KIM ÂU -CHÍNHNGHĨA -TINH HOA - STKIM ÂU
CHÍNHNGHĨA MEDIA-VIETNAMESE COMMANDOS
BIÊTKÍCH -STATENATION -LƯUTRỮ -VIDEO/TV
DICTIONAIRIES -TÁCGỈA-TÁCPHẨM - BÁOCHÍ . WORLD - KHẢOCỨU - DỊCHTHUẬT -TỰĐIỂN -THAM KHẢO -THỜI THẾ - VĂNHỌC - MỤCLỤC POPULATION - WBANK - BNG - ARCHIVES - ĐKN. POPMEC- POPSCIENCE - CONSTITUTION -
VẤN ĐỀ - LÀMSAO -T̀M IP - COMPUTER - USFACT
POP EIR FDA EXPRESS. LAWFARE NEWSMAX
ĐẶC BIỆT
The Invisible Government Dan Moot
The Invisible Government David Wise
ADVERTISEMENT
Le Monde -France24. Liberation- Center for Strategic
https://www.intelligencesquaredus.org/
Space - NASA - Space News - Nasa Flight
Pokemon.Game Info. Bách Việt Lĩnh Nam
with Ross Perot, Billionaire
with General Micheal Ryan
EPOCH - ĐKN - REALVOICE - JUSTNEWS - NEWSMAX - BREIBART - WARROOM - REDSTATE - PJMEDIA - EPV - REUTERS - AP - NTD - REPUBLIC - VIỆT NAM - BBC - VOA - RFI - RFA - HOUSE - TỬ VI - VTV - HTV - PLUTO - BLAZE - INTERNET - SONY - CHINA - SINHUA - FOXNATION - FOXNEWS - NBC - ESPN - SPORT - ABC- LEARNING - IMEDIA - NEWSLINK - WHITEHOUSE- CONGRESS - FED REGISTER - OAN - DIỄN ĐÀN - UPI - IRAN - DUTCH - FRANCE 24 - MOSCOW - INDIA - NEWSNOW NEEDTOKNOW - REDVOICE - NEWSPUNCH - CDC - WHO - BLOOMBERG - WORLDTRIBUNE - WND - MSNBC- REALCLEAR
POPULIST PRESS - PBS - SCIENCE - HUMAN EVENT - REPUBLIC BRIEF - AWAKENER -TABLET
Thế giới không có hồi kết
Truyện tranh
Marvel, vật lư lượng tử và bí mật của vũ trụ.
Spencer A. Klavan
Marvel Cinematic
Universe (MCU) là loạt phim thành công nhất trong lịch sử điện ảnh.
Cho đến nay, Marvel Studios (một công ty con của Disney) đă sản xuất
29 tựa phim - từ Iron Man năm 2008 đến T hor: Love and Thunder năm
nay. Tính chung, các bộ phim đă thu về hơn 26 tỷ đô la trên toàn thế
giới. Đó là trước khi tính đến các chương tŕnh truyền h́nh, tṛ
chơi điện tử, tṛ chơi công viên giải trí, hàng hóa và tất cả các bộ
phim khác được lên kế hoạch sản xuất trong những năm tới. Những bộ
phim này đă gây ra một cảm giác văn hóa và kinh tế đáng giá hơn là
gây chú ư.
Phim Marvel có
thể không phải lúc nào cũng có chất lượng cao nhưng chúng có tác
động lớn: chúng chiếm vị trí trung tâm trong trí tưởng tượng của
người Mỹ hiện nay. Mặc dù các bộ phim có thể ngớ ngẩn và lắt léo,
nhưng chúng nghiêm túc coi chúng là những câu chuyện kể giữa các
thiên hà về ḷng dũng cảm và chủ nghĩa anh hùng. Marvel tŕnh bày
một tầm nh́n về vũ trụ và vị trí của con người trong đó mà nhiều
người dường như cảm thấy hấp dẫn. Và v́ vậy, đáng để suy ngẫm về
thực tế là studio gần đây đă cố định một trong những ư tưởng gây
tranh căi và gợi mở nhất trong vật lư hiện đại: ư tưởng rằng vũ trụ
của chúng ta không phải là duy nhất. Marvel đă tạo ra sức hút lớn
đối với khái niệm về đa vũ trụ.
Năm 2013, Marvel
phát hành Thor: The Dark World , bộ phim Thor thứ hai và thứ tám
trong MCU. Một cảnh trong Dark WorldSơ lược về một bảng đen mà trên
đó nhà vật lư thiên văn Erik Selvig (Stellan Skarsgård) đă viết
nguệch ngoạc một mớ các phương tŕnh và sơ đồ, một số hư cấu và một
số đề cập đến những khám phá có thật trong cơ học lượng tử. Ở trung
tâm là một liên kết tỏa sáng của các quả cầu có nhăn “616”, con số
được gán cho vũ trụ của chúng ta trong truyện tranh Marvel gốc.
Six-One-Six đánh dấu thực tế chính của truyện tranh, phân biệt nó
với một loạt các vũ trụ song song có khả năng vô hạn. Đây là dấu
hiệu đầu tiên cho thấy ḍng thời gian của các bộ phim một ngày nào
đó sẽ phân nhánh thành một mạng lưới vô hạn của các khả năng thay
thế (những người hâm mộ khó tính khẳng định rằng các bộ phim đă diễn
ra trong một vũ trụ khác với truyện tranh, được đánh số là 199999).
Kể từ đó, đa vũ
trụ đă trở thành khái niệm điều hành trung tâm của nhượng quyền
thương mại của Marvel. Trong Doctor Strange (2016), Tilda Swinton
vào vai một nhà thần bí theo phong cách Thiếu Lâm gọi là Ancient
One, người giải thích với bác sĩ kinh khủng (Benedict Cumberbatch)
rằng “vũ trụ này chỉ là một trong số vô hạn: thế giới không có hồi
kết”. Các tài liệu tham khảo khác xuất hiện trong các bộ phim khác,
nhưng ư tưởng thực sự đă thành công vào năm 2019 sau khi Avengers:
Endgame đưa các cốt truyện trước đây của Marvel kết thúc. Tàn cuộclà
phần thứ tư trong một loạt các sử thi giao thoa với các nhân vật từ
tất cả các thuộc tính khác nhau cho đến nay, triệu tập các anh hùng
như Captain America và Iron Man từ góc riêng của thế giới hư cấu của
họ để chiến đấu tập thể với một siêu phản diện tên là Thanos. Sau
khi cạn kiệt câu chuyện nhưng không phải khả năng tài chính của tài
sản trí tuệ của họ, các nhà điều hành của Marvel sau đó nhấn mạnh
rằng trận chiến được cho là cao trào này thực sự chỉ là một kết quả
có thể xảy ra - kết quả xảy ra trong vũ trụ hư cấu này, nhưng không
phải ở những người khác.
V́ vậy, các nhân
vật được yêu thích giống nhau có thể đi lại trên cùng một mặt đất đă
được thử nghiệm trên thị trường, với các thông số hơi khác nhau mỗi
lần. Trong Eternals (2021), Armageddon được mô tả trong Endgame hóa
ra chỉ là một trong số rất nhiều cuộc chiến như vậy đă xảy ra trên
thế giới này — và thế giới này chỉ là một trong số nhiều hành tinh
như vậy. Trong loạt phim Disney Plus Loki (2021), người anh em cùng
cha khác mẹ quỷ quyệt của Thor đă phá vỡ “Ḍng thời gian thiêng
liêng”, cho phép vô số phiên bản mới của những câu chuyện cũ phân
nhánh ra ngoài so với những câu chuyện chúng ta biết. Trong bom tấn
ăn khách Spider-Man: No Way Home(2021), ba phiên bản khác nhau của
người giám hộ xui xẻo của New York từ ba loạt phim trước — do Tom
Holland, Tobey Maguire và Andrew Garfield thủ vai — vật lộn với
những kẻ xấu được thu thập từ tất cả các phim khác nhau (v́ mục đích
mà Disney có được quyền truy cập vào các phim cũ hơn Spideys từ
Sony's Columbia Pictures). Và trong chương tŕnh hoạt h́nh What If…?
(2021), phát trực tuyến trên Disney Plus, các cốt truyện cũ được
phát lại với một yếu tố mới, ví dụ: một anh hùng bị hoán đổi giới
tính hoặc một loại virus zombie tràn lan. Chuyện ǵ xảy ra nếu…?
được chủ tŕ bởi Jeffrey Wright trong vai Uatu the Watcher, một
người cực kỳ thông minh, người nói rơ tiền đề bao quát của tất cả
nội dung Marvel mới: “Thời gian. Không gian. Thực tế. Nó không chỉ
là một con đường tuyến tính. Đó là một lăng kính của khả năng vô tận
”.
Về một khía cạnh
nào đó, tṛ chơi đa vũ trụ này chỉ là phiên bản mới nhất của một
chiến thuật lâu đời nhằm tạo ra nhiều doanh thu hơn và có cốt truyện
dựa trên các mục yêu thích của người hâm mộ. DC Comics đă đi tiên
phong trong kỹ thuật này vào năm 1961 với “Flash of Two Worlds!” (
The Flash # 123), trong đó người anh hùng phát hiện ra rằng một
phiên bản của chính ḿnh từ những năm 1940 vẫn tồn tại dưới dạng một
doppelgänger trên “Earth-2”. Nỗi nhớ là một yếu tố chính ngay cả ở
giai đoạn đầu này: Flash cũ (bí danh Jay Garrick) có vẻ ngoài khác
biệt so với Thời kỳ Hoàng kim của Truyện tranh, giai đoạn từ cuối
những năm 30 đến giữa những năm 50 khi các siêu anh hùng lần đầu
tiên gây ấn tượng Tâm lư tập thể của Mỹ. Phục sinh một nhân vật từ
thời đại đă qua này là một cách chắc chắn để khơi gợi sự cổ vũ của
sự công nhận và t́nh cảm.
Chẳng bao lâu sau
người ta thấy rơ rằng vũ trụ song song là một thiết bị có tiềm năng
và tính linh hoạt gần như không giới hạn. David Thorpe đă mang ư
tưởng đến Marvel khi ông hồi sinh một nhân vật đă ngủ yên từ lâu,
Captain Britain ( Kẻ liều mạng# 7, 1983). “Chúng tôi muốn làm bất cứ
điều ǵ chúng tôi thích,” Thorpe nói với một người phỏng vấn. V́
vậy, anh ấy và nhóm của ḿnh đă tạo ra một ḍng thời gian thay thế
trong đó Captain Britain có thể trở lại an toàn mà không gây hậu quả
cho những câu chuyện khác đang diễn ra trong đế chế truyện tranh của
Stan Lee. Ư tưởng này đă thành công đến nỗi thế giới mới của Captain
Britain cuối cùng đă trở thành vũ trụ "thực", tức là mốc thời gian
616 trong đó bất cứ điều ǵ xảy ra đều là "canon". Nhưng sự hấp dẫn
của đa vũ trụ đối với người sáng tạo là không có sự kiện nào thực sự
được coi là vĩnh viễn hoặc không thể thu hồi. Cốt truyện cũ có thể
được thay đổi theo cách hồi tố (“sửa lại”), các anh hùng và nhân vật
phản diện đă chết vào năm ngoái có thể sống lại và kết quả thu được
trong một vũ trụ này có thể khác nhau một chút hoặc đáng kể trong vũ
trụ khác. Đa vũ trụ mang lại cho tất cả sự gắn kết,
Bóng của Chúa
Trong truyện tranh, đa vũ
trụ đi kèm với một liều lượng hài hước trại lành mạnh. “Có rất nhiều
lời châm biếm,” Thorpe nói: “Chúng tôi đă đặt lưỡi vào má ḿnh.”
Trong Marvel's Fantastic Four , một ác nhân thiên tài được gọi là
"Người tạo ra" t́m thấy một trung tâm mà từ đó anh ta có thể kiểm
soát tất cả các vũ trụ ( Ultimates 2 , vol. 2, # 9, 2017). “Ở đây,
chúng tôi có thể viết lại mọi câu chuyện,” Nhà sản xuất ca ngợi và
người ta không thể không nhận ra một cách thích thú rằng bản thân
các nhà văn đang ở cùng một vị trí. Tinh thần tự ti của Stan Lee và
sự tinh thông của cộng sự Steve Ditko đối với thể loại phim khoa học
viễn tưởng, đă lan tỏa toàn bộ doanh nghiệp. Nhưng mặc dù những vai
khách mời kỳ lạ của Lee đă giúp truyền đạt nhận thức về bản thân
tương tự như trong phim (người cuối cùng của anh ấy xuất hiện trong
Avengers: Endgame), và mặc dù các bộ phim của Marvel vẫn c̣n đầy rẫy
những tài liệu tham khảo nói đùa và biết rơ, nhưng bản thân đa vũ
trụ ngày càng được thể hiện như một đề xuất nghiêm túc. “Tôi là
thành viên cấp cao của Quỹ Baxter và tôi chuyên nghiên cứu về đa vũ
trụ,” Christine Palmer (Rachel McAdams) thẳng thắn giải thích trong
Doctor Strange và Đa vũ trụ của Madness (2022). Mordo, kẻ thù không
đội trời chung của Strange trong vũ trụ này và đôi khi là bạn ở vũ
trụ khác, những kẻ ám ảnh với trọng tài sử thi về “sự mô tả thực
tại” mà Strange đă thỉnh thoảng xuất hiện khi du hành giữa các thế
giới. Theo thời gian, giọng điệu của bộ phim truyền h́nh đa vũ trụ
của MCU đă chuyển sang hướng hoa mỹ.
Một phần của sự
thay đổi này liên quan đến uy tín mà Marvel đang cố gắng vay mượn từ
khoa học đời thực. Bằng cách dựa trên những ư tưởng mới nhất trong
vật lư lượng tử, các bộ phim tạo cảm giác rằng họ đang chạm vào
những bí mật sâu xa nhất của bầu trời và trái đất. Một giả định hiện
đại phổ biến là khoa học đă thay thế siêu h́nh học và tôn giáo như
một câu chuyện cuối cùng về chúng ta là ai và tại sao chúng ta ở
đây. Nhà sinh vật học tiến hóa Richard Dawkins viết trong cuốn The
Selfish Gene(Năm 1976). Ông tiếp tục trích dẫn với sự tán thành của
nhà cổ sinh vật học GG Simpson: “[A] Sẽ cố gắng trả lời câu hỏi đó
trước năm 1859 là vô giá trị và… chúng ta sẽ tốt hơn nếu chúng ta
hoàn toàn bỏ qua chúng.” Dawkins và các đồng nghiệp của ông “những
người vô thần mới” đă làm rất nhiều để phổ biến ư tưởng rằng
Aristotle, Plato, Moses, Christ, Muhammad và ilk của họ đă lỗi thời
theo khám phá khoa học. Nếu các quy luật toán học của thế giới vật
chất có thể cung cấp một bức tranh toàn cảnh về thực tế, th́ tất cả
ư nghĩa của cuộc sống sẽ được t́m thấy thông qua thực nghiệm và lư
thuyết khoa học. Đương nhiên, khoa học viễn tưởng là loại h́nh nghệ
thuật có thể cho chúng ta biết nhiều nhất về bản chất và số phận của
con người.
V́ vậy, Marvel có
thể tŕnh bày đa vũ trụ không chỉ là một mánh lới quảng cáo để bán
phim, bởi v́ ư tưởng này hiện đang được các nhà vật lư thực tế ưa
chuộng. Sự phong phú và thành công gần đây của các bộ phim có chủ đề
đa vũ trụ khác cho thấy rằng các hăng phim đối thủ cũng đang tuân
theo sở thích khoa học: trong A24's Everything Everywhere All At
Once(2022), chẳng hạn, Dương Tử Quỳnh đóng vai một chủ tiệm giặt là
người phải đuổi theo con gái của ḿnh từ chiều không gian này sang
chiều không gian khác với nỗ lực ngăn chặn chủ nghĩa hư vô vốn có tự
nhiên sau khi bị lạc vào thế giới vô tận. Trong một cuộc phỏng vấn
với Alex Abad-Santos của Vox, nhà vật lư Spyridon Michalakis xác
nhận rằng điện ảnh đa vũ trụ thực sự t́m kiếm ư nghĩa trong khoa học
hiện đại (“Mọi thứ mọi nơi mọi lúc, được giải thích bởi một nhà vật
lư lượng tử,” vào tháng 4 năm 2022). Michalakis lập luận rằng sức
mạnh của bộ phim đến từ sự sâu sắc của một vật lư mới đặt ra “vô số
thời gian trong không gian, tất cả đều xảy ra cùng một lúc”.
Lư thuyết đa vũ
trụ ngoài đời thực này đă trở nên thịnh hành như một cách giải quyết
những bí ẩn làm phật ḷng các nhà khoa học kể từ những năm 1920, khi
Erwin Schrödinger và Werner Heisenberg đi tiên phong trong cơ học
lượng tử. Các phương tŕnh của Heisenberg và Schrödinger cho rằng
các hạt hạ nguyên tử, chẳng hạn như các photon tạo nên ánh sáng, có
thể tồn tại ở nhiều trạng thái cùng một lúc cho đến khi chúng được
quan sát thấy. Ư tưởng “chồng chất” này là một thành phần chính
trong “Giải thích Copenhagen” của vật lư lượng tử được Heisenberg và
những người khác như Niels Bohr ưa thích. Chồng chất có nghĩa là trả
lời các câu hỏi như "ánh sáng là hạt hay sóng?" với một âm thanh
vang dội nhưng khó hiểu, “cả hai”.
Schrödinger nhận
thấy khái niệm này rất đáng lo ngại bởi v́ nó ngụ ư rằng thực tế
theo một nghĩa nào đó là những ǵ chúng ta tạo ra nó. Theo trường
phái Copenhagen, về cơ bản, vật chất là vô định cho đến khi nó gặp
bộ óc con người. Immanuel Kant, người đă gây ấn tượng mạnh mẽ đối
với các nhà lư thuyết Copenhagen, cho rằng chúng ta đơn giản không
thể biết được bản chất khách quan của những thứ “ngoài kia”, không
phụ thuộc vào nhận thức của chúng ta. Nhưng các thí nghiệm lượng tử
gợi ư một điều ǵ đó c̣n căn bản hơn: rằng thế giới vật chất có thể
không có thực tại khách quan xác định ngoại trừ mối quan hệ với ư
thức chủ quan của con người.
Con mèo tưởng
tượng nổi tiếng của Schrödinger được thiết kế không phải để ủng hộ ư
tưởng nghịch lư này, mà để nhấn mạnh nó phản trực giác như thế nào.
Con mèo ngồi trong một chiếc hộp chứa chất độc sẽ chỉ được giải
phóng nếu một nguyên tử phóng xạ duy nhất xảy ra phân ră. V́ các
nguyên tử phóng xạ chưa được quan sát nên chúng vừa bị phân ră vừa
không bị phân ră, nghĩa là sau một thời gian con mèo vẫn c̣n sống
vàchết. Nếu điều đó về cơ bản là không thể chấp nhận được, th́ phải
có một số cách hiểu khác về vật lư lượng tử. Schrödinger đă nổi một
trong một bài giảng năm 1952. Điều ǵ sẽ xảy ra nếu, ông hỏi một
cách ngượng ngùng, các kết quả khác nhau của các phương tŕnh lượng
tử “không phải là lựa chọn thay thế, nhưng tất cả thực sự xảy ra
đồng thời”? Nói cách khác, điều ǵ sẽ xảy ra nếu, thay v́ vừa chết
vừa sống trong thế giới của chúng ta, con mèo lại chết ở một số thế
giới và sống ở một số thế giới khác? Đây là tài liệu tham khảo đầu
tiên được biết đến về "cách giải thích nhiều thế giới", và do đó là
lư thuyết đa vũ trụ hiện đại.
Như David Deutsch
của Trung tâm Tính toán Lượng tử của Oxford đă chỉ ra trong Sự khởi
đầu của Vô cực(2011), bản thân Schrödinger dường như không bao giờ
thực hiện xa hơn ư tưởng về nhiều thế giới song song tồn tại đồng
thời. Nhưng nhà vật lư người Mỹ Hugh Everett III đă làm như vậy ngay
sau đó, bổ sung cho khái niệm này bằng toán học mạnh mẽ hơn vào giữa
những năm 1950. Và một phiên bản khác của đa vũ trụ cũng đă đạt được
sức hút trong thời đại lư thuyết dây, một mô tả về vũ trụ trong đó
các dây một chiều nhỏ bé dao động ở các tần số cụ thể để tạo ra các
định luật vật lư. Những đóng góp mang tính bước ngoặt của Stephen
Hawking cho ngành này hứa hẹn sẽ dung ḥa hành vi lượng tử kỳ lạ của
các hạt cơ bản với các định luật không gian và thời gian mà Albert
Einstein đă vạch ra trong thuyết tương đối của ông. Cuối cùng, lư
thuyết dây đă trở thành một ứng cử viên nặng kư cho danh hiệu được
nhiều người thèm muốn là Lư thuyết trường thống nhất, một tập hợp
các quy tắc nhất quán về mặt toán học cho tất cả các hiện tượng vật
lư từ nhỏ nhất đến lớn nhất. Nhưng các phương tŕnh của lư thuyết
dây có một tính chất kỳ lạ: có nhiều cách để giải chúng. Chỉ có một
tập hợp các giải pháp tương ứng với thế giới của chúng ta, trong đó
cuộc sống mà chúng ta biết là nó tồn tại. Những người khác mô tả một
tập hợp thực tế hoàn toàn khác, rất nhiều vũ trụ tiềm năng khác với
vũ trụ của chúng ta.
Vào khoảng thời
gian mà điều này đang trở nên rơ ràng, các nhà vật lư cũng đang vật
lộn với sự thật đáng ngạc nhiên rằng vũ trụ của chúng ta trông “được
tinh chỉnh” để hỗ trợ sự sống. Các khía cạnh cơ bản của thực tế vật
lư - như sức mạnh của trọng lực và khối lượng của các hạt trong hạt
nhân nguyên tử - nằm chính xác trong phạm vi giá trị nhỏ mà chúng
cần để sự sống ra đời. Không có lư do triết học hay toán học nào
giải thích tại sao điều này phải như vậy: nó chỉ là vậy. Tất cả bắt
đầu có vẻ đáng ngờ giống như ai đó đă nhúng tay vào thiết kế mọi
thứ: “Một cách giải thích thông thường về các sự kiện,” nhà vật lư
thiên văn Fred Hoyle cho biết, “gợi ư rằng một siêu vật có liên quan
đến vật lư, cũng như hóa học và sinh học, và ở đó không phải là thế
lực mù đáng nói về bản chất. " Bóng Chúa thấp thoáng.
Tất nhiên, trừ
khi có nhiều thế giới hơn thế giới của chúng ta. Thuyết đa vũ trụ
giờ đây đưa ra một lối thoát, cho những ai đang t́m kiếm một lối
thoát, để tránh kết luận rằng vũ trụ của chúng ta được điều hành bởi
một Tâm trí vĩ đại. Có lẽ nó chỉ trông theo cách đó; có lẽ, trong số
tất cả các vũ trụ được mô tả bởi các phương tŕnh chuỗi, của chúng
ta chỉ là vũ trụ hỗ trợ sự sống. Kết hợp lư thuyết dây với vũ trụ
học lạm phát, theo đó vũ trụ giăn nở từ điểm xuất phát có mật độ
cao, những người ủng hộ đa vũ trụ đề xuất rằng các vũ trụ mới có thể
ra đời nếu cấu h́nh chuỗi, nguyên nhân gây ra các định luật vật lư,
"phân ră" và mở rộng từ điểm khởi đầu mới điểm với luật mới.
Cỗ máy vũ
trụ
"Mô h́nh toàn
cảnh lạm phát theo chuỗi" mô tả một loại máy sản xuất vũ trụ. Cỗ máy
này phát ra hết vũ trụ này đến vũ trụ khác cho đến khi cuối cùng nó
tạo ra một thứ thỏa măn các điều kiện cho cuộc sống có ư thức, giống
như những con khỉ tục ngữ không ngừng đập vào máy đánh chữ của chúng
cho đến khi chúng tạo ra được văn bản của Hamlet . Câu hỏi chưa được
trả lời là ai, nếu có ai, đă tạo ra cơ chế tạo ra các vũ trụ ngay từ
đầu. Nhưng nh́n chung giả định là không ai làm như vậy: Bản thân
Hawking, trước khi chết, đă viết trên Wall Street Journalrằng “định
luật hấp dẫn và lư thuyết lượng tử cho phép các vũ trụ xuất hiện một
cách tự nhiên từ hư không” (“Tại sao Chúa không tạo ra vũ trụ,”
tháng 9 năm 2010). Như nhà toán học George Ellis và nhà vật lư học
Joe Silk giải thích trên tạp chí Nature , "Đa vũ trụ được thúc đẩy
bởi một câu đố: tại sao các hằng số cơ bản của tự nhiên ... lại có
giá trị nằm trong phạm vi nhỏ cho phép sự sống tồn tại." Lư thuyết
đa vũ trụ hấp dẫn chính xác v́ nó đưa ra câu trả lời cho câu hỏi đó
mà không cần đến sự sáng tạo của thần thánh (“Bảo vệ tính toàn vẹn
của vật lư”, tháng 12 năm 2014).
Tuy nhiên, tại
thời điểm này, việc xác định nơi khoa học kết thúc và triết học bắt
đầu trở nên cấp thiết. Theo bản chất của chúng, các vũ trụ ngoài vũ
trụ của chúng ta không thể được quan sát, bởi v́ chúng không ảnh
hưởng đến thực tế mà chúng ta trải nghiệm. Điều này khiến chúng ta
không thể xác minh sự tồn tại của chúng bằng bất kỳ h́nh thức thí
nghiệm khoa học nào đă biết. Deutsch lập luận rằng chúng ta có thể
thấy bằng chứng về đa vũ trụ trong hành vi của các hạt lượng tử,
chẳng hạn như khi các photon đi qua một thiết bị gọi là gương nửa
bạc: “Khi một photon va vào một chiếc gương như vậy, nó sẽ bật ra
khỏi một nửa vũ trụ và đi qua đi thẳng qua nửa kia. " Nhưng đây là
một câu hỏi đáng hỏi. Toàn bộ lư do tại sao cách giải thích nhiều
thế giới là một cách diễn giải là bởi v́ nó chỉ cung cấp mộtkết luận
có thể được rút ra từ các bằng chứng. Một nhà lư thuyết Copenhagen
sẽ nói rằng photon đi theo cả hai đường cùng một lúc, cho đến khi
quan sát được. Những ǵ bằng chứng cho thấy phụ thuộc vào lư thuyết
bạn đă chấp nhận, không phụ thuộc vào bản thân bằng chứng.
V́ lư do này,
những người hoài nghi về đa vũ trụ muốn chỉ định nó là siêu h́nh học
hơn là thực tế khoa học. Như Ellis lập luận trên tạp chí Scientific
American , “Không có ǵ sai với suy đoán triết học dựa trên khoa
học, vốn là những đề xuất đa vũ trụ. Nhưng chúng ta nên đặt tên cho
nó là ǵ ”(“ Liệu Đa vũ trụ có thực sự tồn tại? ”Tháng 8 năm 2011).
Trong Giả thuyết về sự trở lại của Chúa (2022), nhà địa vật lư và
nhà triết học khoa học Stephen C. Meyer đi xa hơn: để giải thích sự
tinh chỉnh của vũ trụ, ông viết, “vũ trụ học lạm phát và lư thuyết
dây cần phải khẳng định nhiều điều thuần túy các thực thể giả định,
các định đề trừu tượng và các quá tŕnh không thể quan sát được. ”
Nói cách khác, nó có thể thú vị, nhưng nó không phải là khoa học.
Xác minh thực
nghiệm đă là một yêu cầu quan trọng của thực tế khoa học, ít nhất là
kể từ thời của Francis Bacon và Galileo Galilei. Không một thí
nghiệm hay quan sát nào có thể tự giải thích — như Karl Popper đă
quan sát vào thế kỷ 20, mọi phép đo đều chứa đầy những giả định về ư
nghĩa của phép đo đó . Tuy nhiên, Popper nhấn mạnh, một lời giải
thích về các hiện tượng tự nhiên phải có thể kiểm tra được th́ mới
được coi là khoa học: " hiệu ứng vật lư có ư nghĩa khoa học có thể
được định nghĩa là hiệu ứng có thể được tái tạo thường xuyên bởi bất
kỳ ai thực hiện thí nghiệm thích hợp theo cách được quy định" (nhấn
mạnh thêm). Đối với các nhà khoa học hiện đại, thí nghiệm là cái mà
các nhà triết học Hy Lạp cổ đại gọi là kritērion, nền tảng của sự
thật mà các tuyên bố sẽ được đo lường. Các giả thuyết khoa học được
thiết kế để các thí nghiệm có thể chứng minh chúng đúng hay sai.
Những người đam
mê đa vũ trụ muốn khẳng định mức độ chắc chắn khoa học tương tự,
nhưng không đáp ứng các yêu cầu truyền thống của thử nghiệm. Chẳng
hạn, triết gia khoa học Richard Dawid lập luận rằng “việc xây dựng
mô h́nh khoa học tự nó không phải là vấn đề của suy luận logic mà là
vấn đề về tính hợp lư, mạch lạc và thành công”. Nhưng đối với Ellis
và Silk, “điều này đang di chuyển các mục tiêu”: rất nhiều mô tả hợp
lư, mạch lạc và thành công về thực tế dù sao cũng không thể kiểm
chứng được. Ví dụ, điều ác làm tha hóa linh hồn là điều chính đáng.
Tôi có thể lập luận mạch lạc rằng nó làm như vậy. Và giả sử tôi đúng
sẽ giải thích thành công nhiều quan sát hàng ngày của tôi, chẳng hạn
như sự ghê tởm của những kẻ giết người và hiếp dâm. Nhưng không có
thí nghiệm nào có thể chứng minh hoặc bác bỏ sự tồn tại của cái ác
hoặc linh hồn: đây không phải là những giả thuyết có thể kiểm chứng
được mà là những xác tín tâm linh. Chúng ta cần xác tín tâm linh.
Chúng ta không thể nói về cuộc sống con người một cách có ư nghĩa
nếu không có chúng. Nhưng việc xây dựng chúng là nhiệm vụ của các
nhà đạo đức học và giáo sĩ, không phải các nhà khoa học. Đó là lư do
tại sao cuộc tranh luận giữa nhiều thế giới trở nên sôi nổi: cho
thuyết đa vũ trụ trở thành dấu ấn của khoa học đồng nghĩa với việc
trao cho các nhà khoa học thẩm quyền của các nhà triết học và linh
mục.
Và đây cũng là lư
do tại sao những người sáng tạo và khán giả của Marvel dường như cảm
thấy rằng cốt truyện đa vũ trụ không chỉ là tṛ tiêu khiển mà là
những truyền thuyết có ư nghĩa tinh thần và đạo đức sâu sắc. Nếu
khoa học đang trở thành tín ngưỡng ngoại giáo mới của chúng ta, th́
việc khoa học viễn tưởng và truyện tranh cung cấp cho chúng ta thần
thoại mới là điều tự nhiên. Rốt cuộc, các siêu anh hùng đă chiếm một
vị trí trong bối cảnh văn hóa Mỹ tương tự như các vị thần Olympian
và á thần ở Hy Lạp và La Mă cổ đại. Trong mỗi trường hợp, chúng tôi
kể đi kể lại những câu chuyện phiêu lưu trong thiên hà có những siêu
nhân thể hiện những mối quan tâm của địa phương và toàn cầu của
chúng tôi. Superman là viết tắt của “sự thật, công lư và đường lối
của người Mỹ” giống như Theseus là hiện thân của tất cả những ǵ
thuộc về người Athen trong các vở kịch như Oedipus của Sophocles ở
Colonus. Và người Hy Lạp lồng triết học của họ vào những câu chuyện
dân gian của họ giống như chúng ta - v́ vậy điều quan trọng là một
số triết gia Hy Lạp đă có một lư thuyết đa vũ trụ của riêng họ.
Nguyên tử
và Hư không
Epicurus của
Samos trong thời cổ đại đă tạo ra trường hợp mạnh nhất cho đa vũ
trụ. Ông đă làm như vậy trong thời đại hỗn loạn về chính trị và trí
tuệ. Sau khi thời kỳ hoàng kim rực rỡ và ngắn ngủi của Athens kết
thúc với thất bại trong Chiến tranh Peloponnesian, thế giới Địa
Trung Hải mất đi trọng tâm của nó. Alexander Đại đế đă thực hiện một
nỗ lực để đưa tất cả các quốc gia lại với nhau dưới sự cai trị của
ḿnh, nhưng khi ông qua đời vào năm 323 trước Công nguyên, ông đă để
lại một đế chế vụn vỡ và một nền văn minh cạnh tranh chắp vá. Thời
kỳ Hy Lạp hóa tiếp theo được xác định phần lớn bởi sự tan ră của các
quyền lực cũ và sự thống trị dần dần, tổng thể của La Mă. Khi quá
tŕnh chuyển đổi thành đế chế của La Mă chính thức vào năm 27 trước
Công nguyên dưới thời Augustus Caesar, thời đại Hy Lạp - được đặt
tên cho ảnh hưởng lan tỏa và chỉ huy của tư tưởng Hy Lạp - đă kết
thúc.
Sự hỗn loạn chính
trị này được phản ánh trong sự phân hóa trí tuệ của thế giới nói
tiếng Hy Lạp. Đó là một trong nhiều điều được Reviel Netz minh họa
một cách xuất sắc trong Quy mô, Không gian và Quyển sách Văn hóa Văn
học Cổ đại (2020). Netz sử dụng phân tích thống kê các văn bản c̣n
sót lại của chúng tôi để chỉ ra cách các điển tích về thơ ca, lịch
sử, triết học và khoa học Hy Lạp h́nh thành và cứng rắn theo thời
gian. Ông lập bản đồ về nguồn gốc và điểm đến của những trí thức
hàng đầu, cho thấy Athens dần dần đánh mất vị thế không thể tranh
căi như là trung tâm và tiêu điểm của mọi đời sống trí thức. “[A]
của kính vạn hoa Địa Trung Hải dịch chuyển và thay đổi… [trong] thời
kỳ Hy Lạp hóa và thời kỳ đầu của La Mă, nó củng cố tính đa nguyên
của nền văn minh Hy Lạp,” Netz lập luận.
Trong thế kỷ thứ
5 trước Công nguyên, Athens nổi lên như một nơi gặp gỡ không thể
tranh căi của những bộ óc vĩ đại. Socrates, người có những cuộc
tranh luận nửa công khai lật đổ với ánh sáng dẫn dắt thu hút cả sự
say mê và ghê tởm, đă trở thành nhân vật trung tâm trong một truyền
thống triết học nổi tiếng thế giới. Nhưng mặc dù người kế nhiệm
Socrates, Plato, đă thành lập một viện chính thức gọi là Học viện,
không một trường học nào có thể chứa đựng những tác động của di sản
Socrates. Các hệ thống đối thủ gia tăng: Stoics, Peripatetics và
Cynics đều tuyên bố đưa ra những mô tả đầy đủ về cuộc sống, vũ trụ,
mọi thứ. Trong số rất nhiều đối thủ này, Epicurus nổi lên với một đề
xuất cấp tiến: có lẽ chúng ta không thể biết hết được. Có thể thực
tế quá xa lạ và đa dạng để tâm trí con người có thể nắm bắt được đầy
đủ, cũng như các dân tộc ở Địa Trung Hải tỏ ra quá kỳ quặc khi đi
theo bất kỳ một nhà lănh đạo nào trong thời gian dài.
Lời khuyên về sự
khiêm tốn nhận thức luận này đă khiến Epicurus nhấn mạnh rằng “[t] ở
đây là vô số thế giới, một số thế giới giống chúng ta, những thế
giới khác th́ không giống như chúng ta” (Diogenes Laertius, Lives of
the Eminent Philosophers 10.45). Vật lư làm nền tảng cho mệnh đề này
rất đơn giản: "[T] toàn bộ sự tồn tại được tạo thành từ các cơ thể
và hư không." Mọi thứ đều là một vật thể vật chất được cấu tạo bởi
các nguyên tử không thể phân chia, hoặc nó là không gian trống rỗng.
Khi các nguyên tử di chuyển trong không gian trống, chúng va chạm
theo các quy luật cố định. Tại một số địa điểm trong phạm vi mở rộng
vô hạn này, các nguyên tử va chạm với nhau theo cách để tạo thành
kosmos , một thế giới.
Giải thích về thủ
tục này cho sự dịu dàng của Rome, nhà thơ Lucretius của Epicurean đă
viết, “[Tôi] không được coi là có khả năng trong bất kỳ hoàn cảnh
nào mà chỉ một ḿnh đất và trời này đă được h́nh thành… đặc biệt là
kể từ khi thế giới của chúng ta được tạo ra bởi thiên nhiên: các
nguyên tử tự va chạm nhau với nhau một cách tự phát và t́nh cờ. ”
Với đủ những va chạm ngẫu nhiên này, một vũ trụ giống như vũ trụ của
chúng ta nhất định xuất hiện. Đa vũ trụ Epicurean, giống như đa vũ
trụ hiện đại, là một cỗ máy tạo ra vũ trụ, trong đó các quy luật vật
lư tạo ra các thế giới vật chất vô hạn một cách ngẫu nhiên. Cả hai
lư thuyết đều được phát triển để phục vụ cùng một mục đích: mô tả
cuộc sống của con người có thể diễn ra như thế nào nếu không có sự
can thiệp của thần thánh. Lucretius viết: “Thiên nhiên là tự do. “Cô
ấy tự làm mọi thứ bằng hơi nước của ḿnh. Thần thánh không đóng vai
tṛ ǵ ”( De Rerum Natura2.1023-1174). Theo thiết kế, đa vũ trụ cách
ly chủ nghĩa duy vật chống lại thần học.
Khi những khả
năng này xảy ra với Epicurus, các nghệ sĩ vĩ đại của thời kỳ này đă
tập hợp một đa vũ trụ của riêng họ. Học giả văn học Hy Lạp về Kỷ
nguyên Hy Lạp đă t́m thấy một ngôi nhà Ai Cập mới trong thư viện nổi
tiếng của Alexandria, nơi các nhà phê b́nh và nhà thơ nh́n lại lịch
sử huyền thoại trong nghệ thuật kể từ thời Homer. Netz viết: “Sự tái
tổ chức [P] oetic đi cùng với sự tổ chức lại chính trị,” Netz viết:
“một nền văn hóa thử nghiệm biểu diễn đă bị thay thế bởi nền văn hóa
của giáo luật cố thủ.” Các nhà văn thời Hy Lạp hóa như Callimachus
và Apollonius of Rhodes, cả nhà thơ và thủ thư tại Alexandria, đều
nhận thức sâu sắc về việc ḿnh là những người đến muộn với một
truyền thống nghệ thuật mà những ngày h́nh thành đă qua. Họ phản hồi
bằng cách thu thập các tài liệu tường thuật cũ thành các tuyển tập
toàn diện và kể lại những câu chuyện thần thoại nổi tiếng theo những
cách mới tinh tế.
Trong Argonautica
của ḿnh , Apollonius đă tập hợp lại tài liệu từ bi kịch Euripidean
và sử thi Homeric thành một bản làm lại uyên bác về cuộc t́m kiếm Bộ
lông cừu vàng của Jason. Về phần ḿnh, Callimachus tập hợp hết huyền
thoại này đến huyền thoại khác thành một sử thi châm biếm gọi là
Aitia ; trong khi đó, với tư cách là một thủ thư, anh ta đă lập danh
mục tài sản của Alexandria một cách cặn kẽ nhất có thể trong máy
tính bảng hoặc bánh kẹp của ḿnh . Dần dần xu hướng biên soạn này sẽ
tạo ra cái mà ngày nay được gọi là “chu kỳ sử thi”, một sơ đồ để sắp
xếp các huyền thoại trong thơ Hy Lạp theo tŕnh tự thời gian. Các
bản tóm tắt sau đó của chu kỳ, như bản được ghi lại bởi một nhà ngữ
pháp học tên là Proclus, làm chứng cho một loại ḍng thời gian chính
mà trong đó có thể thu thập các âm mưu khác nhau. Dự án đă tồn tại
trong Biến thái, một tập hợp lớn của tất cả các huyền thoại kể từ
đầu thời của nhà thơ thời Augustan Ovid.
Khoa học
bắt chước nghệ thuật
Chu kỳ sử thi và
Vũ trụ điện ảnh Marvel chứng kiến những khoảnh khắc văn hóa rất
giống nhau. Trong mỗi trường hợp, những câu chuyện cũ và yêu quư
được ghép lại thành những câu chuyện siêu dài. Trong mỗi trường hợp,
khán giả và nghệ sĩ cũng như nh́n ngược lại những huyền thoại được
yêu thích từ một thời hoàng kim đă qua. Và trong mỗi trường hợp,
ḍng thời gian "có thật" được bổ sung bằng các biến thể, truyện kể
lại và truyện hư cấu của người hâm mộ. Ví dụ, trong một lần lặp lại
thay thế của Chiến tranh thành Troy, Helen không thực sự được đưa
đến thành Troy mà được giữ an toàn ở Ai Cập trong khi Menelaus và
Paris chiến đấu v́ bàn tay của cô. (Euripides, Herodotus và nhà thơ
trước đó Stesichorus đều đă khám phá ra phiên bản của sự kiện này.)
Helen không “thực sự” đến Ai Cập hơn Superman “thực sự” đă chết
trong DC năm 1992 “Death of Superman” hay Spider-Man “ thực sự ”đă
chết trong Avengers: Infinity War(2018). Nhưng trong đa vũ trụ, mọi
thứ đều xảy ra ở đâu đó.
Trong thời kỳ Hy
Lạp hóa, các trận chiến lănh thổ đi cùng với sự phân mảnh văn hóa và
vũ trụ học Epicurean. Trong thời đại của chúng ta, quan hệ đảng phái
chính trị và nguyên tử hóa xă hội đi cùng với sự trỗi dậy của lư
thuyết dây của Hawking và đa vũ trụ của Marvel. Do đó, có thể gợi ư
rằng các vũ trụ song song đă trở thành động lực chính trong MCU về
“sự đa dạng” và “sự đại diện”, hai mệnh lệnh nghệ thuật lớn lao của
cuộc cách mạng thức tỉnh. Sẽ dễ dàng loại bỏ sự ác độc da trắng
trong đội h́nh chính của Marvel nếu một số vũ trụ có Captain America
nữ hoặc Captain Marvel da đen. V́ vậy, Xochitl Gomez xuất hiện trong
Doctor Strange và Đa vũ trụ của Madnesstrong vai America Chavez,
người anh hùng quan trọng giúp bạn có thể du hành giữa các vũ trụ —
tự hào đeo lá cờ cầu vồng-plus-trans-plus-BLM mới làm ghim cài áo.
Thế giới vô hạn có nghĩa là danh tính vô hạn, hoán vị nhân khẩu học
vô hạn và nhóm tập hợp trên màn h́nh. Nhưng nếu danh tính, như cốt
truyện, có thể được chọn và bỏ lại theo ư muốn, liệu bất kỳ danh
tính nào trong số chúng có ư nghĩa ǵ không?
Bao trùm toàn bộ
mọi thứ, ở cả hiện đại và cổ đại, là một cảm giác hỗn loạn và đứt
găy, một thế giới thống nhất từng có nguy cơ tan ră thành các phe
phái thù địch. Netz giải thích: “[T] ông ấy đến từ các chế độ quân
chủ đă không mang lại một hệ tư tưởng thống nhất: sự đa dạng, thay
vào đó, được tích lũy. Như trong chính trị, trong khoa học và nghệ
thuật cũng vậy: ở mọi nơi đều có cảm giác rằng không có logic chi
phối nào có thể thống nhất thế giới. Khi các cộng đồng chính trị và
văn hóa phân tán như các nguyên tử vào khoảng không, ngày càng có
nhiều nghi ngờ rằng trung tâm không thể giữ được.
Khi triết học,
văn học và thần thoại hội tụ về một nhóm ư tưởng duy nhất, có vẻ như
chúng đang gợi ư điều ǵ đó sâu sắc bên trong Zeitgeistcủa một nền
văn hóa. Marvel Cinematic Universe là một câu chuyện ngụ ngôn cho
thấy bằng ngôn ngữ của câu chuyện những ǵ các nhà duy vật diễn đạt
bằng ngôn ngữ của suy đoán vũ trụ. V́ không thể chứng minh được đa
vũ trụ bằng thực nghiệm, nên nó mang tính chất thần thoại hơn là
khoa học. Và giống như tất cả các thần thoại, nó truyền tải một tập
hợp các tín ngưỡng văn hóa thông qua h́nh ảnh và cách kể chuyện.
Những niềm tin văn hóa đó là: khoa học vật lư là khởi đầu của mọi
trí tuệ, rằng loài người là một tai nạn, và rằng Thượng đế đă chết.
Chúng ta hành động như thể những giả định này đă được khoa học chứng
minh theo kinh nghiệm, nhưng thực tế th́ ngược lại: niềm tin của
chúng ta rằng vũ trụ là ngẫu nhiên và không quan tâm đến việc giải
thích của chúng ta về dữ liệu mà khoa học cung cấp. Đó là lư do tại
sao đa vũ trụ của Marvel Studios và đa vũ trụ của các Nhà vật lư đều
nằm trong cùng một xu hướng. Cả hai đều cố gắng xây dựng một "mạch
lạc, hợp lư,
Họ đang thất bại.
V́ khi nghệ thuật đại chúng của chúng ta trở nên đa vũ trụ hơn, nó
cũng trở nên nông cạn và không mạch lạc hơn. Điều khiến MCU ngày
càng mệt mỏi và vô trùng về mặt nghệ thuật chính là sự từ bỏ thực tế
này cho thực tế khác, liên tục sửa đổi các câu hỏi có vẻ đă được
giải quyết. Các nhân vật chết đi và sống lại hoặc xuất hiện trở lại
trong một vũ trụ khác; cuối cùng, ngay cả sự kiện cái chết của họ
hầu như không mang trọng lượng cảm xúc. Khán giả không khỏi xúc động
khi chứng kiến Người Nhện của Tom Holland tan thành bụi không
gian. Nhưng một khi anh ấy và những người khác tái hiện thực trong
Endgame , nó bắt đầu giống như không cócủa các sự kiện trong chuỗi
có bất kỳ hậu quả lâu dài nào. V́ trong đa vũ trụ, không có sự kiện
nào loại trừ sự kiện ngược lại xảy ra đồng thời, các câu chuyện
không c̣n được quy định bởi logic hành động của con người mà bởi hợp
đồng của các diễn viên và sự thuận tiện tài chính của các nhà điều
hành hăng phim.
Do đó, mọi bộ
phim Marvel mới giờ đây đều khiến những câu chuyện trước đó trở nên
lỗi thời hoặc không c̣n liên quan một cách hiệu quả. Hiệu ứng này
đạt được một cách tinh tế nhất trong Spider-Man: No Way Home , bộ
phim lặng lẽ viết lại phần kết của mọi bộ phim Spider-Man trước đó
để kể một câu chuyện hấp dẫn trong ḍng thời gian của riêng nó. Điều
này làm cho cốt truyện trước mặt chúng ta trở nên thú vị, nhưng biến
mọi bộ phim trước đây mà khán giả đă từng bị đầu tư vào ngơ cụt và
một tṛ lừa bịp. Tương tự, EternalsKhông thành một câu chuyện kể bởi
v́ nó ám chỉ tất cả những ǵ đến trước khi nó thực sự được tranh
luận: khi sự xuất hiện của những sinh vật gần như bất tử với những
quyền năng không thể tưởng tượng được, các sự kiện và nhân vật trước
đó trông, hồi tưởng lại, không đáng kể. Những anh hùng cũ và mối
quan tâm của họ chỉ trở thành một đốm sáng so với cuộc sống của
những người mới đến. Ở cấp độ cao của những nhân vật chính như thần
thánh này, những lựa chọn đạo đức cũng không có ư nghĩa ǵ nhiều.
Sersi (Gemma Chan), người nổi lên như nhân vật chính của Eternals,
đạt được một chiến thắng mà cuối cùng phải dẫn đến cái chết nhiệt
của vũ trụ. Cô ấy cảm thấy hài ḷng nhất về chiến thắng này, và tự
hỏi liệu hành động của ḿnh có đúng hay không. Chà, cô ấy có thể, v́
trong một vũ trụ vô hạn và ngẫu nhiên chỉ có ḍng nguyên tử, không
bị chi phối bởi tâm trí tối thượng, những từ như “đúng” và “sai” khó
có thể có nhiều công dụng khi bắt đầu.
“Trong đa vũ trụ
vô tận, có một phương pháp chữa khỏi mọi bệnh tật. Một giải pháp cho
mọi vấn đề, ”Scarlet Witch (Elizabeth Olsen) trong Doctor Strange và
Đa vũ trụ của Madness nói . Cô ấy chính xác đúng, và đó chính xác là
vấn đề: hai tiếng rưỡi tàn sát vô nghĩa sẽ kết thúc chúng ta trở lại
ngay nơi chúng ta bắt đầu nếu người chết sẽ được sống lại ngay sau
khi đoạn tín dụng được tung ra. MCU đa vũ trụ là một thế giới không
có câu chuyện cổ tích, ư nghĩa đạo đức hay bi kịch, bởi v́ nó là một
thế giới không có hậu quả.
Không có sự thất
bại nghệ thuật nào chứng minh rằng đa vũ trụ không tồn tại hoặc
Thiên Chúa tồn tại, v́ lư do đơn giản là không có tuyên bố nào là
một giả thuyết khoa học có thể được chứng minh hoặc bác bỏ. Họ đang
cạnh tranh với nhau các thần học — một trong số đó được truyền lại
cho chúng ta thông qua trí tuệ của tổ tiên, một trong số đó được
truyền lại cho chúng ta bởi các giáo sĩ giả khoa học và bởi tinh
thần của thời đại lỗi mốt của chúng ta. Tuy nhiên, một cách phân xử
giữa các thần học là đặt câu hỏi liệu họ có thể truyền cảm hứng cho
nghệ thuật thể hiện toàn bộ bản chất của con người một cách thỏa măn
hay không. Với khả năng này, người ta nói rằng lư thuyết đa vũ trụ
đă truyền cảm hứng cho sự bóc lột ngày càng vô nghĩa và bóc lột của
MCU, vốn thể hiện một cách chân thành chủ nghĩa anh hùng ngay cả khi
nó miêu tả một thế giới mà hành động của con người không thể có hậu
quả hoặc ư nghĩa.
Có lẽ một tập hợp
các câu chuyện khác sẽ có ư nghĩa tốt hơn về những ǵ khoa học khám
phá. Có ít nhất một cách giải thích dữ liệu có thể giải thích cho
vật lư lượng tử và thực tế của trái tim con người. Cách giải thích
đó diễn ra như thế này: Đức Chúa Trời đă tạo ra chúng ta và Ngài
muốn chúng ta biết Ngài, một phần bằng cách nghiên cứu công việc thủ
công của Ngài thông qua khoa học và lư trí. Một vị Chúa như vậy rất
có thể đă tạo ra một vũ trụ được thiết kế để chứa chúng ta và chúng
ta được nh́n thấy — một thực tại chỉ thành hiện thực thông qua mối
quan hệ với ư thức của chúng ta, như cách giải thích của Copenhagen
về vật lư lượng tử cho thấy. Thật vậy, Đức Chúa Trời, Đấng tạo ra
một thực tế như vậy nghe có vẻ khủng khiếp giống như Đức Chúa Trời
tạo ra các loài động vật, nhưng mời loài người hoàn thiện tạo vật
bằng cách đặt tên cho chúng. Anh ấy vẫn đang mời chúng tôi làm như
vậy, mỗi khi chúng ta nh́n ra thiên đàng tuyên bố sự vinh hiển của
Ngài ngay cả bây giờ. Đó chắc chắn là một câu chuyện đáng kể.
Spencer A. Klavan
là phó tổng biên tập của Clare-mont Review of Books, người dẫn
chương tŕnh podcast Young Heretics, và là tác giả của cuốn sách How
to Save the West (Nhà xuất bản Regnery) sắp ra mắt.
NHẬN ĐỊNH
Xét Nghiệm PCR Về SARS-CoV-2 Hoàn Toàn Vô Nghĩa Về Mặt Khoa Học
Kissinger Report 1974: Tác Động Của Việc TăngTrưởng Dân Số Toàn Cầu
Global Risk Report
https://www.worldsciencefestival.com/videos/evolution-beyond-earth/
BIG PHARMA PFIZER Công Bố Doanh Thu Tóm Tắt Hai Qúy Đầu Năm của 2020-2021
Tiêm Chủng: Công Cụ Lừa Đảo Hiểm Độc Của Chủ Nghĩa Đế Quốc Tài Chính Toàn Cầu
https://knowgenetics.org/genetics-in-the-news/genetic-testing/
https://govextra.gov.il/ministry-of-health/corona/corona-virus-en/
https://www.timesofisrael.com/israels-covid-reproduction-rate-drops-below-1-despite-omicron-fears/
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)02249-2/fulltext
https://www.pop.org/wp-content/uploads/2020/10/Pandemonium_web.pdf
https://www.schengenvisainfo.com/news/brazil-south-africa-removed-from-list-of-high-risk-countries/
https://headlines360.news/doctors-sign-declaration-blasting-covid-policymakers/
https://exposingvaccinegenocide.org/gates-genocide-partners/
https://intelligence.weforum.org/topics/a1G0X000006O6EHUA0?tab=publications
https://www.collective- Evolution.com/2013/02/26/the-united-nation-exposed-who-is-in-control
https://www.gracevanberkum.com/post/stand-up-speak-up-how-do-we-do-this
https://www.corbettreport.com/interview-1163-spiro-skouras-explains-the-agenda-2030-ocean-takeover/
https://sustainabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld
https://intelligence.weforum.org/topics/a1G0X000006O6EHUA0?tab=publications
https://www.technocracy.news/italys-from-covid-death-count-drastically-reduced-by-over-97-percent/
https://www.weforum.org/covid-action-platform
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative
THÁNG 10
Thành Tựu Lớn Nhất Của Trump & Những Thành Tựu Của Tồng Thống Sau 42 tháng. Kim Âu (st)
Donald Trump Học Ở Đại Học Nào? Kim Âu (st)
Donald Trump Trị Gía Bao Nhiêu? Kim Âu (st)
Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục Thời Trump Kim Âu (st)
Những Tội Phạm Tỷ Phú Kim Âu (st)
Coronavirus, Có Phải Là Vũ Khí Sinh Học Không? Kim Âu (st)
UN, WHO, Gates T́m Cách Thu Hút Quần Chúng Kim Âu (st)
Coronavirus Lockdown Những Chuyện Chưa Kể Kim Âu (st)
Nhận Thức Sai Lầm Về Virus Kim Âu (st)
Covid 19 Không Phải Là Một Loại Virus Mới Kim Âu (st)
Covid 19, Cuộc Lừa Đảo Vĩ Đại Kim Âu (st)
11 Thuyết Âm Mưu Kim Âu (st)
Vũ Hán, Từ Cách Mạng Văn Hóa Đến Covid 19 Kim Âu (st)
Covid 19= Nói Dối Hoàn Toàn Kim Âu (st)
Cuộc Điều Tra Của Thẩm Phán Durham Kim Âu (st)
Nếu Ứng Cử Viên Tổng Thống Qua Đời.. Điều Ǵ Sẽ Xảy Ra Kim Âu (st)
Bất Ngờ Tháng Mười 2020 Kim Âu (st)
Chủ Nghĩa Toàn Cầu vs Toàn Cầu Hóa Kim Âu (st)
Chỉ Có 6% Chết V́ COVID 19 Kim Âu (st)
Đọc: Death By China Kim Âu (st)
Trump's Agenda 2020 Kim Âu (st)
Những Ư Tưởng Nền Tảng Của Republican 2020 Kim Âu (st)
Truyền Thông Bất Lương Che GIấu 7 Sự Việc Quan Trọng Kim Âu (st)
Covid 19 Khai Thác Và Thao Túng Tâm Lư Sợ Hăi Kim Âu (st)
CoronavirusThay Đổi Thế Giới Vinh Viễn Kim Âu (st)
Trang Quyền Lợi Cử Tri (Voter) Kim Âu (st)
Kiểm Soát Dân Số: Hệ Tư Tưởng Ma Qủy Kim Âu (st)
Chiến Dịch Bôi Nhọ Các Bác Sĩ Xác Nhận Thuốc Trị Covid 19 Kim Âu (st)
Yale School of Public Health that was recently published in the American Journal of Epidemiology
Những Khoảnh Khắc Jane Phạm
Cờ Vàng Trong Tâm Tôi Christine Cao
Thôi Về Đi Con Christine Cao
Nợ Quốc Gia Dưới Thời Obama Kim Âu
Dư Luận Viên Báo Nói : Biến Tướng Của Hồng Vệ Binh Kim Âu
Event 21 Mẹ Đẻ Của COVID 19 Kim Âu
Khi Người Quốc Gia Trở Về Bùi Anh Trinh
Người Quốc Gia Hà Văn Sơn Về Nước Bùi Anh Trinh
Dân Chủ Với PheTa: Đó Là Dân Chủ Rừng Rú Kim Âu
https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/
https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/
https://www.contagionlive.com/news/cdc-reports-13-million-flu-cases-thus-far-in-201920-season
https://www.kff.org/other/state-indicator/influenza-and-pneumonia-death-rate/?c
https://www.state.gov/the-united-states-announces-assistance-to-combat-the-novel-coronavirus/
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html
https://usafacts.org/visualizations/coronavirus-covid-19-spread-map/
Vai Tṛ Của Trung Cộng Trong Chiến Tranh Việt Nam Kim Âu -ST
VĂN HÓA - LỊCH SỬ
https://founders.archives.gov/documents/Jefferson/99-01-02-7861
https://www.presidency.ucsb.edu/documents/proclamation-3204-obstruction-justice-the-state-arkansas
https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Guards - https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Guards_(USA)
TỔNG HỢP BÀI VỞ CÁC DIỄN ĐÀN
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative
VẤN ĐỀ TÔN GIÁO
Những Yếu Tố Thuận Lợi Giúp Cho Chữ Quốc Ngữ Latin Phát Triển
Hậu Qủa Thời Pháp Thuộc: Lịch Sử,Văn Hóa Việt Bị Xóa Trắng Kim Âu
Vatican 5 Lần Vận Động Ngoại Cường Xâm Lược Việt Nam Nguyễn Mạnh Quang
Giáo Hội La Mă: Lịch Sử - Hồ Sơ Tội Ác Nguyễn Mạnh Quang
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc t́nh.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lư tŕnh.
Thảo Đường Cư Sĩ.
MINH THỊ
NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN TỘC LÊN BẢN VỊ TỐI THƯỢNG. KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE NHÓM, ĐẢNG PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA M̀NH.
NGƯỜI QUỐC GIA BẢO VỆ LĂNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ G̀N DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐĂI LỌC VÀ KẾT HỢP HÀI H̉A VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG CON NGƯỜI, XĂ HỘI VÀ ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM CƯỜNG THỊNH PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.
Email: kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu
at Capitol. June 19.1996
with Sen. JohnMc Cain
with Congressman Bob Barr
with General John K Singlaub
CNBC .Fox .FoxAtl .. CFR. CBS .CNN .VTV.
.WhiteHouse .NationalArchives .FedReBank
.Fed Register .Congr Record .History .CBO
.US Gov .CongRecord .C-SPAN .CFR .RedState
.VideosLibrary .NationalPriProject .Verge .Fee
.JudicialWatch .FRUS .WorldTribune .Slate
.Conspiracy .GloPolicy .Energy .CDP .Archive
.AkdartvInvestors .DeepState .ScieceDirect
.NatReview .Hill .Dailly .StateNation .WND
-RealClearPolitics .Zegnet .LawNews .NYPost
.SourceIntel .Intelnews .QZ .NewAme
.GloSec .GloIntel .GloResearch .GloPolitics
.Infowar .TownHall .Commieblaster .EXAMINER
.MediaBFCheck .FactReport .PolitiFact .IDEAL
.MediaCheck .Fact .Snopes .MediaMatters
.Diplomat .NEWSLINK .Newsweek .Salon
.OpenSecret .Sunlight .Pol Critique .
.N.W.Order .Illuminatti News.GlobalElite
.NewMax .CNS .DailyStorm .F.Policy .Whale
.Observe .Ame Progress .Fai .City .BusInsider
.Guardian .Political Insider .Law .Media .Above
.SourWatch .Wikileaks .Federalist .Ramussen
.Online Books .BREIBART.INTERCEIPT.PRWatch
.AmFreePress .Politico .Atlantic .PBS .WSWS
.NPRadio .ForeignTrade .Brookings .WTimes
.FAS .Millenium .Investors .ZeroHedge .DailySign
.Propublica .Inter Investigate .Intelligent Media
.Russia News .Tass Defense .Russia Militaty
.Scien&Tech .ACLU .Veteran .Gateway. DeepState
.Open Culture .Syndicate .Capital .Commodity
.DeepStateJournal .Create .Research .XinHua
.Nghiên Cứu QT .NCBiển Đông .Triết Chính Trị
.TVQG1 .TVQG .TVPG .BKVN .TVHoa Sen
.Ca Dao .HVCông Dân .HVNG .DấuHiệuThờiĐại
.BảoTàngLS.NghiênCứuLS .Nhân Quyền.Sài G̣n Báo
.Thời Đại.Văn Hiến .Sách Hiếm.Hợp Lưu
.Sức Khỏe .Vatican .Catholic .TS KhoaHọc
.KH.TV .Đại Kỷ Nguyên .Tinh Hoa .Danh Ngôn
.Viễn Đông .Người Việt.Việt Báo.Quán Văn
.TCCS .Việt Thức .Việt List .Việt Mỹ .Xây Dựng
.Phi Dũng .Hoa Vô Ưu.ChúngTa .Eurasia.
CaliToday .NVR .Phê B́nh . TriThucVN
.Việt Luận .Nam Úc .Người Dân .Buddhism
.Tiền Phong .Xă Luận .VTV .HTV .Trí Thức
.Dân Trí .Tuổi Trẻ .Express .Tấm Gương
.Lao Động .Thanh Niên .Tiền Phong .MTG
.Echo .Sài G̣n .Luật Khoa .Văn Nghệ .SOTT
.ĐCS .Bắc Bộ Phủ .Ng.TDũng .Ba Sàm .CafeVN
.Văn Học .Điện Ảnh .VTC .Cục Lưu Trữ .SoHa
.ST/HTV .Thống Kê .Điều Ngự .VNM .B́nh Dân
.Đà Lạt * Vấn Đề * Kẻ Sĩ * Lịch Sử *.Trái Chiều
.Tác Phẩm * Khào Cứu * Dịch Thuật * Tự Điển *