at Capitol. June 19.1996
with Sen. JohnMc Cain
with Congressman Bob Barr
with General John K Singlaub
CNBC .Fox .FoxAtl .. CFR. CBS .CNN .VTV.
.WhiteHouse .NationalArchives .FedReBank
.Fed Register .Congr Record .History .CBO
.US Gov .CongRecord .C-SPAN .CFR .RedState
.VideosLibrary .NationalPriProject .Verge .Fee
.JudicialWatch .FRUS .WorldTribune .Slate
.Conspiracy .GloPolicy .Energy .CDP .Archive
.AkdartvInvestors .DeepState .ScieceDirect
.NatReview .Hill .Dailly .StateNation .WND
-RealClearPolitics .Zegnet .LawNews .NYPost
.SourceIntel .Intelnews .QZ .NewAme
.GloSec .GloIntel .GloResearch .GloPolitics
.Infowar .TownHall .Commieblaster .EXAMINER
.MediaBFCheck .FactReport .PolitiFact .IDEAL
.MediaCheck .Fact .Snopes .MediaMatters
.Diplomat .NEWSLINK .Newsweek .Salon
.OpenSecret .Sunlight .Pol Critique .
.N.W.Order .Illuminatti News.GlobalElite
.NewMax .CNS .DailyStorm .F.Policy .Whale
.Observe .Ame Progress .Fai .City .BusInsider
.Guardian .Political Insider .Law .Media .Above
.SourWatch .Wikileaks .Federalist .Ramussen
.Online Books .BREIBART.INTERCEIPT.PRWatch
.AmFreePress .Politico .Atlantic .PBS .WSWS
.NPRadio .ForeignTrade .Brookings .WTimes
.FAS .Millenium .Investors .ZeroHedge .DailySign
.Propublica .Inter Investigate .Intelligent Media
.Russia News .Tass Defense .Russia Militaty
.Scien&Tech .ACLU .Veteran .Gateway. DeepState
.Open Culture .Syndicate .Capital .Commodity
.DeepStateJournal .Create .Research .XinHua
.Nghiên Cứu QT .NCBiển Đông .Triết Chính Trị
.TVQG1 .TVQG .TVPG .BKVN .TVHoa Sen
.Ca Dao .HVCông Dân .HVNG .DấuHiệuThờiĐại
.BảoTàngLS.NghiênCứuLS .Nhân Quyền.Sài Gòn Báo
.Thời Đại.Văn Hiến .Sách Hiếm.Hợp Lưu
.Sức Khỏe .Vatican .Catholic .TS KhoaHọc
.KH.TV .Đại Kỷ Nguyên .Tinh Hoa .Danh Ngôn
.Viễn Đông .Người Việt.Việt Báo.Quán Văn
.TCCS .Việt Thức .Việt List .Việt Mỹ .Xây Dựng
.Phi Dũng .Hoa Vô Ưu.ChúngTa .Eurasia.
CaliToday .NVR .Phê Bình . TriThucVN
.Việt Luận .Nam Úc .Người Dân .Buddhism
.Tiền Phong .Xã Luận .VTV .HTV .Trí Thức
.Dân Trí .Tuổi Trẻ .Express .Tấm Gương
.Lao Động .Thanh Niên .Tiền Phong .MTG
.Echo .Sài Gòn .Luật Khoa .Văn Nghệ .SOTT
.ĐCS .Bắc Bộ Phủ .Ng.TDũng .Ba Sàm .CafeVN
.Văn Học .Điện Ảnh .VTC .Cục Lưu Trữ .SoHa
.ST/HTV .Thống Kê .Điều Ngự .VNM .Bình Dân
.Đà Lạt * Vấn Đề * Kẻ Sĩ * Lịch Sử *.Trái Chiều
.Tác Phẩm * Khào Cứu * Dịch Thuật * Tự Điển *
KIM ÂU -CHÍNHNGHĨA -TINH HOA - STKIM ÂU
CHÍNHNGHĨA MEDIA-VIETNAMESE COMMANDOS
BIÊTKÍCH -STATENATION - LƯUTRỮ -VIDEO/TV
DICTIONAIRIES -TÁCGỈA-TÁCPHẨM - BÁOCHÍ . WORLD - KHẢOCỨU - DỊCHTHUẬT -TỰĐIỂN -THAM KHẢO - VĂNHỌC - MỤCLỤC-POPULATION - WBANK - BNG ARCHIVES - POPMEC- POPSCIENCE - CONSTITUTION
VẤN ĐỀ - LÀMSAO - USFACT- POP - FDA EXPRESS. LAWFARE .WATCHDOG- THỜI THẾ - EIR.
ĐẶC BIỆT
The Invisible Government Dan Moot
The Invisible Government David Wise
ADVERTISEMENT
Le Monde -France24. Liberation- Center for Strategic- Sputnik
https://www.intelligencesquaredus.org/
Space - NASA - Space News - Nasa Flight - Children Defense
Pokemon.Game Info. Bách Việt Lĩnh Nam.US History
World History - Global Times - Conspiracy - Banking - Sciences
World Timeline - EpochViet - Asian Report - State Government
https://lens.monash.edu/@politics-society/2022/08/19/1384992/much-azov-about-nothing-how-the-ukrainian-neo-nazis-canard-fooled-the-world
with General Micheal Ryan
US DEBT CLOCK . WORLDOMETERS . TRÍ TUỆ MỸ . SCHOLARSCIRCLE. CENSUS - SCIENTIFIC - COVERTACTION
EPOCH - ĐKN - REALVOICE - JUSTNEWS - NEWSMAX - BREIBART - WARROOM - REDSTATE - PJMEDIA - EPV - REUTERS
AP - NTD - REPUBLIC - VIỆT NAM - BBC - VOA - RFI - RFA - HOUSE - TỬ VI - VTV - HTV - PLUTO - BLAZE - INTERNET - SONY - CHINA - SINHUA - FOXNATION - FOXNEWS - NBC - ESPN - SPORT - ABC- LEARNING - IMEDIA - NEWSLINK - WHITEHOUSE- CONGRESS - FED REGISTER - OAN - DIỄN ĐÀN - UPI - IRAN - DUTCH - FRANCE 24 - MOSCOW - INDIA - NEWSNOW NEEDTOKNOW - REDVOICE - NEWSPUNCH - CDC - WHO - BLOOMBERG - WORLDTRIBUNE - WND - MSNBC- REALCLEAR
POPULIST PRESS - PBS - SCIENCE - HUMAN EVENT - REPUBLIC BRIEF - AWAKENER - TABLET - AMAC - LAW - WSWS - PROPUBICA -INVESTOPI-CONVERSATION - BALANCE - QUORA - FIREPOWER - GLOBAL- NDTV- ALJAZEER- TASS- DAWN
NHẬN ĐỊNH - QUAN ĐIỂM
Thông tin có thể không phản ảnh đúng sự kiện nhưng đúng hay sai thuộc về trách nhiệm của đại chúng. Kim Âu
Thuyết Âm
Mưu
Quassim
Cassam
Cambridge,
Vương quốc Anh: Polity Press, 2019. 136 trang, giấy, 12,95
Mối quan tâm ám ảnh đối với các thuyết âm mưu có thể là dấu hiệu của một
sự bất ổn nhất định về tinh thần hoặc không, nhưng niềm tin hoàn
toàn vào chúng dường như là một dấu hiệu khá tốt. Tuy nhiên, trong
cuốn sách thú vị và nhiều thông tin này, Quassim Cassam chỉ ra rằng
vai trò của các thuyết âm mưu sâu sắc hơn, và những người theo
thuyết âm mưu hiểu biết nhiều hơn những gì chúng ta đã tin tưởng.
“Một người theo Thuyết âm mưu,”
Cassam viết, “với chữ C viết hoa và chữ T viết hoa, là người 'say
mê' Thuyết âm mưu, tức là bị chúng mê hoặc một cách bất thường và
sẵn sàng tin vào chúng hơn hầu hết mọi người. Tất cả chúng tôi đều
là những người theo thuyết âm mưu—tất cả chúng tôi đều tin rằng đôi
khi người ta bí mật tụ tập với nhau để làm những điều xấu—nhưng
không phải tất cả chúng tôi đều là những người theo thuyết âm mưu.”
Việc tranh luận với những kẻ cực đoan thuộc bất kỳ lĩnh vực nào thường
khiến bạn bực bội, nhưng những Người theo thuyết âm mưu đặc biệt có
xu hướng biến những lý lẽ hợp lý nhất của bạn chống lại bạn. Nếu bạn
gợi ý rằng trong suốt lịch sử, các thế lực nham hiểm dường như đã
quá kém cỏi để giữ bất kỳ bí mật lớn nào, thì những Người theo
thuyết âm mưu sẽ quay lại và lẩm bẩm một cách đen tối, “Đó là những
gì họ muốn bạn nghĩ .
”
Cassam nhận xét rằng những người
theo Thuyết âm mưu không quá dốt nát mà tất cả đều quá hiểu biết. Họ
có thể không có thời gian, sự kiên nhẫn, hoặc - tôi có dám nói
không? - trí tuệ để thành thạo, chẳng hạn, nhân chủng học pháp y,
nhưng họ biết một người biết một người tên là Bob, người được cho là
"đã ở đó." Này, bên cạnh đó, các chuyên gia được đánh giá cao. (Tôi
nghĩ điều này có liên quan đến một số ác cảm bản năng của người Mỹ
đối với những người được coi là “tinh hoa” - những người tình cờ có
bằng cấp.)
Những người theo thuyết âm mưu viết hoa không còn chỉ đơn thuần là những
trang biên tập kỳ quặc với một chiếc rìu cùn để mài, hay những kẻ
lập dị điên cuồng bị ám ảnh bởi việc đánh một tên khốn chết tiệt,
thậm chí cũng không phải là những lập trình viên đơn độc ẩn náu
trong tầng hầm thì thầm những lời chỉ trích chống lại những kẻ ăn
cắp vặt cuồng tín và những quan niệm mới lạ của họ . Cassam lập luận
rằng những người theo Thuyết âm mưu còn quỷ quyệt hơn nhiều.
Họ thường
cam kết làm suy yếu tư duy đồng thuận khoa học, để cuối cùng họ ném
chính lý trí vào gầm xe buýt, cùng với sự thận trọng và đạo đức.
Do đó, những người theo Thuyết âm mưu tự coi
mình là những kẻ lập dị táo bạo và có tinh thần tự do hoang dã,
không ngại chống lại những hiểu lầm của “con cừu non” mù quáng.
Nhưng họ thực sự đang truyền bá những điều sai trái có động cơ ý
thức hệ. Cassam dường như nghĩ rằng anh ấy không thể nhấn mạnh đủ
điểm này, và có lẽ anh ấy đúng. Đó là một trong những bài học hay
nhất từ tập sách mảnh mai này.
Các thuyết âm mưu, tác giả lưu ý, là "không hợp lý bởi thiết kế." Chúng
không bắt nguồn từ thực tế mà chỉ đơn thuần là suy đoán, nghĩa là
“đã bị bác bỏ”. Các thuyết âm mưu cấp tiêu chuẩn của bạn có thể chỉ
đơn giản là kết quả của suy nghĩ viển vông (Elvis còn sống!); ở một
mức độ cao hơn, chúng có thể tạo thành một loại chủ nghĩa hoang
đường: các phiên bản thời hiện đại của những câu chuyện thần thoại
cổ đại do những người hierophants thiết kế để giải thích mọi thứ
diễn ra như thế nào.
Nhưng Cassam là một triết gia chuyên nghiệp, và đưa ra một lời giải thích
phức tạp hơn nhiều. Thành công của Thuyết âm mưu là chúng “kể những
câu chuyện mà mọi người muốn nghe”. Điều này dẫn đến một câu hỏi:
tại sao mọi người muốn nghe chúng? Cassam giải quyết các giải thích
khoa học. Một số nhà tâm lý học cho rằng tư duy âm mưu có thể bắt
nguồn từ những thành kiến nhận thức sẵn có trong cách chúng ta suy
nghĩ và cũng có thể được giải thích về mặt tính cách. Cassam bác bỏ
những khái quát hóa này nhưng thừa nhận rằng có một thứ gọi là “tư
duy âm mưu” và khẳng định rằng thuyết âm mưu là “một hệ tư tưởng hơn
là một đặc điểm tính cách”. Ông kết luận, không phải tất cả những kẻ
cực đoan đều là những kẻ theo chủ nghĩa âm mưu, nhưng “chủ nghĩa âm
mưu là một phần không thể thiếu đối với các hệ tư tưởng [như vậy]” ở
cả những người thành công và những người bị gạt ra ngoài lề xã hội.
Cassam cũng hơn một lần đề cập rằng những người theo Thuyết âm mưu chỉ
lắng nghe những chuyên gia mà chính họ cũng là những Người theo
thuyết âm mưu, bởi vì họ tồn tại trong một bong bóng “tự niêm phong”
của “nhận thức luận bị tê liệt”. Nếu họ chống lại một số diễn biến
gần đây, họ có xu hướng lẩm bẩm một cách đen tối về các âm mưu của
chính phủ và “nhà nước ngầm”. Nhưng nếu họ ủng hộ một lý thuyết lang
băm nào đó, thì một nghiên cứu đơn lẻ, sau đó đã bị lật tẩy, tuyên
bố rằng vắc-xin dành cho trẻ em gây ra bệnh tự kỷ là đủ tốt cho họ.
Cassam tiếp tục lập luận rằng những người biện hộ cho âm mưu, những người
thường tham gia vì tiền, có thể bị coi là “Những doanh nhân âm mưu”.
Anh ấy không đi xa đến mức gọi họ là những người hỗ trợ, nhưng rõ
ràng họ chính xác là như vậy.
Thuyết âm mưu, sau đó, không phải là vô hại. Suy nghĩ sai lầm như vậy có
thể nguy hiểm, và cuối cùng là hủy hoại hoàn toàn. Cassam liệt kê ra
một danh sách: những người chống vắc-xin; anticredentialism nói
chung; “cái chết của chuyên môn”; Brexit; chủ nghĩa bài Do Thái ở cả
cánh tả và cánh hữu. Do đó, Thuyết âm mưu thúc đẩy các biểu tượng và
niềm tin có hậu quả mà những người ôn hòa không lường trước được.
Hơn nữa, chúng “làm giảm độ tin cậy của những lời chỉ trích chính
đáng và cũng là “sự phân tâm khỏi các vấn đề xã hội toàn cảnh”.
Trong chương cuối cùng của mình, tác giả đề xuất cách tốt nhất để đáp lại
những người theo Thuyết âm mưu: thông qua những bác bỏ thực tế cẩn
thận, được ghi chép đầy đủ; giáo dục giới trẻ những kỹ năng quan
trọng về tư duy phản biện và đạo đức; và coi thường những kẻ âm mưu
khó tính phi đạo đức như những kẻ tuyên truyền ngụy trang đơn thuần.
Cassam thừa nhận rằng cam kết có thể vượt quá sức thuyết phục, và thay vào
đó, khuyên bạn nên tiếp cận với những người vẫn đang ở trong rào
cản: những người dễ bị tổn thương nhưng chưa được truyền bá kỹ
lưỡng. Nói với họ “Thật lố bịch” hay “Mày điên rồi” là chưa đủ—bạn
phải tham gia vào câu chuyện âm mưu và bác bỏ nó bằng sự thật và
logic. Không có nhiệm vụ dễ dàng. Nhưng cuốn sách có giá trị này chỉ
ra con đường.
Francis DiMenno
Thuyết âm mưu
Thuật ngữ “thuyết âm mưu” đề cập đến một lý thuyết hoặc lời giải thích lấy
âm mưu giữa một nhóm tác nhân làm thành phần trung tâm. Các ví dụ
phổ biến là giả thuyết cho rằng cuộc đổ bộ lên mặt trăng đầu tiên là
một trò lừa bịp do NASA dàn dựng, hoặc giả thuyết cho rằng vụ tấn
công 11/9 vào Trung tâm Thương mại Thế giới không phải do al-Qaeda
(độc quyền) tiến hành, mà chính phủ Hoa Kỳ đã âm mưu để cho những
cuộc tấn công này thành công. Thuyết âm mưu từ lâu đã là một yếu tố
của văn hóa đại chúng; và các nhà lý thuyết văn hóa, nhà xã hội học
và nhà tâm lý học đã có nhiều điều để nói về các thuyết âm mưu và
những người tin vào chúng. Bài viết này tập trung vào triết lý về
các thuyết âm mưu, tức là về những gì các nhà triết học đã nói về
các thuyết âm mưu. Các thuyết âm mưu gặp triết học khi nói đến các
câu hỏi liên quan đến nhận thức luận, khoa học, xã hội và đạo đức.
Sau khi trình bày sơ lược về lịch sử tư duy triết học về thuyết âm mưu
trong phần 1, bài viết này xem xét chi tiết hơn định nghĩa của thuật
ngữ “thuyết âm mưu” trong phần 2. Hóa ra, định nghĩa của thuật ngữ
này đã nhận được rất nhiều sự quan tâm. trong triết học, chủ yếu là
do cách sử dụng phổ biến của thuật ngữ này có hàm ý tiêu cực (chẳng
hạn như, “Đó chỉ là một thuyết âm mưu!”), đặt ra câu hỏi liệu định
nghĩa của chúng ta có nên phản ánh những điều này hay không. Vì có
rất nhiều thuyết âm mưu được đưa ra, phần 3 xem xét các cách phân
loại thuyết âm mưu thành các loại riêng biệt. Cách phân loại như vậy
có thể hữu ích khi xác định các vấn đề có thể xảy ra với thuyết âm
mưu.
Phần chính của bài viết này, phần 4, được dành cho câu hỏi khi nào một
người nên tin vào thuyết âm mưu. Nhìn chung, các tài liệu triết học
tích cực hơn về thuyết âm mưu so với các lĩnh vực khác, hãy cẩn thận
để không bác bỏ những thuyết như vậy một cách quá dễ dàng. Do đó,
điều quan trọng là phải đưa ra các tiêu chí mà người ta có thể sử
dụng để đánh giá một thuyết âm mưu nhất định. Phần 4 cung cấp một
danh sách các tiêu chí như vậy, được chắt lọc từ các tài liệu triết
học.
Chuyển từ câu hỏi về niềm tin sang câu hỏi về xã hội, đạo đức và chính
trị, phần 5 giải quyết các tác động xã hội của các thuyết âm mưu mà
các nhà triết học đã xác định, đồng thời hỏi những điều này là tích
cực hay tiêu cực ở mức độ nào. Với những ảnh hưởng này, câu hỏi cuối
cùng mà bài viết này giải quyết, trong phần 6, là chúng ta nên làm
gì, nếu có, đối với các thuyết âm mưu. Tất nhiên, việc trả lời câu
hỏi này không chỉ phụ thuộc vào tư duy triết học. Vì lý do này, phần
7 đề cập ngắn gọn một số công việc liên quan bên ngoài triết học.
Mục lục
Lịch sử triết học về Thuyết âm mưu
Các vấn đề về định nghĩa
Các loại thuyết âm mưu
Tiêu chí để tin vào thuyết âm mưu
Tiêu chí liên quan đến phương pháp khoa học
Lỗi bên trong (C1)
Tiến bộ: Thuyết âm mưu có phải là một phần của Chương trình
nghiên cứu tiến bộ không? (C2)
Suy luận để giải thích tốt nhất: Bằng chứng, xác suất trước,
tương đối và sau (C3)
Dữ liệu sai lệch (C4)
Tiêu chí liên quan đến động cơ
Cui Bono : Ai được lợi từ âm mưu? (C5)
Niềm tin cá nhân (C6)
Ủy thác thể chế (C7)
Các tiêu chí hiện thực khác
Lỗi Phân bổ Cơ bản (C8)
Bản thể luận: Thuyết âm mưu tạo nên sự tồn tại (C9)
Übermensch : Thuyết âm mưu có gán những phẩm chất siêu phàm
cho những kẻ âm mưu không? (C10)
Quy mô: Quy mô và thời lượng của âm mưu ( C11)
Tiêu chí phi hiện thực
Chủ nghĩa công cụ: Các thuyết âm mưu như các thuyết “như thể”
(C12)
Chủ nghĩa thực dụng (C13)
Ảnh hưởng xã hội và chính trị của thuyết âm mưu
Phải làm gì về Thuyết âm mưu?
Các ngành học liên quan
Tài liệu tham khảo và đọc thêm
1. Lịch sử triết học về thuyết âm mưu
Tư duy triết học về âm mưu có thể bắt nguồn từ ít nhất là từ thời Niccolo
Machiavelli. Machiavelli đã thảo luận về âm mưu trong tác phẩm nổi
tiếng nhất của mình, The Prince (ví dụ như trong chương 19), nhưng
rộng rãi hơn trong Discourses on the First Ten Books of Titus
Livius, nơi ông dành toàn bộ chương thứ sáu của cuốn sách thứ ba để
thảo luận. của những âm mưu. Mục đích của Machiavelli khi thảo luận
về các âm mưu là giúp nhà cai trị đề phòng những âm mưu chống lại
mình. Đồng thời, ông cảnh báo các đối tượng không nên tham gia vào
các âm mưu, một phần vì ông tin rằng những âm mưu này hiếm khi đạt
được những gì họ mong muốn.
Khi Machiavelli thảo luận về âm mưu như một thực tế chính trị, thì Karl
Raimund Popper là triết gia đưa ra các thuyết âm mưutrong chương
trình nghị sự triết học. Cuộc thảo luận triết học về các thuyết âm
mưu bắt đầu với việc Popper bác bỏ cái mà ông gọi là “thuyết âm mưu
của xã hội” (Popper, 1966 và 1972). Popper coi thuyết âm mưu về xã
hội là một cách tiếp cận sai lầm đối với việc giải thích các hiện
tượng xã hội: Nó cố gắng giải thích một hiện tượng xã hội bằng cách
phát hiện ra những người đã lên kế hoạch và âm mưu để đưa hiện tượng
đó xảy ra. Trong khi Popper nghĩ rằng các âm mưu có xảy ra, ông ấy
nghĩ rằng ít âm mưu cuối cùng lại thành công, vì ít có điều gì diễn
ra chính xác như dự kiến. Theo Popper, chính xác là những hậu quả
không lường trước được của hành động cố ý của con người mà khoa học
xã hội nên giải thích.
Những bình luận của Popper về thuyết âm mưu của xã hội chỉ bao gồm một vài
trang và chúng đã không gây ra cuộc thảo luận phê bình nào cho đến
nhiều năm sau. Chỉ đến năm 1995, Charles Pigden mới xem xét nghiêm
túc các quan điểm của Popper (Pigden, 1995). Bên cạnh bài phê bình
của Pigden về Popper, chính Brian Keeley (1999) và nỗ lực của ông
trong việc xác định cái mà ông gọi là “thuyết âm mưu không chính
đáng” đã khởi xướng tài liệu triết học về thuyết âm mưu. Câu hỏi mà
bài báo của Keeley nêu ra về cơ bản là vấn đề phân định ranh giới
cho các thuyết âm mưu: Giống như vấn đề phân định ranh giới của
Popper là tách khoa học khỏi giả khoa học, trong lĩnh vực của các
thuyết âm mưu, vấn đề mà Keeley nêu ra là tách biệt các thuyết âm
mưu được bảo đảm khỏi các thuyết âm mưu không có căn cứ. Tuy nhiên,
Keeley kết luận rằng đây là một vấn đề khó, thừa nhận rằng năm tiêu
chí mà ông đề xuất là không đủ để xác định thời điểm chúng ta
(không) được đảm bảo để tin vào một thuyết âm mưu. Bài viết này quay
trở lại vấn đề này trong phần 4.
Sau công trình của Popper vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970,
và của Pigden và Keeley vào những năm 1990, công trình triết học về
các thuyết âm mưu đã phát triển trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ
21. Đặc biệt quan trọng trong sự phát triển này là tuyển tập các bài
tiểu luận của Coady (2006a), cho thấy rằng có một cuộc tranh luận
triết học về các thuyết âm mưu đối với nhiều độc giả hơn, cũng như
trong triết học. Kể từ tuyển tập tiểu luận này, tư duy triết học đã
không ngừng phát triển, bằng chứng là các số đặc biệt của Episteme
(tập 4, số 2, 2007) , Phê bình phê bình (tập 28, số 1, 2016), và
Argumenta (tập 3, số. 2, 2018).
Nhìn vào lịch sử triết học về thuyết âm mưu, một điểm khác biệt hữu ích đã
được áp dụng cho các triết gia viết về thuyết âm mưu là sự khác biệt
giữa những người theo chủ nghĩa tổng quát và những người theo chủ
nghĩa cụ thể (Buenting và Taylor, 2010). Theo bước chân của Popper,
những người theo chủ nghĩa tổng quát tin rằng các thuyết âm mưu nói
chung có vấn đề về nhận thức. Đối với họ, có điều gì đó về việc một
lý thuyết là thuyết âm mưu sẽ làm giảm độ tin cậy của nó. Chính kiểu
chủ nghĩa chung chung này đã làm cơ sở cho sự bác bỏ phổ biến, “Đó
chỉ là một thuyết âm mưu.” Mặt khác, những người theo chủ nghĩa
chuyên biệt như Pigden lập luận rằng bản thân các thuyết âm mưu
không có vấn đề gì, nhưng mỗi thuyết âm mưu cần được đánh giá dựa
trên (giá trị) của chính nó.
2. Các vấn đề về định nghĩa
Định nghĩa của thuật ngữ “thuyết âm mưu” được đưa ra ở đầu bài viết này là
trung lập theo nghĩa nó không ngụ ý rằng một thuyết âm mưu là sai
hoặc không có khả năng là sự thật. Tuy nhiên, trong diễn ngôn phổ
biến, sự thâm hụt tri thức thường được ngụ ý. Theo dõi cách sử dụng
phổ biến này, mục
Wikipedia về
chủ đề (được tham khảo ngày 26 tháng 7 năm 2019) đã định nghĩa
thuyết âm mưu là “sự giải thích về một
sự kiện hoặc tình huống dẫn đến một âm mưu của những kẻ độc ác và
quyền lực, thường có động cơ chính trị, trong khi những lời giải
thích khác có ý nghĩa hơn có thể xảy ra.”
Chúng ta có thể sắp xếp các định nghĩa có thể có của thuật ngữ “thuyết âm
mưu” theo sức mạnh logic. Định nghĩa được đưa ra ở đầu bài viết này
là tối thiểu theo nghĩa này; nó nói rằng một thuyết âm mưu là một
thuyết liên quan đến một âm mưu. Công phu hơn một chút, nhưng vẫn
phù hợp với khái niệm yếu ớt này của thuyết âm mưu, Keeley (1999,
trang 116) coi thuyết âm mưu là lời giải thích về một sự kiện bởi
tác nhân nhân quả của một nhóm nhỏ những người hành động bí mật.
Điều mà Keeley đã thêm vào định nghĩa tối thiểu là nhóm những kẻ chủ
mưu rất nhỏ. Các bổ sung khác đã được xem xét là nhóm này rất mạnh
và/hoặc nhóm có ý định bất chính. Mặc dù những bổ sung này tạo ra
một quan niệm mạnh mẽ hơn về thuyết âm mưu, nhưng tất cả chúng đều
trung lập về mặt nhận thức; đó là, họ không nói rằng lời giải thích
là khó xảy ra hoặc có vấn đề. Ở đầu bên kia của phổ logic, các định
nghĩa như định nghĩa Wikipedia được trích dẫn ở trên không chỉ mạnh
hơn về mặt logic so với định nghĩa tối thiểu—những kẻ chủ mưu rất
mạnh mẽ và nham hiểm—mà còn nặng nề về mặt nhận thức: Một thuyết âm
mưu khó có thể xảy ra.
Trong phạm vi các khả năng này, các nhà triết học nói chung đã chọn một
định nghĩa khá tối giản, trung lập về mặt nhận thức. Theo giải thích
của Dentith (2016, p.577), các thành phần trung tâm của một âm mưu
là (a) một nhóm những kẻ chủ mưu, (b) bí mật và (c) một mục tiêu
chung. Tương tự như vậy, tách ra các thành phần khác nhau của một
thuyết âm mưu, Mandik (2007, p.206) tuyên bố rằng các thuyết âm mưu
định đề “(1) giải thích về (2) các sự kiện lịch sử dưới dạng (3)
trạng thái cố ý của nhiều tác nhân (những kẻ âm mưu), những người,
trong số những thứ khác, (4) dự định các sự kiện lịch sử được đề cập
sẽ xảy ra và (5) giữ bí mật ý định và hành động của họ.” Anh ấy coi
năm điều kiện này là điều kiện cần thiết để trở thành một thuyết âm
mưu, nhưng anh ấy vẫn không biết liệu chúng có đủ chung với nhau hay
không.
Cách tiếp cận thứ hai để xác định các thuyết âm mưu đã được đề xuất bởi
Coady (2006b, trang 2). Anh ấy coi các thuyết âm mưu là những lời
giải thích trái ngược với lời giải thích chính thức về một sự kiện
tại một thời điểm nhất định. Coady chỉ ra rằng thông thường những
lời giải thích là thuyết âm mưu theo nghĩa này cũng là thuyết âm mưu
theo nghĩa đã thảo luận trước đó, nhưng không phải ngược lại, cũng
như các lý thuyết chính thức cũng có thể đề cập đến âm mưu, chẳng
hạn như tài khoản chính thức về ngày 11/9. Thông thường, theo Coady,
một lời giải thích sẽ là một thuyết âm mưu theo cả hai nghĩa.
Nên chấp nhận định nghĩa nào—mạnh hay yếu, trung lập về mặt nhận thức hay
không—cuối cùng là câu hỏi định nghĩa đó phục vụ cho mục đích gì.
Bất kể người ta chọn định nghĩa nào, sự lựa chọn như vậy sẽ có hậu
quả. Ví dụ, Watergate sẽ không được coi là một thuyết âm mưu theo
định nghĩa của Wikipedia, nhưng nó sẽ được coi là theo định nghĩa
tối thiểu được đưa ra ở đầu bài viết này. Hơn nữa, định nghĩa tối
thiểu này về thuyết âm mưu sẽ dẫn đến hậu quả là lời giải thích về
một bữa tiệc bất ngờ sẽ được coi là thuyết âm mưu. Do đó, để được
đưa vào sử dụng, định nghĩa tối thiểu có thể cần được bổ sung thêm
một điều kiện như tính bất chính.
Cuối cùng, bên cạnh việc sử dụng thuật ngữ “thuyết âm mưu”, một số tác giả
còn sử dụng thuật ngữ “thuyết âm mưu”. Thuật ngữ sau này đã được sử
dụng theo những cách khác nhau trong tài liệu. Pipes (1997) đã sử
dụng thuật ngữ này để chỉ một kiểu suy nghĩ hoang tưởng cụ thể.
Muirhead và Rosenblum (2019) đã sử dụng nó để mô tả một hiện tượng
đang phát triển của văn hóa chính trị, phân biệt thuyết âm mưu cổ
điển với thuyết âm mưu mới . Trong khi thuyết âm mưu cổ điển liên
quan đến việc phát triển các thuyết âm mưu như những cách giải thích
thay thế cho các hiện tượng, thì thuyết âm mưu mới đã làm mất đi sự
quan tâm đến việc giải thích và xây dựng lý thuyết. Thay vào đó, nó
hài lòng với sự khẳng định trần trụi hoặc bóng gió về một âm mưu và
nhằm mục đích gây bất ổn và mất ổn định chính trị.
3. Các loại thuyết âm mưu
Các thuyết âm mưu có rất nhiều loại, và các loại hình có thể giúp sắp xếp
thứ tự của loại này và hướng dẫn nghiên cứu sâu hơn về một loại
thuyết âm mưu cụ thể đặc biệt thú vị hoặc có vấn đề. Räikkä (2009a,
p.186 và 2009b, p.458-9) phân biệt thuyết âm mưu chính trị và phi
chính trị. Räikkä đề cập đến thuyết âm mưu về cái chết của Jim
Morrison hoặc Elvis Presley như những ví dụ về thuyết âm mưu phi
chính trị. Ngoài ra, ông còn chia các thuyết âm mưu chính trị thành
các thuyết âm mưu địa phương, toàn cầu và tổng thể tùy thuộc vào quy
mô của sự kiện sẽ được giải thích.
Huneman và Vorms (2018, p.251) cung cấp thêm các danh mục hữu ích để phân
biệt các loại thuyết âm mưu khác nhau. Họ phân biệt các thuyết âm
mưu mang tính khoa học với các thuyết âm mưu phi khoa học—nghĩa là
liệu các thuyết này có liên quan đến lĩnh vực khoa học hay không,
như thuyết âm mưu về AIDS—hệ tư tưởng với các thuyết âm mưu trung
lập—liệu có một hệ tư tưởng mạnh mẽ nào thúc đẩy thuyết âm mưu, như
thuyết chống -Chủ nghĩa Do Thái—chính thức từ các thuyết âm mưu
chống thể chế—như được minh họa bằng các thuyết âm mưu chính thức và
không chính thức về sự kiện 11/9—và các cách giải thích thay thế từ
những lời phủ nhận—cung cấp một cách giải thích khác cho một sự kiện
thay vì phủ nhận rằng sự kiện đó đã diễn ra.
Một cách nữa để phân biệt các thuyết âm mưu là xem chúng ta đang xử lý
loại đối tượng lý thuyết nào. Nói chung, thuyết âm mưu là một lời
giải thích về một số sự kiện hoặc hiện tượng, nhưng người ta có thể
kiểm tra xem đó là loại giải thích nào. Một số thuyết âm mưu có thể
là thuyết âm mưu toàn diện, trong khi những thuyết khác có thể không
phải là thuyết theo nghĩa khoa học hoặc triết học. Clarke (2002 và
2007) cho rằng một số thuyết âm mưu thực ra chỉ là những thuyết âm
mưu, chưa được nghiên cứu đầy đủ để được coi là thuyết, trong khi
những thuyết âm mưu khác có thể đang làm thoái hóa các chương trình
nghiên cứu theo định nghĩa của Imre Lakatos. Có nhiều hơn về mối
quan hệ giữa các thuyết âm mưu và các chương trình nghiên cứu của
Lakatosian trong phần 4, nhưng ở đây, điều quan trọng là phải nhận
ra rằng trong khi tất cả các thuyết âm mưu đều là những lời giải
thích thuộc loại nào đó,
4. Tiêu chí tin vào thuyết âm mưu
Một số tiêu chí đã được đưa ra, đôi khi ngầm hiểu, trong tài liệu triết
học để đánh giá liệu chúng ta có nên tin vào một thuyết âm mưu cụ
thể hay không, và những tiêu chí này sẽ được khảo sát dưới đây. Một
phần nào đó, các tiêu chí như vậy sẽ quen thuộc với sự lựa chọn lý
thuyết khoa học, nhưng xét đến việc chúng ta đang xử lý một loại lý
thuyết cụ thể, thì còn nhiều điều có thể nói và nhiều điều đã được
nói. Do số lượng tiêu chí, sẽ rất hữu ích khi nhóm chúng thành các
danh mục. Có nhiều cách khác nhau để nhóm các tiêu chí này. Cái được
thông qua ở đây cố gắng bám sát các nhãn hiệu và phân loại phổ biến
trong triết học khoa học.
Mặc dù không được tuyên bố rõ ràng, nhưng quan điểm chủ đạo trong văn học
triết học mà từ đó lấy các tiêu chí dưới đây là quan điểm hiện thực:
Các lý thuyết và niềm tin (âm mưu) của chúng ta nên nhắm vào sự
thật. Ngoài ra, người ta có thể đề xuất một tiêu chí theo chủ nghĩa
công cụ ủng hộ một lý thuyết (âm mưu) hoặc niềm tin về tính hữu ích
của nó, chẳng hạn như trong việc đưa ra các dự đoán. Cuối cùng,
trong khi chủ nghĩa công cụ vẫn có mục tiêu nhận thức luận, chúng ta
cũng có thể xác định một quan điểm thực dụng cấp tiến hơn, quan điểm
này tập trung chung hơn vào các hậu quả, ví dụ như hậu quả chính trị
và xã hội, của việc nắm giữ một lý thuyết hoặc niềm tin (âm mưu) cụ
thể.
Như đã đề cập, hầu hết các tiêu chí từ văn học triết học phù hợp với quan
điểm hiện thực. Trong quan điểm này, chúng ta có thể phân biệt ba
nhóm tiêu chí. Đầu tiên, chúng tôi có các tiêu chí đến từ triết lý
khoa học. Những tiêu chí này liên quan đến phương pháp khoa học của
sự lựa chọn lý thuyết, và ở đây câu hỏi đặt ra là những tiêu chí này
diễn ra như thế nào khi áp dụng cho các thuyết âm mưu. Thứ hai,
chúng tôi có các tiêu chí liên quan đến động cơ. Đây có thể là động
cơ của các tác nhân đề xuất thuyết âm mưu, động cơ của các tổ chức
liên quan đến việc truyền bá thuyết âm mưu, hoặc cuối cùng là động
cơ của các tác nhân mà thuyết âm mưu nói đến. Thứ ba, có một số tiêu
chí khác không liên quan đến động cơ cũng như phương pháp luận khoa
học. Bức tranh phát sinh từ cách tổ chức các tiêu chí này được trình
bày trong hình 1. Con số này không nhằm mục đích như một cây quyết
định. Thay vào đó, nó giống như một hộp công cụ có tổ chức mà từ đó
có thể chọn nhiều công cụ, chẳng hạn như tùy thuộc vào các cam kết
triết học và niềm tin hiện có của một người.
Hình 1
Một. Tiêu chí liên quan đến phương pháp khoa học
Tôi. Lỗi bên trong (C1)
Basham (2001, p.275) ủng hộ chủ nghĩa hoài nghi đối với thuyết âm mưu nếu
nó mắc phải cái mà ông gọi là “lỗi nội tại”, trong đó ông liệt kê
“các vấn đề về tính nhất quán, lỗ hổng giải thích, viện dẫn những
động cơ không chắc chắn hoặc rõ ràng là yếu kém và các vấn đề phi
thực tế khác. trạng thái tâm lý, tuyên bố công nghệ nghèo nàn và sự
mâu thuẫn của chính lý thuyết với các sự kiện quan sát được mà nó
đưa ra (bao gồm cả những dự đoán không thành công).” Räikkä (2009a,
p.196f) cũng đề cập đến một danh sách các tiêu chí tương tự. Basham
cho rằng tiêu chí này, mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng đã loại trừ
nhiều thuyết âm mưu. Một ví dụ lịch sử mà ông đề cập đến là lý
thuyết cho rằng kẻ chống Chúa trong Sách Khải huyền là Adolf Hitler.
Theo Basham, việc Hitler đã chết và vương quốc của Chúa không còn ở
gần cho thấy thuyết này có lỗi nội tại.
Lưu ý rằng danh sách những thứ được Basham đề cập là lỗi bên trong khá đa
dạng và người ta có thể tranh luận liệu tất cả những lỗi này có thực
sự được coi là bên trong lý thuyết hay không. Trong phạm vi hẹp hơn,
người ta có thể hạn chế các lỗi bên trong đối với các vấn đề về tính
tự nhất quán. Hầu hết các yếu tố khác được Basham đề cập dưới đây
dưới dạng các tiêu chí riêng biệt. Ví dụ, kháng cáo về “những động
cơ yếu kém hoặc không chắc chắn” được thảo luận là C5.
Thứ hai. Tiến bộ: Thuyết âm mưu có phải là một phần của Chương
trình nghiên cứu tiến bộ không? (C2)
Clarke (2002; 2007) coi các thuyết âm mưu là các chương trình nghiên cứu
thoái hóa theo nghĩa được phát triển bởi Lakatos (1970). Trong mô tả
của Clarke về một chương trình nghiên cứu thoái hóa, “những dự đoán
và phản hồi mới thành công không được thực hiện. Thay vào đó, các
giả thuyết phụ trợ và các điều kiện ban đầu lần lượt được sửa đổi
dưới ánh sáng của bằng chứng mới, để bảo vệ lý thuyết ban đầu khỏi
sự bác bỏ rõ ràng” (Clarke 2002, trang 136). Ngược lại, một chương
trình nghiên cứu tiến bộ sẽ đưa ra những dự đoán và hồi tưởng mới lạ
thành công. Clarke trích dẫn thuyết âm mưu Watergate như một ví dụ
về chương trình nghiên cứu tiến bộ: Nó khiến các nhà báo đưa ra
những dự đoán và phản hồi thành công về hành vi của những người tham
gia vào âm mưu. Ngược lại, Clarke sử dụng thuyết âm mưu về đám tang
giả của Elvis Presley như một ví dụ về chương trình nghiên cứu thoái
hóa (tr.136-7), vì nó không đưa ra những dự đoán mới đã được xác
nhận, chẳng hạn như liên quan đến hành vi bất thường của những người
thân của Elvis. Đi xa hơn, Clarke (2007) cũng xem các thuyết âm mưu
khác—chẳng hạn như thuyết phá hủy có kiểm soát của sự kiện 11/9—chỉ
làcác lý thuyết nguyên thủy , một cái gì đó chưa được hoàn thiện đầy
đủ để được coi là cốt lõi lý thuyết của một chương trình nghiên cứu
thoái hóa hoặc tiến bộ. Các lý thuyết nguyên thủy tương tự như cái
mà Muirhead và Rosenblum (2019) gọi là thuyết âm mưu mới .
Pigden (2006, chú thích cuối trang 17 và trang 29) chỉ trích Clarke vì đã
không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào cho thấy các thuyết âm mưu trên
thực tế đang làm thoái hóa các chương trình nghiên cứu và chỉ ra
nhiều thuyết âm mưu được các nhà sử học chấp nhận là bằng chứng phản
bác. Trong mọi trường hợp, chúng ta có thể cân nhắc việc đánh giá
một thuyết âm mưu nhất định bằng cách cố gắng xem nó là, hoặc là một
phần của, một chương trình nghiên cứu tiến bộ hay thoái hóa ở mức độ
nào. Hơn nữa, vì khái niệm của Lakatos về một chương trình nghiên
cứu đi kèm với một lõi cứng—đặc điểm trung tâm khẳng định không thể
sửa đổi—và một vành đai bảo vệ—các giả thuyết phụ trợ có thể thay
đổi—việc áp dụng khái niệm này cũng cung cấp cho chúng ta công cụ để
phân tích thuyết âm mưu một cách chi tiết hơn chi tiết. Chẳng hạn,
một phân tích như vậy có thể mang lại kết quả rằng các khía cạnh có
vấn đề của thuyết âm mưu đều liên quan đến vành đai bảo vệ hơn là
cốt lõi cứng rắn của nó.
iii. Suy luận để giải thích tốt nhất: Bằng chứng, xác suất trước, tương
đối và sau (C3)
Dentith (2016) coi các thuyết âm mưu là những suy luận dẫn đến lời giải
thích tốt nhất. Để đánh giá những suy luận như vậy bằng cách sử dụng
khung Bayesian, chúng ta cần xem xét xác suất trước của thuyết âm
mưu, xác suất trước của bằng chứng và khả năng xảy ra của nó đối với
thuyết âm mưu, từ đó cho phép chúng ta tính toán xác suất sau của
thuyết âm mưu. Hơn nữa, chúng ta cần xem xét xác suất tương đối của
thuyết âm mưu khi so sánh nó với các giả thuyết cạnh tranh giải
thích cùng một sự kiện. Điều quan trọng trong tính toán này là ước
tính của chúng tôi về xác suất trước đó của thuyết âm mưu, mà
Dentith cho rằng chúng tôi thường đặt quá thấp (tr.584) vì chúng ta
có xu hướng đánh giá thấp tần suất các âm mưu xảy ra trong lịch sử.
Có một số bất đồng giữa các tác giả về việc liệu các thuyết âm mưu có thể
chọn lọc trong việc lựa chọn bằng chứng của họ hay không. Hepfer
(2015, trang 78) cảnh báo chống lại việc chấp nhận có chọn lọc bằng
chứng mà ông gọi là chủ nghĩa mạch lạc có chọn lọc (trang 92), ví dụ
như Hepfer giải thích về sự phong phú của các thuyết âm mưu khác
nhau xung quanh vụ ám sát John F. Kennedy. Mặt khác, Dentith (2019,
phần 2) lập luận rằng các lý thuyết khoa học cũng chọn lọc trong
việc sử dụng bằng chứng và rằng các thuyết âm mưu không khác biệt
với các lý thuyết khác, chẳng hạn như lý thuyết khoa học, theo cách
chúng sử dụng bằng chứng. Dentith so sánh các thuyết âm mưu về vụ
11/9 với công việc mà các nhà sử học thường làm. Trong cả hai trường
hợp, Dentith nói, chúng ta chỉ thấy việc lựa chọn một phần trong
tổng số bằng chứng là nổi bật.
Cuối cùng, Keeley (2003, trang 106) xem xét liệu việc thiếu bằng chứng cho
một âm mưu có nên chống lại một lý thuyết đặt ra một âm mưu như vậy
hay không. Một mặt, ông chỉ ra rằng nói chung đúng là chúng ta không
nên nhầm lẫn giữa việc không có bằng chứng về âm mưu với bằng chứng
về việc không có âm mưu. Rốt cuộc, vì chúng ta đang giải quyết một
âm mưu, chúng ta nên cho rằng sẽ khó có bằng chứng. Đây cũng là lý
do tại sao tính có thể chứng minh được nói chung không được ủng hộ
như một tiêu chí để đánh giá các thuyết âm mưu (ví dụ, xem Keeley
1999, trang 121 và Basham 2003, trang 93): của lý thuyết. Tuy nhiên,
Keeley (2003, p.106) cho rằng nếu những nỗ lực siêng năng tìm kiếm
bằng chứng cho một âm mưu thất bại khi những nỗ lực tương tự trong
các trường hợp tương tự khác đã thành công,
v.v. Dữ liệu sai lệch (C4)
Mặc dù tiêu chí trước đó đã thảo luận về cách các thuyết âm mưu liên quan
đến dữ liệu, nhưng có một loại dữ liệu cụ thể nhận được sự quan tâm
đặc biệt của cả những người theo thuyết âm mưu và trong tài liệu
triết học về thuyết âm mưu. Nhiều thuyết âm mưu tuyên bố rằng họ có
thể giải thích “dữ liệu sai lầm” (Keeley, 1999, p.117), dữ liệu mâu
thuẫn với lý thuyết chính thức hoặc lý thuyết chính thức không giải
thích được. Theo Keeley (1999), các thuyết âm mưu nhấn mạnh rất
nhiều vào dữ liệu sai lệch, một sự nhấn mạnh cũng tồn tại trong thời
kỳ đổi mới khoa học. Tuy nhiên, Keeley cho rằng các thuyết âm mưu đã
tuyên bố sai rằng bản thân dữ liệu sai lệch là một vấn đề đối với
một lý thuyết, điều mà Keeley cho rằng không phải vậy, vì không phải
tất cả dữ liệu có sẵn trên thực tế đều đúng. Clarke (2002 p.139f) và
Dentith (2019,
Dentith (2014, 129ff), theo sau Coady (2006c), chỉ ra rằng bất kỳ lý
thuyết nào, chính thức hay không chính thức, sẽ có dữ liệu sai lầm.
Mặc dù những người ủng hộ thuyết âm mưu sẽ chỉ ra dữ liệu có vấn đề
đối với thuyết chính thức mà thuyết âm mưu có thể giải thích, nhưng
cũng thường có những dữ liệu có vấn đề với thuyết âm mưu mà thuyết
chính thức có thể giải thích. Như một ví dụ về sai sót dữ liệu liên
quan đến lý thuyết chính thức, Dentith đề cập rằng lý thuyết chính
thức về vụ ám sát John F. Kennedy không giải thích được tại sao một
số nhân chứng lại nghe thấy nhiều tiếng súng hơn ba phát súng mà
Oswald được cho là đã bắn. Là một ví dụ về sai sót dữ liệu liên quan
đến thuyết âm mưu, Dentith chỉ ra rằng một số thuyết âm mưu về vụ
11/9 không thể giải thích tại sao lại có đoạn video Osama Bin Laden
nhận trách nhiệm về các vụ tấn công.
b. Tiêu chí liên quan đến động cơ
Tôi. Cui Bono : Ai được lợi từ âm mưu? (C5)
Hepfer (2015, p.98ff) sử dụng vụ ám sát John F. Kennedy năm 1963 để minh
họa cách thức các động cơ đi vào đánh giá của chúng ta về các thuyết
âm mưu. Mặc dù dường như có sự đồng thuận rộng rãi rằng kẻ ám sát
thực chất là Lee Harvey Oswald, nhưng các thuyết âm mưu nghi ngờ giả
thuyết chính thức rằng anh ta tự hành động. Có một số kẻ chủ mưu với
những động cơ chính đáng có thể đứng đằng sau Oswald: Tổ hợp công
nghiệp-quân sự, mafia Mỹ, cơ quan mật vụ Nga, Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ
và Fidel Castro. Chúng ta nên chấp nhận thuyết âm mưu nào trong số
những thuyết âm mưu này cũng phụ thuộc vào mức độ hợp lý mà chúng ta
thấy những động cơ được gán cho những niềm tin khác của chúng ta về
thế giới.
Theo Hepfer (2015, p.98 và phần 2.3), một thuyết âm mưu phải (a) rõ ràng
về động cơ hoặc mục tiêu của những kẻ âm mưu và (b) hợp lý theo
nghĩa hợp lý về phương tiện-mục đích; nghĩa là, nếu thành công, âm
mưu sẽ tiếp tục đạt được các mục tiêu mà những kẻ chủ mưu được cho
là có. Nếu mục tiêu của những kẻ âm mưu không phải là một phần rõ
ràng của lý thuyết, thì chúng ta có thể suy ra những mục tiêu này và
chúng phải hợp lý. Các thuyết âm mưu có vấn đề là những thuyết mà
động cơ hoặc mục tiêu của những kẻ âm mưu không rõ ràng, các mục
tiêu được gán cho những kẻ âm mưu mâu thuẫn với kiến thức khác của
chúng ta về mục tiêu của những tác nhân này hoặc một âm mưu thành
công sẽ không tiếp tục đạt được các mục tiêu mà chính lý thuyết đó
gán cho những kẻ âm mưu .
thứ hai. Niềm tin cá nhân (C6)
Niềm tin đóng một vai trò theo hai cách khác nhau khi nói đến các thuyết
âm mưu. Đầu tiên, Räikkä (2009b, phần 4) đặt ra câu hỏi liệu chúng
ta có thể tin tưởng vào động cơ của (những) tác giả hoặc những người
ủng hộ thuyết âm mưu hay không. Bản thân một số người theo thuyết âm
mưu có thể không tin vào lý thuyết mà họ đề xuất, và thay vào đó, họ
có thể có những động cơ khác để đề xuất lý thuyết đó; chẳng hạn, để
thao túng cuộc tranh luận chính trị hoặc kiếm tiền. Những người theo
thuyết âm mưu khác có thể thực sự tin vào thuyết âm mưu mà họ đề
xuất, nhưng thực tế là những kẻ bị cáo buộc chủ mưu là kẻ thù chính
trị của người đề xuất thuyết âm mưu có thể gây nghi ngờ về khả năng
xảy ra của thuyết âm mưu. Câu hỏi chung ở đây là liệu tác giả hoặc
người đề xuất thuyết âm mưu có động cơ để nói dối hoặc đánh lạc
hướng hay không. Ở đây, Räikkä sử dụng thuyết âm mưu về sự nóng lên
toàn cầu làm ví dụ (tr.462). Nếu một người làm việc cho ngành công
nghiệp nhiên liệu hóa thạch tuyên bố rằng có một âm mưu toàn cầu
truyền bá ý tưởng về sự nóng lên toàn cầu, thì động cơ tài chính là
rõ ràng. Ngược lại, những người bác bỏ một lý thuyết cụ thể vì “chỉ”
là một thuyết âm mưu cũng có thể có động cơ để đánh lừa. Lấy ví dụ,
Pidgen thảo luận về trường hợp của Tony Blair, người đã coi ý tưởng
rằng cuộc chiến tranh Iraq diễn ra vì dầu mỏ chỉ là một thuyết âm
mưu.
Cách thứ hai mà niềm tin đi vào phân tích các thuyết âm mưu là về mặt thẩm
quyền nhận thức. Nhiều thuyết âm mưu đề cập đến các cơ quan có thẩm
quyền khác nhau để biện minh cho một số tuyên bố nhất định. Chẳng
hạn, thuyết âm mưu về sự kiện 11/9 có thể đề cập đến một kỹ sư kết
cấu đã đưa ra tuyên bố nhất định về sự sụp đổ của Trung tâm Thương
mại Thế giới. Câu hỏi đặt ra là chúng ta nên tin tưởng vào mức độ
nào những tuyên bố của những người bị cáo buộc là cơ quan có thẩm
quyền về nhận thức, tức là những người có chuyên môn liên quan trong
một lĩnh vực cụ thể. Levy (2007) đưa ra quan điểm xã hội hóa triệt
để về tri thức: Vì tri thức chỉ có thể được tạo ra bởi một mạng lưới
điều tra phức tạp, trong đó các cơ quan nhận thức có liên quan được
nhúng vào, nên một thuyết âm mưu mâu thuẫn với câu chuyện chính thức
được đưa ra từ mạng lưới này là “sự thật hiển nhiên” .không chính
đáng” (tr.182, chữ in nghiêng trong bản gốc). Theo Levy, chiến lược
nhận thức luận tốt nhất chỉ đơn giản là “điều chỉnh mức độ tin tưởng
của một người vào một lời giải thích về một sự kiện hoặc quá trình
theo mức độ mà các cơ quan nhận thức luận chấp nhận lời giải thích
đó” (tr.190). Dentith (2018) chỉ trích sự tin tưởng của Levy vào
thẩm quyền nhận thức. Đầu tiên, Dentith lập luận rằng vì các thuyết
âm mưu vượt qua các ranh giới kỷ luật nên không có nhóm chuyên gia
rõ ràng nào khi đánh giá một thuyết âm mưu, vì một thuyết âm mưu
thường sẽ liên quan đến các tuyên bố kết nối các nguyên tắc khác
nhau. Hơn nữa, Dentith chỉ ra rằng thực tế là một lý thuyết có thẩm
quyền theo nghĩa là chính thức không nhất thiết có nghĩa là nó có
thẩm quyền về mặt nhận thức, một điểm mà Levy cũng đưa ra. Liên quan
đến điểm đầu tiên của chúng tôi về niềm tin, Dentith cũng chỉ ra
rằng các cơ quan có thẩm quyền về nhận thức có thể có động cơ để
đánh lạc hướng, ví dụ, khi các nguồn tài trợ có thể đã ảnh hưởng đến
nghiên cứu. Cuối cùng, niềm tin của chúng ta vào thẩm quyền tri thức
cũng sẽ phụ thuộc vào niềm tin mà chúng ta đặt vào các tổ chức công
nhận chuyên môn, và do đó, câu hỏi về độ tin cậy của cá nhân liên
quan đến câu hỏi về độ tin cậy của thể chế.
iii. Ủy thác thể chế (C7)
Như đã đề cập khi thảo luận về niềm tin cá nhân, khi chúng ta muốn đánh
giá độ tin cậy của các chuyên gia, một phần của đánh giá độ tin cậy
đó sẽ phụ thuộc vào mức độ chúng ta tin tưởng vào tổ chức công nhận
chuyên môn, giả sử có một tổ chức như vậy mà chuyên gia có liên
quan. Câu hỏi về niềm tin thể chế nói chung có liên quan nhiều hơn
khi nói đến các thuyết âm mưu, và vấn đề này đã được thảo luận rất
lâu trong tài liệu triết học về các thuyết âm mưu.
Điểm khởi đầu của cuộc thảo luận về niềm tin thể chế là Keeley (1999,
p.121ff), người lập luận rằng vấn đề với các thuyết âm mưu là những
lý thuyết này gây nghi ngờ chính xác cho những tổ chức là những
người bảo đảm cho dữ liệu đáng tin cậy. Nếu một thuyết âm mưu mâu
thuẫn với một lý thuyết chính thức dựa trên chuyên môn khoa học, thì
điều này tạo ra sự hoài nghi không chỉ đối với tổ chức khoa học, mà
còn có thể tạo ra sự hoài nghi đối với các tổ chức công cộng khác,
chẳng hạn như báo chí, chấp nhận câu chuyện chính thức thay vì khám
phá âm mưu, quốc hội và chính phủ, nơi sản xuất hoặc tuyên truyền
thuyết âm mưu ngay từ đầu. Do đó, tuyên bố cho rằng việc tin vào
thuyết âm mưu hàm ý sự ngờ vực khá phổ biến đối với các tổ chức công
của chúng ta. Nếu hàm ý này là đúng, nó có thể được sử dụng theo hai
cách: Hoặc là làm mất uy tín của thuyết âm mưu, vốn là con đường mà
Keeley ủng hộ, hoặc là làm mất uy tín của các tổ chức công của chúng
ta. Trong mọi trường hợp, niềm tin của chúng tôi vào các tổ chức
công cộng của chúng tôi sẽ ảnh hưởng đến mức độ mà chúng tôi cho
rằng một thuyết âm mưu cụ thể có khả năng xảy ra. Vì lý do này, cả
Keeley (1999, p.121ff) và Coady (2006a, p.10) đều cho rằng các
thuyết âm mưu đáng tin cậy hơn trong các xã hội phi dân chủ.
Basham (2001, tr.270ff) lập luận rằng sẽ là một sai lầm nếu chỉ cho rằng
các cơ quan công quyền của chúng ta là đáng tin cậy và bác bỏ các
thuyết âm mưu. Vị trí của anh ấy là vị trí mà anh ấy gọi là “thuyết
bất khả tri đã được nghiên cứu” (tr.275): Nói chung, chúng ta không
ở vị trí quyết định ủng hộ hay chống lại một thuyết âm mưu, ngoại
trừ—và đây là lúc “đã được nghiên cứu” xuất hiện—nơi mà một âm mưu
lý thuyết có thể bị loại bỏ do lỗi bên trong (xem C1). Trên thực tế,
chúng ta bị mắc kẹt trong một vòng luẩn quẩn: “Chúng ta không thể
không đưa ra câu trả lời cho vấn đề cốt yếu là xã hội của chúng ta
đồng cảm đến mức nào để có được một lập trường chính đáng về nó”
(tr.274). Nói cách khác, trong khi một xã hội mở cung cấp ít cơ sở
hơn để tin vào các thuyết âm mưu, thì chúng ta không thể thực sự
biết xã hội của chúng ta thực sự cởi mở đến mức nào (Basham 2003,
trang 99). Trong bất kỳ trường hợp nào,
Clarke (2002, p.139ff) đặt câu hỏi về mối liên hệ của Keeley giữa niềm tin
vào các thuyết âm mưu và sự ngờ vực chung đối với các thể chế công
của chúng ta. Ông tuyên bố rằng các thuyết âm mưu thực sự không đòi
hỏi sự hoài nghi về thể chế nói chung. Thay vào đó, để tin vào
thuyết âm mưu, thông thường chỉ cần giới hạn sự hoài nghi của một
người vào những người và vấn đề cụ thể là đủ. Räikkä (2009a) cũng
chỉ trích mối liên hệ được cho là của Keeley giữa các thuyết âm mưu
và sự ngờ vực thể chế, tuyên bố rằng hầu hết các thuyết âm mưu không
kéo theo sự ngờ vực thể chế phổ biến như vậy, nhưng nếu sự ngờ vực
lan tràn đó là do một thuyết âm mưu kéo theo, thì nó sẽ làm giảm độ
tin cậy của thuyết âm mưu. Một thuyết âm mưu toàn cầu như thuyết
Trái đất phẳng có xu hướng liên quan đến sự ngờ vực thể chế lan rộng
hơn, vì nó liên quan đến nhiều tổ chức từ các lĩnh vực xã hội khác
nhau, hơn là một thuyết âm mưu địa phương như âm mưu Watergate. Theo
Clarke, ngay cả điều thứ hai cũng không nhất thiết phải gây ra sự
ngờ vực về thể chế đối với chính phủ Hoa Kỳ với tư cách là một thể
chế, vì sự ngờ vực có thể vẫn chỉ giới hạn ở những tác nhân cụ thể
trong chính phủ.
c. Các tiêu chí hiện thực khác
Tôi. Lỗi Phân bổ Cơ bản (C8)
Bắt đầu với Clarke (2002; xem thêm phản ứng của ông đối với những lời chỉ
trích năm 2006), các nhà triết học đã thảo luận liệu các thuyết âm
mưu có phạm phải lỗi quy kết cơ bản (FAE) hay không. Trong tâm lý
học, lỗi quy kết cơ bản đề cập đến xu hướng con người đánh giá quá
cao các yếu tố khuynh hướng và đánh giá thấp các yếu tố tình huống
trong việc giải thích hành vi của người khác. Clarke (p.143ff) tuyên
bố rằng các thuyết âm mưu mắc lỗi này: Chúng có xu hướng là những
lời giải thích mang tính chất định hướng trong khi các thuyết chính
thức thường là những lời giải thích mang tính tình huống hơn. Ví dụ,
Clarke coi đám tang của Elvis Presley. Tài khoản chính thức là tình
huống vì nó giải thích đám tang về cái chết của anh ấy do bệnh tim.
Mặt khác,
Dentith (2016, p.580) đặt câu hỏi liệu các thuyết âm mưu nói chung có
thiên hướng hơn các thuyết khác hay không. Ngoài ra, giống như trong
trường hợp 11/9, lý thuyết chính thức cũng có thể được sắp xếp.
Pigden (2006, chú thích 27 và 30, và trang 29) chỉ trích tài liệu
tâm lý học về FAE, tuyên bố rằng “nếu chúng ta thường hành động khác
đi vì những khuynh hướng khác nhau, thì lỗi quy kết cơ bản không
phải là lỗi” (chú thích 30 ). Pigden cũng chỉ trích việc Clarke áp
dụng FAE vào các thuyết âm mưu: Cho rằng các âm mưu là phổ biến, cái
mà Pigden gọi là “chủ nghĩa tình huống” hoặc là sai hoặc nó không
ngụ ý rằng các âm mưu là không thể xảy ra. Do đó, Pigden kết luận,
FAE không có ý nghĩa liên quan nào đối với suy nghĩ của chúng ta về
các thuyết âm mưu. Coady (2003) cũng chỉ trích sự tồn tại của FAE.
Hơn nữa,
thứ hai. Bản thể luận: Thuyết âm mưu tạo nên sự tồn tại (C9)
Một số thuyết âm mưu khẳng định sự tồn tại hoặc không tồn tại của một số
thực thể nhất định. Trong số những ví dụ mà Hepfer (2015, trang 45)
trích dẫn là một lý thuyết của Heribert Illig tuyên bố rằng những
năm giữa 614 và 911 chưa bao giờ thực sự xảy ra. Một ví dụ khác là
một lý thuyết tuyên bố sự tồn tại của một cỗ máy chuyển động vĩnh
cửu được giữ bí mật. Cả hai tuyên bố tồn tại đều đi ngược lại sự
đồng thuận khoa học về những gì tồn tại và những gì không. Hepfer
(2015, p.42) tuyên bố rằng những tuyên bố về sự tồn tại của thuyết
âm mưu càng bất thường thì chúng ta càng nên nghi ngờ tính xác thực
của nó. Điều này là do hành lý bản thể học (tr.49) đi kèm với những
tuyên bố tồn tại như vậy: Chấp nhận những tuyên bố này sẽ buộc chúng
ta phải sửa đổi một phần chính kiến thức được chấp nhận cho đến
nay của chúng ta và việc sửa đổi càng quan trọng thì chúng ta càng
nên nghi ngờ. của một lý thuyết như vậy.
iii. Übermensch : Thuyết âm mưu có gán những phẩm chất siêu phàm cho những
kẻ âm mưu không? (C10)
Hepfer (2015, p.104) và Räikkä (2009a, p.197) lưu ý rằng một số thuyết âm
mưu gán cho những kẻ chủ mưu những phẩm chất siêu phàm, gần với các
thuộc tính thần thánh như toàn năng và toàn tri. Ví dụ ở đây có thể
là ý tưởng cho rằng Hội Tam điểm, người Do Thái hoặc George Soros
kiểm soát nền kinh tế thế giới hoặc các chính phủ trên thế giới. Đôi
khi những phẩm chất siêu phàm được gán cho những kẻ chủ mưu là đạo
đức và tiêu cực, nghĩa là những người chủ mưu bị quỷ ám (Hepfer,
2015, p.131f). Kẻ chống Chúa không chỉ được nhìn thấy ở Adolf Hitler
mà còn ở giáo hoàng. Nói chung, những phẩm chất được gán cho những
kẻ chủ mưu càng phi thường thì chúng càng nên hạ thấp độ tin cậy của
thuyết âm mưu.
v.v. Quy mô: Quy mô và thời lượng của âm mưu
(C11)
Tuyên bố chung ở đây là càng nhiều tác nhân được cho là có liên quan đến
một âm mưu — quy mô của nó — và âm mưu được cho là tồn tại càng lâu
— thời lượng của nó — thì thuyết âm mưu càng ít có khả năng xảy ra.
Hepfer (2015, p.97) đưa ra quan điểm này, và tương tự Keeley (1999,
p.122) nói rằng càng nhiều tổ chức được cho là có liên quan đến một
âm mưu, thì lý thuyết càng trở nên ít tin cậy hơn. Ở một mức độ nào
đó, điểm này chỉ đơn giản là vấn đề logic: Khẳng định rằng A và B có
liên quan đến một âm mưu không thể có nhiều khả năng hơn là A có
liên quan đến một âm mưu. Tương tự như vậy, tuyên bố rằng một thuyết
âm mưu đã diễn ra trong ít nhất 20 năm không thể có nhiều khả năng
hơn tuyên bố rằng nó đã diễn ra trong ít nhất 10 năm. Trong trường
hợp này, các thuyết âm mưu liên quan đến nhiều tác nhân trong một
thời gian dài sẽ có xu hướng ít xảy ra hơn các thuyết âm mưu liên
quan đến ít tác nhân hơn trong một khoảng thời gian ngắn hơn. Hơn
nữa, Grimes (2016) đã tiến hành mô phỏng cho thấy rằng những âm mưu
lớn với 1000 đặc vụ trở lên khó có thể thành công do vấn đề giữ bí
mật.
Basham (2001, p.272; 2003, p.93) đưa ra quan điểm đối lập bằng cách đề cập
đến thứ bậc xã hội và cơ chế kiểm soát, nói rằng “âm mưu càng được
phát triển đầy đủ và ở vị trí cao thì những người thực hiện âm mưu
càng có nhiều kinh nghiệm và khả năng. trong việc kiểm soát thông
tin và đồng ý, làm mất uy tín hoặc loại bỏ những người đi lạc hướng
hoặc gặp phải sự thật” (Basham 2001, p.272). Dentith (2019, phần 7)
cũng phản bác lập luận về quy mô bằng cách chỉ ra rằng bất cứ khi
nào một tổ chức tham gia vào một âm mưu, thì chỉ có rất ít người của
tổ chức đó thực sự tham gia vào âm mưu đó. Điều này làm giảm tổng số
kẻ chủ mưu và đặt câu hỏi về mức độ liên quan của kết quả do Grimes
mà Dentith rất quan trọng.
đ. Tiêu chí phi hiện thực
Tôi. Chủ nghĩa công cụ: Các thuyết âm mưu như các thuyết “như thể” (C12)
Grewal (2016) đã chỉ ra sự đối lập triết học giữa chủ nghĩa hiện thực khoa
học và các loại chủ nghĩa phản hiện thực khác nhau cũng thể hiện như
thế nào trong cách chúng ta đánh giá các thuyết âm mưu. Trong khi
hầu hết các tác giả dường như ngầm diễn giải những tuyên bố của
thuyết âm mưu theo đường hướng của chủ nghĩa hiện thực, Grewal đã
gợi ý rằng những người theo thuyết âm mưu có thể diễn giải hoặc ít
nhất là sử dụng những thuyết này một cách công cụ. Nhìn theo cách
này, các thuyết âm mưu là những thuyết “như thể” - những thuyết cho
phép những người theo thuyết này hiểu được một thế giới không rõ
ràng về mặt nhân quả theo cách thường có thể mang lại những dự đoán
khá đầy đủ. “Giả định rằng chính phủ hoạt động như thể nó được kiểm
soát bởi một chính phủ song song và bí mật có thể phù hợp với dữ
liệu lịch sử… đồng thời cũng đưa ra những dự đoán tốt hơn so với,
giả sử, một hoạt động được thúc đẩy bởi sự phân tích thẩm quyền theo
hiến pháp hoặc các giới hạn theo luật định đối với quyền hành pháp”
(tr.36). Lấy một ví dụ cụ thể hơn, Grewal đề cập rằng “cách khôn
ngoan nhất để hiểu việc ra quyết định tài chính ở Khu vực đồng tiền
chung châu Âu có thể là coi nó như thể nó được điều hành bởi và vì
lợi ích của các ngân hàng tư nhân giàu nhất Châu lục” (trang 37). Do
đó, đánh giá của chúng ta về một thuyết âm mưu nhất định cũng sẽ phụ
thuộc vào các cam kết triết học cơ bản như những gì chúng ta mong
đợi các thuyết âm mưu sẽ làm cho chúng ta.
thứ hai. Chủ nghĩa thực dụng (C13)
Các lập luận trước đây chủ yếu là các lập luận nhận thức luận hoặc nhận
thức luận, các lập luận dựa trên khả năng thuyết âm mưu là đúng hoặc
ít nhất là hữu ích về mặt nhận thức. Tuy nhiên, tương tự như lập
luận thực dụng của Blaise Pascal về niềm tin vào Chúa (Pascal,
1995), một số lập luận liên quan đến các thuyết âm mưu không liên
quan gì đến giá trị nhận thức của chúng có thể được diễn giải lại
một cách thực dụng như những lập luận về niềm tin: Về mặt thực tế,
niềm tin hay sự không tin của chúng ta nên phụ thuộc vào những hậu
quả mà niềm tin (không) gây ra cho cá nhân chúng ta hoặc cho xã hội
nói chung.
Basham (2001) tuyên bố rằng việc bác bỏ thuyết âm mưu bằng tri thức thường
sẽ không hiệu quả và chúng ta phải tin vào sự thật của chúng. Tuy
nhiên, chúng ta nên từ chối chúng vì những lý do thực dụng vì
“[t]bạn không thể làm gì ở đây,” do không thể tìm ra sự thật, và
“[t]anh ta theo đuổi thuyết âm mưu ác ý một cách vô ích sẽ làm chúng
ta mất tập trung và không chú ý đến những gì tốt đẹp và có giá trị
trong cuộc sống” (tr.277). Tương tự, Räikkä (2009a) nói rằng “một
người phấn đấu vì hạnh phúc trong cuộc sống cá nhân của mình không
nên suy nghĩ quá nhiều về những âm mưu xấu xa” (p.199). Sau đó, một
lần nữa, trái ngược với tuyên bố của Basham, những gì bạn có thểlàm
liên quan đến các thuyết âm mưu sẽ phụ thuộc vào vai trò của bạn. Là
một nhà báo, bạn có thể quyết định điều tra một số tuyên bố nhất
định, và Räikkä (2009a, p.199f) cho rằng “điều quan trọng là ở mọi
quốc gia đều có một số người quan tâm đến báo chí điều tra và thuyết
âm mưu chính trị.”
Giống như các nhà báo, các chính trị gia đóng một vai trò đặc biệt khi nói
đến các thuyết âm mưu. Muirhead và Rosenblum (2016) lập luận rằng
các chính trị gia nên phản đối các thuyết âm mưu nếu chúng (1) được
thúc đẩy bởi lòng căm thù, hoặc (2) khi chúng coi phe đối lập chính
trị là phản quốc và bất hợp pháp, hoặc (3) khi chúng làm suy yếu uy
quyền của chuyên gia hoặc tri thức nói chung. Tương tự, Räikkä
(2018, p.213) lập luận rằng chúng ta phải can thiệp vào các thuyết
âm mưu khi chúng bao gồm lời nói phỉ báng hoặc kích động thù địch.
Những hậu quả tiêu cực được cho là của các thuyết âm mưu như vậy sẽ
là những lý do thực tế cho sự hoài nghi.
Räikkä (2009b) liệt kê cả tác động tích cực và tiêu cực của thuyết âm mưu,
và chúng ta có thể áp dụng những điều này vào các thuyết âm mưu cụ
thể để xem nên tin vào thuyết âm mưu nào. Hai tác động tích cực mà
ông đề cập là (a) “các hoạt động thu thập thông tin của những người
theo thuyết âm mưu và các nhà báo điều tra buộc chính phủ và các cơ
quan chính phủ phải cảnh giác với các quyết định và hành vi của họ”
(tr.460) và (b) rằng các thuyết âm mưu giúp duy trì sự cởi mở trong
xã hội. Về tác động tiêu cực, ông đề cập rằng thuyết âm mưu “có xu
hướng làm xói mòn niềm tin vào các thể chế chính trị dân chủ và
những tác động của nó có thể gây nghi vấn về mặt đạo đức, vì nó có
mối liên hệ chặt chẽ với diễn ngôn dân túy, cũng như chủ nghĩa bài
Do Thái và phân biệt chủng tộc” (tr.461) . Khi một thuyết âm mưu đổ
lỗi cho một số người, Räikkä chỉ ra rằng những người bị đổ lỗi phải
trả giá về mặt đạo đức. Hơn nữa, ông cho rằng cái giá phải trả về
mặt đạo đức sẽ phụ thuộc vào việc những người bị đổ lỗi là cá nhân
hay nhân vật của công chúng (tr.463f).
5. Tác động xã hội và chính trị của thuyết âm mưu
Räikkä (2009b, phần 3) và Moore (2016, trang 5) khảo sát một số tác động
xã hội và chính trị của các thuyết âm mưu và thuyết âm mưu. Người ta
có thể xem xét các tác động tích cực và tiêu cực của thuyết âm mưu
nói chung, nhưng cũng rất hữu ích khi xem xét các tác động của một
thuyết âm mưu cụ thể, bằng cách xem xét những tác động nào được đề
cập dưới đây có khả năng đạt được đối với thuyết âm mưu được đề cập.
Cách đánh giá như vậy có liên quan đến tiêu chí đánh giá thực dụng
C13 vừa thảo luận, vì vậy một số điểm được đề cập sẽ được xem xét
lại trong phần tiếp theo. Ngoài ra, tác động của thuyết âm mưu có
thể liên quan đến loại thuyết âm mưu mà chúng ta đang giải quyết;
xem phần 3 của bài viết này.
Về mặt tích cực, các thuyết âm mưu có thể là công cụ để phát hiện ra những
âm mưu thực sự, với vụ bê bối Watergate là ví dụ tiêu chuẩn. Khi
những âm mưu này diễn ra trong các cơ quan công quyền của chúng ta,
thì các thuyết âm mưu do đó cũng có thể giúp chúng ta kiểm soát các
cơ quan này và phát hiện ra các vấn đề của cơ quan. Thuyết âm mưu có
thể giúp chúng ta tiếp tục chỉ trích những người nắm giữ quyền lực
trong lĩnh vực chính trị, khoa học và truyền thông. Một trong những
cách họ có thể đạt được điều này là buộc các tổ chức này phải minh
bạch hơn. Vì thuyết âm mưu khẳng định hoạt động bí mật của một số
tác nhân nhất định, nên việc ra quyết định minh bạch, đường dây liên
lạc cởi mở và công khai tài liệu là những phản ứng khả dĩ đối với
thuyết âm mưu vốn có thể cải thiện một xã hội dân chủ. không phụ
thuộc vào việc chúng có đủ để thuyết phục những người tin vào thuyết
âm mưu hay không. Chúng ta có thể gọi đây là hiệu ứng nghịch lý của
các thuyết âm mưu: Các thuyết âm mưu có thể giúp tạo ra hoặc duy trì
một xã hội mở mà chúng phủ nhận sự tồn tại của nó.
Chuyển từ tác động tích cực sang tác động tiêu cực có thể có của các
thuyết âm mưu, một điểm trung tâm đã được đưa ra khi thảo luận về
tiêu chí C7 là niềm tin thể chế. Các thuyết âm mưu có thể góp phần
làm xói mòn niềm tin vào các thể chế chính trị, khoa học và truyền
thông. Thuyết âm mưu chống vắc-xin cho rằng các chính trị gia và
ngành dược phẩm đang che giấu tính không hiệu quả hoặc thậm chí có
hại của vắc-xin là một ví dụ về thuyết âm mưu có thể làm suy yếu
niềm tin của công chúng vào khoa học. Huneman và Vorms (2018) thảo
luận về việc đôi khi khó có thể vạch ra ranh giới giữa sự chỉ trích
hợp lý đối với khoa học và sự hoài nghi không có cơ sở. Một nỗi sợ
hãi là việc xói mòn niềm tin vào các thể chế sẽ dẫn chúng ta từ chủ
nghĩa hoài nghi không chính đáng đến chủ nghĩa tương đối toàn diện
hoặc chủ nghĩa hư vô, một thế giới hậu sự thật nơi chỉ cần nhiều
người lặp lại một tuyên bố là đủ để khiến nó được chấp nhận
(Muirhead và Rosenblum, 2019). Các thuyết âm mưu cũng có liên quan
đến việc gia tăng sự phân cực, chủ nghĩa dân túy và phân biệt chủng
tộc (xem Moore, 2016). Cuối cùng, như đã đề cập trong phần 1, việc
Popper không thích các thuyết âm mưu cũng là vì chúng tạo ra những ý
tưởng sai lầm về nguyên nhân sâu xa của các sự kiện xã hội. Bằng
cách coi các sự kiện xã hội là do những người có quyền lực hành động
bí mật gây ra, chứ không phải là tác động của các điều kiện cấu trúc
xã hội, các thuyết âm mưu được cho là làm suy yếu hành động chính
trị hiệu quả và thay đổi xã hội. Popper không thích các thuyết âm
mưu cũng bởi vì chúng tạo ra những ý tưởng sai lầm về nguyên nhân
sâu xa của các sự kiện xã hội. Bằng cách coi các sự kiện xã hội là
do những người có quyền lực hành động bí mật gây ra, chứ không phải
là tác động của các điều kiện cấu trúc xã hội, các thuyết âm mưu
được cho là làm suy yếu hành động chính trị hiệu quả và thay đổi xã
hội. Popper không thích các thuyết âm mưu cũng bởi vì chúng tạo ra
những ý tưởng sai lầm về nguyên nhân sâu xa của các sự kiện xã hội.
Bằng cách coi các sự kiện xã hội là do những người có quyền lực hành
động bí mật gây ra, chứ không phải là tác động của các điều kiện cấu
trúc xã hội, các thuyết âm mưu được cho là làm suy yếu hành động
chính trị hiệu quả và thay đổi xã hội.
Bjerg và Presskorn-Thygesen (2017) đã tuyên bố rằng các thuyết âm mưu gây
ra tình trạng ngoại lệ theo cách được giới thiệu bởi Giorgio
Agamben. Giống như chủ nghĩa khủng bố làm suy yếu nền dân chủ theo
cách nó cho phép một trạng thái ngoại lệ chính trị biện minh cho các
biện pháp phi dân chủ, một thuyết âm mưu làm suy yếu diễn ngôn hợp
lý theo cách nó cho phép một trạng thái ngoại lệ về mặt nhận thức
biện minh cho các biện pháp phi lý. Các biện pháp đó bao gồm việc
đặt các thuyết âm mưu ra ngoài diễn ngôn chính thức của công chúng,
coi chúng là phi lý, là thuyết âm mưu “chính đáng” và không đáng
được xem xét và xem xét nghiêm túc. Nhìn theo cách này, các thuyết
âm mưu xuất hiện như một dạng khủng bố tri thức, thông qua sự xói
mòn lòng tin của chúng đối với các thể chế sản xuất tri thức của
chúng ta.
6. Làm gì với Thuyết âm mưu?
Ngoài việc quyết định tin hay không tin vào thuyết âm mưu (phần 4), còn có
những hành động khác mà người ta có thể cân nhắc liên quan đến
thuyết âm mưu. Thảo luận triết học chủ yếu tập trung vào những hành
động mà các chính phủ và chính trị gia có thể hoặc nên thực hiện.
Bài viết quan trọng liên quan đến câu hỏi về hành động của chính phủ là
của Sunstein và Vermeule (2009). Bên cạnh việc mô tả các cơ chế tâm
lý và xã hội khác nhau làm cơ sở cho niềm tin vào các thuyết âm mưu,
họ xem xét một số chính sách và phản ứng pháp lý mà chính phủ có thể
thực hiện khi nói đến các thuyết âm mưu sai lầm và có hại: cấm các
thuyết âm mưu, đánh thuế việc phổ biến các thuyết âm mưu, phản biện
và nhận thức sự xâm nhập của các nhóm sản xuất thuyết âm mưu. Trong
khi loại bỏ hai lựa chọn đầu tiên, Sunstein và Vermeule xem xét phản
biện và thâm nhập nhận thức một cách chi tiết hơn. Đầu tiên, chính
phủ có thể tự mình lên tiếng chống lại thuyết âm mưu bằng cách cung
cấp tài khoản của chính mình. Tuy nhiên, Sunstein và Vermeule cho
rằng phản biện chính thức như vậy sẽ chỉ mang lại thành công hạn
chế, đặc biệt khi nói đến các thuyết âm mưu liên quan đến chính phủ.
Ngoài ra, chính phủ có thể cố gắng lôi kéo các bên tư nhân thâm nhập
vào các diễn đàn trực tuyến và các nhóm thảo luận liên quan đến các
thuyết âm mưu nhằm giới thiệu sự đa dạng về nhận thức, phá vỡ cuộc
thảo luận một chiều và đưa ra các quan điểm phi âm mưu.
Các đề xuất của Sunstein và Vermeule đã dẫn đến sự phản đối mạnh mẽ, rõ
ràng nhất là của Coady (2018). Ông chỉ ra rằng Sunstein và Vermeule
quá dễ dàng cho rằng chính phủ có ý định tốt. Hơn nữa, những đề xuất
chính sách này, đến từ các học giả, những người cũng tham gia hoạch
định chính sách của chính phủ, sẽ chỉ xác nhận nỗi sợ hãi của những
người theo thuyết âm mưu rằng chính phủ có liên quan đến các hoạt
động âm mưu. Nếu sự xâm nhập nhận thức do Sunstein và Vermeule đề
xuất bị phát hiện, những người theo thuyết âm mưu sẽ càng tin vào
thuyết âm mưu hơn. Nói cách khác, chúng ta đang gặp rủi ro về sự mâu
thuẫn thực dụng: Chính phủ sẽ cố gắng đánh lừa, thông qua việc thâm
nhập nhận thức một cách bí mật, một bộ phận dân cư nhất định để
khiến họ tin rằng họ không lừa dối,
Như đã đề cập khi thảo luận về tiêu chí đánh giá C13 trong phần 4,
Muirhead và Rosenblum (2016) xem xét ba loại thuyết âm mưu khiến các
chính trị gia có lý do chính thức phản đối. Đây là những thuyết âm
mưu kích động hận thù, coi phe đối lập chính trị là phản quốc hoặc
thể hiện sự ngờ vực chung đối với chuyên môn. Trong những trường hợp
này, các chính trị gia được kêu gọi nói ra sự thật trước âm mưu, mặc
dù điều này có thể tạo ra sự chia rẽ giữa họ và cử tri của họ.
Muirhead và Rosenblum (2019) cũng xem xét những việc cần làm để
chống lại thuyết âm mưu mới(xem cuối mục 2). Họ lưu ý rằng chủ nghĩa
âm mưu như vậy đang tràn lan trong xã hội của chúng ta mặc dù ngày
càng minh bạch hơn. Như một biện pháp đối phó, họ không chỉ ủng hộ
việc nói ra sự thật trước âm mưu, mà còn ủng hộ cái mà họ gọi là
“ban hành dân chủ”, theo đó họ có nghĩa là “sự tuân thủ chặt chẽ các
quy trình và hình thức thông thường của việc ra quyết định công”
(tr.175).
Cả Sunstein và Vermeule, cũng như Muirhead và Rosenblum, đều đồng ý rằng
những gì chúng ta nên làm đối với thuyết âm mưu sẽ phụ thuộc vào
thuyết mà chúng ta đang đối phó. Họ không ủng hộ hành động chống lại
tất cả các lý thuyết về các nhóm hành động bí mật để đạt được mục
đích nào đó. Tuy nhiên, khi một lý thuyết thuộc loại đặc biệt có vấn
đề—sai lầm và có hại, kích động hận thù, v.v.—thì có thể cần phải có
hành động chính trị.
7. Các môn liên quan
Triết học không phải là ngành học duy nhất giải quyết các thuyết âm mưu,
và đặc biệt khi thảo luận về những việc cần làm đối với các thuyết
âm mưu, nghiên cứu từ các lĩnh vực khác là rất quan trọng. Chúng ta
đã thấy một số cách mà tư duy triết học về các thuyết âm mưu ảnh
hưởng đến các ngành khác, đặc biệt là trong phần trước thảo luận về
khoa học chính trị và luật. Đối với các lĩnh vực liên quan khác, các
nhà tâm lý học đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu về tư duy thuyết âm
mưu và đặc điểm tâm lý của những người tin vào thuyết âm mưu. Các
nhà sử học đã trình bày lịch sử của các thuyết âm mưu ở Hoa Kỳ, thế
giới Ả Rập và các nơi khác. Các nhà xã hội học đã nghiên cứu cách
các thuyết âm mưu có thể nhắm mục tiêu vào các nhóm thiểu số chủng
tộc, cũng như cấu trúc và động lực nhóm của các môi trường âm mưu cụ
thể.
8. Tài liệu tham khảo và đọc thêm
Để có cái nhìn tổng quan về tư duy triết học về các thuyết âm mưu, những
tác phẩm tốt nhất để bắt đầu là Dentith (2014), Coady (2006a) và
Uscinski (2018).
Basham, L. (2001). “Sống chung với âm mưu”, Diễn đàn triết học , tập. 32,
không. 3, tr.265-280.
Basham, L. (2003). “Âm mưu toàn cầu ác độc”, Tạp chí Triết học Xã hội ,
tập. 34, không. 1, tr.91-103.
Bjerg, O. và T. Presskorn-Thygesen (2017). “Thuyết âm mưu: Đòi hỏi sự thật
hay Trò chơi ngôn ngữ?”, Lý thuyết, Văn hóa và Xã hội , tập. 34,
không. 1, tr.137-159.
Buenting, J. và J. Taylor (2010). “Các thuyết âm mưu và dữ liệu ngẫu
nhiên”, Philosophy of the Social Sciences , tập. 40, không. 4, tr.
567-578.
Clarke, St. (2002). “Các thuyết âm mưu và lý thuyết âm mưu”, Triết học về
khoa học xã hội , tập. 32, không. 2, tr.131-150.
Clarke, St. (2006). “Kháng cáo Lỗi quy kết cơ bản: Có phải tất cả đều là
sai lầm lớn?”, trong Thuyết âm mưu: Cuộc tranh luận triết học .
David Coady biên tập. Ashgate, tr.129-132.
Clarke, St. (2007). “Các thuyết âm mưu và Internet: Phá hủy có kiểm soát
và Phát triển bị bắt giữ”, Episteme , tập. 4, không. 2, tr.167-180.
Coady, D. (2003). “Các thuyết âm mưu và câu chuyện chính thức”, Tạp chí
Triết học Ứng dụng Quốc tế , tập. 17, không. 2, tr.197-209.
Coady, D., chủ biên. (2006a). Thuyết âm mưu: Cuộc tranh luận triết học.
Cổng tàn tro.
Coady, D. (2006b). “Giới thiệu về cuộc tranh luận triết học về các thuyết
âm mưu”, trong Thuyết âm mưu: Cuộc tranh luận triết học . David
Coady biên tập. Ashgate, p.1-11.
Coady, D. (2006c). “Thuyết âm mưu và những câu chuyện chính thức”, trong
Thuyết âm mưu: Cuộc tranh luận triết học . David Coady biên tập.
Ashgate, tr.115-128.
Coady, D. (2018). “Cass Sunstein và Adrian Vermeule về Thuyết âm mưu”,
Argumenta , tập. 3, số 2, tr.291-302.
Dentith, M. (2014). Triết lý của thuyết âm mưu . Palgrace MacMillan.
Dentith, M. (2016). “Khi suy luận về một âm mưu có thể là lời giải thích
tốt nhất”, Nhận thức luận xã hội , tập. 30, không. 5-6, tr.572-591.
Dentith, M. (2018). “Thuyết chuyên môn và thuyết âm mưu”, Nhận thức luận
xã hội , tập. 32, không. 3, tr.196-208.
Dentith, M. (2019). “Thuyết âm mưu trên cơ sở bằng chứng”, Tổng hợp , tập.
196, không. 6, tr.2243-2261.
Grewal, D. (2016). “Các thuyết âm mưu trong một thế giới nối mạng”, Phê
bình phê bình , tập. 28, không. 1, tr.24-43.
Grimes, D. (2016). “Về tính khả thi của niềm tin thuyết phục”, PLoS ONE ,
tập. 11, không. 1.
Hepfer, K. (2015). Các thuyết âm mưu: Một phê bình triết học về sự phi lý
. Nhà xuất bản Biên bản.
Huneman, Ph. và M. Vorms (2018). “Có thể có một giải thích thống nhất về
các thuyết âm mưu không?”, Argumenta , tập. 3, không. 2, tr.247-270.
Keeley, B. (1999). “Thuyết âm mưu”, Tạp chí Triết học , tập. 96, không. 3,
tr.109-126.
Keeley, B. (2003). “Không ai mong đợi Tòa án Dị giáo Tây Ban Nha! Những
suy nghĩ khác về Thuyết âm mưu”, Tạp chí Triết học Xã hội , tập. 34,
không. 1, tr.104-110
Lakatos, I. (1970). “Sự sai lệch và phương pháp luận của các chương trình
nghiên cứu khoa học”, trong I. Lakatos và A. Musgrave, biên tập
viên, Sự phê bình và sự phát triển của tri thức . Nhà xuất bản Đại
học Cambridge, tr.91-196.
Levy, N. (2007). “Các thuyết âm mưu và tri thức được xã hội hóa triệt để”,
Episteme , tập. 4 không. 2, tr.181-192.
Mandik, P. (2007). "Shit Happens", Episteme , tập. 4 không. 2, tr.205-218.
Moore, A. (2016). “Các thuyết âm mưu và âm mưu trong nền chính trị dân
chủ”, Phê bình phê bình , tập. 28, không. 1, tr.1-23.
Muirhead, R. và N. Rosenblum (2016). “Nói lên sự thật trước âm mưu: Đảng
phái và niềm tin”, Phê bình phê bình , tập. 28, không. 1, tr.63-88.
Muirhead, R. và N. Rosenblum (2019). Rất nhiều người đang nói: Thuyết âm
mưu mới và cuộc tấn công vào nền dân chủ . Nhà xuất bản Đại học
Princeton.
Pascal, B. (1995). Pensées and Other Writings , H. Levi (trans.). Nhà xuất
bản Đại học Oxford.
Pigden, Ch. (1995). “Popper xem xét lại, hay Thuyết âm mưu có gì sai?”
Triết học Khoa học Xã hội , vol. 25, không. 1, tr.3-34.
Pigden, Ch. (2006). “Complots of Mischief”, trong David Coady (ed.),
Conspiracy Theories: The Philosophical Debate . Ashgate, tr.139-166.
Đường ống, D. (1997). Âm mưu: Phong cách hoang tưởng phát triển như thế
nào và nó bắt nguồn từ đâu . Báo chí miễn phí.
Popper, KR (1966). Xã hội Mở và Kẻ thù của nó, tập. 2: Đỉnh cao của lời
tiên tri , tái bản lần thứ 5, Routledge và Kegan Paul.
Popper, KR (1972). Phỏng đoán và Bác bỏ . Phiên bản thứ 4, Routledge và
Kegan Paul.
Räikkä, J. (2009a). “Về các thuyết âm mưu chính trị”, Tạp chí Triết học
Chính trị , tập. 17, không. 2, tr.185-201.
Räikkä, J. (2009b). “Đạo đức của thuyết âm mưu”, Tạp chí điều tra giá trị
, tập. 43, tr.457-468.
Räikkä, J. (2018). “Các thuyết âm mưu và thuyết âm mưu: Giới thiệu”,
Argumenta , tập. 3, không. 2, tr.205-216.
Sunstein, C. và A. Vermeule (2009). “Các thuyết âm mưu: Nguyên nhân và
cách chữa trị”, Tạp chí Triết học Chính trị , tập. 17, không. 2,
tr.202-227.
Uscinski, JE, biên tập viên (2018). Thuyết âm mưu và những người tin vào
chúng . Nhà xuất bản Đại học Oxford.
thông tin tác giả
Marc Pauly
Email: m.pauly@rug.nl
Đại học Groningen
Hà Lan
11 thuyết âm mưu phổ biến nhất
trong lịch sử gần đây
Phương tiện truyền thông xã hội đã giúp khuếch đại và lưu hành thông tin
sai lệch.
QUAFORTESA LATIFI
NGÀY 3 THÁNG 10 NĂM 2022
BETTMANN
Vào năm 2021, các thuyết âm mưu lan tràn, từ hội trường Quốc hội đến các
bài đăng lan truyền trên Facebook và Instagram hồng hào . Các thuyết
âm mưu không có gì mới ở Hoa Kỳ, nóiCynthia Miller-Idriss, một giáo
sư xã hội học của Đại học Hoa Kỳ, người tập trung vào chủ nghĩa cực
đoan và cực đoan, nhưng chúng đã có thể lan truyền như cháy rừng
trong thập kỷ qua do mạng xã hội, vốn có thể dễ dàng khuếch đại và
lan truyền thông tin sai lệch.
Trong bối cảnh đại dịch đã giết chết hơn một triệu người Mỹ cho đến nay,
các điều kiện không thể chín muồi hơn để các thuyết âm mưu phát huy
tác dụng. Miller-Idriss nói rằng mọi người có xu hướng chuyển sang
thuyết âm mưu khi họ mất cảm giác kiểm soát và cảm thấy sợ hãi, lo
lắng vì những thuyết này có thể mang lại sự thoải mái dưới dạng câu
trả lời trắng đen. Miller-Idriss nói với Teen Vogue : “Khi mọi người
cảm thấy mất kiểm soát, họ bị thu hút bởi những thứ mang đến cho họ
con đường hành động . “Dễ tin vào một sự dàn dựng bất chính nào đó
hơn là tin rằng có một loại vi-rút vô hình trong không khí có thể
gây hại cho gia đình họ.”
Theo Miller-Idriss, “những cái chết không thể giải thích được” — cho dù đó
là cái chết trên quy mô lớn, như đại dịch hay sự ra đi của một người
nổi tiếng như Công nương Diana — đều sinh ra các thuyết âm mưu. “Khi
một điều gì đó quá khủng khiếp, mọi người sẽ dễ dàng tin rằng điều
đó không thể là sự thật. Họ có thể trở nên dễ bị tổn thương hơn
trước các thuyết âm mưu bởi vì có thể về mặt tâm lý họ không thể
chấp nhận được sự thật rằng đó là sự thật,” cô nói. “Chính những sự
kiện gây sốc, theo từng giai đoạn này đã tạo ra lỗ hổng.”
Ngoài ra còn có một hồ sơ lịch sử lâu dài về việc chính phủ Hoa Kỳ nói dối
công dân của mình, bao gồm cả về các thí nghiệm y tế , các chương
trình giám sát và tra tấn bí mật cũng như sự tồn tại của vũ khí hủy
diệt hàng loạt ở Iraq. Nuôi dưỡng những nghi ngờ rằng chính phủ
không phải lúc nào cũng kể toàn bộ câu chuyện là một phản ứng hoàn
toàn hợp lý đối với kiểu lừa dối này. Nhưng đôi khi, tư duy phản
biện và chủ nghĩa hoài nghi phát triển thành một thứ gì đó huyền ảo
và kỳ lạ hơn và sẵn sàng tin vào thông tin phù hợp với khuynh hướng
chính trị hoặc niềm tin ý thức hệ đã có từ trước của chúng ta.
Trong công việc của Miller-Idriss với tư cách là giám đốc Phòng thí nghiệm
Đổi mới & Nghiên cứu Chủ nghĩa Cực đoan và Phân cực của Đại học Hoa
Kỳ , bà đã phát hiện ra rằng một cách để chống lại các thuyết âm mưu
lớn nhất là tiếp cận mọi người thông qua một quá trình gọi là cấy
ghép thái độ . Với kỹ thuật này, các nhà nghiên cứu cố gắng dạy mọi
người cách hoạt động của các thuyết âm mưu, thông tin sai lệch và
tuyên truyền để khi họ bắt gặp những tuyên bố đáng ngờ từ các nguồn
không rõ ràng, họ sẽ nghi ngờ một cách thích hợp.
Dưới đây Teen Vogue sẽ điểm qua một số thuyết âm mưu phổ biến nhất trong
50 năm qua.
1. Huyền thoại về Holocaust
Từ năm 1941 đến năm 1945, sáu triệu người Do Thái đã bị giết trên khắp
châu Âu trong cuộc diệt chủng kinh hoàng do nhà độc tài Đức Quốc xã
Adolf Hitler lãnh đạo. Mặc dù thực tế rằng Holocaust là một trong
những sự kiện được ghi lại nhiều nhất trong lịch sử , vẫn có những
bộ phận dân cư không tin rằng điều đó đã xảy ra — hoặc họ tin rằng
số người chết đã bị thổi phồng quá mức. Một cuộc khảo sát năm 2014
do Liên đoàn Chống phỉ báng điều phối với hơn 53.000 người trên 100
quốc gia cho thấy chỉ 30% số người được hỏi cho rằng các tường thuật
lịch sử về Holocaust là chính xác. Những người được hỏi dưới 65 tuổi
có nhiều khả năng nói rằng họ không tin rằng Holocaust đã xảy ra như
sách lịch sử đã viết.
Giáo dục kém về chủ đề này có thể là một lời giải thích cho điều này,
nhưng một số người theo thuyết âm mưu thúc đẩy quan điểm bài Do Thái
rằng Holocaust được phát minh hoặc phóng đại để thu hút sự đồng cảm
và kiếm tiền cho người Do Thái trong khi phục vụ và thúc đẩy lợi ích
của người Do Thái. Deborah E. Lipstadt, một nhà sử học và giáo sư đã
viết sách về sự phủ nhận Holocaust , chia những người phủ nhận
Holocaust thành hai nhóm: Có những người phủ nhận cứng rắn nói rằng
Holocaust hoàn toàn không xảy ra; sau đó, Lipstadt nói , có những
người phủ nhận ít nhiệt tình hơn có thể thừa nhận Holocaust đã xảy
ra nhưng đặt câu hỏi về số người chết chính thức hoặc các phòng hơi
ngạt được sử dụng để giết người hàng loạt.
Trong số nhiều điểm sâu sắc mà Lipstadt nêu ra về việc phủ nhận Holocaust
là câu hỏi này : “Đối với những người phủ nhận là đúng, thì ai phải
sai? Chà, chắc chắn là tất cả những người sống sót… những người
ngoài cuộc… nhưng trên hết, bạn có thủ phạm. Họ chưa bao giờ nói
rằng điều đó không xảy ra.”
2. CIA nhúng tay vào vụ ám sát JFK
Lee Harvey Oswald bị bắt vào ngày 22 tháng 11 năm 1963 vì tội ám sát Tổng
thống John F. Kennedy Jr. cùng ngày hôm đó tại Dallas, Texas. Hai
ngày sau, khi đang bị đưa đến nhà tù địa phương, Oswald bị Jack
Ruby, một chủ hộp đêm ở Texas, bắn chết. Tập hợp các sự kiện gây sốc
này đã chín muồi cho các âm mưu ngay từ đầu: Không chỉ một tổng
thống đẹp trai, nổi tiếng bị bắn chết giữa ban ngày, kẻ ám sát bị
buộc tội đã bị giết vài ngày sau đó, làm dấy lên suy đoán về một vụ
che đậy. Ngay từ cuối những năm 1960, hơn 50% người Mỹ không tin
rằng Oswald đã hành động một mình. Và tính đến năm 2017,
FiveThirtyEight báo cáo, 61% người Mỹ tin rằng vụ ám sát liên quan
đến một âm mưu nào đó.
Có một vài thuyết âm mưu chính của JFK. Một giả thuyết phổ biến là CIA đã
giết JFK để trả thù cho cuộc xâm lược Vịnh Con Lợn thất bại nhằm lật
đổ nhà lãnh đạo Cuba Fidel Castro. Theo nhà viết tiểu sử Philip
Shenon, Bobby Kennedy, anh trai của JFK và là tổng chưởng lý, ban
đầu nghĩ rằng một nhóm đặc vụ CIA lừa đảo có liên quan đến cái chết
của JFK, mặc dù sau đó ông đã xem xét lại. Một giả thuyết khác cho
rằng Oswald không phải là tay súng đơn độc; mọi người khó có thể bị
lỗi khi tin vào điều này khi một Ủy ban chọn lọc của Hạ viện về các
vụ ám sát được thành lậprằng "có lẽ" có một âm mưu liên quan đến kẻ
nổ súng thứ hai. Năm 1982, một ủy ban khác đặt câu hỏi về những phát
hiện đó, nhưng lý thuyết này đã bén rễ. Giả thuyết thứ ba: Vụ ám sát
thực sự là một vụ ám sát nhằm trừng phạt Bobby Kennedy vì đã trấn áp
mafia. Ồ, và bạn đã nghe câu chuyện về cha của Ted Cruz chưa ? Chúng
tôi sẽ bỏ qua nó ở đây, nhưng nếu bạn cảm thấy buồn cười, hãy xem
xét nó.
3. Cuộc đổ bộ lên mặt trăng bị làm giả
Vào tháng 7 năm 1969, các phi hành gia Neil Armstrong và Buzz Aldrin đã
trở thành những người đầu tiên đặt chân lên bề mặt của mặt trăng -
hay họ đã làm vậy? Chỉ đùa thôi. Họ hoàn toàn đã làm. Nhưng đến
những năm 1970, 30% người Mỹ tin rằng cuộc đổ bộ lên mặt trăng là
giả mạo . Lịch sử thay thế sớm hiện thực hóa. Trong trường hợp “hạ
cánh giả lên mặt trăng”, William Kaysing rõ ràng đã bắt đầu viết
cuốn sách We Never Went to the Moon: America's Thirty Billion Dollar
Swindle để châm biếm, nhưng cuối cùng ông lại hoàn toàn tin vào âm
mưu này. Ý tưởng chính trong cuốn sách của ông là cảnh quay các phi
hành gia bước những bước đầu tiên trên bề mặt mặt trăng - được hàng
trăm triệu người xem trực tiếp trên TV - thực sự được quay tại Khu
vực 51 của Nevada.(một điểm nóng khác cho những người theo thuyết âm
mưu mà chúng ta sẽ đề cập sau).
Gần đây nhất là vào năm 2019, một cuộc khảo sát nhỏ cho thấy 10% người Mỹ
vẫn tin rằng cuộc đổ bộ lên mặt trăng là một trò lừa bịp. (Vào năm
2018, sau khi ngôi sao NBA Steph Curry nói rằng anh ấy không tin vào
việc hạ cánh trên mặt trăng , NASA đã mời anh ấy tham quan phòng thí
nghiệm trên mặt trăng.)
4. Cái chết của Công nương Diana không phải là ngẫu nhiên
Khi Công nương Diana – một người ngoài hoàng gia xinh đẹp, trẻ trung được
mệnh danh là “công chúa của nhân dân” – qua đời trong một vụ tai nạn
xe hơi ở Paris năm 1997, một năm sau khi ly hôn với Thái tử Charles,
các âm mưu lập tức rộ lên. Các chi tiết cụ thể khác nhau, nhưng mấu
chốt của hầu hết các giả thuyết liên quan đến Diana là: Vụ tai nạn
xe hơi giết chết bà không phải là một tai nạn. Vào thời điểm qua
đời, cô ấy đang hẹn hò với Dodi Fayed, một nhà sản xuất phim người
Ai Cập đã chết trong chiếc limo cùng với cô ấy, người được cho là đã
lên kế hoạch cầu hôn Diana vào đêm xảy ra vụ tai nạn. Trong lời khai
của nhân chứng tại tòa án, cha của Dodi, ông Mohamed al-Fayed, nói
rằng họ bị giết vì chế độ quân chủ không thể chịu đựng được ý nghĩ
về việc các con trai của Diana và Thái tử Charles - những người thừa
kế ngai vàng Anh - có quan hệ tình cảm với nhau.cha dượng là người
Ai Cập và Hồi giáo . Cha của Dodi cũng tuyên bố rằng Diana đang mang
thai vào thời điểm xảy ra vụ tai nạn , mặc dù nhân viên điều tra đã
khám cho Diana nói rằng cô không phải vậy .
Một giả thuyết khác cho rằng người lái xe limo, Henri Paul, người đã say
rượu vào thời điểm xảy ra tai nạn , đã cố tình đâm xe. Bởi vì Paul
là người đứng đầu bộ phận an ninh tại khách sạn Ritz ở Paris, nơi
cặp đôi đã rời đi ngay trước khi vụ tai nạn xảy ra, những người theo
thuyết âm mưu tin rằng anh ta có thể thuộc biên chế của một nhóm
dịch vụ tình báo quốc gia muốn Diana chết. Các nhà lý thuyết khác
tin rằng việc chăm sóc y tế của Diana sau vụ tai nạn đã bị phá hoại
một cách có chủ ý ; đối với những người theo thuyết âm mưu ở Mỹ, ý
tưởng này nảy sinh từ sự khác biệt giữa cách tiếp cận của Pháp và Mỹ
đối với dịch vụ chăm sóc khẩn cấp. Ở Pháp, giao thức quy định rằng
nhân viên y tế khẩn cấp cố gắng ổn định bệnh nhân trước khi chuyển
đến bệnh viện; ở Mỹ, đến bệnh viện là ưu tiên hàng đầu. Vì Diana
được điều trị ngay tại hiện trường và không được đưa ngay đến bệnh
viện gần nhất nên một số người cho rằng đây là bằng chứng cho thấy
cô ấy đã bị giết một cách có chủ đích .
5. Vụ 11/9 là do nội gián
Trong một loạt các cuộc tấn công khủng bố có phối hợp, gần 3.000 người đã
thiệt mạng trong các sự kiện ngày 11 tháng 9 năm 2001, với hàng
nghìn người khác bị thương và hơn 2.000 người phản ứng đầu tiên cuối
cùng đã thiệt mạng do các bệnh liên quan đến thời gian họ làm việc
tại Ground Zero . Vào ngày mùa thu năm 2001 đó, người Mỹ sững sờ
chứng kiến hai chiếc máy bay đâm vào Tòa tháp đôi ở thành phố New
York, trong khi chiếc thứ ba đâm vào Lầu Năm Góc ở Washington, DC,
và chiếc thứ tư đâm vào một cánh đồng bên ngoài Shanksville,
Pennsylvania. Ngày 11 tháng 9 đã đi vào lịch sử như là ngày xảy ra
cuộc tấn công đẫm máu nhất của nước ngoài vào đất Mỹ, chiếm đoạt
Trân Châu Cảng .
Có thể là do quy mô mất mát - gần 3.000 người có thể bị giết trong vòng
vài giờ vào một buổi sáng tháng 9 đầy nắng - hoặc vì những lời dối
trá đã được nói với người dân Mỹ để thuyết phục họ về các cuộc chiến
bất tận sau các cuộc tấn công , nhưng chủ đề 11/9 vẫn luôn là sân
chơi của những người theo thuyết âm mưu.
Một trong
những giả thuyết phổ biến nhất là chính quyền của Tổng thống George
W. Bush đã “làm” vụ 11/9 , hoặc ít nhất là biết về nó và để nó xảy
ra vì chính quyền muốn tham chiến ở Afghanistan và Iraq để lấy dầu
mỏ. Nhiều giả thuyết về vụ 11/9 tách ra khỏi âm mưu cốt lõi rằng vụ
11/9 là do tay trong. “Bằng chứng”? Người ta cho rằng, Tòa
tháp đôi chỉ có thể sụp đổ theo cách mà chúng đã làm là kết quả của
việc phá hủy có kiểm soát (điều này là sai). Một yêu thích khác của
những người theo thuyết âm mưu: Lầu năm góc không bị máy bay tấn
công mà là một tên lửa.
Một số nhân vật nổi bật của cánh hữu, bao gồm Nữ nghị sĩ Marjorie Taylor
Greene (R-GA), đã đưa ra các thuyết âm mưu về sự kiện 11/9. Theo
Slate , người dẫn chương trình phát thanh InfoWars Alex Jones là
“một trong những người theo thuyết âm mưu về vụ 11/9 sớm nhất và có
ảnh hưởng nhất” và đã giúp những ý tưởng này có được chỗ đứng. Mẹo
nhỏ: Nếu bạn thấy mình đang ở giữa đám đông với Greene và Jones, có
lẽ đã đến lúc bạn nên suy nghĩ lại một vài điều.
6. Những vụ xả súng hàng loạt như Sandy Hook là “cờ giả”
Sau khi 20 học sinh lớp một và sáu nhân viên trường học bị giết tại
trường tiểu học Sandy Hook ở Connecticut vào ngày 14 tháng 12 năm
2012, Alex Jones đã sử dụng nền tảng ghê gớm của mình để khẳng định
vụ tấn công không thực sự xảy ra. Theo Jones , vụ xả súng hàng loạt
là “hoàn toàn giả mạo” và những đứa trẻ bị giết là “diễn viên” được
thuê. Những âm mưu của Sandy Hook ngày càng lan rộng , với một số
bậc cha mẹ đau buồn đưa ra giấy khai sinh để chứng minh sự tồn tại
của con họ và phải từ chối yêu cầu khai quật thi thể của con họ.
Các vụ xả súng hàng loạt tiếp tục mang lại điều tồi tệ nhất cho những
người theo thuyết âm mưu. Sau vụ xả súng ở Parkland, Florida, tại
trường trung học Marjory Stoneman Douglas khiến 17 người thiệt mạng,
những người sống sót được gọi là “diễn viên khủng hoảng”. Khi một
tay súng giết 58 người ở Las Vegas, nhiều giả thuyết cho rằng hắn
không hành động một mình. vụ xả súng diễn ra hay có bao nhiêu người
bị ảnh hưởng, có vẻ như luôn có những kẻ sẵn sàng gọi đó là cuộc tấn
công “cờ giả” , được thiết kế bởi “nhà nước ngầm” để thúc đẩy luật
kiểm soát súng. Nhưng nếu đó là sự thật, don Bạn có nghĩ rằng bây
giờ chúng ta đã thông qua việc kiểm soát súng đáng kể không?
7. Đảng Dân chủ hàng đầu đứng sau đường dây tình dục trẻ em
Vào tháng 10 năm 2016 (năm mà chúng ta từng coi là năm bị nguyền rủa nhiều
nhất trước khi bước vào địa ngục của năm 2020), các email của John
Podesta, chủ tịch chiến dịch tranh cử của Hillary Clinton, đã bị rò
rỉ trên mạng. Trong các email, Podesta viết về việc có thể tổ chức
một buổi gây quỹ tại tiệm bánh pizza DC Comet Ping Pong và đề cập
đến việc đặt bánh pizza phô mai. Những chi tiết tưởng như vô thưởng
vô phạt này lại trở thành động lực cho âm mưu hoang dã rằng Comet
Ping Pong là trụ sở của đường dây buôn bán tình dục trẻ em do các
nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ, bao gồm cả Clinton và Podesta, điều hành.
Các nhà lý luận cho rằng bánh pizza phô mai thực sự có nghĩa là nội
dung khiêu dâm trẻ em. Như trong rất nhiều cộng đồng âm mưu, các
email đã trở thành mật mã mà chỉ những người trong cuộc mới có thể
giải mã được .
Vài tuần sau khi email của Podesta bị rò rỉ và “Pizzagate” bắt đầu thu hút
sự chú ý trên mạng, một người đàn ông 28 tuổi bước vào tiệm bánh
pizza phía tây bắc Washington với một khẩu súng trường AR-15. Sau
khi khám xét cơ sở không tìm thấy ngục tối nào giam giữ nô lệ tình
dục trẻ em, anh ta đã xả súng vào một cánh cửa bị khóa trước khi đầu
hàng cảnh sát.
Mặc dù tay súng tương lai sau đó đã nói với một thẩm phán rằng hành động
của anh ta là " ngu ngốc và liều lĩnh ", nhưng các âm mưu của
Pizzagate vẫn tiếp tục lan truyền trên mạng, trở thành mầm mống cho
âm mưu QAnon cũng kỳ lạ không kém . Vào tháng 10 năm 2017, một người
đăng ẩn danh có tên “Q” bắt đầu đăng trên bảng tin nhắn 4chan, tự
xưng là một sĩ quan tình báo trong chính phủ Hoa Kỳ. Q đã mở rộng
nền tảng của Pizzagate: Không chỉ các chính trị gia và giới thượng
lưu Hollywood thực sự là những kẻ ấu dâm ma quỷ, họ còn hút máu trẻ
em để trẻ lâu . Người duy nhất có thể ngăn chặn họ là Donald Trump.
(Sau cuộc bầu cử Tổng thống Joe Biden, một số người trong vũ trụ Q
tiếp tục khăng khăng rằng Biden là tổng thống bất hợp pháp và Trump
đang cai trị từ trong bóng tối, từ đó một ngày nào đó anh ta sẽ nổi
lên để nắm quyền sau vụ bắt giữ tất cả mọi người từ Hillary Clinton
đến Tom Hanks cho đến Giáo hoàng.)
Có rất nhiều điều để nói về QAnon, bao gồm cả những người ủng hộ nó trong
Quốc hội (xin chào một lần nữa, Marjorie Taylor Greene !), sự nổi
tiếng của nó đối với các bà mẹ ngoại ô , vai trò của nó trong cuộc
nổi dậy ngày 6 tháng 1 chết chóc và mối quan hệ của nó với ngành
chăm sóc sức khỏe , nhưng chúng tôi sẽ để lại cho bạn điều này: Ngay
cả Alex Jones dường như đã từ bỏ Q .
8. Trái đất thực sự phẳng
Hội nghị quốc tế về Trái đất phẳng năm 2017 có sự góp mặt của các diễn giả
như Mark Sargent, người điều hành chuỗi YouTube Những manh mối về
Trái đất phẳng và đóng vai chính trong bộ phim Behind the Curve của
Netflix , một bộ phim tài liệu về những người Trái đất phẳng.
Sargent tuyên bố rằng thế giới là một âm trường phẳng dưới một mái
vòm, giống như Truman Show. Mặc dù không có cuộc thăm dò rộng rãi về
việc có bao nhiêu người nghĩ rằng Trái đất phẳng, nhưng có bằng
chứng cho thấy những người trẻ tuổi có nhiều khả năng tin vào trường
hợp này.
Ý tưởng cơ bản của phong trào này nằm ngay trong tên của nó: Trái đất
phẳng, không phải là một quả địa cầu. Bố cục thực tế của Trái đất
khác nhau giữa những người Trái đất phẳng, nhưng phần lớn dường như
tin rằng hành tinh này là một đĩa phẳng với một bức tường băng bao
quanh nó . Mặc dù có thể dễ dàng cười nhạo thuyết Trái đất phẳng —
lý thuyết mà chính các nhà lý thuyết đã vô tình vạch trần trong
Behind the Curve — loại niềm tin này có thể là điềm báo cho sự hoài
nghi khoa học cực đoan về các vấn đề có liên quan đến thế giới thực,
chẳng hạn như vắc-xin .
9. COVID-19 kiểm soát dân số
Có rất nhiều âm mưu về loại coronavirus mới: Vắc xin cấy một vi mạch dùng
để theo dõi con người; tỷ lệ tử vong đã bị thổi phồng quá mức ; ồ,
và Bill Gates không chỉ chịu trách nhiệm về vi-rút mà còn là người
đứng đầu âm mưu sử dụng vi-rút để kiểm soát dân số . Bạn có mệt
không? Tôi là.
Những lý thuyết này đã được vạch trần nhiều lần, nhưng chúng vẫn tồn tại.
Điều đó có thể liên quan đến việc tổng thống lúc bấy giờ là
Donald Trump nói rằng loại vi-rút này không nguy hiểm hơn bệnh cúm
và một ngày nào đó sẽ “biến mất, như một phép màu” mà không cần
vắc-xin. Hoặc nó có thể liên quan đến một số nhà lập pháp Đảng
Cộng hòa, những người đã đưa ra ý tưởng rằng COVID có thể là một “vũ
khí sinh học” của Trung Quốc. Hoặc có thể là, trong thời kỳ phân cực
chính trị lịch sử , quốc gia này đặc biệt không phù hợp để đối phó
với một đại dịch thảm khốc đã giết chết hàng trăm nghìn người Mỹ.
Hãy lựa chọn (và tiêm vắc-xin, nếu bạn có thể).
10. Khu vực 51 là nơi có rất nhiều người ngoài hành tinh (và bí mật của
chính phủ)
Đây có lẽ là thuyết âm mưu về người ngoài hành tinh lớn nhất ở Hoa Kỳ và
đã tạo ra nhiều cốt truyện và hồi ký trong phim. Nằm ở The High
Desert, nơi đây từ lâu đã trở thành bối cảnh của nhiều câu chuyện về
UFO. Và mặc dù chúng ta đã chính thức biết — như Lầu Năm Góc đã xác
nhận vào năm 2017 — rằng chính phủ thực sự quan tâm đến việc thu
thập và phân tích bất kỳ thứ gì có thể là mối đe dọa đối với hàng
không vũ trụ của chúng ta, công việc chính xác được thực hiện tại
Khu vực 51 vẫn còn là một bí ẩn hoàn toàn.
Cả một kho thuyết âm mưu thú vị đã xuất hiện khi năm tháng trôi qua.
Trường phái suy nghĩ phổ biến nhất từ các nhóm âm mưu là có
những dạng sống ngoài hành tinh thực sự từ một vụ tai nạn tình cờ hạ
cánh xuống Trái đất ẩn trong ngọn đồi của sa mạc đang được thử
nghiệm và thử nghiệm. Tuyên bố này được dẫn đầu bởi một nông dân tên
là William “Mac” Brazel, người đã tìm thấy những mảnh kim loại và
các mảnh vụn khác kỳ lạ trên tài sản của mình ở Roswell, New Mexico
vào năm 1947. Sau khi báo cáo vụ việc, phần còn lại đã được thu thập
bằng xe bọc thép do chính phủ cử đến. Trí tưởng tượng đã chính thức
chạy hoang dã. Những suy nghĩ phổ biến khác - khác với các thuyết âm
mưu về người ngoài hành tinh - là khu vực này được sử dụng cho các
nhà khoa học nghiên cứu du hành thời gian, dịch chuyển tức thời
và/hoặc thử nghiệm các cách biến thời tiết thành vũ khí hủy diệt
hàng loạt.
Có khả năng là có điều gì đó bí mật và quan trọng đang xảy ra ở đây, nhưng
nhiều khả năng chúng ta sẽ thấy một chiếc máy bay mới với tiềm năng
tốc độ đáng kinh ngạc hoặc khả năng ngụy trang trước khi chúng ta
thấy bất kỳ chuyến du hành thời gian nào diễn ra.
11. Có một căn phòng chứa đầy bí mật của chính phủ đằng sau núi Rushmore
Khi nói đến những âm mưu của người Mỹ, đây là âm mưu trực tiếp từ một cảnh
trong Kho báu quốc gia . Và mặc dù âm mưu này là một phần trong cốt
truyện của bộ phim xoay quanh một cuộc săn lùng vàng đặc biệt đầy
chướng ngại vật, nhưng giả thuyết rằng có thứ gì đó đang ẩn náu bên
trong Núi Rushmore đã xuất hiện từ lâu trước khi nó được gợi ý trên
màn bạc. Thực tế là có một căn phòng nhỏ bên trong tượng đài, nằm
phía sau đầu của Abraham Lincoln. Nhà điêu khắc của tượng đài,
Gutzon Borglum, đã tạo ra một cánh cửa dài 18 foot dẫn vào một căn
phòng dài 74 foot và cao 35 foot. Mục đích chính là để lưu trữ các
tài liệu quan trọng của Mỹ - như Tuyên ngôn Độc lập và Hiến pháp -
và phục vụ như một loại đền thờ. Hãy coi đó là một tuyên bố của cố
nghệ sĩ.
Những gì được hình dung là một cầu thang khổng lồ, dài 800 foot dẫn từ
phía trước tượng đài vào nơi được coi là Sảnh Kỷ lục mạ vàng giờ đây
là một phiên bản trống rỗng hơn nhiều trong giấc mơ của Borglum.
Trên thực tế, nó phục vụ như một đài tưởng niệm cho chính nhà điêu
khắc. Sau khi ngân sách dành cho tượng đài bị cắt vào năm 1939 (một
năm sau khi động thổ), tiến độ xây dựng căn phòng đã dừng lại.
Borglum qua đời bảy tháng sau đó, để lại một lỗ hổng bí ẩn mà kể từ
đó đã trở thành chủ đề bàn tán của những người bị thuyết âm mưu lịch
sử hấp dẫn.
Năm 1998, các thế hệ trong gia đình Borglum tụ tập để tỏ lòng thành kính
với nghệ sĩ. Nhóm đã đặt một bộ 16 tấm sứ trong phòng, trên mỗi tấm
có ghi các từ từ chính tài liệu mà anh ấy hy vọng sẽ chứa trong
không gian. Các vật phẩm được đặt yên nghỉ dưới lòng đất trong một
chiếc hộp bằng gỗ tếch và khu chôn cất được đặt trên đỉnh bằng một
viên đá granit được tô điểm bằng một câu trích dẫn của Borglum. Như
bạn có thể tưởng tượng, nơi nào có một căn phòng không có lối vào dễ
dàng và một quá khứ được lưu trữ, thì sẽ có sự nghi ngờ. Một số
người tin rằng đây là một trong nhiều thuyết âm mưu của chính phủ và
không gian cấm khách truy cập được sử dụng để ẩn các tệp bí mật.
Muốn nhiều hơn từ Teen Vogue ? Hãy xem điều này: Các thuyết âm mưu của
QAnon đang khiến các gia đình xa cách
Một lý thuyết về thuyết âm mưu
Trong một nghiên cứu mới, các nhà tâm lý học đã cố gắng xử lý các loại
tính cách có thể dễ bị tin tưởng kỳ quặc.
Tặng bài viết này
Ngày 28 tháng 9 năm 2020
Đọc bằng tiếng Tây Ban Nha
Hơn 1 trong 3 người Mỹ tin rằng chính phủ Trung Quốc đã chế tạo coronavirus thành vũ khí và một phần ba khác tin rằng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh đã phóng đại mối đe dọa của Covid-19 để làm suy yếu Tổng thống Trump.
Các con số, từ một cuộc khảo sát được Trung tâm Chính sách Công Annenberg
của Đại học Pennsylvania công bố vào ngày 21 tháng 9 , có thể giảm
bớt hoặc không giảm bớt khi các cộng đồng bắt đầu kiểm soát vi rút.
Nhưng họ nhấn mạnh một thời điểm khi một loại thuyết âm mưu cụ thể đang
nổi lên trong xu hướng chính: Niềm tin rằng “câu chuyện chính thức”
thực chất là một Lời nói dối lớn, được kể bởi những nhóm lợi ích mờ
ám, quyền lực.
Ở thái cực của nó, những lý thuyết này bao gồm những kẻ ăn thịt người và
những kẻ ấu dâm theo đạo satan, (do cái gọi là lý thuyết QAnon , lưu
hành trực tuyến); người thằn lằn, cải trang thành lãnh đạo công ty
và người nổi tiếng (bắt nguồn từ những câu chuyện khoa học viễn
tưởng và bắt cóc người ngoài hành tinh); và, trong năm đại dịch này,
các nhà khoa học và chính phủ độc ác, tất cả đều âm mưu sử dụng
Covid-19 cho những mục đích đen tối của riêng họ.
Ước tính có bao nhiêu người Mỹ tin tưởng chắc chắn vào ít nhất một thuyết
âm mưu mất uy tín dao động trong khoảng 50%, nhưng con số đó có thể
thấp. (Để diễn giải một nhãn dán phổ biến: Nếu bạn không nghĩ rằng
ai đó đang âm mưu chống lại bạn, thì bạn không chú ý.) Tuy nhiên,
các nhà tâm lý học không hiểu rõ những kiểu người có xu hướng tin
vào Lời nói dối lớn. lý thuyết, đặc biệt là các phiên bản phim kinh
dị.
Trong phân tích toàn diện nhất cho đến nay về những người có xu hướng tin
vào thuyết âm mưu, một nhóm nghiên cứu ở Atlanta đã phác thảo một số
hồ sơ tính cách có vẻ khác biệt. Một người quen thuộc: người thu
thập bất công, bốc đồng và quá tự tin, người luôn mong muốn vạch
trần sự ngây thơ của mọi người trừ anh ta hoặc chính cô ta. Một
người khác thì ít hơn: một nhân vật cô độc hơn, lo lắng hơn, ủ rũ và
tách biệt, có lẽ bao gồm nhiều người lớn tuổi và sống một mình. Phân
tích cũng cho thấy, ở mức cực đoan, một yếu tố của bệnh lý thực sự -
của chứng “rối loạn nhân cách”, theo thuật ngữ của tâm thần học.
Sự kết thúc của tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng của Hoa Kỳ
Thời điểm quan trọng: Tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng do vi-rút
corona, được chính quyền Trump tuyên bố vào năm 2020, đã hết hạn vào
ngày 11 tháng 5. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng điều này
không có nghĩa là vi-rút sẽ biến mất .
Rào cản cuối cùng: Do tuyên bố
tình trạng khẩn cấp đã hết hiệu lực, hành khách quốc tế đến Hoa Kỳ
không còn phải xuất trình bằng chứng đã tiêm phòng Covid nữa .
Cảm xúc lẫn lộn: Hơn 1,1 triệu người Mỹ đã chết vì Covid. Việc tuyên bố
tình trạng khẩn cấp kết thúc đã gây ra nhiều khó khăn cho những
người bị ảnh hưởng nặng nề nhất .
Các biện pháp phòng ngừa của Covid: Mặc dù các nhiệm vụ và lệnh phong tỏa
đã hết từ lâu, nhưng vi rút thì không, và đối với một số người Mỹ,
khẩu trang cũng vậy .
Shauna Bowes, nhà tâm lý học nghiên cứu tại Đại học Emory, người đứng đầu
nhóm nghiên cứu, cho biết: “Với tất cả những thay đổi đang diễn ra
trong chính trị, sự phân cực và thiếu tôn trọng, các thuyết âm mưu
đang đóng một vai trò lớn hơn bao giờ hết trong suy nghĩ và hành vi
của mọi người. “Và không có sự đồng thuận về cơ sở tâm lý của niềm
tin âm mưu. Trong công việc này, chúng tôi đã cố gắng giải quyết vấn
đề đó.”
Tất nhiên, các thuyết âm mưu cũng lâu đời như xã hội loài người, và vào
thời mà các cộng đồng còn nhỏ và dễ bị tổn thương, việc đề phòng
những âm mưu ẩn giấu có thể là vấn đề sống còn của mỗi cá nhân, một
số nhà khoa học lập luận . Trong thời kỳ hiện đại, các học giả như
Theodor Adorno và Richard Hofstadter đã xác định niềm tin âm mưu và
chứng hoang tưởng là những yếu tố trung tâm trong các phong trào
chính trị.
Các nhà tâm lý học đã nghiêm túc chọn chủ đề này chỉ trong khoảng một thập
kỷ qua, và những phát hiện của họ là từng phần và gần như phù hợp
với sự hiểu biết thông thường. Mọi người thường tin vào thuyết âm
mưu như một liều thuốc xoa dịu nỗi bất bình sâu sắc. Các lý thuyết
cung cấp một số chấn thương tâm lý, cảm giác kiểm soát, một câu
chuyện nội tâm để hiểu về một thế giới dường như vô nghĩa.
Ví dụ, niềm tin rằng các công ty dược phẩm phát minh ra bệnh tật để bán
sản phẩm của họ có thể cung cấp một cách xử lý một chẩn đoán nghiêm
trọng không biết từ đâu đến. Sự xuất hiện của đại dịch và sự xâm
nhập của nó vào chính trị đảng phái ở Hoa Kỳ và nước ngoài, thúc đẩy
sự hiểu biết sâu sắc hơn về các thuyết âm mưu, vì những niềm tin sai
lầm - rằng CDC bị tổn hại về mặt chính trị, bằng cách này hay cách
khác - có thể dẫn đến hàng triệu người. phớt lờ lời khuyên về sức
khỏe cộng đồng.
Gordon Pennycook, một nhà khoa học hành vi tại trường kinh doanh của Đại
học Regina, ở Saskatchewan, cho biết: “Bạn thực sự có một cơn bão
hoàn hảo, trong đó các lý thuyết nhắm vào những người sợ bị ốm và
chết hoặc lây nhiễm cho người khác. “Và những nỗi sợ đó khiến mọi
người mất tập trung trong việc đánh giá tính chính xác của nội dung
mà họ có thể đọc trực tuyến.”
Trong nghiên cứu mới, có tiêu đề “Nhìn dưới chiếc mũ Tinfoil” và được đăng
trực tuyến trên Tạp chí Nhân cách, bà Bowes và Scott Lilienfeld đã
lãnh đạo một nhóm thực hiện một loạt các cuộc khảo sát về tính cách
tiêu chuẩn cho gần 2.000 người trưởng thành.
Nghiên cứu có hai yếu tố. Đầu tiên, nhóm đánh giá từng người dựa trên mức
độ thiên về thuyết âm mưu của họ. Những người tham gia được yêu cầu
đánh giá mức độ xác thực có thể xảy ra của các tuyên bố chung chung,
chẳng hạn như “Một số vụ nhìn thấy UFO và tin đồn được lên kế hoạch
hoặc dàn dựng nhằm đánh lạc hướng công chúng khỏi sự tiếp xúc thực
sự với người ngoài hành tinh” hoặc “Chính phủ sử dụng người dân như
những kẻ làm mồi nhử để che giấu sự tham gia của họ vào hoạt động
tội phạm. ” Sau đó, các tình nguyện viên được yêu cầu làm điều tương
tự đối với các tuyên bố về các sự kiện cụ thể, chẳng hạn như “Các cơ
quan Hoa Kỳ cố ý tạo ra đại dịch AIDS và áp dụng nó cho những người
đàn ông da đen và đồng tính nam vào những năm 1970.”
Nghiên cứu bao gồm những người tham gia được tuyển dụng cả trực tuyến và
trực tiếp tại Emory. Khoảng 60 phần trăm đạt điểm thấp trên thang
điểm, nghĩa là họ chống lại những lý thuyết như vậy; 40 phần trăm
còn lại dao động trên mức trung bình hoặc cao hơn.
Trong giai đoạn thứ hai, nhóm nghiên cứu đưa cho những người tham gia một
số bảng câu hỏi về tính cách tiêu chuẩn. Một người đã phân tích được
những đặc điểm chung, khá ổn định, như tận tâm và hòa đồng; một
người khác hỏi về những tâm trạng như lo lắng và tức giận; và thứ ba
đề cập đến các thái cực, như xu hướng tự ái. (“Tôi thường phải đối
phó với những người kém quan trọng hơn mình.”)
Để phác thảo hồ sơ cá nhân hoặc hồ sơ cá nhân, nhóm nghiên cứu đã đo lường
khía cạnh nào của tính cách có mối tương quan chặt chẽ nhất với mức
độ nhạy cảm cao hơn đối với niềm tin âm mưu. Những phát hiện ít nhất
cũng đáng chú ý đối với các hiệp hội được tiết lộ cũng như đối với
những hiệp hội không được tìm thấy. Ví dụ, những phẩm chất như tận
tâm, khiêm tốn và lòng vị tha có liên quan rất yếu đến tính nhạy cảm
của một người. Mức độ tức giận hoặc sự chân thành không có mối liên
hệ rõ ràng nào; cũng không có lòng tự trọng.
Bà Bowes nói: “Hãy nhớ rằng, các bài kiểm tra tính cách không phải là
thước đo tốt cho những điều chúng ta không hiểu rõ lắm. “Bạn sẽ có
một bức tranh mờ, đặc biệt là lần đầu tiên xem qua.”
Các đặc điểm tính cách có mối liên hệ chặt chẽ với niềm tin về âm mưu bao
gồm một số nghi phạm thông thường: quyền lợi, tính bốc đồng tự cho
mình là trung tâm, lạnh lùng (người thu gom bất công tự tin), mức độ
trầm cảm và lo lắng cao (nhân vật ủ rũ, bị giới hạn bởi tuổi tác
hoặc hoàn cảnh) . Một câu hỏi khác xuất hiện từ bảng câu hỏi nhằm
đánh giá chứng rối loạn nhân cách - một kiểu suy nghĩ được gọi là
“tâm thần”.
Loạn thần là một đặc điểm cốt lõi của cái gọi là rối loạn nhân cách dạng
phân liệt, được đặc trưng một phần bởi “niềm tin kỳ quặc và tư duy
ma thuật” và “ý tưởng hoang tưởng”. Theo ngôn ngữ của tâm thần học,
nó là một dạng nhẹ hơn của rối loạn tâm thần toàn diện, trạng thái
hoang tưởng tái phát đặc trưng cho bệnh tâm thần phân liệt. Đó là
một kiểu tư duy ma thuật vượt xa sự mê tín dị đoan về vườn tược và
thường được xã hội coi là rời rạc, kỳ lạ hoặc “lạc lõng”.
Theo thời gian, có lẽ một số nhà khoa học hoặc nhà trị liệu sẽ cố gắng đưa
ra chẩn đoán cho những người tin vào những âm mưu Big Lie có vẻ cực
kỳ xa vời với thực tế. Hiện tại, Tiến sĩ Pennycook cho biết, đủ để
biết rằng, khi bị phân tâm, mọi người có nhiều khả năng chuyển tiếp
các tiêu đề và câu chuyện mà không kiểm tra nhiều nguồn của chúng,
nếu có.
Ông nói: “Theo quy định, mọi người không muốn lan truyền nội dung sai sự
thật. “Nhưng vào thời điểm như thế này, khi mọi người lo lắng về
vi-rút, những tiêu đề như 'Vitamin C chữa khỏi bệnh Covid' hoặc 'Tất
cả chỉ là trò lừa bịp' có xu hướng lan truyền rộng rãi. Cuối cùng,
những thứ này đến được với Bác Điên, người sau đó chia sẻ nó” với
mạng lưới cùng chí hướng của mình.
Các thuyết âm mưu về các âm mưu bí mật của chính phủ có lẽ sẽ không bao
giờ lỗi mốt, và ở một mức độ nào đó, chúng hoạt động như các biện
pháp bảo vệ chống lại các âm mưu thực sự, của chính quyền và các mặt
khác. Nghiên cứu mới cho thấy đối với các phiên bản phim hoạt hình,
hút máu, chúng cũng có khả năng là vật lưu giữ. Họ có một khu vực
bầu cử cốt lõi và trong kỷ nguyên kỹ thuật số, các thành viên của nó
sẽ nhanh chóng tìm thấy nhau.
[ Thích trang Science Times trên Facebook. | Đăng ký nhận bản tin Science
Times. ]
Benedict Carey là phóng viên khoa học của The Times từ năm 2004. Ông
cũng đã viết ba cuốn sách, “How We Learn” về khoa học nhận thức của
việc học; “Poison Most Vial” và “Island of the Unknowns,” những bí
ẩn khoa học dành cho học sinh cấp hai.
Thuyết Âm Mưu | Internet bách khoa toàn thư về triết học (utm.edu)
https://www.verywellmind.com/why-do-we-believe-conspiracy-theories-5181316
https://www-verywellmind-com.translate.goog/why-do-we-believe-conspiracy-theories
https://www.theosophical.org/publications/quest-magazine/5020-conspiracy-theories?gclid
https://www.harvardmagazine.com/2002/11/an-american-empire.html
https://www.dissentmagazine.org/blog/will-health-care-bring-down-the-american-empire
https://journalofethics.ama-assn.org/article/us-health-care-non-system-1908-2008/2008-05
https://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev-soc-071913-043243
https://www.rbccm.com/en/gib/biopharma/episode/the-hidden-revolution-set-to-turn-us-healthcare?gad
https://www.healthpovertyaction.org/how-poverty-is-created/health-systems/?gclid
https://www.npr.org/2009/10/22/114045132/accidents-of-history-created-u-s-health-system
https://www.phnompenhpost.com/national/khmer-empire-had-worlds-first-system-healthcare
https://www.howardzinn.org/collection/american-empire-talks-at-google/
https://www.newyorkfed.org/survey/empire/empiresurvey_overview
https://openvault.wgbh.org/catalog/V_3267C58E4C104A54A0AFDF230D618AE6
https://journalofethics.ama-assn.org/article/us-health-care-non-system-1908-2008/2008-05
https://moderndiplomacy.eu/2023/05/24/more-than-30-countries-want-to-join-the-brics/
https://factsanddetails.com/southeast-asia/Vietnam/sub5_9g/entry
https://en.wikipedia.org/wiki/CIA_activities_in_Indonesia#:~:
https://www.vox.com/2020/5/11/21249203/venezuela-coup-jordan-goudreau-maduro-guaido-explain
https://theintercept.com/2020/05/09/venezuela-coup-regime-change/
https://www.historynet.com/ho-chi-minh-truman-letter-vietnam/#:~:text
https://projects.voanews.com/china/global-footprint/data-explorer/
https://www.aiddata.org/methods/tracking-underreported-financial-flows
https://www.cgdev.org/topics/sustainable-development-finance
https://www.cgdev.org/blog/breaking-logjam-african-debt-relief-third-way
https://www.cgdev.org/blog/will-china-play-its-part-addressing-african-debt-distress
Indian
South Korea
Vietnam
Indonesia
Brazil
Komorro
Hoa Kỳ Hủy Bỏ Hoàn Toàn Việc Cưỡng Bách Thử Nghiệm Vaccin Covid 19
Vua Hàm Nghi xuống hịch Cần Vương - Võ Quang Yến - Chim Việt Cành Nam - Chim Việt (free.fr)
NATURAL RESOURCES
https://www.aiddata.org/data/aiddatas-global-chinese-development-finance-dataset-version-2-0
Phong-su-tu-lieu/Duong-Dai-Hai-va-to-chuc-ma-Tong-LD-lao-cong-VN-hai-ngoai-i25655/
https://www.atlanticcouncil.org/blogs/natosource/brzezinski-the-west-should-arm-ukraine/
https://www.criminalelement.com/the-murder-of-franklin-delano-roosevelt-tony-hays/
https://constitutioncenter.org/blog/looking-back-at-the-day-fdr-died
https://millercenter.org/president/fdroosevelt/death-of-the-president
https://macleans.ca/culture/books/the-huge-secret-about-fdrs-death/
https://www.heritage-history.com/index.php?c=read&author=josephson&book=roosevelt&story=death
https://www.vfw.org/join/member-benefits/publication-subscriptions
https://centurypast.org/books-nonfiction-subject-directory/military/
https://www.army.mil/e2/downloads/rv7/2020-2021_Weapon_Systems_Handbook.pdf
https://archive.org/details/Janes-WorldWarIiTanksAndFightingVehicles-TheCompleteGuide.pdf
https://centurypast.org/books-nonfiction-subject-directory/military/
https://www.sandboxx.us/blog/the-ultimate-guide-to-the-patriot-air-defense-system/
https://peoplesdispatch.org/2021/05/09/g7-or-failed-colonial-powers-telling-the-world-what-to-do/
https://share.america.gov/biden-us-to-donate-500-million-covid-19-vaccine-doses/
https://share.america.gov/theme/theme-government-civil-society/
https://openvault.wgbh.org/catalog/V_3267C58E4C104A54A0AFDF230D618AE6
https://share.america.gov/us-supports-waiving-rights-covid-19-vaccines/
https://share.america.gov/us-supports-waiving-rights-covid-19-vaccines/
https://www.greencarreports.com/news/1139636_2023-vinfast-vf-8-city-edition-test-drive-review
https://www.theautopian.com/2023-vinfast-v8-city-edition-review-it-breaks-do-not-buy/
https://jalopnik.com/vinfast-vf8-electric-car-first-drive-not-ready-for-u-s-1849892217
https://www.thedrive.com/news/the-2023-vinfast-vf8-got-skewered-in-first-drive-reviews
https://www.roadandtrack.com/news/a43875030/2023-vinfast-vf8-first-drive-unacceptable/
https://start.cortera.com/company/research/m3r5nvk0q/nisbett-medical-llc/
https://finance.yahoo.com/news/georgia-structured-family-caregiving-medicaid-071900972.html
https://www.congress.gov/bill/117th-congress/house-bill/5908
https://www.thecrimson.com/article/1973/10/10/thieus-prisons-some-pows-cant-go/
https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Ph%E1%BB%A5ng_Ho%C3%A0ng
https://www.military.com/history/6-wild-us-government-conspiracy-theories-explained.html
https://www.splcenter.org/fighting-hate/extremist-files/ideology/conspiracy-propagandists
https://academic.oup.com/book/25369/chapter-abstract/192461943?redirectedFrom=fulltext
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_conspiracy_theories#Espionage
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_conspiracy_theories#Espionage
https://en.wikipedia.org/wiki/Conspiracy_theories_in_United_States_politics
https://www.livescience.com/11375-top-ten-conspiracy-theories.html
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/000271628145800119?journalCode=anna
https://www.historynet.com/ho-giap-and-oss-agent-henry-prunier/?f
https://www.historynet.com/tag/office-of-strategic-services-oss/
https://www.motortrend.com/reviews/2023-vinfast-vf8-electric-suv-first-drive-review/
https://www.motortrend.com/reviews/2023-vinfast-vf8-electric-suv-first-drive-review/
https://immigrantinvest.com/blog/top-10-richest-countries-world-en/
https://www.indexmundi.com/facts/indicators/NY.GDP.TOTL.RT.ZS/rankings
https://mronline.org/2023/04/15/if-the-u-s-cant-boss-the-world-it-will-spitefully-destroy-it/
https://mronline.org/2023/04/20/biden-doj-indicts-four-americans-for-weaponized-free-speech/
https://mronline.org/2023/04/19/militarism-and-the-coming-wars/
http://www.ucsj.org/wp-content/uploads/2012/12/Roots-of-Svoboda_2.pdf
https://www.europeaninterest.eu/article/darkest-side-dark-europe-neo-nazis-european-parliament/
https://mronline.org/2023/01/04/on-the-influence-of-neo-nazism-in-ukraine/
https://peoplesdispatch.org/2022/09/27/fascism-returns-to-europes-centerstage/
https://progressive.international/wire/2022-10-04-neo-fascism-in-italy-europes-involution/en
https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_ph%C3%A1t_x%C3%ADt
https://avt.edu.vn/nuoc-duc/thu-tuc/chu-nghia-phat-xit-la-gi.html
https://bigthink.com/thinking/10-rules-conspiracy-theory-true-false/
https://www.rd.com/list/conspiracy-theories-that-turned-out-to-be-true/
https://www.livescience.com/11375-top-ten-conspiracy-theories.html
https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_H%E1%BB%A3p_t%C3%A1c_
https://ustr.gov/countries-regions/europe-middle-east/middle-east/north-africa#:
https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjbxw/202302/t20230220_11027664.html
https://wachouston.org/student-resources/discussions/memberships-landing-page-6/?
https://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2021/02/OEF-126.pdf
https://www.specialeurasia.com/2022/07/14/rimpac-united-states-pacific/
https://news.usni.org/2022/06/29/rimpac-2022-kicks-off-in-hawaii-with-21-partner-nation-ships
https://www.heritage.org/sites/default/files/2022-10/2023_IndexOfUSMilitaryStrength.pdf
https://www.defense.gov/News/Feature-Stories/story/Article/3105469/rimpacs-got-impact/
https://www.capitol.hawaii.gov/sessions/session2023/bills/HR153_.HTM
https://www.japantimes.co.jp/news/2023/04/10/asia-pacific/china-taiwan-military-exercises-day-three/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/9781444351071.wbeghm020
https://behind-the-news.com/how-the-rockefellers-trumped-the-world/
https://www.bibliotecapleyades.net/esp_sociopol_rockefeller.htm
https://piotrbein.net/2020/12/18/rockefeller-lockstep-2010-was-blueprint-for-2020-covid-19-pandemic/
https://www.technocracy.news/the-great-reset-a-breakdown-of-the-global-elites-master-plan/
https://wolfstreet.com/2016/10/19/powers-on-forefront-of-war-on-cash/
https://historyofvaccines.org/vaccines-101/what-do-vaccines-do/different-types-vaccines
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/inactivated-vaccine
https://www.chicoer.com/2021/07/22/letter-is-vaccine-comparable-to-mass-genocide
https://www.reuters.com/investigates/special-report/health-coronavirus-vaccines-skeptic/
Bill Gates and George Soros are targets of another COVID-19 conspiracy theory - Poynter
How Bill Gates became the voodoo doll of Covid conspiracies - BBC News
'Crazy and evil': Bill Gates surprised by pandemic conspiracies | Reuters
https://www.cnet.com/science/features/how-covid-19-infected-the-world-with-lies/
https://slate.com/technology/2021/07/noble-lies-covid-fauci-cdc-masks.html
https://dodbuzz.com/stock-market-stunned-many-investors-amid-of-considerable-risk/
https://thezebra.org/2021/08/
https://thethaiger.com/news/business/economic-aftershocks-of-russias-invasion-on-thailands-economy
Hàm Nghi - Thành Thái - Duy Tân - Khải Định - Bảo Đại
Above The Law. Unherd. New Republic.Transparency. Fortinet. Tech Target. Justice Initiative. FreedomWatch. PreventGennocide. National Library Of Medicine
https://www.defense.gov/News/Feature-Stories/story/article/2293108/
Breaking News & Views for the Progressive Community | Common Dreams
https://revealnews.org/podcast/the-pentagon-papers-secrets-lies-and-leaks-2021/
https://covertactionmagazine.com/2022/04/27/who-whacked-cia-spy-chief-william-colby/
https://www.c-span.org/video/?409091-1/william-colby-church-committee-hearing
https://www.timetoast.com/timelines/american-involvement-in-ww2
https://www.diffen.com/difference/World_War_I_vs_World_War_II
https://www.newagebd.net/article/159019/how-cia-plots-undermined-african-decolonisation
https://oig.justice.gov/sites/default/files/archive/special/9712/ch01p1.htm
https://www.cjr.org/opinion/what-the-dominion-lawsuit-reveals-about-the-future-of-fox-news.php
https://www.cjr.org/the_media_today/florida_blueprint_desantis_book_media.php
https://www.cliffsnotes.com/literature/a/animal-farm/character-list
https://courses.lumenlearning.com/suny-hccc-worldhistory2/chapter/the-treaty-of-brest-litovsk/
https://courses.lumenlearning.com/suny-hccc-worldhistory2/chapter/the-british-naval-blockade/
https://courses.lumenlearning.com/suny-hccc-worldhistory2/chapter/the-hundred-days-offensive/
https://www.compact.nl/en/articles/compact-a-magazine-in-transition/
https://www.sciencedirect.com/topics/social-sciences/military-industrial-complex
https://open.lib.umn.edu/sociology/chapter/13-5-the-military-industrial-complex/
https://www.americanforeignrelations.com/E-N/The-Military-Industrial-Complex.html
https://www.presidency.ucsb.edu/documents/fact-sheet-united-states-vietnam-education-cooperation
http://www.fetp.edu.vn/en/programs/master-in-public-policy-program/admissions/overview/
https://en.wikipedia.org/wiki/China_in_the_Vietnam_War#:~:text=Confronting%20U.S.%20escalation,
https://tunguyenhoc.blogspot.com/2013/05/ai-giet-pham-quynh-nguoi-nang-long-voi.html
https://vanlangseattle.org/public/documents/nguyendutruyenkieu.html
https://www.deseret.com/1989/5/16/18807144/china-admits-it-sent-troops-to-fight-the-u-s-in-vietnam
https://sputniknews.vn/20220314/ong-nguyen-chi-vinh-khong-the-noi-khac-14204378.html
https://rwmalonemd.substack.com/p/one-million-strong?utm_source=post-email-title&publication_id
citizenfreepress.com
stevekirsch.substack.com
https://knollfrank.github.io/HowBadIsMyBatch/batchCodeTable.html
https://www.theguardian.com/society/2020/sep/08/how-philanthropy-benefits-the-super-rich
https://www.gobankingrates.com/money/wealth/secrets-rich-person-knows/
https://theglobalhues.com/top-10-charitable-people-in-the-world/
https://www.propublica.org/article/billionaires-tax-avoidance-techniques-irs-files
https://www.webmd.com/alzheimers/ss/slideshow-raise-chances-dementia
https://prosecutenow.io/dld/LitigationConsolidationSummary.pdf
https://prosecutenow.io/dld/Executive-Summary_Prosecute-Now_dg_final_2.pdf
https://www.ojp.gov/ncjrs/virtual-library/abstracts/prosecution-fraud-and-official-corruption
https://www.globalcompliancenews.com/anti-corruption/anti-corruption-in-the-united-states/
https://www.commoncause.org/our-work/ethics-and-accountability/legislative-ethics/
https://www.foodandwaterwatch.org/2021/03/08/a-safe-sustainable-food-system/
https://www.gobankingrates.com/money/wealth/secrets-rich-person-knows/
https://www.gobankingrates.com/net-worth/politicians/donald-trump-net-worth/
https://www.gobankingrates.com/retirement/social-security/what-happens-social-security-you-die/
https://www.weforum.org/events/world-economic-forum-annual-meeting-2023?gclid
https://qz.com/davos-2023-world-economic-forum-attendees-1849990706
https://www.webmd.com/drugs/2/drug-6616/losartan-oral/details
https://www.nature.com/scitable/forums/genetics-generation/america-s-hidden-history-the-eugenics-movement-123919444/
http://en.kremlin.ru/ - http://programmes.putin.kremlin.ru/en/tiger/ - http://en.kremlin.ru/multimedia/video
https://mronline.org/2022/07/22/how-corrupt-is-ukrainian-president-volodymyr-zelensky/
http://johnhelmer.net/the-ukrainain-demilitarized-zone-negotiations-start-at-dead-end/
https://uncutnews.ch/pilot-verraet-die-elite-will-von-ungeimpften-piloten-herumgeflogen-werden/
https://dnyuz.com/2023/01/18/how-to-divide-the-working-class/
https://thespectator.com/topic/twilight-of-the-democrats-gerontocracy/
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0169796X0301900209?journalCode=jdsb
https://socialistcall.com/2022/11/30/socialists-should-support-the-popular-resistance-in-china/
https://novact.org/2014/04/eng-women-in-popular-resistence/?lang=en
https://www.thequint.com/voices/opinion/ukraine-war-why-popular-resistance-is-big-problem-for-russia
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1045235418302600
https://vinhdanhquanlucvietnamconghoa.blogspot.com/2008/05/quc-ca-vit-nam-cng-ha.html
https://www.danchimviet.info/nguon-goc-ban-quoc-ca-viet-nam-cong-hoa/04/2018/9553/
https://gocnhosantruong.com/component/k2/3293-nguon-goc-la-co-vang-va-ban-quoc-ca-viet-nam-cong-hoa
https://viettudomunich.org/2022/08/16/nguon-goc-ban-quoc-ca-viet-nam-cong-hoa/
https://baovecovang2012.wordpress.com/2022/03/23/quoc-ky-quoc-ca-viet-nam-co-gs-nguyen-ngoc-huy/2/
https://levinhhuy.wordpress.com/2016/05/29/quoc-ca-viet-nam/
https://freenations.net/germany-in-crisis-faces-war-reparations-claims
https://www.thoughtco.com/totalitarianism-definition-and-examples-5083506
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative
THÁNG 10
Thành Tựu Lớn Nhất Của Trump & Những Thành Tựu Của Tồng Thống Sau 42 tháng. Kim Âu (st)
Donald Trump Học Ở Đại Học Nào? Kim Âu (st)
Donald Trump Trị Gía Bao Nhiêu? Kim Âu (st)
Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục Thời Trump Kim Âu (st)
Những Tội Phạm Tỷ Phú Kim Âu (st)
Coronavirus, Có Phải Là Vũ Khí Sinh Học Không? Kim Âu (st)
UN, WHO, Gates Tìm Cách Thu Hút Quần Chúng Kim Âu (st)
Coronavirus Lockdown Những Chuyện Chưa Kể Kim Âu (st)
Nhận Thức Sai Lầm Về Virus Kim Âu (st)
Covid 19 Không Phải Là Một Loại Virus Mới Kim Âu (st)
Covid 19, Cuộc Lừa Đảo Vĩ Đại Kim Âu (st)
11 Thuyết Âm Mưu Kim Âu (st)
Vũ Hán, Từ Cách Mạng Văn Hóa Đến Covid 19 Kim Âu (st)
Covid 19= Nói Dối Hoàn Toàn Kim Âu (st)
Cuộc Điều Tra Của Thẩm Phán Durham Kim Âu (st)
Nếu Ứng Cử Viên Tổng Thống Qua Đời.. Điều Gì Sẽ Xảy Ra Kim Âu (st)
Bất Ngờ Tháng Mười 2020 Kim Âu (st)
Chủ Nghĩa Toàn Cầu vs Toàn Cầu Hóa Kim Âu (st)
Chỉ Có 6% Chết Vì COVID 19 Kim Âu (st)
Đọc: Death By China Kim Âu (st)
Trump's Agenda 2020 Kim Âu (st)
Những Ý Tưởng Nền Tảng Của Republican 2020 Kim Âu (st)
Truyền Thông Bất Lương Che GIấu 7 Sự Việc Quan Trọng Kim Âu (st)
Covid 19 Khai Thác Và Thao Túng Tâm Lý Sợ Hãi Kim Âu (st)
CoronavirusThay Đổi Thế Giới Vinh Viễn Kim Âu (st)
Trang Quyền Lợi Cử Tri (Voter) Kim Âu (st)
Kiểm Soát Dân Số: Hệ Tư Tưởng Ma Qủy Kim Âu (st)
Chiến Dịch Bôi Nhọ Các Bác Sĩ Xác Nhận Thuốc Trị Covid 19 Kim Âu (st)
Yale School of Public Health that was recently published in the American Journal of Epidemiology
Những Khoảnh Khắc Jane Phạm
Cờ Vàng Trong Tâm Tôi Christine Cao
Thôi Về Đi Con Christine Cao
Nợ Quốc Gia Dưới Thời Obama Kim Âu
Dư Luận Viên Báo Nói : Biến Tướng Của Hồng Vệ Binh Kim Âu
Event 21 Mẹ Đẻ Của COVID 19 Kim Âu
Khi Người Quốc Gia Trở Về Bùi Anh Trinh
Người Quốc Gia Hà Văn Sơn Về Nước Bùi Anh Trinh
Dân Chủ Với PheTa: Đó Là Dân Chủ Rừng Rú Kim Âu
https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/
https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/
https://www.contagionlive.com/news/cdc-reports-13-million-flu-cases-thus-far-in-201920-season
https://www.kff.org/other/state-indicator/influenza-and-pneumonia-death-rate/?c
https://www.state.gov/the-united-states-announces-assistance-to-combat-the-novel-coronavirus/
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html
https://usafacts.org/visualizations/coronavirus-covid-19-spread-map/
Vai Trò Của Trung Cộng Trong Chiến Tranh Việt Nam Kim Âu -ST
VĂN HÓA - LỊCH SỬ
https://founders.archives.gov/documents/Jefferson/99-01-02-7861
https://www.presidency.ucsb.edu/documents/proclamation-3204-obstruction-justice-the-state-arkansas
https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Guards - https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Guards_(USA)
TỔNG HỢP BÀI VỞ CÁC DIỄN ĐÀN
The NewYorker .The NewYork Post .The Daily Caller .The Freedom Wire .The Total Conservative -
VẤN ĐỀ TÔN GIÁO
Những Yếu Tố Thuận Lợi Giúp Cho Chữ Quốc Ngữ Latin Phát Triển
Hậu Qủa Thời Pháp Thuộc: Lịch Sử,Văn Hóa Việt Bị Xóa Trắng Kim Âu
Vatican 5 Lần Vận Động Ngoại Cường Xâm Lược Việt Nam Nguyễn Mạnh Quang
Giáo Hội La Mã: Lịch Sử - Hồ Sơ Tội Ác Nguyễn Mạnh Quang
https://hockinhthanh.weebly.com/uploads/7/8/3/9/7839436/khai_huyen_-_warren_w._wiersbe.pdf
Tặng Kim Âu
Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc tình.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lý trình.
Thảo Đường Cư Sĩ.
MINH THỊ
LỊCH SỬ ĐÃ CHỨNG MINH, KHÔNG MỘT ĐÁM NGOẠI NHÂN NÀO YÊU THƯƠNG ĐẤT NƯỚC, DÂN TỘC CỦA CHÚNG TA NẾU CHÍNH CHÚNG TA KHÔNG BIẾT YÊU THƯƠNG LẤY ĐẤT NƯỚC VÀ DÂN TỘC CỦA MÌNH.
DÂN TỘC VIỆT NAM PHẢI TỰ QUYẾT ĐỊNH LẤY VẬN MỆNH CỦA MÌNH CHỨ KHÔNG THỂ VAN NÀI, CẦU XIN ĐƯỢC TRỞ THÀNH QUÂN CỜ PHỤC VỤ CHO LỢI ÍCH CỦA NGOẠI BANG VÀ NHỮNG THẾ LỰC QUỐC TẾ.
Email: kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu