Tuy nhiên, ông ngày càng tức giận trước bản chất áp bức của chế độ độc tài quân sự El Salvador và sự đàn áp tàn bạo đối với người nghèo và những người biểu tình ôn hòa, bao gồm cả việc sử dụng rộng rãi các đội tử thần. Với tư cách là tổng giám mục, Romero đã sử dụng nền tảng của mình để lên tiếng phản đối chính phủ, lên án các vụ giết người của nhà nước và tra tấn tràn lan. Ông cũng thiết lập nhiều chương trình khác nhau để hỗ trợ các nạn nhân và gia đình của họ. Romero bị ám sát vào năm 1980. Đây là một ví dụ rất rõ ràng về các nhân vật tôn giáo và tổ chức tôn giáo không hợp tác chặt chẽ với nhà nước và giai cấp thống trị như một lực lượng bảo thủ, mà còn làm ngược lại.

 

Đánh giá chủ nghĩa tân Marx

 

Mặc dù Tổng giám mục Romero đã chính thức được tuyên bố là một vị tử đạo vào năm 2015, nhưng đã có một số lời lên án chính thức về thần học giải phóng trong những năm giữa đó. Giáo hoàng John Paul II đã chỉ trích gay gắt những gì ông coi là mối liên hệ giữa thần học giải phóng và chủ nghĩa Marx và một số người ủng hộ quan điểm này đã bị cấm phát biểu tại các sự kiện Công giáo. Như vậy, có thể lập luận rằng Romero và các nhà thần học giải phóng đã hành động chống lại lập trường bảo thủ của Giáo hội quốc tế của họ.

Tương tự như vậy, một số người đặt câu hỏi về việc tôn giáo đóng vai trò trung tâm như thế nào đối với phong trào Dân quyền. Mặc dù King là một giáo sĩ, phong trào này có nhiều tín ngưỡng và nói chung là thế tục.

Ngay cả quan điểm tân Marxist cũng có thể được cho là lỗi thời vì chúng, giống như quan điểm chức năng, nữ quyền và Marxist, coi tôn giáo là rất quan trọng về mặt xã hội, cho dù đó là một lực lượng bảo thủ hay động lực của sự thay đổi xã hội. Những nhà xã hội học cho rằng đã có một quá trình thế tục hóa nhanh chóng sẽ đặt câu hỏi liệu tôn giáo ngày nay có đóng vai trò đặc biệt quan trọng theo bất kỳ cách nào, bảo thủ hay cải cách hay không. Tuy nhiên, những người khác sẽ chỉ trích đây là một lập trường lấy châu Âu làm trung tâm , bỏ qua sự nổi bật của tôn giáo ở nhiều nơi khác trên thế giới.

 

Hệ thống niềm tin

Hệ thống niềm tin là bất kỳ tập hợp các ý tưởng và niềm tin nào mà con người sử dụng để hiểu về thế giới xung quanh họ.

Theo truyền thống, con người hiểu thế giới thông qua những lời giải thích siêu nhiên trong khi ngày nay (một số người cho rằng) việc hiểu thế giới dựa trên bằng chứng khoa học phổ biến hơn trong khi những người khác đặt niềm tin vào cả hệ tư tưởng tôn giáo và phi tôn giáo.

 

Karl Popper phân biệt khoa học với tôn giáo trên cơ sở rằng tôn giáo là một hệ thống niềm tin khép kín trong khi khoa học là một hệ thống niềm tin mở . Ý của ông là tôn giáo tuyên bố độc quyền về chân lý , không chấp nhận bất kỳ sự chỉ trích hay cơ hội phát triển nào. Tôn giáo dựa trên học thuyết và thách thức điều đó là phạm thánh hoặc báng bổ.

Mặt khác, đối với Popper, khoa học là một hệ thống niềm tin mở vì nó liên tục đón nhận sự chỉ trích và thử nghiệm, đồng thời không ngừng tìm kiếm khám phá kiến ​​thức mới.

Sự thế tục hóa - Giải thích

Một cuộc tranh luận quan trọng trong xã hội học về niềm tin trong xã hội là mức độ chúng ta đang trải qua quá trình thế tục hóa. Nghĩa là mức độ xã hội đang trở nên ít tôn giáo hơn.

 

Brian Wilson (1966) mô tả quá trình thế tục hóa là “quá trình mà tư duy, thực hành và thể chế tôn giáo mất đi ý nghĩa xã hội của chúng”.

Có dữ liệu định lượng cho thấy rằng hoạt động tôn giáo và các tổ chức đang mất đi ý nghĩa xã hội của chúng ở các quốc gia như Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Cuộc điều tra dân số của Giáo hội Anh cho thấy 50% dân số trưởng thành đã đến nhà thờ vào những năm 1850, so với chỉ 7,5% vào năm 2000. Dữ liệu này được phân tích bởi Crockett, người đã viết về thế kỷ 19 như một "thời kỳ hoàng kim" của tôn giáo. Gill và cộng sự đã sử dụng các cuộc khảo sát để chỉ ra sự suy giảm đáng kể trong niềm tin vào Chúa và thế giới bên kia. Steve Bruce cho rằng, nếu số lượng giáo sĩ và giáo đoàn tiếp tục giảm ở mức hiện tại, thì Giáo hội Giám lý sẽ không còn tồn tại vào năm 2030.

Đối với các giải thích lý thuyết cho sự thế tục hóa, chúng ta có thể bắt đầu với Max Weber, người đã nói về một quá trình hợp lý hóa và sự vỡ mộng của thế giới . Ông viết về cách mà thế giới vào thời Trung cổ là một khu vườn mê hoặc với đầy rẫy thiên thần và ác quỷ, linh hồn và ma quỷ. Ông lập luận rằng thời kỳ Khai sáng, với những bước tiến lớn về khoa học và triết học, đã bắt đầu những quá trình hợp lý hóa và vỡ mộng này, nơi mọi người ngày càng tìm kiếm những lời giải thích hợp lý cho các hiện tượng, thay vì đổ lỗi cho sự can thiệp của thần thánh. Ví dụ, nếu ai đó bị ốm, ngày càng nhiều người sẽ tìm đến bác sĩ thay vì một linh mục. Khi ngày càng có nhiều thứ có thể được giải thích một cách hợp lý thì ngày càng ít chỗ cho phép thuật và những lời giải thích siêu nhiên.

Weber chủ yếu nhìn nhận điều này dưới góc độ thay đổi niềm tin tôn giáo (ví dụ như từ Công giáo sang Tin lành) và sự tách biệt ngày càng tăng giữa niềm tin tôn giáo và cuộc sống hàng ngày: ý tưởng về một vị Chúa không can thiệp, người ở bên ngoài, nhìn vào bên trong. Các nhà xã hội học khác đã phát triển những ý tưởng này cụ thể theo hướng thế tục hóa. Peter Berger viết về việc không còn một mái vòm thiêng liêng chung nào nữa. Do chủ nghĩa đa nguyên - sự tồn tại của nhiều ý tưởng và hệ thống niềm tin khác nhau - và sự hợp lý hóa, mọi người không còn đoàn kết bởi một tập hợp niềm tin chung như trong các thời đại trước. Hơn nữa, nhiều câu chuyện khác nhau tuyên bố độc quyền về sự thật làm suy yếu tính hợp lý của tất cả. Không thể tất cả chúng đều đúng, vì vậy có lẽ không có câu chuyện nào trong số chúng là đúng. Lynd và Lynd phát hiện ra rằng trong khi vào những năm 1920, 94% những người theo đạo Thiên chúa trẻ tuổi đi nhà thờ ở Hoa Kỳ nghĩ rằng Cơ đốc giáo là "tôn giáo chân chính duy nhất", thì con số này đã giảm xuống còn 41% vào cuối những năm 1970.

 

Steve Bruce đã phát triển thêm khái niệm hợp lý hóa của Weber để lập luận rằng con người đã phát triển những cách suy nghĩ hợp lý hơn và một thế giới quan công nghệ . Ví dụ, nếu có một vụ tai nạn máy bay, suy nghĩ đầu tiên của mọi người hiện nay là cho rằng có điều gì đó kỹ thuật đã xảy ra với máy bay, thay vì tìm kiếm những lời giải thích siêu nhiên. Theo quan điểm này, khoa học đang thay thế tôn giáo trở thành hệ thống niềm tin chủ đạo trong xã hội.

 

Talcott Parsons đã viết về sự khác biệt về mặt cấu trúc . Ngày càng có nhiều tổ chức khác đảm nhiệm nhiều chức năng mà tôn giáo từng thực hiện. Rõ ràng nhất là nhà nước, nơi đã đảm nhiệm các chức năng tôn giáo mang tính lịch sử như giáo dục và y tế nhưng cũng ngày càng cung cấp các dịch vụ tang lễ, lễ cưới, v.v. Khi quá trình này diễn ra, tôn giáo trở thành một vấn đề nhỏ hơn, riêng tư hơn, với nhiều chức năng chuyên biệt hơn. Kết quả là, tôn giáo không thể tránh khỏi mất đi ý nghĩa xã hội và do đó lại trở thành một phần của quá trình thế tục hóa.

 

Ngoài ra còn có khái niệm thế tục hóa từ bên trong , nơi một số tôn giáo tự trở nên thế tục hơn đáng kể, có lẽ để phù hợp với thế giới hiện đại hoặc để duy trì sự liên quan. Một ví dụ là những nhân vật của Giáo hội Anh, như cố Giám mục Durham, David Jenkins, đặt câu hỏi về một số giáo lý chính của đức tin Cơ đốc hoặc cách một số ý tưởng chính được điều chỉnh để dễ chấp nhận hơn với đạo đức đương thời (chẳng hạn như việc phong chức cho phụ nữ hoặc thay đổi quan điểm về khuynh hướng tình dục.

 

Tôn giáo là gì?

 

Có ba cách tiếp cận chính để định nghĩa tôn giáo trong xã hội học:

 

Chủ nghĩa xây dựng xã hội

Max Weber (1905) đã sử dụng một định nghĩa thực chất về tôn giáo, coi đó là niềm tin vào một sức mạnh siêu nhiên không thể giải thích được bằng khoa học. Nói cách khác, một niềm tin có thể được coi là tôn giáo hay không phụ thuộc vào bản chất của những gì được tin. Tôn giáo đòi hỏi niềm tin vào Chúa hoặc các vị thần, hoặc các niềm tin siêu nhiên khác.

 

Điều này trái ngược với định nghĩa chức năng , chẳng hạn như định nghĩa được Durkheim hoặc Parsons sử dụng, định nghĩa tôn giáo theo các chức năng xã hội hoặc tâm lý mà nó thực hiện cho cá nhân hoặc xã hội. Trong định nghĩa này, một niềm tin hoặc tổ chức có thể cung cấp một số chức năng nhất định - chẳng hạn như khuyến khích sự gắn kết xã hội và lương tâm tập thể - mà không nhất thiết bao gồm các niềm tin siêu nhiên. Ví dụ, bóng đá có thể được coi là một tôn giáo không?

 

Một định nghĩa về tôn giáo theo chủ nghĩa xây dựng xã hội xuất phát từ các nhà xã hội học diễn giải, những người cho rằng có rất nhiều loại tôn giáo khác nhau đến mức không thể đưa ra một định nghĩa duy nhất, không thể tranh cãi. Thay vào đó, điều thú vị là quá trình mà một tập hợp các niềm tin được công nhận là một tôn giáo và ai có thẩm quyền xác định liệu một điều gì đó có phải là tôn giáo hay không.

 

Ví dụ, khi chính phủ Anh thông qua luật cấm "kích động thù hận tôn giáo" vào năm 2006, một số người phản đối đã đặt câu hỏi về những gì cấu thành nên một tôn giáo. Tương tự như vậy, đã có những cuộc tranh luận về việc liệu Scientology có phải là một tôn giáo hay không, với một số quốc gia tuyên bố đây là một giáo phái nguy hiểm, một số khác là một doanh nghiệp, một số khác là một tôn giáo. Đã có những nỗ lực ở một số quốc gia nhằm cấm Scientology (ví dụ như Đức vào năm 2007). Những người tìm cách áp dụng một định nghĩa thực chất hoặc chức năng kết luận rằng tổ chức này phù hợp với các tiêu chí để được coi là một tôn giáo, và do đó, chính những cách chủ quan mà tôn giáo được định nghĩa tạo nên sự khác biệt trong trường hợp này. Thay vì đưa ra những giả định về những điểm chung của tất cả các tôn giáo, các nhà xã hội học nên hỏi ý nghĩa của tôn giáo đối với những người tin theo tôn giáo đó và nhận ra rằng điều đó có thể khác nhau tùy theo xã hội, tôn giáo và thời gian. Toàn cầu hóa & Niềm tin tôn giáo

Mức độ:

Một đặc điểm chính của xã hội đương đại, đặc biệt là theo những người theo chủ nghĩa hậu hiện đại, là quá trình toàn cầu hóa: xã hội đã trở nên kết nối chặt chẽ hơn trên toàn thế giới, về mặt kinh tế, văn hóa và chính trị. Điều này đã có một số tác động đến tôn giáo và tín ngưỡng.

 

 

Heritage Foundation - Politico - Bureau Labor Statistic - Market Watch - Statistic Highest Rate - American Presidency Project

Thống Kê Việc Làm Và Thất Nghiệp Từ 1980-2023 - https://gop.com/about-our-party/ - Neo Marx - New Left

 

 

THÁNG 4-2024

 

THÁNG 3-2024

 

 

MINH THỊ

LỊCH SỬ ĐÃ CHỨNG MINH, KHÔNG MỘT ĐÁM NGOẠI NHÂN NÀO YÊU THƯƠNG ĐẤT NƯỚC, DÂN TỘC CỦA CHÚNG TA NẾU CHÍNH CHÚNG TA KHÔNG BIẾT YÊU THƯƠNG LẤY ĐẤT NƯỚC VÀ DÂN TỘC CỦA MÌNH. 

DÂN TỘC VIỆT NAM PHẢI TỰ QUYẾT ĐỊNH LẤY VẬN MỆNH CỦA MÌNH CHỨ KHÔNG THỂ VAN NÀI, CẦU XIN ĐƯỢC TRỞ THÀNH QUÂN CỜ PHỤC VỤ CHO LỢI ÍCH CỦA NGOẠI BANG VÀ NHỮNG THẾ LỰC QUỐC TẾ. 

 

Email: kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu

</ head>